Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Türkiyənin illəri Anadolu yarımadası və Frakiya torpaqları üzərində qurulan Türkiyənin 81 vilayəti var. Vilayətlər (illər) Türkiyənin ən böyük inzibati əraziləridir. Bu 81 il 973 ilçəyə bölünür. Bu ilçələrə ən kiçik inzibati vahidlər olan məhəllə və kəndlər daxildir. İllərdə idarəetmə və icra vəzifəsi daxili işlər naziri tərəfindən tövsiyə edilən və Nazirlər Şurasının təsdiqindən sonra prezident tərəfindən təyin olunan qubernatorlar tərəfindən həyata keçirilir.
Osmanlı imperiyasının dağılmasından və 29 oktyabr 1923-cü ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin rəsmi qurulmasından sonra inzibati sistemdə dəyişikliklər edildi. İki il sonra Ərdəhan, Bəyoğlu, Çatalca, Dersim, Ergani, Gelibolu, Gənc, Kozan, Oltu, Muş, Siverek və Üsküdar vilayətləri (illəri) ilçələrə çevrildi.
1927-ci ildə Şərqi Bəyazid ilçəyə çevrilərək Ağrıya birləşdirildi. 1929-cu ildə Muş yenidən il, Bitlis isə ilçə oldu. Dörd il sonra Aksaray, Cəbəlibərəkət, Hakkari və Şebinqarahisar ilçə olması, Mersin və Silifke birləşdirilərək İçel adlı yeni ilin yaradılmasıyla, Artvin və Rizə birləşdirilərək Çoruh adlı yeni bir ilin yarandılmasıyla sayı 56-ya düşdü. 1936-cı ildə Rizə, Tunceli və Hakkari yenidən il oldu və həmin il Dersimin adı Tunceli olaraq dəyişdirildi; 1939-cu ildə Hatay dövləti Türkiyəyə birləşdirilərək il oldu. 1953-cü ildə Uşakın vilayət (il), Kırşəhərin isə ilçə olması qərara alındı. 1954-cü ildə Adıyaman, Nevşəhər və Sakarya il statusu aldı. 1956-cı ildə Çoruh vilayətinin adı dəyişdirilərək Artvin, 1957-ci ildə isə Kırşəhərin il statusu geri qaytarıldı. Bu ildən sonra 32 il ərzində vilayətlərin (illərin) sayında heç bir dəyişiklik olmadı. 1989-cu ildə Aksaray , Bayburt, Karaman və Kırıkkale ; 1990-cı ildə Batman və Şırnak; 1991-ci ildə Bartın; 1992-ci ildə Ərdəhan və İğdır; 1995-ci ildə Yalova, Karabük və Kilis; 1996-cı ildə Osmaniyyə, 1999-cu ildə isə Düzcə il oldu.
Türkiyə Statistika Qurumunun məlumatına görə, 2019-cu ildə Türkiyənin əhalisi 83 milyon nəfərə çatıb. Bu rəqəmin 77 milyonu il və ilçə mərkəzlərində yaşayan insanlar təşkil edib. Ölkədə ən çox əhalisi olan il İstanbul, ən az əhalisi olan il isə Bayburtdur. Bundan əlavə, ən böyük səth sahəsinə malik vilayət (il) Konya, ən kiçik əraziyə malik vilayət isə Yalovadır. Mərkəzi İzmit olan Kocaeli ili, mərkəzi Adapazarı olan Sakarya ili və mərkəzi Antakya olan Hatay ili istisna olmaqla, böyük şəhəri olmayan bütün illərin mərkəz ilçələri illə eyni addadır.
İllər
| Paytaxt və büyükşəhər | |
| Büyükşəhər |
|
|
İstinadlar
- "İller İdaresi Genel Müdürlüğü". İller İdaresi Genel Müdürlüğü. 18 Ağustos 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 29 Mayıs 2015.
- "İller İdaresi Genel Müdürlüğü". İller İdaresi Genel Müdürlüğü. 16 Ocak 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 31 Mart 2013.
- Erzurum vilâyeti. 22 Şubat 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 1 Nisan 2013.
- Her yönüyle Ağrı. 22 Şubat 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 1 Nisan 2013.
- Primitive rebels or revolutionary modernizers?: the Kurdish national movement in Turkey (İngilizce). ISBN . 16 Ekim 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 1 Nisan 2013.
- "T.C. Resmî Gazete - 21 Haziran 1989 ÇARŞAMBA" (PDF). 19 Şubat 2018 tarixində (PDF).
- "T.C. Resmî Gazete - 18 Mayıs 1990 CUMA" (PDF). 11 Ocak 2022 tarixində (PDF).
- "T.C. Resmî Gazete - 7 Eylül 1991 CUMARTESİ" (PDF). 9 Eylül 2021 tarixində (PDF).
