Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqaləni lazımdır. |
Herman İvanoviç Hess (26 iyul (7 avqust) 1802, Cenevrə, Cenevrə kantonu – 30 noyabr (12 dekabr) 1850, Sankt-Peterburq) — Rusiyalı kimyagər.
| Heman Hess | |
|---|---|
| fr. Germain Henri Hess | |
 | |
| Doğum tarixi | 26 iyul (7 avqust) 1802 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 noyabr (12 dekabr) 1850(48 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Elm sahələri | kimya, mineralogiya |
| İş yerləri |
|
| Təhsili |
|
| Tanınmış yetirmələri | II Aleksandr |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tərcümeyi hal
Heman Hess 1802-ci ildə Cenevrə şəhərində rəssam ailəsində anadan olmuşdur. Herman 15 yaşında Derpt şəhərinə köçür, harada ki ilk öncə özəl məktəbdə təhsil alır, daha sonra ise yerli gimnaziyada tehsil alir, hansını ki 1822-ci ildə mükəmməl şəkildə başa vurur. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra isə, o yerli Derpt universitetində tibb fakültəsinə daxil olur, harada ki, kimya elminə qeyri-üzvi və analitik kimya üzrə mütəxəssiz olan Hodfird Ozanna'dan yiyələnir.1825-ci ildə Gess tibb elmlər doktoru dərəcəsinə çatmaq üçün nəzərdə tutulan məqaləni mudafiə edir.
Universiteti bitirdikdən sonra Ozanna ilə, tərəf müqavili olaraq, o Ozanna tərəfindən yarımillik təyinat verilir və o Stokholma, Yens Berselius labaratoriyasına yola düşür. Orada Gess bəzi mineralların, analizi ilə məşğul olur. Dahi kimyaçı isə onun haqqında belə demişdir:"bu oğlanın çox gözəl əqli var, onun gələcəyi parlaq görünür. Onun bilikləri əla sistemləşmiş formadadır."
şəhərinə qayıdar-qayıtmaz Irkutskda vəzifə alır. Onun vəzifəsi isə, tibbi praktika ilə, məşğul olmaq idi. İrkutsda belə o, mineral suların müalicəvi təsiri və kimyəvi analizi ilə məşğul idi. Gess 1828-ci ildə adyunkta adına, 1830-cu ildə isə Elmlər Akademiyasının Akademiki adına layiq görülmüşdür. Elə həmin ildəcə ona Peterburq texniki institutunda kafedra verilir, harada ki praktiki və nəzəri kimyanın tədris planını təsis edir. 1832–1849-cu illərdə Dağ-mədən institutunun professoru adına layiq görülür.
Bir çox alimlər kimi, Hess öz analizini bir neçə sahədə aparırdı: o, Tellurun Gümüş ilə olan birləşməsindən əldə etməyin yollarını tapdı. Platin metalının qazları özünə çəkmək xüsusiyyətini tapdı. Üzvi maddələrin analizi ilə məşğul olan aparat icad etdi.
Dünya səviyyəsində məşhurluğu isə, termokimyanın əsasını qoymaqla qazandı. Hess, termokimyanın əsas qanunlarından olan "istiliklərin cəminin sabitlik qanununun" müəllifi sayılır. Bu qanuna əsasən kimyəvi reaksiyanın istilik cəmi, reagentlərin ilk və son hallarından asılıdır. Bu qanunların məqalə formasında olan çapı isə, yalnız 1840-cı ildə işıq üzü görmüşdür. Hess, həmçinin Termokimyanın ikinci qanununun da müəllifidir. Bu qanuna əsasən neytral duzların qarışığında istilik olmur. Hess, həmçinin istilik effektindən irəli gələrək, kimyəvi vasitəni ölçməyin mümkün olduğunu deyən ilk şəxsdir.
Hess adıçəkilənlərlə yanaşı kimyanın tədris planının mükəmməlləşməsi ilə də məşğul idi. Onun tədris üçün nəzərdə tutulan kitabı "Yeni Kimyanın əsasları" 7 cild çap olunub. Öz kitabında o, kimyəvi birləşmələr üçün Rus nomenklaturasını tətbiq etmişdir. Sonralar isə bu nomenklatura, D. İ. Mendeleyev tərəfindən mükəmməlləşdirilmişdir.
Sankt-Peteburqda olan ünvanı
1830–30.11.1850 illərdə — Nikolay sahilyanı, 1.
İstinadlar
- Germain Henri Hess // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%A0%D0%91%D0%A1/%D0%92%D0%A2/%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%81,_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87.
