Çemguylar, Ç’emguylar, K’emguylar, Kemguylar, Kemırgueyler, Kemirguveyler və ya Temirgoylar (qərb çərkəzcəsi:кIэмгуй, чIэмгуй, şərq çərkəzcəsi:кӀэмыгуейхэр, кӀэмыгуехэр, rusca:темиргоевцы, кемиргоевцы) — Rusiyaya bağlı Adıge Respublikası ilə Türkiyədə yaşayan qərb çərkəzlərindən olan bir çərkəz boyu. Çemguylara şapsuqlar "Kemguy", kabardalılar "Kemırguey", ruslar "Temirqoy" deyir. Sayları Qafqazda çoxdur, diasporadakı ən kiçik çərkəz topluluğudur. Şapsuqlar, hakuçlar, abadzexlər kimi qərb çərkəzlərində bəy (pşi) zadəgan sinfi olmaz ikən, bjeduğlarda olduğu kimi çemguylarda da bu siniflər görülür. Çemguyların tarixi torpaqları bjeduğların şərqində və Katukay ilə Kuban arasındakı Laba və Belaia çayları arasındadır.
Adıge Respublikasındakı qərb çərkəzcəsi yazı dili çemguyların ləhcəsi əsas alınaraq yaradılmışdır.
Üç qrupdan meydana gəlirlər:
Kuban çayına doğru Ademıylar (Adameylər)
Cıraki və Ratazay cıvarında Yecerukay (Yegerkoylar)
Kiraylar
Tarixləri
Çemguylar çərkəzlərin ən güclü və ən varlı tayfalarından biri olmuşdurlar. Mənbələrdə qeyd olunur ki, Çemguy tayfası qonşuluqda yaşayan digər tayfalarla müqayisədə çox varlı olmuşdurlar. Onlar həm xırdabuynuzlu mal-qara təsərrüfatı ilə, həmçinin də əkinçiliklə məşğul olmuş, müxtəlif kənd təsərrüfatı malları və sex məmulatlarının istehsalı ilə ətraf ərazilərdə tanınmışdırlar. Çemguyların daxilində bir neçə güclü ailələr və ya nəsillər var idi. Bunlardan ən güclüsü isə Bolotoko ailəsi idi. Bu ailə çemguyları, yegerukoları və mamheg tayfalarını idarə edirdi. Yerli xalqlarla Rusiya imperiyası arasında baş vermiş Qafqaz müharibəsindən sonra bir çox Çemguy öz doğma yurdunu tərk etdi və əksərən Türkiyəyə köçdü.
Dünyadakı çemguyların əksəriyyəti diasporada və Adıge Respublikası ərazisində yaşayırlar.
Tarixi torpaqları
Kuban çayı ilə Laba və Şagvaşe çayları arasındakı bölgədə yaşayırlar. Çemguyların yaşadıqları bölgə şimaldan Kuban, şərqdən besleneylər, qərbdən bjeduğlar, cənubdan isə abadzexlərlə əhatələnmişdir.
Sülalələr
Tarix boyunca çemguylar içərisindən çıxmış müxtəlif sülalər:
Murad Papşu. . www.circassiandiaspora.com. 2013-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
Murad Papşu. "Çerkes dillerine genel bir bakış Kafkasya ve Türkiye". (#cite_web_url)
Cevdet Yıldız. "Adige Dil Alanının Küçülmesi". www.circassiancenter.com.
↑ "Kafkasya'nın etnik mozaiği". www.kafkas.org.tr. 5 fevral 2020 tarixində .
"Çerkes yerleşimleri". 6 mart 2016 tarixində .
