fbpx
Wikipedia

Yusif Ziya Talıbzadə

Avqust 07, 2021

Yusif Ziya Talıbzadə (d.1877 - ö.18 may, 1923) — azərbaycanlı pedaqoq, siyasətçi, hərbçi (general-mayor).

Yusif Ziya Talıbzadə
Yusif Axund Mustafa oğlu Talibzadə
Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası-in 1-ci Hərbi Komissarı
28 iyul 1920 — 10 sentyabr 1921
Sələfi vəzifə təsis edilib
Sələfi vəzifə təsis edilib
Xələfi vəzifə ləğv edilib
Şəxsi məlumatlar
Partiya Müsavat Partiyası
Təhsili Bağdad Mirzə Cəfər Mədrəsəsi(1894-1898)
Doğum tarixi
Doğum yeri Tiflis, Tiflis qəzası, Tiflis quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (45 yaşında)
Vəfat yeri Xarəzm, Türküstan MSSR, SSRİ
Atası Axund Mustafa Talıbzadə

Həyatı

Yusif Ziya Talıbzadə (Yusif Ziya) 1877-ci ildə Tiflisdə anadan olmuşdur. Təhsilini Zaqafqaziya ruhani idarəsinin nəzdindəki "Əli təlimi" üzrə şiə məktəbində (Rüşdiyyə məktəbində) almış, türk, ərəb, fars, rus dillərini öyrənmişdir. 1894-cü ildə ailəsi ilə birlikdə Xorasana (Məşhədə) köçmüş, orada ali dini təhsil almış, məşhur Mirzə Cəfər mədrəsəsini bitirmişdir. Dini təhsilini Bağdadda tamamladıqdan sonra 1899-cu ildə Bakıya gəlmiş, Nəriman Nərimanovla, Hacı Zeynalabdin Tağıyevlə yaxınlaşmış və fəaliyyətə başlamışdır.

1900-cü ildə Bakıda, "rus-tatar" məktəbinə şəriət müəlimi təyin olunduqdan sonra Azərbaycan dilinin qrammatikasına aid "Təhsili-qəvaid" (1901) adlı o zaman üçün qiymətli bir kitab çap etdirir, həmin dövrdə N.Nərimanovun "Nadir şah"ını fars dilinə çevirir. Əsrin əvvəllərində milli mətbuatın "Həyat", "İrşad", "Füyuzat", "Tərəqqi", "Yeni Füyuzat", "Şəlalə" kimi orqanlarında "Axund Yusif Talıbzadə" imzası ilə məqalələri çap olunur. İslam dini məsələlərinə dair 10-dan artıq kitabçası da bu dövrdə çapdan çıxmışdır. Yusif Ziya bədii ədəbiyyatla da maraqlanmışdır, milli ruhda şerlər yazmış, "Ərmənusə" və "Əmir Xalid" faciələri 10-cu illərdə səhnəyə qoyulmuşdur. 1907-ci ildə Quranın Azərbaycan türkcəsində nəşr edilmiş üç cildlik nüsxəsini (təfsirlə birlikdə) Türkiyə soltanı II Əbdülhəmidə hədiyyə aparmağı Hacı Zeynalabdin Tağıyev Yusif Ziyaya etibar etmişdir. 1910-cu ildə o, Türkiyəyə getmiş və bu münasibətlə "Türkiyə məktubları"nı çap etdirmişdir.

1911-ci ildə Müsavat partiyasının yaranmasında fəal iştirak edən ilk üzvlərdən olmuşdur. 1912-ci ildə Türkiyəyə köçərək hərbi təhsil almış, Balkan müharibəsində, Birinci dünya müharibəsində, Kars-Ərdəhan cəbhəsində türk ordusu sıralarında ruslara, ermənilərə qarşı qəhrəmanlıqla vuruşmuş, 1918-ci ildə türk ordusunun tərkibində yenidən Bakıya qayıtmışdır. Demokratik Azərbaycan Cümhuriyyətinin siyasi həyatında qızğın fəaliyyət göstərmişdir. 1919-cu ildə Osmanlı dövləti nümayəndə heyətinin başçısı kimi Təbrizə getmiş, orada həmkarları ilə Cənubi azərbaycanlıların azadlıq mübarizəsini dəstəkləyən "İttihadi-islam" cəmiyyətini yaratmışdır.

