fbpx
Wikipedia

Banin

Avqust 30, 2021

Əsədullayeva Ümmülbanu (bəzi mənbələrdə Ümm-Əl-Banu) Mirzə qızı (Banin); 18 dekabr 1905(1905-12-18), Bakı – 23 oktyabr 1992(1992-10-23), Paris, Fransa — Fransada yaşayıb-yaratmış azərbaycanlı yazıçı, XX əsr Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı nümayəndəsi.

Ümmülbanu
fr. Banine
İlk adı Ümmülbanu Mirzə qızı Əsədullayeva
Təxəllüsü Banin
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı
Vəfat tarixi (86 yaşında)
Vəfat yeri Paris, Fransa
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı Fransa
Milliyyəti azərbaycanlı
Atası Mirzə Əsədullayev
Fəaliyyəti yazıçı
Əsərlərinin dili fransızca
Janr avtobioqrafiya
İlk əsəri Qafqaz günləri
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Məşhur Azərbaycan milyonçuları Şəmsi Əsədullayevin və Musa Nağıyevin nəvəsi, Azərbaycan Demokratik Respublikasının nazirlərindən biri, milyonçu Mirzə Əsədullayevin qızı olan Ümmülbanu 1905-ci ilin yanvar ayında anadan olub. Öz tərcümeyi halında o yazır: "Mən doğma anamı tanımırdım. 1905-ci ildə inqilabı gərginliyi aradan qaldırmaq istəyən hakimiyyət Qafqazı millətlərarası qarşıdurmaya təhrik etdi. Azərbaycanlıları, erməniləri, rusları, kürdləri, iranlıları üz-üzə qoydular. Anamı qəddarlıqdan və ağlasığmaz talanlardan qorumaq, eyni zamanda doğmaq üçün atam doğma Bakıdan uzaqda yerləşən bir kəndə göndərir. Doğuş çox ağır keçir, yaxınlıqda həkim olmadığından anam həyatla vidalaşır, mən isə sağ qalıram". Bu hadisədən sonra anasının şərəfinə qızını Ümmülbanu adlandırırlar. Banin atasını həbsxanadan azad etmək, xarici pasport alıb Türkiyəyə qaçmaq üçün istəmədiyi, lakin hörmətli bir şəxsə ərə gedir. O, 19 yaşında Türkiyədə əri Balabəy Qocayevdən ayrılaraq Parisə doğmalarının yanına yollanır. Ögey anası ilə olan gərgin münasibətləri Banini evdən çıxmağa və müstəqil həyata atılmağa məcbur edir. Banin iş axtarmağa başlayır. Məlumatlara görə, Banin bir müddət maneken, sonra mağazada satıcı, dəftərxanada katibə, tərcüməçi işləyir. İmkanı çatan bütün peşələrə yiyələnən Banin fransalı dostlarının məsləhəti ilə xatirələrini qələmə almağa başlayır.

1920-ci ildə hakimiyyət bolşeviklərin əlinə keçəndən sonra, ailə Azərbaycanı tərk etmək məcburiyyətində qaldı. Mühacirət yeri Fransa oldu. On beş yaşlı qız iş axtarışında vurnuxurdu: manekençi, satıcı, katibə, tərcüməçi. Demokratik dəyərlərlə tanışlıq, Fransanın incəsənət aləminə vurğunluq, adlı-sanlı rus mühacirləri ilə ünsiyyət: Bunin, Tolstoy, Şalyapin.

Yaradıcılığı

Bir tərəfdən, yeni cəmiyyətə onun tamhüquqlu üzvü kimi daxil olmağa can ataraq, o, vətənində baş verən proseslərdən şüurlu şəkildə kənara çəkilir: yeni fəlsəfə təcrübəsi toplayır ki, bu da keçmiş hadisələrə, özünün keçmiş həyatına kəskin, realist, bəzən də praqmatik nöqteyi-nəzər əldə etməsinə səbəb olur. Digər tərəfdən, Banin öz yaradıcılığında bilavasitə Azərbaycanla bağlı mövzulara qayıdır, əsərlərini əsasən öz şəxsi həyat təcrübəsi üzərində qurur. Burada ona hər hansı bir xüsusi situasiya yaratmağa, özünün uydurma qəhrəmanlarını burada yerləşdirməyə lüzum yoxdur - həyatın özü konkret şəxsiyyətin konkret şəraitdə davranışının, onun mürəkkəb ictimai-siyasi silsilədə və fəlsəfi-bədii proseslər silsiləsində təkamülünün və ya tənəzzülünün təsvirini verir.

