fbpx
Wikipedia

İğdır ili

İğdır ili (türk. Iğdır ili) — Türkiyənin şərqində, Şərqi Anadolu regionunda inzibati–ərazi vahidi. Şimalda, şimal–şərqdə və şərqdə Ermənistan Respublikasının Ararat mərzi, cənub–şərqdə Azərbaycan Respublikasının Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonuİran İslam Respublikasının Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı, cənubda Ağrı ilinin Doğubəyazid və Daşlıçay ilçələri, cənub–qərbdə və qərbdə Ağrı ilinin Mərkəz ilçəsi, qərbdə və şimal–qərbdə Qars ilinin Kağızman ilçəsi, şimal–qərbdə isə Qars ilinin Diqor ilçəsi ilə həmsərhəddir. İnzibati mərkəzi İğdır şəhəridir. İğdır ilinin Ermənistanla sərhəd xəttinin uzunluğu 51 km, Azərbaycanla 15 km, İranla isə 49 km təşkil edir.

İğdır ili
türk. Iğdır ili

39°53′37″ şm. e. 43°59′52″ ş. u.


Ölkə Türkiyə Türkiyə
Daxildir Şərqi Anadolu regionu
İnzibati mərkəz İğdır
Vali Davut Haner
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 3 587.81 km²
Saat qurşağı UTC+2, yayda UTC+3
Əhalisi
Əhalisi 192 056 nəfər (2014)
Əhalinin sıxlığı 5.353 nəfər/km²
Etnik tərkib Azərbaycanlılar, Kurmanclar və s.
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu TR-76
Telefon kodu +90 476
Poçt indeksi 76000–76999
İnternet domeni .tr
Avtomobil nömrəsi 76
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

7 noyabr 1982–ci ildə qəbul edilmiş və hazırda qüvvədə olan Türkiyə Respublikası Konstitusiyasının 126–cı maddəsinə əsasən ölkə I dərəcəli inzibati vahid olan illərə bölünür. İğdır 27 may 1992-ci ildə TBMM-nin qəbul etdiyi 3806 saylı qanunla Qars ilindən ayrılaraq Türkiyənin 76-cı vilayəti olmuşdur. Azərbaycanla sərhəd yeganə Türkiyə ilidir.

İğdır ili 1992-ci ildə Qars ilindən İğdır (yaranmasından bir müddət sonra ilin yaradılması haqqında qanunun müvafiq bəndinə uyğun olaraq İğdır ilçəsi ərazisi və əhalisinin bir qismi hesabına Qaraqoyunlu ilçəsi təşkil edildi), Duzluca və Aralıq ilçələri əsasında təşkil edilmişdir. Hər üç ilçə 1920-ci ildə yaradılmışdı (1920-ci ildən 1927-ci ildək İğdır nahiyyəsi, Aralıq nahiyyəsi və Qulp/Duzluca nahiyyəsi adlanırdılar, 1927-ci ildə nahiyyələr dəyişdirilərək ilçə adlandırıldılar). Bu tarixdə illərin tərkibinə daxil edilən ilçələr qəza adlanırdı və onlar da daha kiçik vahid olan nahiyyələrə bölünürdülər. Beləliklə 1920-ci ildə yeni yaradılan Bəyazid ili Bəyazid (Bəyazid və Musun nahiyyələri), Diyadin (Diyadin və Daşlıçay nahiyyələri), İğdır (İğdır və Aralıq nahiyyələri), Qulp/Duzluca (Qulp/Duzluca və Uqurcu/Bernaut nahiyyələri), Qarakösə (Qarakösə və Hamur nahiyyələri), Torpaqqala/Eleşgird (Torpaqqala/Eleşgird nahiyyəsi) və Tütək/Antəb (Tütək/Antəb və Sepki nahiyyələri) qəzalarından ibarət idi. Bu qəzalarda şəhər və qəsəbələrdən başqa 754 kənd yerləşirdi və 1927-ci il siyahıya alması zamanı ildəki bütün yaşayış məntəqələrində cəmi təxminən 89 min nəfər insan yaşayırdı.

Iğdır soyqırımı

Bu soyqırım 20-ci əsrin əvvəllərində olmuşdur. Bu soyqırımın əsas təşkilatşısı erməni polkovniki Drodur. Həmin soyqırım zamanı 500 qadın, 200 uşaq və 800-dən çox yaşlı insan qətlə yetirilmişdir.

Coğrafi mövqeyi

İqlimi quraqdır. Ən hündür dağı İğdır dağıdır. Hündürlüyü 2093 metrdir. Bu dağ Ermənistanın Vedi, Masis, Arşataş, Ararat rayonlarından görsənir. İlin mərkəzi çökək ərazidə yerləşir, lakin ətrafı dağlarla örtülmüşdür.

