Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Capoeta gracilis (lat. Capoeta gracilis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin xramulya cinsinə aid heyvan növü.
| Capoeta gracilis | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Capoeta gracilis | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Xarakterik morfoloji əlamətləri
Xarici görünüşünə görə adi xramulyaya bənzəyir, lakin ondan yan xəttindəki pulcuqların və bel üzgəcindəki şüaların az saylı olması və belinin ancaq bel üzgəcinin ön tərəfində yanlardan basıq olması ilə fərqlənir. Uzunluğu 35.0 sm-ə qədər olur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Çay balığı olub, başlıca olaraq çayların sürətlə axan yerlərində yaşayır, nisbətən az miqdarda çayların sakit axan sahələrində təsadüf edilir. Ömrünün uzunluğu orta hesabla 4-5 il olub, cinsi yetkinliyə 2 yaşında çatır. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə şəklindədir. Həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetkin fərd şəklində olur.
Yayılması
Azərbaycanda 3 növlə (C.capoeta, C.sevangi, C.gracilis) təmsil olunmuşdur. Yarımnövləri yoxdur. Talış dağlarından axıb Xəzər dənizinə tökülən çaylarda (Qumbaşı, Viləş, Lənkəran, Təngəru, Astara, Balahırı, Göytəpə) yayılmışdır. Başlıca olaraq çayların orta və aşağı axınlarında yaşayır.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
Çoxalma kürüləmə yolu ilə olur. Kürüsünü çayların daşlı-çınqıllı hissələrində üç dəfəyə, iyun-iyul aylarında tökür. Reproduktivliyin forması kürü şəklində olur. Məhsuldarlığı 3.8 minlə 11.2 min kürü arasında dəyişilir. Reproduktivliyin periodu cinsi yetkinliyə çatdıqdan sonra ildə bir dəfə, hər il. Generasiyaların sayı, orta ömrün uzunluğundan asılı olaraq 2-3 dəfə olur.
Limit faktorları
Su hövzələrinin çirklənməsi, təbii kürüləmə yerlərinin sıradan çıxması və digər antropogen amillər.
Rasionu
Əsasən bitki mənşəli qidalarla və yosunlarla qidalanır, özləri isə digər yırtıcıların qidasını təşkil edir. Qidasını yosunlar (diatom), detrit, su həşaratları və onların sürfələri təşkil edir.
Düşmənləri
Yırtıcı balıqlar, ilanlar, balıqyeyən quşlar və balıq parazitləri.
İnsan həyatına təsiri
Əmtəə keyfiyyətlidir. Az miqdarda həvəskar balıqçılar tərəfindən ovlanır. Ziyanvericilik xüsusiyyətləri yoxdur
Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri
Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin, çay yataqlarının qazılmasının, dəyişdirilməsinin qarşısı alınmalıdır.
İstinadlar
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s. 620.
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 224 s
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Capoeta gracilis lat Capoeta gracilis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin cekikimiler destesinin cekiler fesilesinin xramulya cinsine aid heyvan novu Capoeta gracilisElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CekilerYarimfesile Cins XramulyaNov Capoeta gracilisBeynelxalq elmi adiCapoeta gracilis Eugen von Keyserling 1861Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 2056564Xarakterik morfoloji elametleriXarici gorunusune gore adi xramulyaya benzeyir lakin ondan yan xettindeki pulcuqlarin ve bel uzgecindeki sualarin az sayli olmasi ve belinin ancaq bel uzgecinin on terefinde yanlardan basiq olmasi ile ferqlenir Uzunlugu 35 0 sm e qeder olur Yasayis yeri ve heyat terziCay baligi olub baslica olaraq caylarin suretle axan yerlerinde yasayir nisbeten az miqdarda caylarin sakit axan sahelerinde tesaduf edilir Omrunun uzunlugu orta hesabla 4 5 il olub cinsi yetkinliye 2 yasinda catir Ferdi inkisaf formasi tam cevrilme seklindedir Heyat sikli kuru surfe korpe yetkin ferd seklinde olur YayilmasiAzerbaycanda 3 novle C capoeta C sevangi C gracilis temsil olunmusdur Yarimnovleri yoxdur Talis daglarindan axib Xezer denizine tokulen caylarda Qumbasi Viles Lenkeran Tengeru Astara Balahiri Goytepe yayilmisdir Baslica olaraq caylarin orta ve asagi axinlarinda yasayir Cinsi statusu ve coxalma xususiyyetleriCoxalma kuruleme yolu ile olur Kurusunu caylarin dasli cinqilli hisselerinde uc defeye iyun iyul aylarinda tokur Reproduktivliyin formasi kuru seklinde olur Mehsuldarligi 3 8 minle 11 2 min kuru arasinda deyisilir Reproduktivliyin periodu cinsi yetkinliye catdiqdan sonra ilde bir defe her il Generasiyalarin sayi orta omrun uzunlugundan asili olaraq 2 3 defe olur Limit faktorlariSu hovzelerinin cirklenmesi tebii kuruleme yerlerinin siradan cixmasi ve diger antropogen amiller RasionuEsasen bitki menseli qidalarla ve yosunlarla qidalanir ozleri ise diger yirticilarin qidasini teskil edir Qidasini yosunlar diatom detrit su hesaratlari ve onlarin surfeleri teskil edir DusmenleriYirtici baliqlar ilanlar baliqyeyen quslar ve baliq parazitleri Insan heyatina tesiriEmtee keyfiyyetlidir Az miqdarda heveskar baliqcilar terefinden ovlanir Ziyanvericilik xususiyyetleri yoxdurQebul edilmis ve qebul edilmesi vacib olan muhafize tedbirleriBaliqciliq haqqinda qanun qebul edilmisdir Su hovzelerinin cirklendirilmesinin cay yataqlarinin qazilmasinin deyisdirilmesinin qarsisi alinmalidir IstinadlarAzerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 620 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 224 sHemcinin bax