- "T.C. Resmî Gazete - 3 Haziran 1992 ÇARŞAMBA" (PDF). 3 Aralık 2013 tarixində (PDF).
- "T.C. Resmî Gazete - 6 Haziran 1995 SALI" (PDF). 2 Eylül 2021 tarixində (PDF).
- "T.C. Resmî Gazete - 28 Ekim 1996 PAZARTESİ" (PDF). 14 Temmuz 2019 tarixində (PDF).
- "T.C. Resmî Gazete - 9 Aralık 1999 PERŞEMBE" (PDF). 8 Aralık 2021 tarixində (PDF).
- "Düzce, resmen il Derince ilçe oldu". Hürriyet. 9 Aralık 1999. 17 Ekim 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 31 Mart 2013. (#apostrophe_markup)
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2022". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2023. 6 Şubat 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 28 Mart 2023.
- "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 24 Ekim 2019.
- "TÜİK Kurumsal". 17 Mayıs 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 Eylül 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiyenin illeri Anadolu yarimadasi ve Frakiya torpaqlari uzerinde qurulan Turkiyenin 81 vilayeti var Vilayetler iller Turkiyenin en boyuk inzibati erazileridir Bu 81 il 973 ilceye bolunur Bu ilcelere en kicik inzibati vahidler olan mehelle ve kendler daxildir Illerde idareetme ve icra vezifesi daxili isler naziri terefinden tovsiye edilen ve Nazirler Surasinin tesdiqinden sonra prezident terefinden teyin olunan qubernatorlar terefinden heyata kecirilir Osmanli imperiyasinin dagilmasindan ve 29 oktyabr 1923 cu ilde Turkiye Cumhuriyyetinin resmi qurulmasindan sonra inzibati sistemde deyisiklikler edildi Iki il sonra Erdehan Beyoglu Catalca Dersim Ergani Gelibolu Genc Kozan Oltu Mus Siverek ve Uskudar vilayetleri illeri ilcelere cevrildi 1927 ci ilde Serqi Beyazid ilceye cevrilerek Agriya birlesdirildi 1929 cu ilde Mus yeniden il Bitlis ise ilce oldu Dord il sonra Aksaray Cebelibereket Hakkari ve Sebinqarahisar ilce olmasi Mersin ve Silifke birlesdirilerek Icel adli yeni ilin yaradilmasiyla Artvin ve Rize birlesdirilerek Coruh adli yeni bir ilin yarandilmasiyla sayi 56 ya dusdu 1936 ci ilde Rize Tunceli ve Hakkari yeniden il oldu ve hemin il Dersimin adi Tunceli olaraq deyisdirildi 1939 cu ilde Hatay dovleti Turkiyeye birlesdirilerek il oldu 1953 cu ilde Usakin vilayet il Kirseherin ise ilce olmasi qerara alindi 1954 cu ilde Adiyaman Nevseher ve Sakarya il statusu aldi 1956 ci ilde Coruh vilayetinin adi deyisdirilerek Artvin 1957 ci ilde ise Kirseherin il statusu geri qaytarildi Bu ilden sonra 32 il erzinde vilayetlerin illerin sayinda hec bir deyisiklik olmadi 1989 cu ilde Aksaray Bayburt Karaman ve Kirikkale 1990 ci ilde Batman ve Sirnak 1991 ci ilde Bartin 1992 ci ilde Erdehan ve Igdir 1995 ci ilde Yalova Karabuk ve Kilis 1996 ci ilde Osmaniyye 1999 cu ilde ise Duzce il oldu Turkiye Statistika Qurumunun melumatina gore 2019 cu ilde Turkiyenin ehalisi 83 milyon nefere catib Bu reqemin 77 milyonu il ve ilce merkezlerinde yasayan insanlar teskil edib Olkede en cox ehalisi olan il Istanbul en az ehalisi olan il ise Bayburtdur Bundan elave en boyuk seth sahesine malik vilayet il Konya en kicik eraziye malik vilayet ise Yalovadir Merkezi Izmit olan Kocaeli ili merkezi Adapazari olan Sakarya ili ve merkezi Antakya olan Hatay ili istisna olmaqla boyuk seheri olmayan butun illerin merkez ilceleri ille eyni addadir IllerAnkara Kirklareli