Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
De Broyl dalğaları — 1923-cü ildə fransız fiziki Lui de Broyl fotonun dalğa-korpuskul dualizm xassəsinin maddənin bütün zərrəciklərinə-elektron, proton, neytron və atomlara da xas ola bilmə hipotezini irəli sürür. Onun ideyasına görə, hər hansı bir zərrəcik E enerjiyə, eləcə də, p impulsuna malik olarsa, belə halda həmin zərrəciyin hərəkətinə tezliyi ν= və dalğa uzunluğu λ= olan dalğaya uyğun gəlir. Belə dalğalara de Broyl dalğaları deyilir.
Təsdiqi
De Broylun nəzəri əsaslandırdığı adıçəkilən hipotez 1927–1928-ci illərdə aparılan təcrübələr nəticəsində təstiqləndi. Fərziyyənin təsdiqi elektronların kristal qəfəsdə difraksiyası təcrübələrinə əsaslanır. Maddə zərrəciyi olan elektronun dalğa xassələrini təsbit etmək məqsədilə elə cihaz tələb olunurdu ki, həmin cihazın parametrləri elektron dalğasının uzunluğu tərtibində olsun. Bu zaman aşkarlanmışdır ki, dalğa uzunluğunun bu qiyməti atomlararası məsafə tərtibindədirlər. Məhz bu səbəbdən, aparılan təcrübələrdə kristal qəfəsdən keçərkən elektron dəstəsinin difraksiya və interferensiyası müşahidə edildi. Bununla da, təbiətin ən vacib qanunlarından biri sayılan- materiyanın dalğa-korpuskulyar xassəsinə sahib olması nəzəri və eləcə də, təcrübi yolla təsdiq edildi.
Ehtimal dalğaları
Mikrozərrəciklərin dualist (ikili) təbiəti barədə nəzəriyyə mikroaləm haqqında təsəvvürləri tamamilə dəyişdi. Bununla meydana çıxan nəzəriyyədə dalğa və korpuskulyar xassələr bir-birini inkar etmir. Bunun əksinə olaraq, bir-birini tamamlayır. Beləliklə, dalğa və yaxud, kvant mexanikasının başlağıcı qoyuldu. Bu nəzəriyyədən çıxan digər bir fikrə görə zərrəciyi fəzanın verilmiş nöqtəsində müəyyən ehtimalla müşahidə etmək mümkündür. Məhz bu səbəbdən, de Broyl dalğalarını bəzən "ehtimal dalğaları" kimi də adlandırırlar.
Xarici keçidlər
http://e-derslik.edu.az/books/282/units/unit-1/page158.xhtml
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
De Broyl dalgalari 1923 cu ilde fransiz fiziki Lui de Broyl fotonun dalga korpuskul dualizm xassesinin maddenin butun zerreciklerine elektron proton neytron ve atomlara da xas ola bilme hipotezini ireli surur Onun ideyasina gore her hansi bir zerrecik E enerjiye elece de p impulsuna malik olarsa bele halda hemin zerreciyin hereketine tezliyi n E h displaystyle E h ve dalga uzunlugu l h p displaystyle h p olan dalgaya uygun gelir Bele dalgalara de Broyl dalgalari deyilir TesdiqiDe Broylun nezeri esaslandirdigi adicekilen hipotez 1927 1928 ci illerde aparilan tecrubeler neticesinde testiqlendi Ferziyyenin tesdiqi elektronlarin kristal qefesde difraksiyasi tecrubelerine esaslanir Madde zerreciyi olan elektronun dalga xasselerini tesbit etmek meqsedile ele cihaz teleb olunurdu ki hemin cihazin parametrleri elektron dalgasinin uzunlugu tertibinde olsun Bu zaman askarlanmisdir ki dalga uzunlugunun bu qiymeti atomlararasi mesafe tertibindedirler Mehz bu sebebden aparilan tecrubelerde kristal qefesden kecerken elektron destesinin difraksiya ve interferensiyasi musahide edildi Bununla da tebietin en vacib qanunlarindan biri sayilan materiyanin dalga korpuskulyar xassesine sahib olmasi nezeri ve elece de tecrubi yolla tesdiq edildi Ehtimal dalgalariMikrozerreciklerin dualist ikili tebieti barede nezeriyye mikroalem haqqinda tesevvurleri tamamile deyisdi Bununla meydana cixan nezeriyyede dalga ve korpuskulyar xasseler bir birini inkar etmir Bunun eksine olaraq bir birini tamamlayir Belelikle dalga ve yaxud kvant mexanikasinin baslagici qoyuldu Bu nezeriyyeden cixan diger bir fikre gore zerreciyi fezanin verilmis noqtesinde mueyyen ehtimalla musahide etmek mumkundur Mehz bu sebebden de Broyl dalgalarini bezen ehtimal dalgalari kimi de adlandirirlar Xarici kecidlerhttp e derslik edu az books 282 units unit 1 page158 xhtmlHemcinin baxDalga Isiq Isigin interferensiyasi Isigin dispersiyasiIstinadlar