1946-cı ildə dərc olunan "Qafqaz günləri" kitabı Baninə müvəffəqiyyət qazandırır. Kitab işıq üzü gördükdən sonra Andre Marlo, İvan Bunin, Mikos Kazaçakis, Anri Monterlen, Ernst Yünger və başqaları Baninə riqqətli məktublar yazırlar. İki dünya müharibəsinin iştirakçısı, alman yazıçısı və filosofu Ernst Yüngerlə Baninin dostluğu yarım əsrdən çox davam edib. Banin Yüngerə bir neçə kitab həsr edib. Onlar 1943-cü ildə – Baninin Azərbaycanda sosial düzümün faciəsini özündə əks etdirən "Bizimlə" romanı işıq üzü gördükdən sonra tanış olublar. Romanın təəssüratı altında olan Yünger Baninə zəng vurur, özünü təqdim edir, növbəti gün isə cazibədar azərbaycanlı yazıçı ilə tanış olmaq üçün onun evinə görüşə gedir. Baninə şöhrət gətirən "Qafqaz günləri" kitabından sonra onun "Paris günləri" (1947), "Ernst Yüngerlə görüş" (1951), "Mən opiumu seçdim" (1959), "Sonra" (1961), "Xarici Fransa" (1968), "Sonuncu ümidin zovu" (1971), "Ernst Yüngerin portreti" (1971), "Ernst Yünger müxtəlif sifətlərdə" (1989) romanları geniş oxucu kütləsi qazanır. Baninin sonuncu dərc olunmuş kitabı – "Məryəmin mənə danışdığı" romanı 1991-ci ildə ölümündən 1 il əvvəl işıq üzü görüb.

 
Banin bacıları ilə birgə

Banin Fransada təkcə romanları ilə deyil, həm də rus, ingilis, alman dillərindən gözəl bədii ədəbiyyat tərcüməçisi kimi məşhur idi. Banin Buninin və Dostoyevskinin yaradıcılığının ən yaxşı bilicilərindən biri sayılırdı. Baninin yaxın rəfiqəsi rus imperator sarayının freylini, Romanovlar ailəsinin yaxını Canet Andronikova olur. Onun digər rəfiqəsi isə Rusiyada məşhur olan yazıçı-satirik Teffi idi. Məhz Teffinin yanında Ümmülbanu bir çox məşhur rus yazıçıları ilə, xüsusilə də İvan Buninlə tanış olur.

Banin mühacirətdə olan yazıçılarla birlikdə tez-tez görüşlərdə iştirak edərmiş. Çox vaxt bu tədbirlərə ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı İvan Bunin sədrlik edərmiş. O tədbiri təkcə hörmətinə görə deyil, həm də gur səsinə görə idarə edərmiş. Baninlə Bunin 13 iyun 1946-cı ildə tanış olublar. İlk dəfə Ümmülbanu Bunini Teffinin evində qonaq olarkən fotoşəkildə görmüşdü. Bir müddət keçəndən sonra onlar görüşürlər. 75 yaşı olmasına baxmayaraq, Buninin belə şux dayanması Banini heyrətə salır. Bunin Baninin şərq gözəlliyinə heyran olur. Bunin onu "Şamaxı şahzadəsi" adlandırarmış.

Banin öz həmyerliləri ilə görüşməkdən qaçarmış. O, Azərbaycanın belə tezliklə heç bir mübarizə aparmadan bolşevizmə tabe olmasını qəbul edə bilmirmiş. Onunla ilk görüşən azərbaycanlı Ramiz Abutalıbov olub. Bu hadisə 1981-ci ilə – Parisdə Azərbaycan xalçalarının sərgisinin keçirildiyi vaxta təsadüf edir. Açılış ərəfəsində Abutalıbov ona dəvətnamə göndərir. Təəccüblü də olsa, Banin yaşlı bir fransalı kişi ilə sərgiyə təşrif gətirir. Yaşının çox olmasına baxmayaraq, Banin cavan görünürmüş. O özünün azərbaycanlı mənşəyi ilə həmişə fəxr edərmiş. Dini "xalq üçün tiryək adlandıran" bolşeviklərə cavab olaraq Banin "Mən tiryəki seçdim" kitabını yazır.

Ramiz Abutalıbovun mətbuata verdiyi açıqlamada o, məşhur Azərbaycan rəssamı ilə Banini tanış etməsindən söhbət açır. Həmin rəssam vidalaşarkən Baninə 2 banka qara kürü sovqat verir. Sovqatı qəbul edən Banin zarafatca "elə bu?", – deyə soruşur. Rəssam təəccüblə "bəs necə madam?" deyir. Banin gülümsəyərək deyir: "Bakını tərk edərkən biz orada dəfələrlə çox varidat saxlamışıq".

