fbpx
Wikipedia

Dalğaların interferensiyası

Dalğaların interferensiyası — fəzanın hər bir nöqtəsində sabit amplitudlu rəqslər yarada bilən dalğaların toplanmasına deyilir. Yalnız koherent dalğalar dayanıqlı interferensiya mənzərəsi yarada bilər.

Dalğaların interferensiyası

Koherentlik şərtləri — toplanan dalğaların eyni tezlikli olmalı və fazalar fərqı zaman keçdikcə sabit qalmalıdır.

Maksimumluq şərti — yollar fərqi tam sayda dalğa uzunluğuna bərabər olan yerlərdə baş verir, Δl=nλ.

Minimumluq şərti — yollar fərqi tək sayda yarımdalğa uzunluğuna bərabər olan yerlərdə yaranır, Δl=(2n+1)λ\2.

Mexaniki dalğalar — mexaniki rəqslərin elastik mühitdə yayılmasıdır.

Elektromaqnit dalğaları — elektromaqnit rəqslərinin fəzada yayılmasıdır.

Dalğa uzunluğu — dalğanın bir period ərzində dalğanın yayıldığı məsafədir, λ=v·T=v\ν. Burada v-dalğanın sürəti, T-periodu, ν-tezliyidir. Ölçü vahidi BS-də metrdir, 1m. Elektromaqnit rəqsləri vakuumda da yayılır. Məsələn, mobil telefonu vakuum balonuna qoyub səsləndirsək və havasını sormağa başlasaq səsi tədricən kəsilər, amma yenə də siqnal qəbul edər. İşıq da elektromaqnit dalğasıdır və Günəşdən bizə gəlib çata bilir. İşığa uyğun dalğaların dalğa uzunluğu mexaniki dalğaların dalğa uzunluğundan milyon dəfələrlə kiçikdir.

Xətti optikanın superpozisiya prinsipi

Hüygensin «Traktat» əsərində superpozisiya prinsipi haqqında belə yazır: “İşığın ən maraqlı xassələrindənbiri odur ki, işıq şüaları müxtəlif və hətta əks tərəflərdən gələrək görüşdükdə bir-birinə maneə törətmədən keçərək hər biri öz müstəqil təsirlərini göstərir. Bir neçə müşahidəçinin eyni zamanda təkcə bir deşikdən baxmaqla müxtəlif əşyaları görməsi də məhz bununla izah olunur”.

Hüygensin söylədikləri riyazi olaraq o deməkdir ki, fəzanın verilmiş nöqtəsində iki işıq mənbəyi tərəfindən yaradılan sahənin gərginliyi   , bu mənbələrin hər birinin ayrı-ayrılıqda yaratdıqları sahə gərginlikləri vektorları olan    -nin vektorial cəminə bərabərdir:

 = + 

Bu yazılış superpozisiya prinsipinin riyazi ifadəsidir.

Superpozisiya prinsipinin mövcud olma səbəbi işıq dalğalarının yayıldığı mühitin xassələrinin (məsələn, sındırma əmsalının, udma əmsalının və sairlərin) həmin dalğaların intensivliyindən asılı olmamağıdır.Mühitin belə xassəyə malik olması isə yalnız zəif sahə (kiçik intensivlikli işıq dəstəsi) üçün doğrudur. Deməli, superpozisiya prinsipi yalnız zəif sahələr üçün doğrudur.

Ədəbiyyat

  • M.Murquzov və b. Fizika, X sinif üçün dərslik
  • A.Mehrabov və b. Fizika kursu

Xarici keçidlər

  1. vixri.ru
  2. N.M.Qocayev. Ümumi Fizika kursu, IV cild Optika. Bakı, 2009

dalğaların, interferensiyası, fəzanın, hər, nöqtəsində, sabit, amplitudlu, rəqslər, yarada, bilən, dalğaların, toplanmasına, deyilir, yalnız, koherent, dalğalar, dayanıqlı, interferensiya, mənzərəsi, yarada, bilər, koherentlik, şərtləri, toplanan, dalğaların, . Dalgalarin interferensiyasi fezanin her bir noqtesinde sabit amplitudlu reqsler yarada bilen dalgalarin toplanmasina deyilir Yalniz koherent dalgalar dayaniqli interferensiya menzeresi yarada biler Dalgalarin interferensiyasi Koherentlik sertleri toplanan dalgalarin eyni tezlikli olmali ve fazalar ferqi zaman kecdikce sabit qalmalidir Maksimumluq serti yollar ferqi tam sayda dalga uzunluguna beraber olan yerlerde bas verir Dl nl Minimumluq serti yollar ferqi tek sayda yarimdalga uzunluguna beraber olan yerlerde yaranir Dl 2n 1 l 2 Mexaniki dalgalar mexaniki reqslerin elastik muhitde yayilmasidir Elektromaqnit dalgalari elektromaqnit reqslerinin fezada yayilmasidir Dalga uzunlugu dalganin bir period erzinde dalganin yayildigi mesafedir l v T v n Burada v dalganin sureti T periodu n tezliyidir Olcu vahidi BS de metrdir 1m Elektromaqnit reqsleri vakuumda da yayilir Meselen mobil telefonu vakuum balonuna qoyub seslendirsek ve havasini sormaga baslasaq sesi tedricen kesiler amma yene de siqnal qebul eder Isiq da elektromaqnit dalgasidir ve Gunesden bize gelib cata bilir Isiga uygun dalgalarin dalga uzunlugu mexaniki dalgalarin dalga uzunlugundan milyon defelerle kicikdir Xetti optikanin superpozisiya prinsipi RedakteHuygensin Traktat eserinde superpozisiya prinsipi haqqinda bele yazir Isigin en maraqli xasselerindenbiri odur ki isiq sualari muxtelif ve hetta eks tereflerden gelerek gorusdukde bir birine manee toretmeden kecerek her biri oz musteqil tesirlerini gosterir Bir nece musahidecinin eyni zamanda tekce bir desikden baxmaqla muxtelif esyalari gormesi de mehz bununla izah olunur 1 Huygensin soyledikleri riyazi olaraq o demekdir ki fezanin verilmis noqtesinde iki isiq menbeyi terefinden yaradilan sahenin gerginliyi E displaystyle vec E bu menbelerin her birinin ayri ayriliqda yaratdiqlari sahe gerginlikleri vektorlari olan E 1 displaystyle vec E1 ve E 2 displaystyle vec E2 nin vektorial cemine beraberdir E displaystyle vec E E 1 displaystyle vec E1 E 2 displaystyle vec E2 Bu yazilis superpozisiya prinsipinin riyazi ifadesidir 2 Superpozisiya prinsipinin movcud olma sebebi isiq dalgalarinin yayildigi muhitin xasselerinin meselen sindirma emsalinin udma emsalinin ve sairlerin hemin dalgalarin intensivliyinden asili olmamagidir Muhitin bele xasseye malik olmasi ise yalniz zeif sahe kicik intensivlikli isiq destesi ucun dogrudur Demeli superpozisiya prinsipi yalniz zeif saheler ucun dogrudur Edebiyyat RedakteM Murquzov ve b Fizika X sinif ucun derslik A Mehrabov ve b Fizika kursuXarici kecidler Redakte Vikianbarda Interference ile elaqedar mediafayllar var Isigin interferensiyasi Arxivlesdirilib 2008 06 02 at the Wayback Machine vixri ru N M Qocayev Umumi Fizika kursu IV cild Optika Baki 2009Menbe https az wikipedia org w index php title Dalgalarin interferensiyasi amp oldid 5725275, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.