Azərbaycanca AzərbaycancaDeutsch Deutsch日本語 日本語Lietuvos Lietuvosසිංහල සිංහලTürkçe TürkçeУкраїнська УкраїнськаUnited State United State
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az

Vikipediya azad ensiklopediya Atom vaxtı Yer geoidində vaxtın düzgün keçidinə əsaslanan yüksək dəqiqliyə malik zaman sta

Atom vaxtı

Atom vaxtı
TikTok Jeton Satışı
Vikipediya, azad ensiklopediya

Atom vaxtı — Yer geoidində vaxtın düzgün keçidinə əsaslanan yüksək dəqiqliyə malik zaman standartıdır. Bu prinsipal reallaşmasıdır(dövrü zolaq sabiti istisna olmaqla). Eyni zamanda bu vaxt bütün Yer səthi üzərində üçün əsasdır.

Kvars saatı

| ]

Çoxsaylı müşahidələrlə müəyyən olunmuşdur ki, Yerin öz oxu ətrafında fırlanması bərabərsürətli deyil. Bu səbəbdən orta Günəş vaxtı da bərabərsürətlə axmır. Bəzi astronomik məsələlərin həlli üçün isə yüksək dəqiqliklə bərabərsürətlə axan vaxt sistemi tələb olunur. Bu məqsədlə kvars saatlarından istifadə olunur. Bu saatlarda kvars lövhə yüksək gərginlikli dəyişən cərəyanla sabit yüksək tezliklə etdirilir. Sonra xüsusi qurğu ilə yüksək tezlikli rəqslər kiçik tezlikli sabit rəqslərə çevrilir və bu rəqslər saatın əqrəbinə ötürülərək saniyə impusları yaradır. Kvars saatları ilə vaxtı 10−6 saniyə dəqiqliklə ölçmək olur.

Atom saniyəsi

| ]

Bəzi elmi-texniki məsələlərin həlli vaxtın 10−8saniyə dəqiqliyi ilə ölçülməsini tələb edir. Bunun üçün sezium 133Cs izotopunun əsas səviyyəsinin arasında rezonans keçidə uyğun gələn tezliyin tərs qiyməti atom saniyəsi qəbul edilir. Bu bir saniyədə 9192631770 rəqsə uyğun gəlir və ona əsaslanan vaxta atom vaxtı deyilir. Atom saniyəsi 1967-ci ildə beynəlxalq sistemdə vaxt vahidi kimi qəbul olunmuşdur. Vaxt sisteminin sezium etalonu bir çox astronomiya və meteorologiya mərkəzlərində saxlanılır. Astronomiya vaxtı ilə atom vaxtı arasındakı fərq çox kiçikdir. Bu fərqi nəzərə almaq üçün hər il dekabrın 31-də, bəzi illərdə dekabrın 31-də və iyunun 30-da günün axırında astronomik vaxt hesabına saniyə düzəliş edilir və bununla Yerin öz oxu ətrafında fırlanmasının bərabərsürətli olmaması nəzərə alınır.

İstinadlar

| ]
  1. "Is the International Atomic Time TAI a coordinate time or a proper time?" Arxivləşdirilib 2015-01-18 at the Wayback Machine. Adsabs.harvard.edu. Retrieved 8 may 2013.
  2. C. M. Quluzadə Klassik Astronomiya "QAPP-POLİQRAF", Bakı,2004

Xarici keçidlər

| ]

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Vikipediya azad ensiklopediya Atom vaxti Yer geoidinde vaxtin duzgun kecidine esaslanan yuksek deqiqliye malik zaman standartidir Bu prinsipal reallasmasidir dovru zolaq sabiti istisna olmaqla Eyni zamanda bu vaxt butun Yer sethi uzerinde ucun esasdir Kvars saati span Coxsayli musahidelerle mueyyen olunmusdur ki Yerin oz oxu etrafinda firlanmasi berabersuretli deyil Bu sebebden orta Gunes vaxti da berabersuretle axmir Bezi astronomik meselelerin helli ucun ise yuksek deqiqlikle berabersuretle axan vaxt sistemi teleb olunur Bu meqsedle kvars saatlarindan istifade olunur Bu saatlarda kvars lovhe yuksek gerginlikli deyisen cereyanla sabit yuksek tezlikle etdirilir Sonra xususi qurgu ile yuksek tezlikli reqsler kicik tezlikli sabit reqslere cevrilir ve bu reqsler saatin eqrebine oturulerek saniye impuslari yaradir Kvars saatlari ile vaxti 10 6 saniye deqiqlikle olcmek olur Atom saniyesi span Bezi elmi texniki meselelerin helli vaxtin 10 8saniye deqiqliyi ile olculmesini teleb edir Bunun ucun sezium 133Cs izotopunun esas seviyyesinin arasinda rezonans kecide uygun gelen tezliyin ters qiymeti atom saniyesi qebul edilir Bu bir saniyede 9192631770 reqse uygun gelir ve ona esaslanan vaxta atom vaxti deyilir Atom saniyesi 1967 ci ilde beynelxalq sistemde vaxt vahidi kimi qebul olunmusdur Vaxt sisteminin sezium etalonu bir cox astronomiya ve meteorologiya merkezlerinde saxlanilir Astronomiya vaxti ile atom vaxti arasindaki ferq cox kicikdir Bu ferqi nezere almaq ucun her il dekabrin 31 de bezi illerde dekabrin 31 de ve iyunun 30 da gunun axirinda astronomik vaxt hesabina 1 displaystyle pm 1 saniye duzelis edilir ve bununla Yerin oz oxu etrafinda firlanmasinin berabersuretli olmamasi nezere alinir Istinadlar span Is the International Atomic Time TAI a coordinate time or a proper time Arxivlesdirilib 2015 01 18 at the Wayback Machine Adsabs harvard edu Retrieved 8 may 2013 C M Quluzade Klassik Astronomiya QAPP POLIQRAF Baki 2004 Xarici kecidler span Lugetler ve ensiklopediyalarBoyuk norvec Britannica onlayn Muasir UkraynaNormativ yoxlamaMicrosoft 105148271 Vaxt olcu vahidleri ve standartlariBeynelxalq standartlarUmumdunya vaxti Yay vaxti Gunes vaxti Saat qursagi 180 ci meridianKohnelmis standartlarMekan zaman Nisbilik nezeriyyesiAtom saati Qum saati Qol saati Su saati Gunes saati Vaxt tenliyiTeqvimQriqorian Yehudi Hind Saka Holosen Hicri Ay Yulian Hicri semsi Ekinoks Yulian tarixi Uzun il Ay Gunes Gundonumu Tropik ilArxeologiya ve geologiyaGeoxronoloji cedvelQalaktik il Atom vaxti Ulduz vaxtiDigerSaniye Deqiqe Saat Gun Hefte Ay Il Olimpiada Dekada Esr MinillikElaqeli movzularXronologiya Kateqoriya Zaman

Nəşr tarixi:
Yuxarı