Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Saflorabənzər rapontikum (lat. Rhaponticum carthamoides) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin rapontikum cinsinə aid bitki növü.
| Saflorabənzər rapontikum | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Saflorabənzər rapontikum | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Botaniki xarakteristikası
Saflorabənzər rapontikum çoxillik ot bitkisidir. Kökümsovlu, üfüqi istiqamətdə yerləşən, kökləri incə, zərif olub, çoxsaylıdır. Gövdəsi sadə, hündürlüyü 0,5–1,8 (2,2)m içiboş, oyuqlu, kiçik şırımlı, hörümçək toruna bənzəyən naxışlı formasındadır. Yarpaqları zəif görünən hörümçək toruna və dərin lələyəoxşar bölümlü, uzunluğu 12–40 sm, eni isə 5–20 sm, iri ucluqlu, aşağı yarpaqları saplaqlı, zirvədəki yarpaqları isə oturaq, bütöv və iridişciklidir. Gövdənin zirvəsində tək, iri (diametri 3–8 sm) bənövşəyi rəngli səbətciyi vardır.
Subalp, alp çəmənliklərdə, yuxarı meşə qurşaqlarında (pöhrəliklərdə), enliyarpaqlı-sidr meşəliklərində, hündürotluq meşə çəmənliklərdə, göl və çay sahillərində yayılmışdır.
Kökümsov və kökləri toxumları yetişdikdən sonra avqust-sentyabr aylarında toplanılır. Toplanıldıqdan 15–20 il sonra təkrar bərpa prosesi gedir. Xammal yaxşı ventiliyasiyalı yerlərdə 4–6 gün ərzində və ya 50–60оС temperaturda quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Özünəməxsus zəif iyli, azacıq şirintəhər olub, qatranlıdır.
Havası yaxşı dəyişilən quru yerlərdə saxlanılmalıdır. Saxlanılma müddəti 2 ildir.
Tərkibi və təsiri
Kökümsov və köklərinin tərkibində qatranlı maddələr, efir yağları, aşı maddələri, alkaloidlər, karotin, askorbin turşusu, fitoektizonlar, triterpenli qlikoziqlər, flavonoidlər və antosian qlikoziqlər vardır.
Ümumtonuslandırıcı dərmanlar. Mərkəzi sinir sistemini oyadır, ürək ritmini azaldır, periferik damarları genişləndirir, qanın axın sürətini artırır, ürək əzələlərini gücləndirir və tənəffüsü tezləşdirir. Eninəzolaqlı əzələlərin iş qabiliyyətini artırır, qan dövranını sürətləndirir və enerjini bərpa edir. Hipoqlikemik təsir edir, qlükozanın toxumalarda mənimsənilməsini yaxşılaşdırır, orqanizmin immunitet qabiliyyətini yüksəldir və damar reaksiyasını normallaşdırır.
Sulu ekstraktı 70% etil spirtində (1:1) hazırlanır. Ümumtonuslandırıcı və adaptogen dərmanlar.
Ekdisten həb 0,005 q. Ümumtonuslandırıcı və anabolik dərmandır.
Lauzeya (sulu ekstrakt). Ümumtonuslandırıcı və adaptogen dərmandır.
Sulu-spirtli eliksir. "Evalar". Ümumtonuslandırıcı dərmandır.
Kökümsov və köklərindən maye ekstrakt hazırlanır ki, bu sinir sistemini stimullaşdırıcı, fiziki və əqli gərginliyi azaldaraq iş qabiliyyətini artırır. Xammalından tonuslandırıcı alkoqolsuz içki hazırlanır.
Meyvələrindən hazırlanan dəmləmə tərqovucu dərman qarışıqlarının tərkibinə daxildir. İlk dəfə bu bitkidən hazırlanan ekdizon (zooekdizon) hormonu həşəratlarda metamorfoz əmələ (1966) gətirmişdir. Zooekdizon steroidin tərkibində 17 fərqli səkkiz karbon atomları bir alifatik zincirdə bir neçə (5–6) hidroxinon qrupları olur. Əsasən stimullaşdırılması və adaptasiyaedici təsir göstərir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Carduus carthamoides (Willd.) Steud.
- Centaurea carthamoides (Willd.) B.Fedtsch.
- Cirsium carthamoides (Willd.) Link
- Cnicus carthamoides Willd.
- Fornicium carthamoides (Willd.) Kamelin
- Leuzea carthamoides (Willd.) DC.
- Serratula carthamoides (Willd.) Poir.