Qızıl Ordunun Azərbaycanı istilasından sonra Azərbaycan-İran sərhəddində tutulsa da, Moskvanın razılığı, N.Nərimanovun zəmanəti ilə azad olunaraq Naxçıvana hərbi komissar təyin edilmişdir. Lakin erməni daşnaklarının Naxçıvan torpaqlarına qarşı iddialarına tərəfdar münasibət bəsləyən Sovet hökumətinin siyasətinə etiraz əlaməti olaraq ailəsi ilə bərabər Bakıya qayıtmış, N.Nərimanovun köməkliyi ilə buraxılış vəsiqəsi alaraq Türküstana yola düşmüşdür. Türküstanda basmaçılar hərəkatına qoşularaq qırmızı rus ordusuna qarşı vuruşmalarda iştirak etmiş, basmaçılar hərəkatının başcısı Ənvər paşanın müavini olmuşdur.

Y.Z.Talıbzadə 1923-cü il may ayının 18-də Qızıl Ordu ilə döyüşlərin birində ağır yaralanmış, Amu-Dərya çayını üzüb keçərkən boğularaq həlak olmuşdur.

Fəaliyyəti

Axund Yusifin erməni millətçiləri və daşnaklarla mübarizəsi xüsusi qeyd edilməlidir. Bu mübarizə 1906-cı ildən başlanır ("Əmirxanyansa cavab" və s). Özünü həm də bədii yaradıcılıqda sınayan Yusif Ziya 1910-cu illərdə səhnəyə qoyulan iki faciəsini yazır: "Ərmənusə" və "Ömir Xalid ibn Vəlid". 1907-ci ildə H.Z.Tağıyevin tapşırığı ilə Quranın Azərbaycan türkcəsinə tərcüməsi və təfsirini (3 cilddə) İstanbula, Türkiyə sultanı Əbdül həmidə hədiyyə aparır.

1910-cu illərin əvvəllərində Yusif Ziya qızğın siyasi fəaliyyətə başlayır, tez-tez Türkiyəyə gedir, "Türkiyə məktubları"nı çap etdirir, müxtəlif ictimai-mədəni və xeyriyyə cəmiyyətlərinin üzvlüyünə və rəhbərliyinə seçilir. Məmmədəli Rəsulzadənin (Məmmədəmin Rəsulzadənin qardaşıdır) məlumatına görə, 1911-ci ildə Müsavat partiyasının üzvlüyünə yazılan ilk beş nəfərdən biri Axund Yusif olmuşdur (qalan dörd nəfər- Vəli Mikayıl oğlu, Seyid Hüseyn Sadiq, Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev, Seyid Musəvi). Bu barədə məqalə müəllifi yazır: "Yusif Ziya (Axund Yusif)- Türkmənistanda basmaçılarla birlikdə bolşeviklərə qarşı vuruşaraq şəhid oldu".

1910-cu illərdən sonra Axund Yusifin həyatının Türkiyə dövrü başlayır. 1912-ci ildə o, arvadı Cənnət xanım və oğlu Tələt ilə Türkiyəyə köçür, orada hərbi təhsil alır, birinci dünya hərbində Qars-Ərdəhan türk ordusu sıralarında ruslara, ermənilərə qarşı döyüşlərdə qəhrəmanlıqlar göstərir. 1918-ci ildə türk ordusu ilə bərabər Bakıya qayıdır Demokratik Cümhuriyyət dövründə "Müsavat" partiyasının orqanı "Azərbaycan"da, dövrün başqa mətbu orqanlarında fəal iştirak edir, siyasətə, maarif və mədəniyyət mövzularına dair məqalələr nəşr etdirir. Bəzi siyasi məsələlərin həlli üçün yenidən Türkiyəyə qayıdır.