September 13, 2021
çemguylar, emguylar, emguylar, kemguylar, kemırgueyler, kemirguveyler, temirgoylar, qərb, çərkəzcəsi, кiэмгуй, чiэмгуй, şərq, çərkəzcəsi, кӀэмыгуейхэр, кӀэмыгуехэр, rusca, темиргоевцы, кемиргоевцы, rusiyaya, bağlı, adıge, respublikası, ilə, türkiyədə, yaşayan,. Cemguylar C emguylar K emguylar Kemguylar Kemirgueyler Kemirguveyler ve ya Temirgoylar qerb cerkezcesi kIemguj chIemguj serq cerkezcesi kӀemyguejher kӀemygueher rusca temirgoevcy kemirgoevcy Rusiyaya bagli Adige Respublikasi ile Turkiyede yasayan qerb cerkezlerinden olan bir cerkez boyu 1 Cemguylara sapsuqlar Kemguy kabardalilar Kemirguey ruslar Temirqoy deyir 2 Saylari Qafqazda coxdur diasporadaki en kicik cerkez toplulugudur 3 Sapsuqlar hakuclar abadzexler kimi qerb cerkezlerinde bey psi zadegan sinfi olmaz iken bjeduglarda oldugu kimi cemguylarda da bu sinifler gorulur 4 Cemguylarin tarixi torpaqlari bjeduglarin serqinde ve Katukay ile Kuban arasindaki Laba ve Belaia caylari arasindadir Cemguylar cerkezce kIemguj Yasadigi erazilerAdige Respublikasi ve TurkiyeDiliTurk dili Cerkez dili Rus diliDiniSunni muselmanQohum xalqlarMuxtelif cerkez tayfalari Mundericat 1 Haqqinda 2 Tarixleri 3 Tarixi torpaqlari 4 Sulaleler 5 Adigey Cemguy kendleri 6 Turkiyedeki Cemguy kendleri 7 Hemcinin bax 8 IstinadlarHaqqinda RedakteAdige Respublikasindaki qerb cerkezcesi yazi dili cemguylarin lehcesi esas alinaraq yaradilmisdir Uc qrupdan meydana gelirler 5 Kuban cayina dogru Ademiylar Adameyler Ciraki ve Ratazay civarinda Yecerukay Yegerkoylar KiraylarTarixleri RedakteCemguylar cerkezlerin en guclu ve en varli tayfalarindan biri olmusdurlar Menbelerde qeyd olunur ki Cemguy tayfasi qonsuluqda yasayan diger tayfalarla muqayisede cox varli olmusdurlar Onlar hem xirdabuynuzlu mal qara teserrufati ile hemcinin de ekincilikle mesgul olmus muxtelif kend teserrufati mallari ve sex memulatlarinin istehsali ile etraf erazilerde taninmisdirlar Cemguylarin daxilinde bir nece guclu aileler ve ya nesiller var idi Bunlardan en guclusu ise Bolotoko ailesi idi Bu aile cemguylari yegerukolari ve mamheg tayfalarini idare edirdi Yerli xalqlarla Rusiya imperiyasi arasinda bas vermis Qafqaz muharibesinden sonra bir cox Cemguy oz dogma yurdunu terk etdi ve ekseren Turkiyeye kocdu Dunyadaki cemguylarin ekseriyyeti diasporada ve Adige Respublikasi erazisinde yasayirlar Tarixi torpaqlari RedakteKuban cayi ile Laba ve Sagvase caylari arasindaki bolgede yasayirlar Cemguylarin yasadiqlari bolge simaldan Kuban serqden besleneyler qerbden bjeduglar cenubdan ise abadzexlerle ehatelenmisdir 5 Sulaleler RedakteTarix boyunca cemguylar icerisinden cixmis muxtelif sulaler Cerkezce Transkripsiya RuscaBoletyku Boletiɋ BolotokByshte Biste BishteDadyhuzh DadiĥuĵDeleku Deleɋ DelokDidyhu DidiȟDeguzhyeku DeguĵiyeɋDeguzhyj Deguĵiy DeguzhijZhoremyku Ĵoremiɋ ZharimokZaurymyku Zawurimiɋ ZaurimukKaitmes Qayitmes KaitmesKerehu Kerehuko Qareȟ Qereĥuqo KarohovyLIyupko Liwpqo TliupkoMat Mat MatMehosh Meĥos MahoshPakIeku Paḉeɋ PachokPshykanokue PsiqanoɋeHabkir Habkir HabakirHakIemyz Haḉemiz HachemizHatyku Hatiɋ HatukHahusheku Haĥuseɋ HahushokHepakӀ HepashӀe Hepaḉ Hepas e HapachevyCuntIyzh Cunṫiĵ ChuntyzhShao Ṩawo ShaoShauku Ṩawɋ ShaukShyku Sik ShikoAdigey Cemguy kendleri RedakteAdige Respublikasindaki Cemguy kendleri Cerkesce Transkripsiyon RuscaEdzherykuaj Yeceriɋay EgeruhajHakӀemzyj Haḉemziy HachemzijAdemyj Ademiy AdamijDzhambechyj Cambeciy DzhambichiHatikuaj Hatiɋay HatukajDzhyrakyj Ciraqiy DzherokajKebehabl Qebehabl KabehablMamhyg Mamxig MamhegPshyzhhabl Psiĵhabl PshizovHetezhykuaj Hetejiɋay HatazhukajTurkiyedeki Cemguy kendleri RedakteTurkiyedeki Cemguy kendleri 6 Bilecikdeki kendler Akcapinar Akpinar Adamey Elibeyduzu Gukay Duzcedeki kendler Koprubasiomerefendi Kocaelindeki kendler Ketenciler Tokatdaki kendler Qozlu Qizilcubuk Erbaa BaxcabasiHemcinin bax RedakteTurkiye cerkezleri Iraq cerkezleriIstinadlar Redakte KAFKASYA DA ETNIK YAPI archive missing date tarixinde arxivlesdirilib Murad Papsu Adigece kelimelerin yazilisi www circassiandiaspora com 2013 04 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Murad Papsu Cerkes dillerine genel bir bakis Kafkasya ve Turkiye cite web url Cevdet Yildiz Adige Dil Alaninin Kuculmesi www circassiancenter com 1 2 Kafkasya nin etnik mozaigi www kafkas org tr 5 fevral 2020 tarixinde arxivlesdirilib Cerkes yerlesimleri 6 mart 2016 tarixinde arxivlesdirilib Menbe https az wikipedia org w index php title Cemguylar amp oldid 5871381, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
