Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
| ||||||
| Ümumi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ad, İşarə, Nömrə | iridium, Ir, 77 | |||||
| Qrup, Dövr, Blok | 9, 6, d | |||||
| Xarici görünüşü |  | |||||
| Atom kütləsi | 192.217 q/mol | |||||
| Elektron formulu | 4f14 5d7 6s2 | |||||
| Fiziki xassələr | ||||||
| Halı | ||||||
| Sıxlığı | (0 °C, 101.325 kPa) q/L | |||||
| Ərimə temperaturu | 2466 °C (2739 K, 4471 °F) | |||||
| Qaynama temperaturu | 4428 °C (4701 K, 8002 °F) | |||||
| Elektromənfiliyi | ||||||
| Oksidləşmə dərəcəsi | ||||||
| Spektr = | ||||||
| İonlaşma enerjisi | kCmol-1 | |||||
İridium (Ir) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 77-ci element. Elementlərin dövri sisteminin VIII qrupunda, platin qrupu metallarına mənsub, həmçinin qızıl və gümüşlə birlikdə vacib metallar sirasına daxil olan kimyəvi elementdir. Təbiətdə iki stabil izotopu var: 191İr (38,5%) və 193İr (61,5%).
Tarixi
İridium elementini 1804-ci ildə ingilis kimyaçısı kəşf etmiş və dördvalentli iridiumun üçvalentliyə reduksiya zamanı birləşmələrinin müxtəlif rənglər almasına görə onu “ İridium” adlandırmışdır (yunanca iris (iridos) – göyqurşağı deməkdir). Nadir hallarda, adətən, platinlə birlikdə tapılır. Yer qabığında kütləcə 10-7% - dir.
Fiziki xassələri
İridium çox bərk, çətin əriyən gümüşü-ağ metaldır.
Kimyəvi xassələri
Kimyəvi cəhətdən çox davamlıdır. 12000C temperaturdan yuxarı İrO3 şəklində qismən buxarlanır. Flüorla iridium 400-5000C, xlor və kükürdlə közərmə temperaturunda reaksiyaya daxil olur.
Tətbiqi
Sənayedə ölçü cıhazları üçün yüksək temperatura davamlı, möhkəm ərintilər hazırlanmasında işlədilir.
Mənbə
- Химическая энциклопедия - М.: Советская энциклопедия, 1990. - Т. 2. - 671 с.
- Г. Реми. Курс неорганической химии. Изд. Мир, 1974, Т 2, с.330.
İstinadlar
- Иридий. Популярная библиотека химических элементов. Проверено 17 августа 2013. Архивировано 19 августа 2013 года.
- Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu. Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report) (англ.) // Pure and Applied Chemistry. — 2013. — Vol. 85, no. 5. — P. 1047-1078. — DOI:10.1351/PAC-REP-13-03-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
77 osmium iridium platinRh Ir Mt dovri cedvelUmumiAd Isare Nomre iridium Ir 77Qrup Dovr Blok 9 6 dXarici gorunusuAtom kutlesi 192 217 q molElektron formulu 4f14 5d7 6s2Fiziki xasselerHaliSixligi 0 C 101 325 kPa q LErime temperaturu 2466 C 2739 K 4471 F Qaynama temperaturu 4428 C 4701 K 8002 F ElektromenfiliyiOksidlesme derecesiSpektr Ionlasma enerjisi kCmol 1Vikianbarda Iridium ile elaqeli mediafayllar var Iridium Ir D I Mendeleyevin elementlerin dovri sisteminde 77 ci element Elementlerin dovri sisteminin VIII qrupunda platin qrupu metallarina mensub hemcinin qizil ve gumusle birlikde vacib metallar sirasina daxil olan kimyevi elementdir Tebietde iki stabil izotopu var 191Ir 38 5 ve 193Ir 61 5 TarixiIridium elementini 1804 ci ilde ingilis kimyacisi kesf etmis ve dordvalentli iridiumun ucvalentliye reduksiya zamani birlesmelerinin muxtelif rengler almasina gore onu Iridium adlandirmisdir yunanca iris iridos goyqursagi demekdir Nadir hallarda adeten platinle birlikde tapilir Yer qabiginda kutlece 10 7 dir Fiziki xasseleriIridium cox berk cetin eriyen gumusu ag metaldir Kimyevi xasseleriKimyevi cehetden cox davamlidir 12000C temperaturdan yuxari IrO3 seklinde qismen buxarlanir Fluorla iridium 400 5000C xlor ve kukurdle kozerme temperaturunda reaksiyaya daxil olur TetbiqiSenayede olcu cihazlari ucun yuksek temperatura davamli mohkem erintiler hazirlanmasinda isledilir MenbeHimicheskaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya 1990 T 2 671 s G Remi Kurs neorganicheskoj himii Izd Mir 1974 T 2 s 330 IstinadlarIridij Populyarnaya biblioteka himicheskih elementov Provereno 17 avgusta 2013 Arhivirovano 19 avgusta 2013 goda Michael E Wieser Norman Holden Tyler B Coplen John K Bohlke Michael Berglund Willi A Brand Paul De Bievre Manfred Groning Robert D Loss Juris Meija Takafumi Hirata Thomas Prohaska Ronny Schoenberg Glenda O Connor Thomas Walczyk Shige Yoneda Xiang Kun Zhu Atomic weights of the elements 2011 IUPAC Technical Report angl Pure and Applied Chemistry 2013 Vol 85 no 5 P 1047 1078 DOI 10 1351 PAC REP 13 03 02