Qızıl Ordu Azərbaycanı istila etdikdən sonra İran sərhədindən Azərbaycana keçərkən həbs olunur. Onu öz xahişi və təkidi ilə o zaman Azərbaycan Nazirlər Şurasının sədri vəzifəsini icra edən Nəriman Nərimanovun yanına gətirirlər. Qısa söhbətdən sonra və Moskva ilə razılaşdırıldıqdan sonra Yusif Ziya azad edilir, çox çəkmir ki, Nəriman Nərimanovun vasitəçiliyi ilə Naxçıvana hərbi komissar təyin edilir. 1921-ci ilin əvvəllərində- fevral-mart aylarında ailəsi ilə birlikdə Naxçıvana köçən Yusif Ziya Naxçıvan İnqilab Komitəsinin üzvü olur, 1922-ci ilin axırlarına qədər general rütbəsində hərbi komissar vəzifəsində çalışır. Vəfat etmiş Sokolovskini əvəz edən yeni hərbi komissar Naxçıvan torpağına göz dikən daşnak silahlı dəs-tələrinə qarşı mübarizə aparır. Əlimizdə Yusif Ziyanın həmin dövr fəaliyyətini işıqlandıran xeyli material var. Bunların bir hissəsi "Azərbaycan arxivi" jurnalında nəşr olunmuşdur.

Naxçıvan torpağına iddia ilə yanaşan, tez-tez sərhədləri pozan erməni millətçilərinə, daşnak hərbi hissələrinə sovet rəhbərliyinin liberal siyasəti ilə razılaşmayan Yusif Ziya 1922-ci ilin axırlarında Bakıya qayıdır, Nəriman Nərimanovla görüşür, Sovetlərə qulluq etmək istəmədiyini, bu quruluşla uyğunlaşa bilmədiyini söyləyir. N.Nərimanov Sovet İttifaqı sərhədlərini tərk etmək üçün ona rəsmi sənəd verir. Elə bu vaxtlarda biz Yusif Ziyanın Türkmənistanda, Orta Asiyada və s. yerlərdə basmaçılara qoşularaq qırmızı rus ordusu ilə vuruşlarda iştirak etdiyini görürük. Basmaçılarla bir sırada Yusif Ziya ilə bərabər istilaçı rus ordusuna qarşı döyüşən və sonralar görkəmli alim kimi məşhurlaşan professor Zəki Vəlidi Toğan tərəfindən yazılmış xatirə bu baxımdan çox əhəmiyyətlidir. Xatirələr Orta Asiya türklərinin azadlıq mübarizəsinin tarixi faktlara əsaslanan geniş mənzərəsini yaradır. Yusif Talıbzadə 1923-cü ildə vəfat etmişdir.

Diplomatik fəaliyyəti

1920-ci ildə Azəraycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra həbs edilən Ziya Yusif Nəriman Nərimanovun zəmanəti ilə həbsdən azad edilmiş, onun böyük təcrübəsi və hərbi bacarığı nəzərə alınaraq Naxçıvana hərbi komissar təyin edilmişdir. Məlum olduğu kimi 1921-ci il yanvarın 21-də dövlət hakimiyyətinin ali orqanı Naxçıvan Diyar İnqilab Komitəsi yaradılmışdı.1921-ci ilin fevral ayından Naxçıvan inqilab Komitəsinin üzvü kimi fəliyyətə başlayan Ziya Yusif general rütbəsində hərbi komissar kimi bu əzəli Azərbaycan torpağının daşnak Ermənistanından müdafiə edilməsində xüsusi şücaət göstərmişdir.

