Yötun (q.skan.Jötunn; cəmdə: Jötnar; mənası – "qarınqulu") — german-skandinav mifologiyasında Hrimturslar ailəsindən İmirin nəticələri olan divlər (turlar). Bu varlıqlar özləri qeyri-dəqiq bir şəkildə təsvir olunublar vtrolə adətən onlara rislər, turlar və trollar kimi müxtəlif terminlərlə xitab olunur.
Yötunlar Yötunheymdə yaşayırlar. Onlar gücləri və böyüklüklərinə görə fərqlənirlər. Yötunlar insanlar və Asarın düşmənləridirlər. Yötunlar dünyanın ilk sakini olub, dünyada insan və tanrılardan əvvəl yaşamış qədim divlərdir. Onlar Yerin şimal və şərq hissələrindəki soyuq qayalı bir diyarda (Yötunheym və Utqard) yaşayırlar. Onlar elemental şeytani təbii qüvvələrin nümayəndələri, Asarın düşmənidirlər. Onların ən böyük məqsədi Freyya və İdunnu, eləcə də onların sehrli atributları olan Torun çəkicini oğurlamaqdır. Yötunlar Odin rəhbərliyindəki Asar tərəfindən məğlub edilirlər.
Qədim skandinav əfsanələrinə ("Böyük Edda", "Kiçik Edda", "Lokinin deyişməsi", "Vaftrudnir nitqi", "Möd poeziyası" və s.) görə, Yötunlar son dərəcədə bədxasiyyət və ağılsız olsalar da onlardan bəziləri (Vaftrudnir, Mimir, Egir) qədim biliyin keşikçiləri idi. Buna baxmayaraq, onların əksəriyyətində qədimi və ya sadəcəsinə biçimsiz əlamətləri var idi. Bu da Yötunlarin vəhşi təbiətini simvolikləşdirirdi.
Skandinaviyanın qədim sakinləri qasırğa, qar uçqunu və başqa təbii fəlakətlərin səbəbkarının Yötunlar olduğuna inanırdılar. Skandinaviyalılar növbəti əsrlərdə xristianlığı qəbul etdikdən sonra Yötunlar trolllar ilə eyniləşdirildi.
Etimologiya
Qədim skandinav dilindəki "jötunn" və qədim ingilis dilindəki "eoten" sözü pragerman dilindəki "*etunaz" sözündən törəmişdir. Rusiya filoloqu Vladimir Orel qeyd edir ki, "*etunaz" sözü ilə yenə bir pragerman sözü olan "*etanan" arasındakı semantik əlaqələr bu iki ismin arasında əlaqənin olması ehtimalını artırır. Pragerman dilindəki "*etanan" sözü qədim skandinav dilindəki "etall" (azərb.Sərf edici/Uducu/Yeyici), qədim ingilis dilindəki "etol" (azərb.Acgöz/Qarınqulu) və qədim yuxarı alman dilindəki "filu-ezzal" (acgöz) sözlərindən istifadə edərək yenidən qurulmuşdur. Qədim skandinav dilindəki "risi" və qədim yuxarı alman dilindəki "riso" sözləri pragerman dilindəki kişi cinsindən olan "*wrisjon" ismindən törəmişdir. Orel qədim sakson dilindəki "wrisi-līke" (azərb.Nəhəng) sifətinin bu sözlər ilə əlaqəli olduğunu düşünür.
Qədim skandinav dilindəki "þurs", qədim ingilis dilindəki "ðyrs" və qədim yuxarı alman dilindəki "duris" (hamısı – azərb.Şeytan/İblis) sözləri pragerman dilindəki kişi cinsində olan "*þur(i)saz" ismindən, "*þur(i)saz" sözü pragerman dilindəki "*þurēnan", "*þurēnan" isə etimoloji baxımdan sanskrit dilindəki "turá-" (azərb.Güclü/Qüvvətli/Zəngin) sözü ilə əlaqəlidir.
Attestasiya
Yötunlarin adı qədim skandinav yazılarında tez-tez qeyd olunmuşdur. Məsəlüçün, "Hündlın mahnısı" şeirinin "Völvanın qısaca peyğambərliyi" adlı bəndində müxtəlif mifik varlıqların mənşəyi yazılmışdır:
Völvalar Vidolfrdan, qabaqgörənlər Vilmeydrdan, cadugərlər Svartöfdidən və bütün Yötunlar İmirdən törəyib.
Mənbə
İstinadlar
Vessen, Elias (1979). "Våra ord : deras uttal och ursprung". runeberg.org (isveç). Nordisk familjebok. December 21, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: December 30, 2019.
yötunlar, yötun, skan, jötunn, cəmdə, jötnar, mənası, qarınqulu, german, skandinav, mifologiyasında, hrimturslar, ailəsindən, imirin, nəticələri, olan, divlər, turlar, varlıqlar, özləri, qeyri, dəqiq, şəkildə, təsvir, olunublar, vtrolə, adətən, onlara, rislər,. Yotun q skan Jotunn cemde Jotnar menasi qarinqulu 1 german skandinav mifologiyasinda Hrimturslar ailesinden Imirin neticeleri olan divler turlar Bu varliqlar ozleri qeyri deqiq bir sekilde tesvir olunublar vtrole adeten onlara risler turlar ve trollar kimi muxtelif terminlerle xitab olunur Yotunlarq skan JotunnFasolt ve Fafnerin Freyyani ogurlamasi Qizil Reyn Artur Rekem 1910 cu il Mifologiya Skandinav mifologiyasiYer Yotunheym ve UtqardCinsi kisi ve qadinFealiyyeti seytani emeller etmekElaqeli personajlar Odin Freyya Idunn Loki TorDiger medeniyyetlerde trollar divler titanlar Tepegoz Vikianbarda elaqeli mediafayllarYotunlar Yotunheymde yasayirlar Onlar gucleri ve boyukluklerine gore ferqlenirler Yotunlar insanlar ve Asarin dusmenleridirler Yotunlar dunyanin ilk sakini olub dunyada insan ve tanrilardan evvel yasamis qedim divlerdir Onlar Yerin simal ve serq hisselerindeki soyuq qayali bir diyarda Yotunheym ve Utqard yasayirlar Onlar elemental seytani tebii quvvelerin numayendeleri Asarin dusmenidirler Onlarin en boyuk meqsedi Freyya ve Idunnu elece de onlarin sehrli atributlari olan Torun cekicini ogurlamaqdir Yotunlar Odin rehberliyindeki Asar terefinden meglub edilirler Qedim skandinav efsanelerine Boyuk Edda Kicik Edda Lokinin deyismesi Vaftrudnir nitqi Mod poeziyasi ve s gore Yotunlar son derecede bedxasiyyet ve agilsiz olsalar da onlardan bezileri Vaftrudnir Mimir Egir qedim biliyin kesikcileri idi Buna baxmayaraq onlarin ekseriyyetinde qedimi ve ya sadecesine bicimsiz elametleri var idi Bu da Yotunlarin vehsi tebietini simvoliklesdirirdi Skandinaviyanin qedim sakinleri qasirga qar ucqunu ve basqa tebii felaketlerin sebebkarinin Yotunlar olduguna inanirdilar Skandinaviyalilar novbeti esrlerde xristianligi qebul etdikden sonra Yotunlar trolllar ile eynilesdirildi Mundericat 1 Etimologiya 2 Attestasiya 3 Menbe 3 1 Istinadlar 3 2 Edebiyyat 4 Xarici kecidlerEtimologiya RedakteQedim skandinav dilindeki jotunn ve qedim ingilis dilindeki eoten sozu pragerman dilindeki etunaz sozunden toremisdir Rusiya filoloqu Vladimir Orel qeyd edir ki etunaz sozu ile yene bir pragerman sozu olan etanan arasindaki semantik elaqeler bu iki ismin arasinda elaqenin olmasi ehtimalini artirir Pragerman dilindeki etanan sozu qedim skandinav dilindeki etall azerb Serf edici Uducu Yeyici qedim ingilis dilindeki etol azerb Acgoz Qarinqulu ve qedim yuxari alman dilindeki filu ezzal acgoz sozlerinden istifade ederek yeniden qurulmusdur 2 Qedim skandinav dilindeki risi ve qedim yuxari alman dilindeki riso sozleri pragerman dilindeki kisi cinsinden olan wrisjon isminden toremisdir Orel qedim sakson dilindeki wrisi like azerb Neheng sifetinin bu sozler ile elaqeli oldugunu dusunur 3 Qedim skandinav dilindeki thurs qedim ingilis dilindeki dyrs ve qedim yuxari alman dilindeki duris hamisi azerb Seytan Iblis sozleri pragerman dilindeki kisi cinsinde olan thur i saz isminden thur i saz sozu pragerman dilindeki thurenan thurenan ise etimoloji baximdan sanskrit dilindeki tura azerb Guclu Quvvetli Zengin sozu ile elaqelidir 4 Attestasiya RedakteYotunlarin adi qedim skandinav yazilarinda tez tez qeyd olunmusdur Meselucun Hundlin mahnisi seirinin Volvanin qisaca peygamberliyi adli bendinde muxtelif mifik varliqlarin menseyi yazilmisdir 5 6 Volvalar Vidolfrdan qabaqgorenler Vilmeydrdan cadugerler Svartofdiden ve butun Yotunlar Imirden toreyib Menbe RedakteIstinadlar Redakte Vessen Elias 1979 Vara ord deras uttal och ursprung runeberg org isvec Nordisk familjebok December 21 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi December 30 2019 Orel 2003 seh 86 Orel 2003 seh 472 Orel 2003 seh 429 430 Bellous 1923 seh 229 Torp 1866 seh 111 Edebiyyat Redakte Dodds Cerami 2014 The Poetic Edda ingilis Coach House Books ISBN 978 1 55245 2967 Bellous Henri Adams 1936 The Poetic Edda ingilis Nyu York Princeton University Press Orel Vladimir 2003 A Handbook of Germanic Etymology ingilis Brill ISBN 9004128751 Torp Bencamin 1866 Edda Saemundar Hinns Froda The Edda of Saemund the Learned ingilis Part I London Trubner amp Co Meletinski Y M 1987 Yotuny Mify narodov mira 1 A K Moskva Sovetskaya enciklopediya seh 437 Petruxin V Y 2002 Mify drevnej Skandinavii rus Moskva AST seh 464 ISBN 5 17 008799 3 5 271 02563 2 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Yotunlar ile elaqeli mediafayllar varJattar Nordisk familjebok saytinda isvec Menbe https az wikipedia org w index php title Yotunlar amp oldid 5813692, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
