Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Amerika çiçəbaharı (lat. Phytolacca americana) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin çiçəbaharkimilər fəsiləsinin çiçəbahar cinsinə aid bitki növü.
| Amerika çiçəbaharı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Amerika çiçəbaharı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 100-300 sm olan çoxillik ot bitkisidir. Kökü yoğun, gövdəsi düz, budaqlı, yaşıl, bəzən qırmızıdır. Yarpaqları ardıcıl, yumurtavari-lansetvaridir. Yuxarı yarpaqları aşağıdakılardan xırdadır, çox vaxt sonradan qızarır. Ağımtıl rəngli, inkişaf etdikcə qızaran çiçəkləri uzunsov salxımvari çiçəkqrupunda birləşmişlər. Meyvəsi qara, parıltılıdır. İyun-sentyabr aylarında çiçəkləyir və meyvə verir.
Mənşəyi və yayılması
Adventiv coğrafi tipinin adventiv sinfi və qrupuna aiddir. Atlantik və Orta Avropa, Aralıq dənizi, Balkan və Kiçik Asiya ölkələrində, İran, Əfqanıstan, Şimali Amerika və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda Amerika çiçəbaharı Lənkəran ovalığı, Böyük Qafqazın şərq və qərb rayonlarda, Lənkəranın dağlıq hissəsində arandan orta dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 1800 m qədər) bitir.
Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər
Kseromezofitdir, meşə, sahilyanı və alaq bitkilik tiplərində rast gəlir. Əsasən meşədə, çaqıl daşlıqlarda, bağlarda, yol kənarlarında, quru yamaclarda və töküntülərdə kiçik qruplar, bəzi hallarda cəngəllik əmələ gətirir.
Kimyəvi tərkibi
Flavonoid, saponin, alkaloid, efir yağları, steroid və antosianlarla zəngindir.
Təsiri və tətbiqi
Farmakopeyaya daxil olan ofisinal dərman bitkisidir. Eksperimental, Çin və xalq təbabətində, kliniki sınaqlarda, eləcə də homeopatiyada geniş tətbiq edilir. Əsasən böyrək, sidik kisəsi, qaraciyər, ürək-damar, dəri-zöhrəvi xəstəlikləri, iflic, avitaminoz, xoş və bəd xassəli şişlər, dizenteriya və ilanvurma zamanı istifadə olunur. Antibakterial, antihelmint, antitoksik, öd və sidikqovucu, hərarətsalan və iltihab proseslərinə qarşı təsirə malikdir.
İstifadə olunan hissələri
Müalicə məqsədi ilə bitkinin yerüstü hissəsi, kökü və toxumları istifadə edilir. İstifadə formaları — cövhər, tinktura, ekstrakt və mazlar.
Digər faydalı xüsusiyyətləri və istifadəsi
Cavan zoğları, budaqları və yarpaqları duzlu suda bişirildikdə yeməlidir. Meyvələrindən alınan şirə qida məhsulu və texniki boyaq kimi istifadə olunur.
Sinonimləri
- Phytolacca americana var. americana
- Phytolacca decandra L.
Yarımnövləri
- Phytolacca americana var. rigida (Small) Caulkins & R.E. Wyatt
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 441.
- Amerika çiçəbaharı:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Amerika cicebahari lat Phytolacca americana bitkiler aleminin qerenfilcicekliler destesinin cicebaharkimiler fesilesinin cicebahar cinsine aid bitki novu Amerika cicebahariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile CicebaharkimilerYarimfesile Cins CicebaharNov Amerika cicebahariBeynelxalq elmi adiPhytolacca americana L 1753Sekil axtarisiITIS 19523NCBI 3527EOL 404121Botaniki tesviriHundurluyu 100 300 sm olan coxillik ot bitkisidir Koku yogun govdesi duz budaqli yasil bezen qirmizidir Yarpaqlari ardicil yumurtavari lansetvaridir Yuxari yarpaqlari asagidakilardan xirdadir cox vaxt sonradan qizarir Agimtil rengli inkisaf etdikce qizaran cicekleri uzunsov salximvari cicekqrupunda birlesmisler Meyvesi qara pariltilidir Iyun sentyabr aylarinda cicekleyir ve meyve verir Menseyi ve yayilmasiAdventiv cografi tipinin adventiv sinfi ve qrupuna aiddir Atlantik ve Orta Avropa Araliq denizi Balkan ve Kicik Asiya olkelerinde Iran Efqanistan Simali Amerika ve Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda Amerika cicebahari Lenkeran ovaligi Boyuk Qafqazin serq ve qerb rayonlarda Lenkeranin dagliq hissesinde arandan orta dag qursagina kimi deniz seviyyesinden 1800 m qeder bitir Ekoloji qrup ve bitdiyi yerlerKseromezofitdir mese sahilyani ve alaq bitkilik tiplerinde rast gelir Esasen mesede caqil dasliqlarda baglarda yol kenarlarinda quru yamaclarda ve tokuntulerde kicik qruplar bezi hallarda cengellik emele getirir Kimyevi terkibiFlavonoid saponin alkaloid efir yaglari steroid ve antosianlarla zengindir Tesiri ve tetbiqiFarmakopeyaya daxil olan ofisinal derman bitkisidir Eksperimental Cin ve xalq tebabetinde kliniki sinaqlarda elece de homeopatiyada genis tetbiq edilir Esasen boyrek sidik kisesi qaraciyer urek damar deri zohrevi xestelikleri iflic avitaminoz xos ve bed xasseli sisler dizenteriya ve ilanvurma zamani istifade olunur Antibakterial antihelmint antitoksik od ve sidikqovucu heraretsalan ve iltihab proseslerine qarsi tesire malikdir Istifade olunan hisseleriMualice meqsedi ile bitkinin yerustu hissesi koku ve toxumlari istifade edilir Istifade formalari covher tinktura ekstrakt ve mazlar Diger faydali xususiyyetleri ve istifadesiCavan zoglari budaqlari ve yarpaqlari duzlu suda bisirildikde yemelidir Meyvelerinden alinan sire qida mehsulu ve texniki boyaq kimi istifade olunur SinonimleriPhytolacca americana var americana Phytolacca decandra L YarimnovleriPhytolacca americana var rigida Small Caulkins amp R E WyattIstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 441 Amerika cicebahari The Plant List saytinda takson barede melumat ing Hemcinin bax