İqlimi

Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ort. En Yüksek °C 2,6 5,6 12,8 20,1 24,3 29,4 33,7 34,4 29,1 21,2 12,6 4,9 ?
Ort. En Düşük °C -7,3 -4,9 0,1 6,5 10,5 14,3 18,3 17,7 12,2 6,1 0,2 -4,2 ?
Ort. Güneşlenme Süresi(saat) 2,7 4,1 5,4 6,1 7,5 9,6 10,1 9,9 8,5 6,3 4,3 2,4 ?
Yağışlı Gün Sayısı 5,8 6,5 7,6 11,2 15,0 10,6 5,5 4,1 4,0 8,3 6,9 6,2 ?
kaynak: www.meteor.gov.tr[ölü keçid]

İnzibati bölgü

Türkiyə Statistika Qurumunun rəsmi məlumatına görə 31 dekabr 2014–cü il tarixinə olan vəziyyətə əsasən İğdır ili inzibati cəhətdən 4 ilçəyə bölünür. Şəhər hesab edilən ilçə mərkəzlərndən başqa ilin ərazisində boş olanlar da sayılmaqla 162 kənd yerləşir.

Əhalisi

Sayın dinamikası

Tarix Daimi əhali Tarix Daimi əhali Tarix Daimi əhali
28.10.1927 34840 25.10.1970 112256 31.12.2008 184025
20.10.1935 45648 26.10.1975 130338 31.12.2009 183486
20.10.1940 46669 12.10.1980 127438 31.12.2010 184418
21.10.1945 49115 20.10.1985 141490 31.12.2011 188857
22.10.1950 56882 21.10.1990 142601 31.12.2012 190409
23.10.1955 70951 30.10.1997 145411 31.12.2013 190424
23.10.1960 85041 22.10.2000 168634 31.12.2014 192056
24.10.1965 96652 31.12.2007 181866
İlçə 21.10.1990 22.10.2000 31.12.2007
Mərkəz 79306 102648 119432
Duzluca 28886 25954 25682
Aralıq 17983 21747 22155
Qaraqoyunlu 16426 18285 14597
İlçə 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2010
Mərkəz 121848 122780 123570
Duzluca 25739 25042 24996
Aralıq 22165 21674 21810
Qaraqoyunlu 14273 13990 14042
İlçə 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013
Mərkəz 127609 128976 130134
Duzluca 24769 24648 24393
Aralıq 22425 22521 21881
Qaraqoyunlu 14054 14264 14016

Yerləşməsi

Tarix Şəhər əhalisi Kənd əhalisi Ümumi əhali
21.10.1990 55547 87054 142601
22.10.2000 81852 87052 168634
31.12.2007 97054 84812 181866
31.12.2008 94407 89618 184025
31.12.2009 94685 88801 183486
31.12.2010 95550 88868 184418
31.12.2011 99550 89307 188857
31.12.2012 101483 88926 190409
31.12.2013 102154 88270 190424
31.12.2014 105276 86780 192056
Tarix İğdır şəhəri Duzluca şəhəri Aralıq şəhəri Qaraqoyunlu şəhəri
21.10.1990 38917 7698 4822 4110
22.10.2000 59880 8827 8115 4760
31.12.2007 75927 11239 7239 2649
31.12.2008 75824 9790 6361 2432
31.12.2009 76950 9203 6098 2434
31.12.2010 77912 8959 6201 2478
31.12.2011 81162 8993 6775 2620
31.12.2012 82656 9177 6986 2664
31.12.2013 83944 9175 6393 2642
31.12.2014 86567 9586 6497 2626

Sıxlığı

İlçə Ərazi (km²–lə) Daimi əhali (31.12.2014) Sıxlıq (nəfər/km²)
Mərkəz 1 431.17 132 110 92.31
Duzluca 1 253.5 24174 19.29
Aralıq 709.23 21 843 30.80
Qaraqoyunlu 193.91 13 929 71.83
Cəmi 3 587.81 192 056 53.53

Yaş və gender strukturu

"Ünvana əsaslanan əhali qeydiyyatı sistemi" hesablamalarının 31 dekabr 2014–cü il tarixinə olan yekunlarına istinadən Türkiyə Statistika Qurumunun yayımladığı məlumatlara əsasən İğdır ilinin daimi əhalisinin yaş və gender strukturu:

Yaş qrupu Kişilər Qadınlar Cəmi %
0 – 4 11040 10295 21335 11.11
5 – 9 10073 9472 19545 10.18
10 – 14 10776 10071 20847 10.85
15 – 19 10638 9965 20603 10.73
20 – 24 9694 8128 17822 9.28
25 – 29 8367 7615 15982 8.32
30 – 34 7793 7059 14852 7.73
35 – 39 6005 5398 11403 5.94
40 – 44 5735 5343 11078 5.77
45 – 49 4299 3857 8156 4.25
50 – 54 4075 4033 8108 4.22
55 – 59 3233 3177 6410 3.34
60 – 64 2432 2785 5217 2.72
65 – 69 1825 2044 3869 2.01
70 – 74 1104 1295 2399 1.25
75 – 79 845 1069 1914 1.00
80 – 84 668 889 1557 0.81
85 – 89 203 426 629 0.33
90 + 103 227 330 0.17
Cəmi 98908 93148 192 056 100.00