- Stemmacantha carthamoides (Willd.) Dittrich
Yarımnövləri
- (Serg.) Soskov
İstinadlar
- The Plant List (ing.). 2010.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saflorabenzer rapontikum lat Rhaponticum carthamoides bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin rapontikum cinsine aid bitki novu Saflorabenzer rapontikumElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad KampanulidlerDeste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile SeytanqanqalikimilerTriba Cins RapontikumNov Saflorabenzer rapontikumBeynelxalq elmi adiRhaponticum carthamoides Iljin 1933Sekil axtarisiNCBI 362630EOL 5125161Botaniki xarakteristikasiSaflorabenzer rapontikum coxillik ot bitkisidir Kokumsovlu ufuqi istiqametde yerlesen kokleri ince zerif olub coxsaylidir Govdesi sade hundurluyu 0 5 1 8 2 2 m icibos oyuqlu kicik sirimli horumcek toruna benzeyen naxisli formasindadir Yarpaqlari zeif gorunen horumcek toruna ve derin leleyeoxsar bolumlu uzunlugu 12 40 sm eni ise 5 20 sm iri ucluqlu asagi yarpaqlari saplaqli zirvedeki yarpaqlari ise oturaq butov ve iridisciklidir Govdenin zirvesinde tek iri diametri 3 8 sm benovseyi rengli sebetciyi vardir Subalp alp cemenliklerde yuxari mese qursaqlarinda pohreliklerde enliyarpaqli sidr meseliklerinde hundurotluq mese cemenliklerde gol ve cay sahillerinde yayilmisdir Kokumsov ve kokleri toxumlari yetisdikden sonra avqust sentyabr aylarinda toplanilir Toplanildiqdan 15 20 il sonra tekrar berpa prosesi gedir Xammal yaxsi ventiliyasiyali yerlerde 4 6 gun erzinde ve ya 50 60oS temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Ozunemexsus zeif iyli azaciq sirinteher olub qatranlidir Havasi yaxsi deyisilen quru yerlerde saxlanilmalidir Saxlanilma muddeti 2 ildir Terkibi ve tesiriKokumsov ve koklerinin terkibinde qatranli maddeler efir yaglari asi maddeleri alkaloidler karotin askorbin tursusu fitoektizonlar triterpenli qlikoziqler flavonoidler ve antosian qlikoziqler vardir Umumtonuslandirici dermanlar Merkezi sinir sistemini oyadir urek ritmini azaldir periferik damarlari genislendirir qanin axin suretini artirir urek ezelelerini guclendirir ve teneffusu tezlesdirir Eninezolaqli ezelelerin is qabiliyyetini artirir qan dovranini suretlendirir ve enerjini berpa edir Hipoqlikemik tesir edir qlukozanin toxumalarda menimsenilmesini yaxsilasdirir orqanizmin immunitet qabiliyyetini yukseldir ve damar reaksiyasini normallasdirir Sulu ekstrakti 70 etil spirtinde 1 1 hazirlanir Umumtonuslandirici ve adaptogen dermanlar Ekdisten heb 0 005 q Umumtonuslandirici ve anabolik dermandir Lauzeya sulu ekstrakt Umumtonuslandirici ve adaptogen dermandir Sulu spirtli eliksir Evalar Umumtonuslandirici dermandir Kokumsov ve koklerinden maye ekstrakt hazirlanir ki bu sinir sistemini stimullasdirici fiziki ve eqli gerginliyi azaldaraq is qabiliyyetini artirir Xammalindan tonuslandirici alkoqolsuz icki hazirlanir Meyvelerinden hazirlanan demleme terqovucu derman qarisiqlarinin terkibine daxildir Ilk defe bu bitkiden hazirlanan ekdizon zooekdizon hormonu heseratlarda metamorfoz emele 1966 getirmisdir Zooekdizon steroidin terkibinde 17 ferqli sekkiz karbon atomlari bir alifatik zincirde bir nece 5 6 hidroxinon qruplari olur Esasen stimullasdirilmasi ve adaptasiyaedici tesir gosterir SinonimleriHomotipik sinonimleri Carduus carthamoides Willd Steud Centaurea carthamoides Willd B Fedtsch Cirsium carthamoides Willd Link Cnicus carthamoides Willd Fornicium carthamoides Willd Kamelin Leuzea carthamoides Willd DC Serratula carthamoides Willd Poir Stemmacantha carthamoides Willd DittrichYarimnovleri Serg SoskovIstinadlarThe Plant List ing 2010 Hemcinin bax