fbpx
Wikipedia

Saltıkovlar

Saltıkovlar— Rusiya xalqının tanınmış soylarından biri.

Saltıkovlar
Titul Boyar
Əcdadı Mixail Pruşanin
Mənşəyi Novqorod
Təbəəliyi Rusiya imperiyası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar



Soyun yaranması

Saltıkovlar Rusiyanın əsilli-nəcabətli ailələrindən sayılırdılar. Bu nəsildən böyük sərkərdələr çıxmışdı. İki dəfə çar ailəsi ilə qohum olmuşdular. Çar Mixail Fyodoroviçin anası Saltıkovların qızı idi. Yenə rus çarı I Pyotrun böyük qardaşı çar V İvanı da Saltıkovlar ailəsindən evləndirmişdilər. Belə ki, sonralar rus taxt-tacına sahib olan Rusiya imperatriçası Anna İvanovna (1730-1740) anası tərəfindən Saltıkovlardan hesab olunurdu.

Saltıkovlar nəsli tatar əsilzadəsi olan Saltık bəydən törəyib, sonra rus tarixində knyaz, qraf nəsli kimi ad almışdılar.

Anna İvanovna hakimiyyətə gələndə dayısı Saltıkova qraf titulu verdi. Onun doğmaca dayısı general anşef Vasili Saltıkov (1675-1755) Rus dövlətinə hərbi uğurlar gətirmiĢdi. 7 illik müharibədə digər dayısı general Saltıkov 1742-ci ildə Kunersdorf döyüşü ndə (indiki Polşa ərazisindədir) böyük itkilər bahasına olsa da (tarixin ən qanlı müharibələrindəndir) qələbə çaldı.

İlk məşhur Saltıkov XIII əsrdə Saltıkov Mixail idi. Onun oğlu Terenti Saltıkov Aleksandr Nevskinin yanında şöhrətli boyarlardan sayılırdı, Neva döyüşündə (1240) bir igid kimi ad çıxarmışdı. Onun nəticəsi olan Saltıkov İvan "Moroz" ləqəbi ilə məşhur idi və əvvəllər Saltıkov Moroz soy adı daşıyırdılar.Rusiyanın varlı Morozov soyu Saltıkovların bir qoludur. Yenə bunun kimi Qolovkinlər qolu da bu nəsildən ayrılan qədim və şöhrətli soydur. Rus xidmətinə keçən daha bir məşhur Saltıkov böyük knyaz Vasilinin yanında silahdar olmuşdur (1508).

Adın anlamı

Rus familiyası Salıtkov türk sözü Saltık sözündən yaranmışdır. Rus canlı danışığında "на свой салтык" yəni "öz bildiyi kimi, insanın özünə sərfəli olan tərəfləri qiymətləndirmə kimi" anlaşılır. Saltık həm də danışıq dilində "nümunə, örnək" mənalarında məlumdur. Bir də rus dilində saltık "axsaq, bir ayağını çəkən" (bu məna ən çox tatar və qazax dillərində saxlanılır) kimi də işlənir. Rus dilində bu söz bu məsələdə "özünəməxsus" mənasında işlənməkdədir: "У всякий шылык (başlıq) на свой салтык".

Türk tarixi, eləcə də coğrafiyası, həmçinin folkloru Saltık adıyla zəngindir. Məsələn, Ərzurum bəyi Saltık, XVII əsrdə isə Övliya Çələbinin bəhs etdiyi Sarı Saltıq bahadır. Dnestr (türk adı Turla) burada Sarı Saltık Sultan dəfn olunduğu üçün Baba Dağ adlandırıldığını, şəhərdə sultanın təkkəsi və ona bitişik gözəl Ulu cameni ziyarət etməsini söyləyir. Baba Dağı 1791-ci ildə ruslar istila etmiĢlər. İlk səlcuqlu fəthləri sırasında Şərqi Anadoluda qurulan ilk türk bəyliklərindən birinin adı Saltuklular olduğu aydın olur. Bu bəyliyi türk əmirlərindən Saltuk bəy qurmuşdu. Beləliklə, bu bəyliyin qurucusu sayılan Əmir Saltukun adı Malazgird savaşında (1071) türk ordusu sıralarında tarixlərə düşmüşdü.