Edirne Tekirdag Canaqqala Balikesir Bursa Yalova Istanbul Kocaeli Sakarya Duzce Zonquldak Bolu Bilecik Kutahya Manisa Izmir Aydin Mugla Denizli Burdur Usak Afyonkarahisar Isparta Antalya Konya Mersin Karaman Aksaray Kirseher Kirikkale Cankiri Karabuk Bartin Kastamonu Sinop Corum Yozgad Nevseher Nigde Adana Hatay Osmaniyye K Maras Kayseri Sivas Tokat Amasya Samsun Ordu Giresun Erzincan Malatya Qaziantep Kilis Sanliurfa Adiyaman Gumusxane Trabzon Rize Bayburt Erzurum Artvin Erdexan Qars Agri Igdir Tunceli Elazig Diyarbakir Mardin Batman Siirt Sirnak Bitlis Bingol Mus Van Hakkari Rengler Paytaxt ve buyukseher BuyukseherTurkiyenin vilayetlerinin siyahisi Ad Sahesi km Ehalisi 2021 Ehalinin sixligi km Qeydiyyat nisani Telefon kodu ValiAdana ili 13 844 2 263 373 161 65 01 322 Suleyman ElbanAdiyaman ili 7 337 632 148 85 38 02 416 Aykut PekmezAfyonqarahisar ili 14 016 744 179 52 04 03 272 Kubra Guran YigitbasiAgri ili 11 099 524 644 48 31 04 472 Osman VarolAksaray ili 7 659 429 069 54 36 68 382 Hamza AydogduAmasya ili 5 628 335 331 60 02 05 358 Mustafa MasatliAnkara ili 25 632 5 747 325 220 06 312 Vasip SahinAntalya ili 20 177 2 619 832 124 48 07 242 Ersin YaziciErdehan ili 4 934 94 932 19 72 75 478 Huseyin OnerArtvin ili 7 393 169 543 23 11 08 466 Yilmaz DorukAydin ili 8 116 1 134 031 136 88 09 256 Huseyin AksoyBalikesir ili 14 583 1 250 610 84 25 10 266 Hasan SildakBartin ili 2 330 201 711 85 08 74 378 Sinan GunerBatman ili 4 477 626 319 135 95 72 488 Hulusi SahinBayburt ili 3 746 85 042 22 64 69 458 Cuneyt EpcimBilecik ili 4 179 228 334 52 50 11 228 Bilal SenturkBingol ili 8 004 283 112 34 95 12 426 Kadir EkinciBitlis ili 8 294 352 277 41 97 13 434 Oktay CagatayBolu ili 8 313 320 014 38 02 14 374 Ahmet UmitBurdur ili 7 175 273 716 37 74 15 248 Ali ArslantasBursa ili 10 813 3 147 818 282 63 16 224 Yakup CanbolatCanaqqala ili 9 817 557 276 55 22 17 286 Ilhami AktasCankiri ili 7 542 196 515 25 95 18 376 Abdullah AyazCorum ili 12 428 526 282 42 71 19 364 Mustafa CiftciDenizli ili 12 134 1 051 056 85 47 20 258 Ali Fuat AtikDiyarbakir ili 15 168 1 791 373 115 79 21 412 Ali Ihsan SuDuzce ili 2 492 400 976 157 36 81 380 Cevdet AtayEdirne ili 6 145 412 115 67 35 22 284 Ekrem CanalpElazig ili 9 383 588 088 62 99 23 424 Erkaya YirikErzincan ili 11 815 237 351 19 86 24 446 Mehmet MakasErzurum ili 25 006 756 893 30 47 25 442 Okay MemisEskiseher ili 13 960 898 369 63 57 26 222 Erol AyyildizQaziantep ili 6 803 2 130 432 304 18 27 342 Davut GulGiresun ili 7 025 450 154 63 82 28 454 Enver UnluGumusxane ili 6 668 150 119 24 67 29 456 Kamuran TasbilekHakkari ili 7 095 278 218 39 60 30 438 Idris AkbiyikHatay ili 5 524 1 670 712 294 87 31 326 Rahmi DoganIgdir ili 3 664 203 159 54 43 76 476 Huseyin Engin SariibrahimIsparta ili 8 946 445 678 49 73 32 246 Omer SeymenogluIstanbul ili 5 461 15 840 900 2 841 83 34 212 216 C Davut GulIzmir ili 11 891 4 425 789 367 27 35 232 Suleyman ElbanQehremanmaras ili 14 520 1 171 298 79 48 46 344 Omer Faruk CoskunKarabuk ili 4 142 249 287 59 98 78 370 Fuat GurelKaraman ili 8 678 258 838 29 18 70 338 Mehmet Alpaslan IsikQars ili 10 193 281 077 28 36 474 Turker OksuzKastamonu ili 13 064 375 592 29 04 37 366 Avni CakirKayseri ili 16 970 1 434 357 82 93 38 352 Sehmus GunaydinKirikkale ili 4 791 275 968 59 07 71 318 Yunus