Miqrasiya

Tarix İmmiqrantlar Emmiqrantlar + / - %
2007 — 2008 5559 9356 – 3.797 – 20.42
2008 — 2009 5179 7986 – 2807 – 15.18
2009 — 2010 6667 8353 – 1686 – 9.10
2010 — 2011 6915 8579 – 1664 – 8.77
2011 — 2012 6429 8632 – 2203 – 11.50
2012 — 2013 6882 9779 – 2897 – 15.10
2013 — 2014 7407 9453 – 2046 – 10.59

Dil

1927–ci il siyahıyaalınmasına əsasən Qars vilayətinin İğdır qəzasında danışılan dillər:

Dil Kişilər % Qadınlar % Cəmi %
Türk dili 7291 54.48 6054 51.20 13345 52.94
Kürd dili 6080 45.43 5770 48.79 11850 47.01
Çərkəz dili 1 0.00 0 0 1 0.00
Digər 12 0.09 1 0.01 13 0.05
Cəmi 13384 100.00 11825 100.00 25209 100.00

Hazırda il əhalisi əsasən türkcə və qismən kürd dilində danışır.

Yerli özünüidarə

Dördü şəhər (İğdır, Duzluca, Aralıq və Qaraqoyunlu) bələdiyyəsi, dördü isə kənd (Xəlfəli, Xoşxəbər, Mələkli və Daşburun) bələdiyyəsi (türklər ona qısaldımış şəkildə belde - də deyirlər) olmaqla ilçədə səkkiz bələdiyyə vardır.

İqtisadiyyat

Pambıqçılıq, taxılçılıq, heyvandarlıq, ərikçilik, ağ ərikçilik, şaftalıçılıq və başqa müəssisələr fəaliyyət göstərir. İlk dəfə İğdırda Şalağı adlı qaysı növü yaradılmışdır.

Kənd təsərrüfatı

 
Iğdır-da heyvandarlıq

Burada kənd təsərrüfatı çox inkişaf etmişdir. Məsələn, burada Mor Qaraman adlı qoyun növü vardır.

İdman

İğdırda 1 futbol klubu, 2 kəndirdartma klubu, 1 güləş klubu fəaliyyət göstərir.

Qardaş şəhərlər

Media

İğdırda 2008-ci ildə yaradılmış İğdır Tv yayımlanır.

Qeydlər

  1. 1927–ci illərə aid məlumatlar siyahıyaalınmaların yekunlarını, 2007–2014–cü illər üçün məlumatlar isə Cari hesablamalar tarixi.
  2. Cari hesablamalar tarixi.
  3. Cari hesablamalar tarixi.
  4. Cari hesablamalar tarixi.
  5. Cari hesablamalar tarixi.
  6. İqdır qəzası indiki İğdır ilinin ərazisi müqayisə edilərsə hazırki İğdır, Qaraqoyunlu və Aralıq ilçələrinin ərazisini əhatə etmişdir. 1927-ci il siyahıya almasına əsasən Qulp/Duzluca qəzasının eyni adlı nahiyəsində yaşayan əhali 9,631 nəfər olmuşdur. Sonradan 1927-ci ildəki İğdır qəzası və Qulp/Duzluca qəzasının eyni adlı nahiyyəsi əsasında İğdır ilinin təşkil edildiyini nəzərə alsaq demək münkündür ki, 1927-ci il siyahıya almasına zamanı İğdır ilinin indiki ərazilərində 34,840 nəfər əhali yaşamışdır.