1921-ci ilin oktyabr ayında isə Naxçıvan SSR Xalq Komissarları Sovetinin tərkibində ərzaq, torpaq, maliyyə, səhiyyə, maarif, daxili işlər, hərbi işlər, fəhlə-kəndli müfəttişliyi xalq komissarlıqlarından başqa xalq xarici işlər, rabitə, əmək, daxili ticarət, sosial təminat, ədliyyə, xarici ticarət, fövqəladə komissiya, xalq təsərrüfatı şurası və hərbi tribunal komissarlıqları da yaradılır. Bu dövrdə Ziya Yusif Talıbzadənin adı həm də qısa müddət ərzində xarici işlər komissarı kimi çəkilir. Bu barədə H.Həsənov “Nəriman Nərimanovun milli dövlətçilik baxışları və fəaliyyəti” adlı kitabında yazır “1920-ci ildə o, N.Nərimanovun xahişi ilə Azərbaycana gələrək Naxçıvanın xalq xarici işlər komissarı təyin olunmuşdur. Onun türk paşaları ilə yaxşı əlaqələri Naxçıvanın təhlükəsizliyini möhkəmlətməyə xidmət etmişdir. Bir müddət sonra Ziya Yusif Talıbzadə Naxçıvandan Türküstana köçərək Ənvər Paşa ilə birlikdə basmaçılar hərəkatına qoşulmuşdur.”

Görünür, xarici işlər komissarlığı yaradılan zaman yaranmış gərgin vəziyyətdə Ziya Yusifin ərəb, türk, fars və rus dillərini yaxşı bilməsi, həm Qacarlar dövlətində, həm də Türkiyədə yaxşı əlaqələrə sahib olması onun bu vəzifəni icra etməsi üçün müəyyənedici amil olmuşdur.

Lakin Naxçıvanı erməni millətçiləri və daşnaklar qarşısında ləyaqətlə müdafiə edən Yusif Ziya bolşeviklərin onlara qarşı liberal siyasəti ilə razılaşmamış 1922-ci ilin axırlarında Bakıya gələrək Nəriman Nərimanovdan Sovet İttifaqının sərhədlərini tərk etmək icazəsi istəmiş və bu barədə rəsmi sənəd almışdır.

Əsərləri

  • "Müəllimüş-şəriə" (1903, 1908, 1909),
  • "Təəlümüş-şəriə" (1904),
  • "İslam tarixi" (1907),
  • "Həqiqəti-islam".
  • "Hədiyeyi-nisvan" (1903) 119 s

İstinadlar

  1. Гаджиев И., Кальбизаде Э. Из истории дипломатии. Saarbrücken:Lambert Academic Publishing, 2017, 64 c.
  2. Kəlbizadə E., Hacıyev İ. Naxçıvanlı diplomatlar. Naxçıvan:Əcəmi, 2017, 128 s.[ölü keçid]