- Гесс Герман Иванович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
 | Elm xadimi ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Herman Ivanovic Hess 26 iyul 7 avqust 1802 Cenevre Cenevre kantonu 30 noyabr 12 dekabr 1850 Sankt Peterburq Rusiyali kimyager Heman Hessfr Germain Henri HessDogum tarixi 26 iyul 7 avqust 1802Dogum yeri Cenevre Cenevre kantonu IsvecreVefat tarixi 30 noyabr 12 dekabr 1850 48 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiDefn yeri Smolensk luteran qebiristanligi d Elm saheleri kimya mineralogiyaIs yerleri Sankt Peterburq Imperator Universiteti d Tehsili Dorpat Imperator Universiteti d Stokholm Universiteti Sankt Peterburq Dovlet Texnologiya Institutu d Taninmis yetirmeleri II AleksandrUzvluyu Peterburq Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarTercumeyi halHeman Hess 1802 ci ilde Cenevre seherinde ressam ailesinde anadan olmusdur Herman 15 yasinda Derpt seherine kocur harada ki ilk once ozel mektebde tehsil alir daha sonra ise yerli gimnaziyada tehsil alir hansini ki 1822 ci ilde mukemmel sekilde basa vurur Gimnaziyani bitirdikden sonra ise o yerli Derpt universitetinde tibb fakultesine daxil olur harada ki kimya elmine qeyri uzvi ve analitik kimya uzre mutexessiz olan Hodfird Ozanna dan yiyelenir 1825 ci ilde Gess tibb elmler doktoru derecesine catmaq ucun nezerde tutulan meqaleni mudafie edir Universiteti bitirdikden sonra Ozanna ile teref muqavili olaraq o Ozanna terefinden yarimillik teyinat verilir ve o Stokholma Yens Berselius labaratoriyasina yola dusur Orada Gess bezi minerallarin analizi ile mesgul olur Dahi kimyaci ise onun haqqinda bele demisdir bu oglanin cox gozel eqli var onun geleceyi parlaq gorunur Onun bilikleri ela sistemlesmis formadadir seherine qayidar qayitmaz Irkutskda vezife alir Onun vezifesi ise tibbi praktika ile mesgul olmaq idi Irkutsda bele o mineral sularin mualicevi tesiri ve kimyevi analizi ile mesgul idi Gess 1828 ci ilde adyunkta adina 1830 cu ilde ise Elmler Akademiyasinin Akademiki adina layiq gorulmusdur Ele hemin ildece ona Peterburq texniki institutunda kafedra verilir harada ki praktiki ve nezeri kimyanin tedris planini tesis edir 1832 1849 cu illerde Dag meden institutunun professoru adina layiq gorulur Bir cox alimler kimi Hess oz analizini bir nece sahede aparirdi o Tellurun Gumus ile olan birlesmesinden elde etmeyin yollarini tapdi Platin metalinin qazlari ozune cekmek xususiyyetini tapdi Uzvi maddelerin analizi ile mesgul olan aparat icad etdi Dunya seviyyesinde meshurlugu ise termokimyanin esasini qoymaqla qazandi Hess termokimyanin esas qanunlarindan olan istiliklerin ceminin sabitlik qanununun muellifi sayilir Bu qanuna esasen kimyevi reaksiyanin istilik cemi reagentlerin ilk ve son hallarindan asilidir Bu qanunlarin meqale formasinda olan capi ise yalniz 1840 ci ilde isiq uzu gormusdur Hess hemcinin Termokimyanin ikinci qanununun da muellifidir Bu qanuna esasen neytral duzlarin qarisiginda istilik olmur Hess hemcinin istilik effektinden ireli gelerek kimyevi vasiteni olcmeyin mumkun oldugunu deyen ilk sexsdir Hess adicekilenlerle yanasi kimyanin tedris planinin mukemmellesmesi ile de mesgul idi Onun tedris ucun nezerde tutulan kitabi Yeni Kimyanin esaslari 7 cild cap olunub Oz kitabinda o kimyevi birlesmeler ucun Rus nomenklaturasini tetbiq etmisdir Sonralar ise bu nomenklatura D I Mendeleyev terefinden mukemmellesdirilmisdir Sankt Peteburqda olan unvani1830 30 11 1850 illerde Nikolay sahilyani 1 IstinadlarGermain Henri Hess Brockhauz Ensiklopediyasi alm https ru wikisource org wiki D0 A0 D0 91 D0 A1 D0 92 D0 A2 D0 93 D0 B5 D1 81 D1 81 D0 93 D0 B5 D1 80 D0 BC D0 B0 D0 BD D0 98 D0 B2 D0 B0 D0 BD D0 BE D0 B2 D0 B8 D1 87 Gess German Ivanovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Elm xadimi ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin