Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
İbn Həzm (ərəb. ابن حزم) və ya Əbu Məhəmməd Əli ibn Əhməd ibn Səid ibn Həzm əl-Əndəlüsi əl-Qurtubi (7 noyabr 994, Kordova, Əndəlüs – 15 avqust 1064, Uelva[d], Əndəlüs) — Zahiri məzhəbinin ikinci imamı, üsulçu, fəqih, mühəddis, tarixçi və şair.
| İbn Həzm | |
|---|---|
| ərəb. ابن حزم | |
 | |
| Doğum tarixi | 7 noyabr 994 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 avqust 1064(69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
Bəzi mənbələrin yazdığına görə fars, bəzi mənbələrə görə isə ispan əsilli olub. Atası Əndəlüs Əməvilərinə vəzirlik edib. Sarayda oxumağı və yazmağı öyrənmiş Quranı əzbərləmişdir. İbn Həzmin ilk müəlimi Əbül-Qasım Əbdürrəhman ibn Əbu Yezid əl-Əzdi olmuşdur. İbn Həzm ondan hədis, kəlam, cədəl və dil öyrənmişdir. əl-Kəttanidən məntiq öyrənmişdir. Bunlardan başqa İbn Həzm, Əbu Ömər Əhməd ibn Məhəmməd ibn Cəsur, Yəhya ibn Məsud ibn Vəchil-cənnə, Əbu Bəkr Hümam ibn Əhməd əl-Qadi, Abdullah ibn Rəbi, Məhəmməd ibn Səid ibn Nəbat, Əbdürrəhman ibn Abdullah ibn Xalid, Abdullah ibn Yusif, Qazı Yunus ibn Abdullah ibn Muqis, Əhməd ibn Ömər ibn Ənəs əl-Uzri kimi bir çox alimdən dərslər almışdır. Vəba epidemiyasında əvvəl qardaşını, sonra isə atasını itirmişdir. Bərbərlərin evlərini qarət etməsi nəticəsində Qurtubəni tərk edərək Məriyəyə köçmək məcburiyyətində qalmışdır. Əməvi sülaləsini hakimiyyətə gətirmə iddiası ilə günahlandırılaraq Məriyə əmiri tərəfindən həbs edilmişdir. Bir-neçə ay həbsdə qaldıqdan sonra Hüsnülqəsrə sürgün edilmişdir. Burada bir müddət yaşadıqdan sonra Bələnsiyəyə gedərək Əbdürrəhman əl-Mürtəzanı dəstəkləmişdir. Əbdürrəhman əl-Mürtəza tərəfindən vəzir təyin edilən İbn Həzim, Əbdürrəhman əl-Mürtəzanın ölümündən sonra yenidən təzyiqlərə məruz qalaraq həbs edilmişdir. O, Qasım ibn Hammudun xilafəti dövründə Qurtubəyə qayıtmış və 1021-ci ilə qədər burada qalmışdır. V. Əbdürrəhman əl-Müstəzhir ibn Hişamın vəziri olan İbn Həzm, Müstəzhir-Billahın öldürülməsindən sonra taxta çıxan III. Məhəmməd əl-Müstəkfi-Billah tərəfindən yenidən həbs olundu. III. Hişam əl-Mutəd-Billahın hakimiyyətə gəlməsinə qədər həbsdə qalan İbn Həzm, Bərbərlərin qiyam qaldırması nəticəsində qaçaraq Şatibəyə gəlmiş və burada "Tavqul-hamamə" adlı əsərini qələmə almışdır. Buradan Malyorkaya gələrək Maliki alimi Əbül-Vəlid əl-Baci ilə debat etdi. Debatı uduzan İbn Həzm İşbilyəyə gedir və burada onun kitablarını yandıran Mötəzid-Billah Abbad ibn Məhəmməd əleyhinə "Nəqtül-ərus" adlı əsərini qələmə alır. İşbilyədə də rahatlıq tapmayan İbn Həzm əcdadlarının vətəni olan Ləbləyə gəlir və burada 1064-cü ilin Şaban ayında vəfat edir.
Əsərləri
Ən məşhur əsərlərindən bəziləri bunlardır:
- əl-İhkəm. Üsulu fiqh haqqında qələmə alınmış əsərdir.
- əl-Muhallə. Zahirilik nöqtəyi-nəzərindən qələmə alınmış əsərdir.
- əl-Fəsl. Dinlər və məzhəblər haqqında qələmə alınmış əsərdir.
- Müdəvətün-Nüfus. Əxlaqla bağlı qələmə alınmış əsərdir.
İstinadlar
- A Mind of His Own (ing.).
- Humeydi. Cəzvətül-muqtəbis (ərəb). Qahirə. 1966. 308.
- İbn Beşküvəl. əs-Silə, cild II (ərəb). Qahirə. 1966. 415.
- Dəbbi. Buğyətül-mültəmis (ərəb). Madrid. 1885. 415.
- Tavqul-hamamə (ərəb). 79.
- Tavqul-hamamə (ərəb). 154–156.
- Məhəmməd Əbu Zəhra, Tərcümə edən: Əbdülqadir Şənər. İslam'da fıkhı mezheplerin tarihi (türk) (2). Hisar Yayın evi. 1978. 461.