Həmçinin bax

Avqust 07, 2021
yusif, ziya, talıbzadə, 1877, 1923, azərbaycanlı, pedaqoq, siyasətçi, hərbçi, general, mayor, yusif, axund, mustafa, oğlu, talibzadənaxçıvan, muxtar, sovet, sosialist, respublikası, hərbi, komissarı28, iyul, 1920, sentyabr, 1921sələfi, vəzifə, təsis, edilibnax. Yusif Ziya Talibzade d 1877 o 18 may 1923 azerbaycanli pedaqoq siyasetci herbci general mayor Yusif Ziya TalibzadeYusif Axund Mustafa oglu TalibzadeNaxcivan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi in 1 ci Herbi Komissari28 iyul 1920 10 sentyabr 1921Selefi vezife tesis edilibNaxcivan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Inqilab Komitesinin uzu28 iyul 1920 10 sentyabr 1921Selefi vezife tesis edilibXelefi vezife legv edilibSexsi melumatlarPartiya Musavat PartiyasiTehsili Bagdad Mirze Cefer Medresesi 1894 1898 Dogum tarixi 11 oktyabr 1877Dogum yeri Tiflis Tiflis qezasi Tiflis quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 18 may 1923 45 yasinda Vefat yeri Xarezm Turkustan MSSR SSRIAtasi Axund Mustafa Talibzade Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Diplomatik fealiyyeti 4 Eserleri 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxHeyati RedakteYusif Ziya Talibzade Yusif Ziya 1877 ci ilde Tiflisde anadan olmusdur Tehsilini Zaqafqaziya ruhani idaresinin nezdindeki Eli telimi uzre sie mektebinde Rusdiyye mektebinde almis turk ereb fars rus dillerini oyrenmisdir 1894 cu ilde ailesi ile birlikde Xorasana Meshede kocmus orada ali dini tehsil almis meshur Mirze Cefer medresesini bitirmisdir Dini tehsilini Bagdadda tamamladiqdan sonra 1899 cu ilde Bakiya gelmis Neriman Nerimanovla Haci Zeynalabdin Tagiyevle yaxinlasmis ve fealiyyete baslamisdir 1900 cu ilde Bakida rus tatar mektebine seriet muelimi teyin olunduqdan sonra Azerbaycan dilinin qrammatikasina aid Tehsili qevaid 1901 adli o zaman ucun qiymetli bir kitab cap etdirir hemin dovrde N Nerimanovun Nadir sah ini fars diline cevirir Esrin evvellerinde milli metbuatin Heyat Irsad Fuyuzat Tereqqi Yeni Fuyuzat Selale kimi orqanlarinda Axund Yusif Talibzade imzasi ile meqaleleri cap olunur Islam dini meselelerine dair 10 dan artiq kitabcasi da bu dovrde capdan cixmisdir Yusif Ziya bedii edebiyyatla da maraqlanmisdir milli ruhda serler yazmis Ermenuse ve Emir Xalid facieleri 10 cu illerde sehneye qoyulmusdur 1907 ci ilde Quranin Azerbaycan turkcesinde nesr edilmis uc cildlik nusxesini tefsirle birlikde Turkiye soltani II Ebdulhemide hediyye aparmagi Haci Zeynalabdin Tagiyev Yusif Ziyaya etibar etmisdir 1910 cu ilde o Turkiyeye getmis ve bu munasibetle Turkiye mektublari ni cap etdirmisdir 1911 ci ilde Musavat partiyasinin yaranmasinda feal istirak eden ilk uzvlerden olmusdur 1912 ci ilde Turkiyeye kocerek herbi tehsil almis Balkan muharibesinde Birinci dunya muharibesinde Kars Erdehan cebhesinde turk ordusu siralarinda ruslara ermenilere qarsi qehremanliqla vurusmus 1918 ci ilde turk ordusunun terkibinde yeniden Bakiya qayitmisdir Demokratik Azerbaycan Cumhuriyyetinin siyasi heyatinda qizgin fealiyyet gostermisdir 1919 cu ilde Osmanli dovleti numayende heyetinin bascisi kimi Tebrize getmis orada hemkarlari ile Cenubi azerbaycanlilarin azadliq mubarizesini destekleyen Ittihadi islam cemiyyetini yaratmisdir Qizil Ordunun Azerbaycani istilasindan sonra Azerbaycan Iran serheddinde tutulsa da Moskvanin raziligi N Nerimanovun zemaneti ile