SezerKirklareli ili 6 459 366 363 56 02 39 288 Birol EkiciKirseher ili 6 584 242 944 36 89 40 386 Ibrahim AkinKilis ili 1 412 145 826 100 91 79 348 Recep SoyturkKocaeli 3 397 2 033 441 574 92 41 262 Seddar YavuzKonya ili 40 838 2 277 017 54 66 42 332 Vahdettin OzkanKutahya ili 11 634 578 640 49 79 43 274 Ali CelikMalatya ili 12 259 808 692 65 27 44 422 Aydin BarManisa ili 13 339 1 456 626 107 99 45 236 Yasar KaradenizMardin ili 8 780 862 757 95 53 47 482 Mahmut DemirtasMersin ili 16 010 1 891 145 114 95 33 324 Ali Ihsan SuMugla ili 12 654 1 021 141 77 69 48 252 Orhan TavliMus ili 8 650 405 228 47 26 49 436 Ilker GunduzozNevseher ili 5 485 308 003 55 24 50 384 Inci Sezer BecelNigde ili 7 234 363 725 48 59 51 388 Yilmaz SimsekOrdu ili 5 861 760 872 128 68 52 452 Tuncay SonelOsmaniyye ili 3 320 553 012 162 27 80 328 Erdinc YilmazRize ili 3 835 345 662 89 49 53 464 Kemal CeberSakarya ili 4 824 1 060 876 213 44 54 264 Cetin Oktay KaldirimSamsun ili 9 725 1 371 274 138 66 55 362 Zulkif DagliSiirt ili 5 717 331 980 57 77 56 484 Osman HacibektasogluSinop ili 5 717 218 408 38 17 57 368 Erol KaraomerogluSivas ili 28 164 636 121 22 68 58 346 Salih AyhanSanliurfa ili 19 242 2 143 020 107 76 63 414 Abdullah ErinSirnak ili 7 078 546 589 74 82 73 486 Ali Hamza PehlivanTekirdag ili 6 190 1 113 400 170 50 59 282 Aziz YildirimTokat ili 10 042 602 567 61 01 60 356 Ozan BalciTrabzon ili 4 628 816 684 174 79 61 462 Ismail UstaogluTunceli ili 7 582 83 645 11 16 62 428 Mehmet Ali OzkanUsak ili 5 555 373 183 66 69 64 276 Funda KocabiyikVan ili 20 921 1 141 015 54 33 65 432 Mehmet Emin BilmezYalova ili 798 291 001 339 56 77 226 Muammer ErolYozqat ili 13 690 418 500 30 76 66 354 Ziya PolatZonquldak ili 3 342 589 684 178 35 67 372 Mustafa TutulmazIstinadlar Iller Idaresi Genel Mudurlugu Iller Idaresi Genel Mudurlugu 18 Agustos 2014 tarixinde Istifade tarixi 29 Mayis 2015 Iller Idaresi Genel Mudurlugu Iller Idaresi Genel Mudurlugu 16 Ocak 2013 tarixinde Istifade tarixi 31 Mart 2013 Erzurum vilayeti 22 Subat 2014 tarixinde Istifade tarixi 1 Nisan 2013 Her yonuyle Agri 22 Subat 2014 tarixinde Istifade tarixi 1 Nisan 2013 Primitive rebels or revolutionary modernizers the Kurdish national movement in Turkey Ingilizce ISBN 978 1 85649 822 7 16 Ekim 2012 tarixinde Istifade tarixi 1 Nisan 2013 T C Resmi Gazete 21 Haziran 1989 CARSAMBA PDF 19 Subat 2018 tarixinde PDF T C Resmi Gazete 18 Mayis 1990 CUMA PDF 11 Ocak 2022 tarixinde PDF T C Resmi Gazete 7 Eylul 1991 CUMARTESI PDF 9 Eylul 2021 tarixinde PDF T C Resmi Gazete 3 Haziran 1992 CARSAMBA PDF 3 Aralik 2013 tarixinde PDF T C Resmi Gazete 6 Haziran 1995 SALI PDF 2 Eylul 2021 tarixinde PDF T C Resmi Gazete 28 Ekim 1996 PAZARTESI PDF 14 Temmuz 2019 tarixinde PDF T C Resmi Gazete 9 Aralik 1999 PERSEMBE PDF 8 Aralik 2021 tarixinde PDF Duzce resmen il Derince ilce oldu Hurriyet 9 Aralik 1999 17 Ekim 2014 tarixinde Istifade tarixi 31 Mart 2013 apostrophe markup Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari 2022 Turkiye Istatistik Kurumu 6 Subat 2023 6 Subat 2023 tarixinde Istifade tarixi 28 Mart 2023 Il ve Ilce Yuz Olcumleri PDF Harita Genel Mudurlugu 24 Ekim 2019 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 24 Ekim 2019 TUIK Kurumsal 17 Mayis 2022 tarixinde Istifade tarixi 25 Eylul 2022