Professor Roza Eyvazovanın Əfqanıstanın türk mənĢəli toponimlərinə həsr etdiyi tədqiqatında da həmin adların içində Saltık yer adlarının da olduğu aydın olur. Tambov vilayətində (Rusiya) Saltıkov kənd; Saltık aulu (Dağıstan) belə toponimlərdəndir.

Soyun məşhur nümayəndələri

Məşhur rus yazıçısı Saltıkov Şedrin (Şedrin təxəllüsüdür) əslində Saltıkov familiyasına mənsubdur. Çara ardı-arası kəsilmədən yazdıqları ərizələrdə öz soyadlarına bircə səs əlavə etməklə Saltıkov familiyasına keçməyə izin ala biliblər. Çünki Satıkov hara, Saltıkov kimi şöhrətli familiya hara? I Pyotrun ən yaxın dostu və silahdaşı olan Şeremetyevin xanımı və öz xatirələrilə tarixdə qalacaq qızı Nataliya Şeremetyevanın anası Saltıkovalardan idi. Beləliklə Saltıkov rus familiyasının kökündə Saltıq türk sözündən yaranmış ləqəb durur. XVII əsrin 30-cu illərində Saltıkovlar arasında Kurqan ləqəbi daşımış Saltıkov da olmuşdur. Yenə türk sözü Kurqan (qurulmuş, tikilmiş, məzar təpəsi) bu şəxsiyyətin adına ləqəb kimi qoşulmuşdur. Çox ehtimal ki, ləqəb boyuna görə verilmişdir. Məlum olduğu kimi ruslarda bu ləqəb onu daşıyanın uca boyuna və nəhəngliyinə, əzəmətinə görə verilirdi.

Mənbə

  • Лакиер А. Б. Русская геральдика. — М.: Книга, 1990
  • Баскаков Н.А. Русские фамилии тюркского происхождения, Баку, Язычы,

1992.