azad olunaraq Naxcivana herbi komissar teyin edilmisdir Lakin ermeni dasnaklarinin Naxcivan torpaqlarina qarsi iddialarina terefdar munasibet besleyen Sovet hokumetinin siyasetine etiraz elameti olaraq ailesi ile beraber Bakiya qayitmis N Nerimanovun komekliyi ile buraxilis vesiqesi alaraq Turkustana yola dusmusdur Turkustanda basmacilar herekatina qosularaq qirmizi rus ordusuna qarsi vurusmalarda istirak etmis basmacilar herekatinin bascisi Enver pasanin muavini olmusdur Y Z Talibzade 1923 cu il may ayinin 18 de Qizil Ordu ile doyuslerin birinde agir yaralanmis Amu Derya cayini uzub kecerken bogularaq helak olmusdur Fealiyyeti RedakteAxund Yusifin ermeni milletcileri ve dasnaklarla mubarizesi xususi qeyd edilmelidir Bu mubarize 1906 ci ilden baslanir Emirxanyansa cavab ve s Ozunu hem de bedii yaradiciliqda sinayan Yusif Ziya 1910 cu illerde sehneye qoyulan iki faciesini yazir Ermenuse ve Omir Xalid ibn Velid 1907 ci ilde H Z Tagiyevin tapsirigi ile Quranin Azerbaycan turkcesine tercumesi ve tefsirini 3 cildde Istanbula Turkiye sultani Ebdul hemide hediyye aparir 1910 cu illerin evvellerinde Yusif Ziya qizgin siyasi fealiyyete baslayir tez tez Turkiyeye gedir Turkiye mektublari ni cap etdirir muxtelif ictimai medeni ve xeyriyye cemiyyetlerinin uzvluyune ve rehberliyine secilir Memmedeli Resulzadenin Memmedemin Resulzadenin qardasidir melumatina gore 1911 ci ilde Musavat partiyasinin uzvluyune yazilan ilk bes neferden biri Axund Yusif olmusdur qalan dord nefer Veli Mikayil oglu Seyid Huseyn Sadiq Ebdurrehimbey Haqverdiyev Seyid Musevi Bu barede meqale muellifi yazir Yusif Ziya Axund Yusif Turkmenistanda basmacilarla birlikde bolseviklere qarsi vurusaraq sehid oldu 1910 cu illerden sonra Axund Yusifin heyatinin Turkiye dovru baslayir 1912 ci ilde o arvadi Cennet xanim ve oglu Telet ile Turkiyeye kocur orada herbi tehsil alir birinci dunya herbinde Qars Erdehan turk ordusu siralarinda ruslara ermenilere qarsi doyuslerde qehremanliqlar gosterir 1918 ci ilde turk ordusu ile beraber Bakiya qayidir Demokratik Cumhuriyyet dovrunde Musavat partiyasinin orqani Azerbaycan da dovrun basqa metbu orqanlarinda feal istirak edir siyasete maarif ve medeniyyet movzularina dair meqaleler nesr etdirir Bezi siyasi meselelerin helli ucun yeniden Turkiyeye qayidir Qizil Ordu Azerbaycani istila etdikden sonra Iran serhedinden Azerbaycana kecerken hebs olunur Onu oz xahisi ve tekidi ile o zaman Azerbaycan Nazirler Surasinin sedri vezifesini icra eden Neriman Nerimanovun yanina getirirler Qisa sohbetden sonra ve Moskva ile razilasdirildiqdan sonra Yusif Ziya azad edilir cox cekmir ki Neriman Nerimanovun vasiteciliyi ile Naxcivana herbi komissar teyin edilir 1921 ci ilin evvellerinde fevral mart aylarinda ailesi ile birlikde Naxcivana kocen Yusif Ziya Naxcivan Inqilab Komitesinin uzvu olur 1922 ci ilin axirlarina qeder general rutbesinde herbi komissar vezifesinde calisir Vefat etmis Sokolovskini evez eden yeni herbi komissar Naxcivan torpagina goz diken dasnak silahli des telerine qarsi mubarize aparir Elimizde Yusif Ziyanin hemin dovr fealiyyetini isiqlandiran xeyli material var Bunlarin bir hissesi Azerbaycan arxivi jurnalinda nesr olunmusdur Naxcivan torpagina iddia ile yanasan tez tez serhedleri pozan ermeni milletcilerine dasnak herbi hisselerine sovet rehberliyinin liberal siyaseti ile razilasmayan Yusif Ziya 1922 ci ilin axirlarinda