İrigöz kilkə Cənubi və Orta Xəzərin 40-50- m-dən yuxarı (200–500 m və daha çox) dərinliklərində yayılmışdır.Belə sahələr Xəzər dənizinin ümumi sahəsinin 50% - dən çoxunu (200 min km2 ) təşkil edir. İrigöz kilkə üst qatlardan çəkinərək Xəzərin daha dərin qatlarında yaşamağa uyğunlaşdığından dənizdə neft çıxarılan ərazilərdə (müqavilə sahələrində) daha çox təsadüf edilir. Mövsümlə əlaqədar olaraq irigöz kilkə areal daxilində müntəzəm olaraq öz yerini dəyişir. Belə ki, qış - yaz mövsümündə irigöz kilkə Cənubi Xəzərin şimali-qərbində və şərq hissəsində, payız mövsümündə isə Cənubi və Orta Xəzərin şimali - qərbində külli miqdarda toplanır. Adi və ançousabənzər kilkə növlərinə nisbətən irigöz kilkənin başı böyük, gözləri iri, üzgəcləri isə uzun olur. İrigöz kilkə digər kilkələrlə yanaşı Xəzər ixtiofaunasmm vətəgə əhəmiyyətli ən kiçik balıqlarından olub, uzunluğu 45–120 mm-ə, nadir hallarda isə 150 mm-ə çatır.
Morfoloji əlamətləri
D 12-18, orta hesabla 14,8, A 18-21, qəlsəmə dişiciklərini sayı 43-51, orta hesabla 47,4, omurğa pulcuqlarının ümumi sayı 21-30, orta hesabla 26,0-dır. Başı hündür və böyükdür, başının uzunluğu bədən uzunluğunun 23,5%-dən çoxdur. Gözləri iridir, diametri başı uzunluğunun 23%-dən çoxdur. Bədəni hündür və yanlardan basıqdır, P-V məsafəsinin qısa olması ilə adi kilkəyə çox oxşayır, lakin ondan başının böyüklüyü, kəlləsinin ensizliyi, rostrumunun uzun, gözlərinin iri, bel üzgəcinin qısa, qəlsəmə dişciklərinin sıx yerləşməsi ilə fərqlənir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Dəniz balığıdır şirin sularda təsadüf edilmir. Digər kilkələr kimi, irigöz kilkə də, başlıca olaraq, plankton orqanizmlərlə qidalanır, lakin onun qidasında mizidlər, balıq körpələri nisbətən böyük rol oynayır.
Çoxalması
İrigöz kilkə 6 ilə qədər yaşayır. İrigöz kilkələr cinsi yetişkənliyə 2 yaşında çatır. Başqa balıqlarda olduğu kimi, kilkələrin də böyüməsi cinsi yetkinliyə çatıncaya qədər sürətlə gedir. Onlar Cənubi və Orta Xəzərdə, yayıldıqları ərazi daxilində, yanvar - aprel aylarında kürü tökürlər. Hər bir dişi balıq 7,6-29,5 min ədəd kürü verir. Kürüdən çıxmış sürfələr dənizin 1–5 m dərinliklərində yaşayır.İrigöz kilkə də dəniz balığıdır. Cinsiyyət vəziləri hissə-hissə yetişir, məhsuldarlığı 6 mindən 24 minə qədərdir. Kürüsünü dərinliyi 100 m-ə qədər olan yerlərdə yanvardan sentyabra qədər tökür. Kürü pelegialdır, suda üzərək inkişaf edir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
İrigöz kilkə Xəzərin çoxsaylı vətəgə balıqlarından olub, Xəzər balıq ovunda ançousabənzər kilkədən sonra ikinci yeri tutur. Lakin irigöz kilkə dənizin dərinliklərində yayıldığı üçün onun mövcud ehtiyatından tam istifadə edilmir.Ətindən təzə, hisə verilmiş halda və konserv şəklində istifadə olunur, ondan yem unu hazırlanır.
İstinadlar
Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z. «Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları» “Bəşər-XXI” nəşriyyatı, Bakı, 2003, səh45.
Balıq ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Ədəbiyyat
Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s. 71.
Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 62 s.
Казанччев Е.Н. Рыбы Каспийского моря. M.; Изд: Легкая пищевая промышленность, 1981, 168 с.
Avqust 23, 2021
irigöz, kilkə, clupeonella, grimmi, xəzər, dənizində, yaşayan, endemik, növdür, clupeonella, grimmielmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinifüstü, balıq. Irigoz kilke lat Clupeonella grimmi Xezer denizinde yasayan endemik novdur Irigoz kilkeClupeonella grimmiElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinifustu BaliqlarSinif Sumuklu baliqlarYarimsinif Suauzgecli baliqlarDeste Siyenekkimilernov Irigoz kilkeElmi adiClupeonella grimmi Kessler 1877VikinovlerdesistematikaSeklin VikiAnbardaaxtarisiITIS 551221 Mundericat 1 Yayilmasi 2 Morfoloji elametleri 3 Yasayis yeri ve heyat terzi 4 Coxalmasi 5 Teserrufat ehemiyyeti 6 Istinadlar 7 EdebiyyatYayilmasi RedakteIrigoz kilke Cenubi ve Orta Xezerin 40 50 m den yuxari 200 500 m ve daha cox derinliklerinde yayilmisdir Bele saheler Xezer denizinin umumi sahesinin 50 den coxunu 200 min km2 teskil edir Irigoz kilke ust qatlardan cekinerek Xezerin daha derin qatlarinda yasamaga uygunlasdigindan denizde neft cixarilan erazilerde muqavile sahelerinde daha cox tesaduf edilir Movsumle elaqedar olaraq irigoz kilke areal daxilinde muntezem olaraq oz yerini deyisir Bele ki qis yaz movsumunde irigoz kilke Cenubi Xezerin simali qerbinde ve serq hissesinde payiz movsumunde ise Cenubi ve Orta Xezerin simali qerbinde kulli miqdarda toplanir Adi ve ancousabenzer kilke novlerine nisbeten irigoz kilkenin basi boyuk gozleri iri uzgecleri ise uzun olur Irigoz kilke diger kilkelerle yanasi Xezer ixtiofaunasmm vetege ehemiyyetli en kicik baliqlarindan olub uzunlugu 45 120 mm e nadir hallarda ise 150 mm e catir Morfoloji elametleri RedakteD 12 18 orta hesabla 14 8 A 18 21 qelseme disiciklerini sayi 43 51 orta hesabla 47 4 omurga pulcuqlarinin umumi sayi 21 30 orta hesabla 26 0 dir Basi hundur ve boyukdur basinin uzunlugu beden uzunlugunun 23 5 den coxdur Gozleri iridir diametri basi uzunlugunun 23 den coxdur Bedeni hundur ve yanlardan basiqdir P V mesafesinin qisa olmasi ile adi kilkeye cox oxsayir lakin ondan basinin boyukluyu kellesinin ensizliyi rostrumunun uzun gozlerinin iri bel uzgecinin qisa qelseme disciklerinin six yerlesmesi ile ferqlenir Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteDeniz baligidir sirin sularda tesaduf edilmir Diger kilkeler kimi irigoz kilke de baslica olaraq plankton orqanizmlerle qidalanir lakin onun qidasinda mizidler baliq korpeleri nisbeten boyuk rol oynayir Coxalmasi RedakteIrigoz kilke 6 ile qeder yasayir Irigoz kilkeler cinsi yetiskenliye 2 yasinda catir Basqa baliqlarda oldugu kimi kilkelerin de boyumesi cinsi yetkinliye catincaya qeder suretle gedir Onlar Cenubi ve Orta Xezerde yayildiqlari erazi daxilinde yanvar aprel aylarinda kuru tokurler Her bir disi baliq 7 6 29 5 min eded kuru verir Kuruden cixmis surfeler denizin 1 5 m derinliklerinde yasayir Irigoz kilke de deniz baligidir Cinsiyyet vezileri hisse hisse yetisir mehsuldarligi 6 minden 24 mine qederdir Kurusunu derinliyi 100 m e qeder olan yerlerde yanvardan sentyabra qeder tokur Kuru pelegialdir suda uzerek inkisaf edir Teserrufat ehemiyyeti RedakteIrigoz kilke Xezerin coxsayli vetege baliqlarindan olub Xezer baliq ovunda ancousabenzer kilkeden sonra ikinci yeri tutur Lakin irigoz kilke denizin derinliklerinde yayildigi ucun onun movcud ehtiyatindan tam istifade edilmir Etinden teze hise verilmis halda ve konserv seklinde istifade olunur ondan yem unu hazirlanir 1 Istinadlar Redakte Esgerov F S Zaytsev Y Y Qasimov R Y Quliyev Z Biomuxteliflik Xezerin esrarengiz baliqlari Beser XXI nesriyyati Baki 2003 seh45 Baliq ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Edebiyyat RedakteAzerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 71 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 62 s Abbasov H S Haciyev R V Ixtiologiya Baki 2007 seh 168 Kazanchchev E N Ryby Kaspijskogo morya M Izd Legkaya pishevaya promyshlennost 1981 168 s Menbe https az wikipedia org w index php title Irigoz kilke amp oldid 5329376, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