Fransız ədəbiyyatına qaynayıb-qarışmasına baxmayaraq, Banin öz xalqını heç vaxt yaddan çıxarmazmış. O, Dağlıq Qarabağda baş verən hadisələrdən olduqca dərin həyəcan keçirərmiş. Banin Parisdə "Azərbaycan evi" assosiasiyasının üzvü idi. O, Fransanın kütləvi informasiya vasitələrində mütəmadi olaraq Qarabağ hadisələrində öz xalqını müdafiə edən məqalələrlə çıxış edərmiş. 1992-ci il oktyabrın 29-da Fransanın "Fiqaro" qəzeti ölkəni sarsıdacaq bir məlumat yayır: "İlk fransızdilli azərbaycanlı yazıçı Banin vəfat edib...".

Əsərləri

  • Nami (Nami), Gallimard, 1942.
  • Qafqaz günləri (Jours caucasiens), Julliard, 1946.
  • Paris günləri (Jours parisiens), Julliard, 1947, Gris Banal, 2003.
  • Ernst Yüngerlə görüşlər (Rencontres avec Ernst Jünger), Julliard, 1951.
  • Mən tiryəki seçdim (J'ai choisi l'opium), Stock, 1959.
  • Sonra (Après), Stock, 1962.
  • Yad Fransa (La France étrangère), S.O.S Desclée de Brouwer, 1968.
  • Sonuncu ümidin zovu (L'appel de la dernière chance), S.O.S, 1971.
  • Ernst Yüngerin portreti: məktublar, mətnlər, görüşlər (Portrait d'Ernst Jünger : lettres, textes, rencontres), La Table Ronde, 1971.
  • Ernst Yünger müxtəlif sifətlərdə (Ernst Jünger aux faces multiples), Lausanne, éditions L'Âge d'Homme, 1989.
  • Məryəmin mənə danışdığı (Ce que Marie m’a raconté : le dit de la Servante Marie), Cahier Bleus, 1991.

İstinadlar

  1. ↑ Beynəlxalq standart ad identifikatoru — 2012.
  2. ↑ Swartz A. Banine // Open Library (ing.) — 2007.
  3. ↑ Banine // Babelio (fr.) — 2007.
  4. ↑ "Diaspora hərəkatında qadınların rolu" (azərb.). olaylar.az. 11.03.2014 16:53. İstifadə tarixi: 2014-04-01.
  5. Умм-Эль-Бану Асадуллаева
  6. Gender-az.org - Mühacirət övladı
  7. Axisxa.narod.ru - Arzu Yolçuyeva: Ümmulbanu yaradıcılığı: Fransa-Azərbaycan ədəbi əlaqələri kontekstində
  8. Асадуллаева, Банин
  9. Банин Асадуллаева "Кавказские дни"

Xarici keçidlər

  • Baninin təhqir etdiyi əri
  • Банин Асадуллаева "Кавказские дни" (rus.)
  • Умм-Эль-Бану Асадуллаева (rus.)
  • Асадуллаева, Банин (rus.)

Avqust 30, 2021
banin, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, əsədullayeva, ümmülb. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Esedullayeva Ummulbanu bezi menbelerde Umm El Banu Mirze qizi Banin 18 dekabr 1905 1905 12 18 1 2 3 Baki 23 oktyabr 1992 1992 10 23 1 2 3 Paris Fransa Fransada yasayib yaratmis azerbaycanli yazici 4 XX esr Azerbaycan muhaciret edebiyyati numayendesi Ummulbanufr BanineIlk adi Ummulbanu Mirze qizi EsedullayevaTexellusu BaninDogum tarixi 18 dekabr 1905Dogum yeri BakiVefat tarixi 23 oktyabr 1992 86 yasinda Vefat yeri Paris FransaDefn yeri ParisVetendasligi FransaMilliyyeti azerbaycanliAtasi Mirze EsedullayevFealiyyeti yaziciEserlerinin dili fransizcaJanr avtobioqrafiyaIlk eseri Qafqaz gunleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Yaradiciligi 3 Eserleri 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteMeshur Azerbaycan milyonculari Semsi Esedullayevin ve Musa Nagiyevin nevesi Azerbaycan Demokratik Respublikasinin nazirlerinden biri milyoncu Mirze Esedullayevin qizi olan Ummulbanu 1905 ci ilin yanvar ayinda anadan olub Oz tercumeyi halinda o yazir Men dogma anami tanimirdim 1905 ci ilde inqilabi gerginliyi aradan qaldirmaq isteyen hakimiyyet Qafqazi milletlerarasi qarsidurmaya tehrik etdi Azerbaycanlilari ermenileri ruslari kurdleri iranlilari uz uze qoydular Anami qeddarliqdan ve aglasigmaz talanlardan qorumaq eyni zamanda dogmaq ucun atam dogma Bakidan uzaqda yerlesen bir kende gonderir Dogus cox agir kecir yaxinliqda hekim olmadigindan anam heyatla vidalasir men ise sag qaliram Bu hadiseden sonra anasinin serefine qizini Ummulbanu adlandirirlar Banin atasini hebsxanadan azad etmek xarici pasport alib Turkiyeye qacmaq ucun istemediyi lakin hormetli bir sexse ere gedir O 19 yasinda Turkiyede eri Balabey Qocayevden ayrilaraq Parise dogmalarinin yanina yollanir Ogey anasi ile olan gergin munasibetleri Banini evden cixmaga ve musteqil heyata atilmaga mecbur edir Banin is axtarmaga baslayir Melumatlara gore Banin bir muddet maneken sonra magazada satici defterxanada katibe tercumeci isleyir Imkani catan butun peselere yiyelenen Banin fransali dostlarinin mesleheti ile xatirelerini qeleme almaga baslayir 5 1920 ci ilde hakimiyyet bolseviklerin eline kecenden sonra aile Azerbaycani terk etmek mecburiyyetinde qaldi Muhaciret yeri Fransa oldu On bes yasli qiz is axtarisinda vurnuxurdu manekenci satici katibe tercumeci Demokratik deyerlerle tanisliq Fransanin incesenet alemine vurgunluq adli sanli rus muhacirleri ile unsiyyet Bunin Tolstoy Salyapin Yaradiciligi RedakteBir terefden yeni cemiyyete onun tamhuquqlu uzvu kimi daxil olmaga can ataraq o veteninde bas veren proseslerden suurlu sekilde kenara cekilir yeni felsefe tecrubesi toplayir ki bu da kecmis hadiselere ozunun kecmis heyatina keskin realist bezen de praqmatik noqteyi nezer elde etmesine sebeb olur Diger terefden Banin oz yaradiciliginda bilavasite Azerbaycanla bagli movzulara qayidir eserlerini esasen oz sexsi heyat tecrubesi uzerinde qurur Burada ona her hansi bir xususi situasiya yaratmaga ozunun uydurma qehremanlarini burada yerlesdirmeye luzum yoxdur heyatin ozu konkret sexsiyyetin konkret seraitde davranisinin onun murekkeb ictimai siyasi silsilede ve felsefi bedii prosesler silsilesinde tekamulunun ve ya tenezzulunun tesvirini verir 6 1946 ci ilde derc olunan Qafqaz gunleri kitabi Banine muveffeqiyyet qazandirir 7 Kitab isiq uzu gordukden sonra Andre Marlo Ivan Bunin Mikos Kazacakis Anri Monterlen Ernst Yunger ve basqalari Banine riqqetli mektublar yazirlar Iki dunya muharibesinin istirakcisi alman yazicisi ve filosofu Ernst Yungerle Baninin dostlugu yarim esrden cox davam edib Banin Yungere bir nece kitab hesr edib Onlar 1943 cu ilde Baninin Azerbaycanda sosial duzumun faciesini ozunde eks etdiren Bizimle romani isiq uzu gordukden sonra tanis olublar Romanin teessurati altinda olan Yunger Banine zeng vurur ozunu teqdim edir novbeti gun ise cazibedar azerbaycanli yazici ile tanis olmaq ucun onun evine goruse gedir Banine sohret getiren Qafqaz gunleri kitabindan sonra onun Paris gunleri 1947 Ernst Yungerle gorus 1951 Men opiumu secdim 1959 Sonra 1961 Xarici Fransa 1968 Sonuncu umidin zovu 1971 Ernst Yungerin portreti 1971 Ernst Yunger muxtelif sifetlerde 