Bakiya qayidir Neriman Nerimanovla gorusur Sovetlere qulluq etmek istemediyini bu qurulusla uygunlasa bilmediyini soyleyir N Nerimanov Sovet Ittifaqi serhedlerini terk etmek ucun ona resmi sened verir Ele bu vaxtlarda biz Yusif Ziyanin Turkmenistanda Orta Asiyada ve s yerlerde basmacilara qosularaq qirmizi rus ordusu ile vuruslarda istirak etdiyini goruruk Basmacilarla bir sirada Yusif Ziya ile beraber istilaci rus ordusuna qarsi doyusen ve sonralar gorkemli alim kimi meshurlasan professor Zeki Velidi Togan terefinden yazilmis xatire bu baximdan cox ehemiyyetlidir Xatireler Orta Asiya turklerinin azadliq mubarizesinin tarixi faktlara esaslanan genis menzeresini yaradir Yusif Talibzade 1923 cu ilde vefat etmisdir Diplomatik fealiyyeti Redakte1920 ci ilde Azeraycanda sovet hakimiyyetinin qurulmasindan sonra hebs edilen Ziya Yusif Neriman Nerimanovun zemaneti ile hebsden azad edilmis onun boyuk tecrubesi ve herbi bacarigi nezere alinaraq Naxcivana herbi komissar teyin edilmisdir Melum oldugu kimi 1921 ci il yanvarin 21 de dovlet hakimiyyetinin ali orqani Naxcivan Diyar Inqilab Komitesi yaradilmisdi 1921 ci ilin fevral ayindan Naxcivan inqilab Komitesinin uzvu kimi feliyyete baslayan Ziya Yusif general rutbesinde herbi komissar kimi bu ezeli Azerbaycan torpaginin dasnak Ermenistanindan mudafie edilmesinde xususi sucaet gostermisdir 1 1921 ci ilin oktyabr ayinda ise Naxcivan SSR Xalq Komissarlari Sovetinin terkibinde erzaq torpaq maliyye sehiyye maarif daxili isler herbi isler fehle kendli mufettisliyi xalq komissarliqlarindan basqa xalq xarici isler rabite emek daxili ticaret sosial teminat edliyye xarici ticaret fovqelade komissiya xalq teserrufati surasi ve herbi tribunal komissarliqlari da yaradilir Bu dovrde Ziya Yusif Talibzadenin adi hem de qisa muddet erzinde xarici isler komissari kimi cekilir Bu barede H Hesenov Neriman Nerimanovun milli dovletcilik baxislari ve fealiyyeti adli kitabinda yazir 1920 ci ilde o N Nerimanovun xahisi ile Azerbaycana gelerek Naxcivanin xalq xarici isler komissari teyin olunmusdur Onun turk pasalari ile yaxsi elaqeleri Naxcivanin tehlukesizliyini mohkemletmeye xidmet etmisdir Bir muddet sonra Ziya Yusif Talibzade Naxcivandan Turkustana kocerek Enver Pasa ile birlikde basmacilar herekatina qosulmusdur Gorunur xarici isler komissarligi yaradilan zaman yaranmis gergin veziyyetde Ziya Yusifin ereb turk fars ve rus dillerini yaxsi bilmesi hem Qacarlar dovletinde hem de Turkiyede yaxsi elaqelere sahib olmasi onun bu vezifeni icra etmesi ucun mueyyenedici amil olmusdur 2 Lakin Naxcivani ermeni milletcileri ve dasnaklar qarsisinda leyaqetle mudafie eden Yusif Ziya bolseviklerin onlara qarsi liberal siyaseti ile razilasmamis 1922 ci ilin axirlarinda Bakiya gelerek Neriman Nerimanovdan Sovet Ittifaqinin serhedlerini terk etmek icazesi istemis ve bu barede resmi sened almisdir Eserleri Redakte Muellimus serie 1903 1908 1909 Teelumus serie 1904 Islam tarixi 1907 Heqiqeti islam Hediyeyi nisvan 1903 119 sIstinadlar Redakte Gadzhiev I Kalbizade E Iz istorii diplomatii Saarbrucken Lambert Academic Publishing 2017 64 c Kelbizade E Haciyev I Naxcivanli diplomatlar Naxcivan Ecemi 2017 128 s olu kecid Hemcinin bax RedakteSair Abdulla Saiqin boyuk qardasidir Menbe https az wikipedia org w index php title Yusif Ziya Talibzade amp oldid 5709363, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.