- Təbəqətül-üməm, (ərəb). 77.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibn Hezm ereb ابن حزم ve ya Ebu Mehemmed Eli ibn Ehmed ibn Seid ibn Hezm el Endelusi el Qurtubi 7 noyabr 994 1 Kordova Endelus 1 15 avqust 1064 1 Uelva d Endelus Zahiri mezhebinin ikinci imami usulcu feqih muheddis tarixci ve sair Ibn Hezmereb ابن حزم Dogum tarixi 7 noyabr 994 1 Dogum yeri Kordova Kordova vilayeti d Endelus Ispaniya 1 Vefat tarixi 15 avqust 1064 1 69 yasinda Vefat yeri Uelva d Uelva vilayeti d Endelus Ispaniya nbsp Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiredakte nbsp Ibn Hezmin Kordovadaki abidesi Bezi menbelerin yazdigina gore fars 2 3 4 bezi menbelere gore ise ispan esilli olub Atasi Endelus Emevilerine vezirlik edib Sarayda oxumagi ve yazmagi oyrenmis Qurani ezberlemisdir 5 Ibn Hezmin ilk muelimi Ebul Qasim Ebdurrehman ibn Ebu Yezid el Ezdi olmusdur Ibn Hezm ondan hedis kelam cedel ve dil oyrenmisdir el Kettaniden mentiq oyrenmisdir Bunlardan basqa Ibn Hezm Ebu Omer Ehmed ibn Mehemmed ibn Cesur Yehya ibn Mesud ibn Vechil cenne Ebu Bekr Humam ibn Ehmed el Qadi Abdullah ibn Rebi Mehemmed ibn Seid ibn Nebat Ebdurrehman ibn Abdullah ibn Xalid Abdullah ibn Yusif Qazi Yunus ibn Abdullah ibn Muqis Ehmed ibn Omer ibn Enes el Uzri kimi bir cox alimden dersler almisdir Veba epidemiyasinda evvel qardasini sonra ise atasini itirmisdir Berberlerin evlerini qaret etmesi neticesinde Qurtubeni terk ederek Meriyeye kocmek mecburiyyetinde qalmisdir Emevi sulalesini hakimiyyete getirme iddiasi ile gunahlandirilaraq Meriye emiri terefinden hebs edilmisdir Bir nece ay hebsde qaldiqdan sonra Husnulqesre surgun edilmisdir Burada bir muddet yasadiqdan sonra Belensiyeye gederek Ebdurrehman el Murtezani desteklemisdir Ebdurrehman el Murteza terefinden vezir 6 teyin edilen Ibn Hezim Ebdurrehman el Murtezanin olumunden sonra yeniden tezyiqlere meruz qalaraq hebs edilmisdir O Qasim ibn Hammudun xilafeti dovrunde Qurtubeye qayitmis ve 1021 ci ile qeder burada qalmisdir V Ebdurrehman el Mustezhir ibn Hisamin veziri olan Ibn Hezm Mustezhir Billahin oldurulmesinden sonra taxta cixan III Mehemmed el Mustekfi Billah terefinden yeniden hebs olundu III Hisam el Muted Billahin hakimiyyete gelmesine qeder hebsde qalan Ibn Hezm Berberlerin qiyam qaldirmasi neticesinde qacaraq Satibeye gelmis ve burada Tavqul hamame adli eserini qeleme almisdir Buradan Malyorkaya gelerek Maliki alimi Ebul Velid el Baci ile debat etdi Debati uduzan Ibn Hezm Isbilyeye gedir ve burada onun kitablarini yandiran Motezid Billah Abbad ibn Mehemmed eleyhine Neqtul erus adli eserini qeleme alir Isbilyede de rahatliq tapmayan Ibn Hezm ecdadlarinin veteni olan Lebleye 7 gelir ve burada 1064 cu ilin Saban ayinda vefat edir 8 Eserleriredakte nbsp Ibn Hezmin qeleme aldigi Tavqul humame Leyden Universitetinin Kitabxanasi En meshur eserlerinden bezileri bunlardir el Ihkem Usulu fiqh haqqinda qeleme alinmis eserdir el Muhalle Zahirilik noqteyi nezerinden qeleme alinmis eserdir el Fesl Dinler ve mezhebler haqqinda qeleme alinmis eserdir Mudevetun Nufus Exlaqla bagli qeleme alinmis eserdir Istinadlarredakte 1 2 3 4 5 6 A Mind of His Own nbsp ing Humeydi Cezvetul muqtebis ereb Qahire 1966 308 Ibn Beskuvel es Sile cild II ereb Qahire 1966 415 Debbi Bugyetul multemis ereb Madrid 1885 415 Tavqul hamame ereb 79 Tavqul hamame ereb 154 156 Mehemmed Ebu Zehra Tercume eden Ebdulqadir Sener Islam da fikhi mezheplerin tarihi turk 2 Hisar Yayin evi 1978 461 Tebeqetul umem ereb 77 Menbe https az wikipedia org w index php title Ibn Hezm amp oldid 8129315