1989 romanlari genis oxucu kutlesi qazanir Baninin sonuncu derc olunmus kitabi Meryemin mene danisdigi romani 1991 ci ilde olumunden 1 il evvel isiq uzu gorub 8 Banin bacilari ile birge Banin Fransada tekce romanlari ile deyil hem de rus ingilis alman dillerinden gozel bedii edebiyyat tercumecisi kimi meshur idi Banin Buninin ve Dostoyevskinin yaradiciliginin en yaxsi bilicilerinden biri sayilirdi Baninin yaxin refiqesi rus imperator sarayinin freylini Romanovlar ailesinin yaxini Canet Andronikova olur Onun diger refiqesi ise Rusiyada meshur olan yazici satirik Teffi idi Mehz Teffinin yaninda Ummulbanu bir cox meshur rus yazicilari ile xususile de Ivan Buninle tanis olur Banin muhaciretde olan yazicilarla birlikde tez tez goruslerde istirak edermis Cox vaxt bu tedbirlere edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati Ivan Bunin sedrlik edermis O tedbiri tekce hormetine gore deyil hem de gur sesine gore idare edermis Baninle Bunin 13 iyun 1946 ci ilde tanis olublar Ilk defe Ummulbanu Bunini Teffinin evinde qonaq olarken fotosekilde gormusdu Bir muddet kecenden sonra onlar gorusurler 75 yasi olmasina baxmayaraq Buninin bele sux dayanmasi Banini heyrete salir Bunin Baninin serq gozelliyine heyran olur Bunin onu Samaxi sahzadesi adlandirarmis Banin oz hemyerlileri ile gorusmekden qacarmis O Azerbaycanin bele tezlikle hec bir mubarize aparmadan bolsevizme tabe olmasini qebul ede bilmirmis Onunla ilk gorusen azerbaycanli Ramiz Abutalibov olub Bu hadise 1981 ci ile Parisde Azerbaycan xalcalarinin sergisinin kecirildiyi vaxta tesaduf edir Acilis erefesinde Abutalibov ona devetname gonderir Teeccublu de olsa Banin yasli bir fransali kisi ile sergiye tesrif getirir Yasinin cox olmasina baxmayaraq Banin cavan gorunurmus O ozunun azerbaycanli menseyi ile hemise fexr edermis Dini xalq ucun tiryek adlandiran bolseviklere cavab olaraq Banin Men tiryeki secdim kitabini yazir 9 Ramiz Abutalibovun metbuata verdiyi aciqlamada o meshur Azerbaycan ressami ile Banini tanis etmesinden sohbet acir Hemin ressam vidalasarken Banine 2 banka qara kuru sovqat verir Sovqati qebul eden Banin zarafatca ele bu deye sorusur Ressam teeccuble bes nece madam deyir Banin gulumseyerek deyir Bakini terk ederken biz orada defelerle cox varidat saxlamisiq Fransiz edebiyyatina qaynayib qarismasina baxmayaraq Banin oz xalqini hec vaxt yaddan cixarmazmis O Dagliq Qarabagda bas veren hadiselerden olduqca derin heyecan kecirermis Banin Parisde Azerbaycan evi assosiasiyasinin uzvu idi O Fransanin kutlevi informasiya vasitelerinde mutemadi olaraq Qarabag hadiselerinde oz xalqini mudafie eden meqalelerle cixis edermis 1992 ci il oktyabrin 29 da Fransanin Fiqaro qezeti olkeni sarsidacaq bir melumat yayir Ilk fransizdilli azerbaycanli yazici Banin vefat edib 4 Eserleri RedakteNami Nami Gallimard 1942 Qafqaz gunleri Jours caucasiens Julliard 1946 Paris gunleri Jours parisiens Julliard 1947 Gris Banal 2003 Ernst Yungerle gorusler Rencontres avec Ernst Junger Julliard 1951 Men tiryeki secdim J ai choisi l opium Stock 1959 Sonra Apres Stock 1962 Yad Fransa La France etrangere S O S Desclee de Brouwer 1968 Sonuncu umidin zovu L appel de la derniere chance S O S 1971 Ernst Yungerin portreti mektublar metnler gorusler Portrait d Ernst Junger lettres textes rencontres La Table Ronde 1971 Ernst Yunger muxtelif sifetlerde Ernst Junger aux faces multiples Lausanne editions L Age d Homme 1989 Meryemin mene danisdigi Ce que Marie m a raconte le dit de la Servante Marie Cahier Bleus 1991 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 4 Beynelxalq standart ad identifikatoru 2012 1 2 3 4 Swartz A Banine Open Library ing 2007 1 2 3 4 Banine Babelio fr 2007 1 2 Diaspora herekatinda qadinlarin rolu azerb olaylar az 11 03 2014 16 53 Istifade tarixi 2014 04 01 Umm El Banu Asadullaeva Gender az org Muhaciret ovladi Axisxa narod ru Arzu Yolcuyeva Ummulbanu yaradiciligi Fransa Azerbaycan edebi elaqeleri kontekstinde Asadullaeva Banin Banin Asadullaeva Kavkazskie dni Xarici kecidler RedakteBaninin tehqir etdiyi eri Banin Asadullaeva Kavkazskie dni rus Umm El Banu Asadullaeva rus Asadullaeva Banin rus Menbe https az wikipedia org w index php title Banin amp oldid 6013466, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.