İstinadlar

  1. "Iğdır Valiliğine Davut Haner Atandı" (türk). Yeşil Iğdır Gazetesi. 19 fevral 2014. İstifadə tarixi: 2015-10-11. Arxivləşdirilib.
  2. https://yadi.sk/i/44XChI12jey4D
  3. (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. Archived from the original on 2015-10-11. İstifadə tarixi: 2015-10-10..
  4. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-10.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  5. 3. Mevcut Durum Analize. — 3. 1. İlin Coğrafi/Demografik Yapısı, sayfa 11. // . Iğdır — Ağustos 2009, 93 sayfa.
  6. 2. Mevcut Durum Analize. — 3. 1. İlin Coğrafi/Demografik Yapısı, sayfa 8. // . Iğdır — Ağustos 2014, 49 sayfa.
  7. Ümumi məlumat, səhifə 10. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
  8. "Azərbaycan ərazisi" (azərb.). www.azerbaijan.az. 2015-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
  9. "Naxçıvan: Ümumi məlumat" (azərb.). www.azerbaijans.com. İstifadə tarixi: 2015-10-14. Arxivləşdirilib.
  10. "Azərbaycan: Ümumi məlumat" (azərb.). Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi. Archived from the original on 2015-10-14. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
  11. (ingilis). Organization for Security and Co-operation in Europe POLIS. 25 iyun 2010. 2007-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
  12. Ümumi məlumat, səhifə 9. // . Müəllifi: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Məcmuənin ümumi rəhbəri: Həmid Bağırov; Məcmuənin hazırlanması üçün məsul şəxs: Rafael Süleymanov. Bakı — 2015, 814 səhifə. ISBN 5-86874-232-9
  13. 5. İlçeler. — 5.2. Iğdır İli Aralık İlçesi Önerilen Kentsel Dönüşüm Alanları, sayfa 21. // T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı T. C. Iğdır Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü: — 27 sayfa.
  14. "Genel Bilgi" (ingilis). igdircom.tr.gg. İstifadə tarixi: 2015-10-10. Arxivləşdirilib.
  15. 2.1.6. Nüfusu, sayfa 23. // . T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Iğdır Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. Hazırlayanlar: İmar, İskan ve Kooperatifler Şubesi Şube Müdürü Yasin Aksoy, Şehir Plancısı Demet Savaş, Jeoloji Mühendisi Sezen Dursun. Iğdır — Nisan 2012, 92 sayfa.
  16. "1970 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  17. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2008: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  18. "1975 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  19. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2009: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  20. "1980 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  21. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2010: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  22. "1985 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  23. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2011: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  24. "1990 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  25. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2012: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  26. (yazarlar: Dç. Dr. İbrahim Güner, Dr. Mustafa Ertürk, Dr. Ünsal Bekdemir), sayfa 278. // Doğu Coğrafya Dergisi (ISSN: 1302-7956). Cilt 6. Sayı 4. Editör: Prof. Dr. İbrahim Fevzi Şahin. Erzurum — 2000, 390 sayfa.
  27. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2013: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  28. "2000 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  29. "1965 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  30. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2007: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-11.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  31. Tim Bespyatov. "Division of Turkey (1945–2013)" (ingilis). pop-stat.mashke.org. İstifadə tarixi: 2015-10-10. Arxivləşdirilib.
  32. "Iğdır İli İlçe Nüfusları" (türk). Yerelnet.org.tr. İstifadə tarixi: 2015-10-10.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  33. Tim Bespyatov. "District centres ("cities") of Turkey (1990–2013)" (ingilis). pop-stat.mashke.org. İstifadə tarixi: 2015-10-11. Arxivləşdirilib.
  34. "Şehir, belde ve köy nüfusları – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-10.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  35. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İl, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-13.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  36. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İlçe, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-13.[ölü keçid] Arxivləşdirilib.
  37. https://archive.is/mcdKS
  38. https://archive.is/wCPRO
  39. https://archive.is/dZpsX
  40. https://archive.is/6mhQE
  41. https://archive.is/4SpXY
  42. https://archive.is/U1uwE
  43. https://archive.is/qiuGM
  44. https://archive.is/4w5fQ
  45. https://archive.is/kMsyX
  46. (yazarlar: Hidayet Kara, Sami Yuca), sayfa 194. // History Studies: International Journal of History. Editör: Osman Köse. . Samsun, Kasım 2010, 367 sayfa.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax


iğdır, türk, iğdır, türkiyənin, şərqində, şərqi, anadolu, regionunda, inzibati, ərazi, vahidi, şimalda, şimal, şərqdə, şərqdə, ermənistan, respublikasının, ararat, mərzi, cənub, şərqdə, azərbaycan, respublikasının, naxçıvan, muxtar, respublikasının, sədərək, r. Igdir ili turk Igdir ili Turkiyenin serqinde Serqi Anadolu regionunda inzibati erazi vahidi Simalda simal serqde ve serqde Ermenistan Respublikasinin Ararat merzi cenub serqde Azerbaycan Respublikasinin Naxcivan Muxtar Respublikasinin Sederek rayonu ve Iran Islam Respublikasinin Qerbi Azerbaycan ostaninin Maku sehristani cenubda Agri ilinin Dogubeyazid ve Daslicay ilceleri cenub qerbde ve qerbde Agri ilinin Merkez ilcesi qerbde ve simal qerbde Qars ilinin Kagizman ilcesi simal qerbde ise Qars ilinin Diqor ilcesi ile hemserheddir Inzibati merkezi Igdir seheridir Igdir ilinin Ermenistanla serhed xettinin uzunlugu 51 km 5 6 Azerbaycanla 15 km 7 8 9 10 11 12 Iranla ise 49 km 13 teskil edir Igdir iliturk Igdir ili39 53 37 sm e 43 59 52 s u Olke Turkiye TurkiyeDaxildir Serqi Anadolu regionuInzibati merkez IgdirVali Davut Haner 1 Tarixi ve cografiyasiSahesi 3 587 81 2 km Saat qursagi UTC 2 yayda UTC 3EhalisiEhalisi 192 056 3 4 nefer 2014 Ehalinin sixligi 5 353 nefer km Etnik terkib Azerbaycanlilar Kurmanclar ve s Reqemsal identifikatorlarISO kodu TR 76Telefon kodu 90 476Poct indeksi 76000 76999Internet domeni trAvtomobil nomresi 76Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 1 1 Igdir soyqirimi 2 Cografi movqeyi 2 1 Iqlimi 3 Inzibati bolgu 4 Ehalisi 4 1 Sayin dinamikasi 4 2 Yerlesmesi 4 3 Sixligi 4 4 Yas ve gender strukturu 4 5 Miqrasiya 4 6 Dil 5 Yerli ozunuidare 6 Iqtisadiyyat 6 1 Kend teserrufati 7 Idman 8 Qardas seherler 9 Media 10 Qeydler 11 Istinadlar 12 Xarici kecidler 13 Hemcinin baxTarixi Redakte7 noyabr 1982 ci ilde qebul edilmis ve hazirda quvvede olan Turkiye Respublikasi Konstitusiyasinin 126 ci maddesine esasen olke I dereceli inzibati vahid olan illere bolunur 14 Igdir 27 may 1992 ci ilde TBMM nin qebul etdiyi 3806 sayli qanunla Qars ilinden ayrilaraq Turkiyenin 76 ci vilayeti olmusdur 15 Azerbaycanla serhed yegane Turkiye ilidir Igdir ili 1992 ci ilde Qars ilinden Igdir yaranmasindan bir muddet sonra ilin yaradilmasi haqqinda qanunun muvafiq bendine uygun olaraq Igdir ilcesi erazisi ve ehalisinin bir qismi hesabina Qaraqoyunlu ilcesi teskil edildi Duzluca ve Araliq ilceleri esasinda teskil edilmisdir Her uc ilce 1920 ci ilde yaradilmisdi 1920 ci ilden 1927 ci ildek Igdir nahiyyesi Araliq nahiyyesi ve Qulp Duzluca nahiyyesi adlanirdilar 1927 ci ilde nahiyyeler deyisdirilerek ilce adlandirildilar Bu tarixde illerin terkibine daxil edilen ilceler qeza adlanirdi ve onlar da daha kicik vahid olan nahiyyelere bolunurduler Belelikle 1920 ci ilde yeni yaradilan Beyazid ili Beyazid Beyazid ve Musun nahiyyeleri Diyadin Diyadin ve Daslicay nahiyyeleri Igdir Igdir ve Araliq nahiyyeleri Qulp Duzluca Qulp Duzluca ve Uqurcu Bernaut nahiyyeleri Qarakose Qarakose ve Hamur nahiyyeleri Torpaqqala Elesgird Torpaqqala Elesgird nahiyyesi ve Tutek Anteb Tutek Anteb ve Sepki nahiyyeleri qezalarindan ibaret idi Bu qezalarda seher ve qesebelerden basqa 754 kend yerlesirdi ve 1927 ci il siyahiya almasi zamani ildeki butun yasayis menteqelerinde cemi texminen 89 min nefer insan yasayirdi Igdir soyqirimi Redakte Igdir Soyqirim Abidesi Bu soyqirim 20 ci esrin evvellerinde olmusdur Bu soyqirimin esas teskilatsisi ermeni polkovniki Drodur Hemin soyqirim zamani 500 qadin 200 usaq ve 800 den cox yasli insan qetle yetirilmisdir Cografi movqeyi RedakteIqlimi quraqdir En hundur dagi Igdir dagidir Hundurluyu 2093 metrdir Bu dag Ermenistanin Vedi Masis Arsatas Ararat rayonlarindan gorsenir Ilin merkezi cokek erazide yerlesir lakin etrafi daglarla ortulmusdur Iqlimi Redakte Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrt En Yuksek C 2 6 5 6 12 8 20 1 24 3 29 4 33 7 34 4 29 1 21 2 12 6 4 9 Ort En Dusuk C 7 3 4 9 0 1 6 5 10 5 14 3 18 3 17 7 12 2 6 1 0 2 4 2 Ort Guneslenme Suresi saat 2 7 4 1 5 4 6 1 7 5 9 6 10 1 9 9 8 5 6 3 4 3 2 4 Yagisli Gun Sayisi 5 8 6 5 7 6 11 2 15 0 10 6 5 5 4 1 4 0 8 3 6 9 6 2 kaynak www meteor gov tr olu kecid Inzibati bolgu RedakteTurkiye Statistika Qurumunun resmi melumatina gore 31 dekabr 2014 cu il tarixine olan veziyyete