Xarici keçidlər

saltıkovlar, rusiya, xalqının, tanınmış, soylarından, biri, titul, boyarəcdadı, mixail, pruşaninmənşəyi, novqorodtəbəəliyi, rusiya, imperiyası, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündəricat, soyun, yaranması, adın, anlamı, soyun, məşhur, nümayəndələri, mənbə,. Saltikovlar Rusiya xalqinin taninmis soylarindan biri SaltikovlarTitul BoyarEcdadi Mixail PrusaninMenseyi NovqorodTebeeliyi Rusiya imperiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Soyun yaranmasi 2 Adin anlami 3 Soyun meshur numayendeleri 4 Menbe 5 Xarici kecidlerSoyun yaranmasi RedakteSaltikovlar Rusiyanin esilli necabetli ailelerinden sayilirdilar Bu nesilden boyuk serkerdeler cixmisdi Iki defe car ailesi ile qohum olmusdular Car Mixail Fyodorovicin anasi Saltikovlarin qizi idi Yene rus cari I Pyotrun boyuk qardasi car V Ivani da Saltikovlar ailesinden evlendirmisdiler Bele ki sonralar rus taxt tacina sahib olan Rusiya imperatricasi Anna Ivanovna 1730 1740 anasi terefinden Saltikovlardan hesab olunurdu Saltikovlar nesli tatar esilzadesi olan Saltik beyden toreyib sonra rus tarixinde knyaz qraf nesli kimi ad almisdilar Anna Ivanovna hakimiyyete gelende dayisi Saltikova qraf titulu verdi Onun dogmaca dayisi general ansef Vasili Saltikov 1675 1755 Rus dovletine herbi ugurlar getirmiGdi 7 illik muharibede diger dayisi general Saltikov 1742 ci ilde Kunersdorf doyusu nde indiki Polsa erazisindedir boyuk itkiler bahasina olsa da tarixin en qanli muharibelerindendir qelebe caldi Ilk meshur Saltikov XIII esrde Saltikov Mixail idi Onun oglu Terenti Saltikov Aleksandr Nevskinin yaninda sohretli boyarlardan sayilirdi Neva doyusunde 1240 bir igid kimi ad cixarmisdi Onun neticesi olan Saltikov Ivan Moroz leqebi ile meshur idi ve evveller Saltikov Moroz soy adi dasiyirdilar Rusiyanin varli Morozov soyu Saltikovlarin bir qoludur Yene bunun kimi Qolovkinler qolu da bu nesilden ayrilan qedim ve sohretli soydur Rus xidmetine kecen daha bir meshur Saltikov boyuk knyaz Vasilinin yaninda silahdar olmusdur 1508 Adin anlami RedakteRus familiyasi Salitkov turk sozu Saltik sozunden yaranmisdir Rus canli danisiginda na svoj saltyk yeni oz bildiyi kimi insanin ozune serfeli olan terefleri qiymetlendirme kimi anlasilir Saltik hem de danisiq dilinde numune ornek menalarinda melumdur Bir de rus dilinde saltik axsaq bir ayagini ceken bu mena en cox tatar ve qazax dillerinde saxlanilir kimi de islenir Rus dilinde bu soz bu meselede ozunemexsus menasinda islenmekdedir U vsyakij shylyk basliq na svoj saltyk Turk tarixi elece de cografiyasi hemcinin folkloru Saltik adiyla zengindir Meselen Erzurum beyi Saltik XVII esrde ise Ovliya Celebinin behs etdiyi Sari Saltiq bahadir Dnestr turk adi Turla burada Sari Saltik Sultan defn olundugu ucun Baba Dag adlandirildigini seherde sultanin tekkesi ve ona bitisik gozel Ulu cameni ziyaret etmesini soyleyir Baba Dagi 1791 ci ilde ruslar istila etmiGler Ilk selcuqlu fethleri sirasinda Serqi Anadoluda qurulan ilk turk beyliklerinden birinin adi Saltuklular oldugu aydin olur Bu beyliyi turk emirlerinden Saltuk bey qurmusdu Belelikle bu beyliyin qurucusu sayilan Emir Saltukun adi Malazgird savasinda 1071 turk ordusu siralarinda tarixlere dusmusdu Professor Roza Eyvazovanin Efqanistanin turk menGeli toponimlerine hesr etdiyi tedqiqatinda da hemin adlarin icinde Saltik yer adlarinin da oldugu aydin olur Tambov vilayetinde Rusiya Saltikov kend Saltik aulu Dagistan bele toponimlerdendir Soyun meshur numayendeleri RedakteMeshur rus yazicisi Saltikov Sedrin Sedrin texellusudur eslinde Saltikov familiyasina mensubdur Cara ardi arasi kesilmeden yazdiqlari erizelerde oz soyadlarina birce ses elave etmekle Saltikov familiyasina kecmeye izin ala bilibler Cunki Satikov hara Saltikov kimi sohretli familiya hara I Pyotrun en yaxin dostu ve silahdasi olan Seremetyevin xanimi ve oz xatirelerile tarixde qalacaq qizi Nataliya Seremetyevanin anasi Saltikovalardan idi Belelikle Saltikov rus familiyasinin kokunde Saltiq turk sozunden yaranmis leqeb durur XVII esrin 30 cu illerinde Saltikovlar arasinda Kurqan leqebi dasimis Saltikov da olmusdur Yene turk sozu Kurqan qurulmus tikilmis mezar tepesi bu sexsiyyetin adina leqeb kimi qosulmusdur Cox ehtimal ki leqeb boyuna gore verilmisdir Melum oldugu kimi ruslarda bu leqeb onu dasiyanin uca boyuna ve nehengliyine ezemetine gore verilirdi Mixail Saltikov SedrinMenbe RedakteLakier A B Russkaya geraldika M Kniga 1990 Baskakov N A Russkie familii tyurkskogo proishozhdeniya Baku Yazychy 1992 Minaxanim Tekleli Turk esilli ruslar Baki Nurlar 2010 II nesr Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Saltikovlar ile elaqeli mediafayllar var Soylarla elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Saltikovlar amp oldid 5545607, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.