esasen Igdir ili inzibati cehetden 4 ilceye bolunur Seher hesab edilen ilce merkezlernden basqa ilin erazisinde bos olanlar da sayilmaqla 162 kend yerlesir Ehalisi RedakteSayin dinamikasi Redakte Tarix q 1 Daimi ehali Tarix q 2 Daimi ehali Tarix q 3 Daimi ehali28 10 1927 16 34840 25 10 1970 16 17 112256 31 12 2008 3 18 18402520 10 1935 16 45648 26 10 1975 16 19 130338 31 12 2009 3 20 18348620 10 1940 16 46669 12 10 1980 16 21 127438 31 12 2010 3 22 18441821 10 1945 16 49115 20 10 1985 16 23 141490 31 12 2011 3 24 18885722 10 1950 16 56882 21 10 1990 25 142601 31 12 2012 3 26 19040923 10 1955 16 70951 30 10 1997 27 145411 31 12 2013 3 28 19042423 10 1960 16 85041 22 10 2000 29 168634 31 12 2014 3 4 19205624 10 1965 16 30 96652 31 12 2007 3 31 181866Ilce 21 10 1990 32 33 22 10 2000 32 33 31 12 2007 32 33 Merkez 79306 102648 119432Duzluca 28886 25954 25682Araliq 17983 21747 22155Qaraqoyunlu 16426 18285 14597Ilce 31 12 2008 32 33 31 12 2009 32 33 31 12 2010 32 33 Merkez 121848 122780 123570Duzluca 25739 25042 24996Araliq 22165 21674 21810Qaraqoyunlu 14273 13990 14042Ilce 31 12 2011 32 33 31 12 2012 32 33 31 12 2013 32 33 Merkez 127609 128976 130134Duzluca 24769 24648 24393Araliq 22425 22521 21881Qaraqoyunlu 14054 14264 14016Yerlesmesi Redakte Tarix q 4 Seher ehalisi Kend ehalisi Umumi ehali21 10 1990 32 55547 87054 14260122 10 2000 32 33 81852 87052 16863431 12 2007 32 33 97054 84812 18186631 12 2008 32 33 94407 89618 18402531 12 2009 32 33 94685 88801 18348631 12 2010 32 33 95550 88868 18441831 12 2011 32 33 99550 89307 18885731 12 2012 32 33 101483 88926 19040931 12 2013 32 33 102154 88270 19042431 12 2014 4 33 105276 86780 192056Tarix q 5 Igdir seheri Duzluca seheri Araliq seheri Qaraqoyunlu seheri21 10 1990 34 38917 7698 4822 411022 10 2000 34 59880 8827 8115 476031 12 2007 34 75927 11239 7239 264931 12 2008 34 75824 9790 6361 243231 12 2009 34 76950 9203 6098 243431 12 2010 34 77912 8959 6201 247831 12 2011 34 81162 8993 6775 262031 12 2012 34 82656 9177 6986 266431 12 2013 34 83944 9175 6393 264231 12 2014 35 86567 9586 6497 2626Sixligi Redakte Ilce Erazi 2 km le Daimi ehali 31 12 2014 35 Sixliq nefer km Merkez 1 431 17 132 110 92 31Duzluca 1 253 5 24174 19 29Araliq 709 23 21 843 30 80Qaraqoyunlu 193 91 13 929 71 83Cemi 3 587 81 192 056 53 53Yas ve gender strukturu Redakte Unvana esaslanan ehali qeydiyyati sistemi hesablamalarinin 31 dekabr 2014 cu il tarixine olan yekunlarina istinaden Turkiye Statistika Qurumunun yayimladigi melumatlara esasen Igdir ilinin daimi ehalisinin yas ve gender strukturu 36 37 Yas qrupu Kisiler Qadinlar Cemi 0 4 11040 10295 21335 11 115 9 10073 9472 19545 10 1810 14 10776 10071 20847 10 8515 19 10638 9965 20603 10 7320 24 9694 8128 17822 9 2825 29 8367 7615 15982 8 3230 34 7793 7059 14852 7 7335 39 6005 5398 11403 5 9440 44 5735 5343 11078 5 7745 49 4299 3857 8156 4 2550 54 4075 4033 8108 4 2255 59 3233 3177 6410 3 3460 64 2432 2785 5217 2 7265 69 1825 2044 3869 2 0170 74 1104 1295 2399 1 2575 79 845 1069 1914 1 0080 84 668 889 1557 0 8185 89 203 426 629 0 3390 103 227 330 0 17Cemi 98908 93148 192 056 100 00Miqrasiya Redakte Tarix Immiqrantlar Emmiqrantlar 2007 2008 38 5559 9356 3 797 20 422008 2009 39 5179 7986 2807 15 182009 2010 40 6667 8353 1686 9 102010 2011 41 6915 8579 1664 8 772011 2012 42 6429 8632 2203 11 502012 2013 43 6882 9779 2897 15 102013 2014 44 7407 45 9453 46 2046 10 59Dil Redakte 1927 ci il siyahiyaalinmasina esasen Qars vilayetinin Igdir qezasinda danisilan diller q 6 47 Dil Kisiler Qadinlar Cemi Turk dili 7291 54 48 6054 51 20 13345 52 94Kurd dili 6080 45 43 5770 48 79 11850 47 01Cerkez dili 1 0 00 0 0 1 0 00Diger 12 0 09 1 0 01 13 0 05Cemi 13384 100 00 11825 100 00 25209 100 00Hazirda il ehalisi esasen turkce ve qismen kurd dilinde danisir Yerli ozunuidare RedakteDordu seher Igdir Duzluca Araliq ve Qaraqoyunlu belediyyesi dordu ise kend Xelfeli Xosxeber Melekli ve Dasburun belediyyesi turkler ona qisaldimis sekilde belde de deyirler olmaqla ilcede sekkiz belediyye vardir Iqtisadiyyat RedaktePambiqciliq taxilciliq heyvandarliq erikcilik ag erikcilik saftaliciliq ve basqa muessiseler fealiyyet gosterir Ilk defe Igdirda Salagi adli qaysi novu yaradilmisdir Kend teserrufati Redakte Igdir da heyvandarliq Burada kend teserrufati cox inkisaf etmisdir Meselen burada Mor Qaraman adli qoyun novu vardir Idman RedakteIgdirda 1 futbol klubu 2 kendirdartma klubu 1 gules klubu fealiyyet gosterir Qardas seherler Redakte Samaxi Azerbaycan Serur AzerbaycanMedia RedakteIgdirda 2008 ci ilde yaradilmis Igdir Tv yayimlanir Qeydler Redakte 1927 ci illere aid melumatlar siyahiyaalinmalarin yekunlarini 2007 2014 cu iller ucun melumatlar ise Cari hesablamalar tarixi Cari hesablamalar tarixi Cari hesablamalar tarixi Cari hesablamalar tarixi Cari hesablamalar tarixi Iqdir qezasi indiki Igdir ilinin erazisi muqayise edilerse hazirki Igdir Qaraqoyunlu ve Araliq ilcelerinin erazisini ehate etmisdir 1927 ci il siyahiya almasina esasen Qulp Duzluca qezasinin eyni adli nahiyesinde yasayan ehali 9 631 nefer olmusdur Sonradan 1927 ci ildeki Igdir qezasi ve Qulp Duzluca qezasinin eyni adli nahiyyesi esasinda Igdir ilinin teskil edildiyini nezere alsaq demek munkundur ki 1927 ci il siyahiya almasina zamani Igdir ilinin indiki erazilerinde 34 840 nefer ehali yasamisdir Istinadlar Redakte Igdir Valiligine Davut Haner Atandi turk Yesil Igdir Gazetesi 19 fevral 2014 Istifade tarixi 2015 10 11 Arxivlesdirilib 1 2 https yadi sk i 44XChI12jey4D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Yillara Gore Il Nufuslari 207 2014 turk Turkiye Istatistik Kurumu Archived from the original on 2015 10 11 Istifade tarixi 2015 10 10 1 2 3 Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2014 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 10 olu kecid Arxivlesdirilib 3 Mevcut Durum Analize 3 1 Ilin Cografi Demografik Yapisi sayfa 11 T C Igdir Il Ozel Idaresi Stratejik Plan 2010 2014 Igdir Agustos 2009 93 sayfa Orijinal metn turk Yuzolcumu 3 588 Km yi bulan bolgenin Ermenistan ile hududunu boydan boya Aras Nehri teskil etmekte olup hatti 51 km dir 2 Mevcut Durum Analize 3 1 Ilin Cografi Demografik Yapisi sayfa 8 T C Igdir Il Ozel Idaresi Stratejik Plan 2015 2019 Igdir Agustos 2014 49 sayfa Orijinal metn turk Yuzolcumu 3 588 Km yi bulan bolgenin Ermenistan ile hududunu boydan boya Aras Nehri teskil etmekte olup hatti 51 km dir Umumi melumat sehife 10 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Mesul katib akademik T M Nagiyev Azerbaycan cildi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 884 sehife ISBN 9789952441017 Azerbaycan erazisi azerb www azerbaijan az 2015 10 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 10 14 Naxcivan Umumi melumat azerb www azerbaijans com Istifade tarixi 2015 10 14 Arxivlesdirilib Azerbaycan Umumi melumat azerb Azerbaycan Respublikasi Xarici Isler Nazirliyi Archived from the original on 2015 10 14 Istifade tarixi 2015 10 14 Country Profiles of Participating and Partner States Azerbaijan General Information ingilis Organization for Security and Co operation in Europe POLIS 25 iyun 2010 2007 06 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 10 14 Umumi melumat sehife 9 Azerbaycanin Statistik Gostericileri 2015 statistik mecmue Muellifi Azerbaycan Respublikasi Dovlet Statistika Komitesi Mecmuenin umumi rehberi Hemid Bagirov Mecmuenin hazirlanmasi ucun mesul sexs Rafael Suleymanov Baki 2015 814 sehife ISBN 5 86874 232 9 5 Ilceler 5 2 Igdir Ili Aralik Ilcesi Onerilen Kentsel Donusum Alanlari sayfa 21 T C Cevre ve Sehircilik Bakanligi T C Igdir Valiligi Cevre ve Sehircilik Il Mudurlugu Igdir Ilinin Kentsel Donusum Bolgeleri Tespit Raporu 27 sayfa Orijinal metn turk Aralik ilcesi Igdir Ilinin ve Ulkenin dogudaki en uc noktasini teskil eder Turkiye nin uc ulkeyle musterek sinirlarinin bulundugu tek kavsak noktasi durumundadir Ilcenin dogusunda 49 kmlik siniri ile Iran yer almaktadir Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi Kanun No 2709 Kabul Tarihi 7 11 1982 III Kisim Cumhuriyetin Temel Organlari II Bolum Yurutme IV Idare C Idarenin kurulusu 1 Merkezi idare Orijinal metn turk Madde 126 Turkiye merkezi idare kurulusu bakimindan cografya durumuna ekonomik sartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine gore illere iller de diger kademeli bolumlere ayrilir Illerin idaresi yetki genisligi esasina dayanir Kamu hizmetlerinin gorulmesinde verim ve uyum saglamak amaciyla birden cok ili icine alan merkezi idare teskilati kurulabilir Bu teskilatin gorev ve yetkileri kanunla duzenlenir Genel Bilgi ingilis igdircom tr gg Istifade tarixi 2015 10 10 Arxivlesdirilib 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2 1 6 Nufusu sayfa 23 Igdir Ilinin Mekansal Analiz Raporu T C Cevre ve Sehircilik Bakanligi Igdir Cevre ve Sehircilik Il Mudurlugu Hazirlayanlar Imar Iskan ve Kooperatifler Subesi Sube Muduru Yasin Aksoy Sehir Plancisi Demet Savas Jeoloji Muhendisi Sezen Dursun Igdir Nisan 2012 92 sayfa 1970 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Kars Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2008 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 1975 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Kars Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2009 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 1980 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Kars Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2010 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 1985 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Kars Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2011 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 1990 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Kars Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2012 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Igdir Ili ndeki Yer Adlarinin Kaynaklari yazarlar Dc Dr Ibrahim Guner Dr Mustafa Erturk Dr Unsal Bekdemir sayfa 278 Dogu Cografya Dergisi ISSN 1302 7956 Cilt 6 Sayi 4 Editor Prof Dr Ibrahim Fevzi Sahin Erzurum 2000 390 sayfa Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2013 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 2000 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 1965 Genel Nufus Sayimi Illere gore ilce bucak belde ve koy nufuslari Kars Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2007 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 11 olu kecid Arxivlesdirilib 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Tim Bespyatov Division of Turkey 1945 2013 ingilis pop stat mashke org Istifade tarixi 2015 10 10 Arxivlesdirilib 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Igdir Ili Ilce Nufuslari turk Yerelnet org tr Istifade tarixi 2015 10 10 olu kecid Arxivlesdirilib 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tim Bespyatov District centres cities of Turkey 1990 2013 ingilis pop stat mashke org Istifade tarixi 2015 10 11 Arxivlesdirilib 1 2 Sehir belde ve koy nufuslari 2014 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 10 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Il yas grubu ve cinsiyete gore nufus 2014 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 13 olu kecid Arxivlesdirilib Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi ADNKS Ilce yas grubu ve cinsiyete gore nufus 2014 Igdir Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 13 olu kecid Arxivlesdirilib https archive is mcdKS https archive is wCPRO https archive is dZpsX https archive is 6mhQE https archive is 4SpXY https archive is U1uwE https archive is qiuGM https archive is 4w5fQ https archive is kMsyX Cumhuriyetin Ilk Nufus Sayimina Gore Igdir in Demografik Yapisi yazarlar Hidayet Kara Sami Yuca sayfa 194 History Studies International Journal of History Editor Osman Kose Volume 2 Issue 3 Samsun Kasim 2010 367 sayfa Xarici kecidler Redaktehttps archive is DbwCt https archive is FSiMz https archive is 9e4mI https archive is 9xNq4 https archive is lGDL1 https archive is 5g1cb https archive is JcSGT https archive is GEAkq https archive is XWCEe https archive is JtQh9 https archive is OG9lC Ermeni Arastirmalari Enstitusu ERAREN Agri Dagi Eteklerinde Yitik Canlar Igdir Ovasinin Kurbanlari T C Igdir Valiligi Yesil Igdir Gazetesi Igdirlilarin bulusma noktasi Igdirli com T C Yerel yonetimler portali nda Igdir ili Arxivlesdirilib 2013 06 02 at the Wayback Machine T C Saglik Bakanligi Igdir Devlet Hastanesi Arxivlesdirilib 2007 11 13 at the Wayback Machine Turkiyenin bulusma noktasi Kenthaber com da Igdir Haberleri Karapapaklar Terekemeler turk igdirterekeme tr gg Istifade tarixi 2015 10 10 Arxivlesdirilib Hemcinin bax RedakteIgdir Soyqirim Abidesi ve Muzeyi Igdirspor Turkiye ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Igdir ili amp oldid 6089284, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.