Yunanıstan İstiqlaliyyət müharibəsi (yun.Ελληνικός πόλεμος της Ανεξαρτησίας, türk.Yunan Kurtuluş Savaşı), Yunan üsyanı (Osm.يونان عصياني, Yunan üsyanı) və ya Yunan inqilabı (yun.Ελληνική επανάσταση) — yunanların Osmanlı suverenliyinə qarşı başlatdığı, 1821-ci ilin fevralından 1829-ci ilin sentyabrına qədər davam edən, Osmanlı İmperiyası və yunan üsyançılar arasında baş vermiş, Yunanıstanın müstəqilliyi ilə nəticələnən hərbi münaqişə.
II Mahmud Kavalalı Məhəmmədəli paşa Dramalı Mahmud paşa Xurşid Əhməd paşa Rəşid Məhməd paşa Ömər Vriyoni Nəsuhzadə Əli paşa ☪ Qoca Xüsrəv Məhməd paşa Kavalalı İbrahim paşa
Tərəflərin qüvvəsi
150.000-200.000 Yunanıstan əsgəri
15 Rusiya zirehli gəmisi
50.000-60.000 Britaniya və Fransa əsgəri
300.000-400.000 Osmanlı əsgəri
50.000 Misir əsgəri
10 Berberi gəmisi
346 Misir adi gəmisi, 54 Misir zirehli gəmisi
Ölənlər və yaralananlar
təx. 25,000
təx. 20,000
Ümumi itkilər
Ölmüş mülki şəxslər:
İki tərəfdən də 105.000-dən çox mülki şəxs
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Osmanlı suverenliyi
Yunanların müstəqil bir ölkə olaraq varlıqları 1453-cü ildə Konstantinopolun fəthi və Bizans İmperiyasının varisləri olan dövlətlərin də məğlub olması ilə sona çatmışdır. Beləcə İon adaları, Aqrafa dağları, İsfakiyə, Suli və Mani bölgələrində müstəqil yaşayan az sayda yunanlardan başqa, bütün yunan xalqları Osmanlı dövlətinin suverenliyi altına girmişdir. Yunanlar Osmanlı İmperiyasının təxminən hər tərəfinə yayılmışdılar. Ancaq Peloponnes, Tessaliya və İon adalarında çox sayda yunan yaşayırdı. Yunanlar Osmanlıların dinə söykənən xalq sistemində yerlərini alaraq ölkədəki xalqlardan biri halına gəlmişdilər. Bu sistemə görə Osmanlı dövlətində yaşayan yunanlar, Fənər Rum Ortodoks Patriarxiyasına bağlı, qismən muxtariyyət sahibi bir cəmiyyət idi. Bütün qeyri-müsəlmanlar kimi əsgərlik çəkməyən yunanlar, ailələrini tərk edib, məcburi olaraq, müsəlmanlaşdıqdan sonra, dövlətin heyətlərində vəzifə almaq məcburiyyətində qalırdı.
Müharibədən əvvəl olan üsyanlar
Hər bir müharibə kimi Yunanıstan istiqlal müharibəsi də, kiçik-kiçik hadisələrlə başlamışdır. Konstantinopolun fəthindən bəri bir çox müvəffəqiyyətsiz üsyanlar olmuşdur. Xüsusilə 17-ci əsrdə, Mora başda olmaqla bütün Yunanıstanda Osmanlılara qarşı çox əhəmiyyətli bir müqavimət var idi. 1600-cü və 1611-ci illərdə Diyonisius Filzofunun rəhbərliyindəki iki üsyan olmuşdur. İoanninada 1611-ci ildə baş vermiş üsyan, Aslan paşa tərəfindən yatırılmışdır (İoanninadakı Aslan paşa məscidi bu hadisəyə görə onun xatirəsinə tikilmişdir) və müvəffəqiyyətsizliklə nəticələnmişdir. Osmanlı qüvvələti, nəzarətə alınan Diyonisios Filozofunu işgəncə edib, canlı ikən dərisini soydular. Baş vermiş ilk böyük üsyan, rusların dəstək və köməyi ilə başladılan Orlov üsyanı (1770) idi. 18. əsrdə Rusiya ilə olan əlaqələr, yunanlar arasında azadlıq və müstəqillik fikirlərinin yayılmasına səbəb oldu. Rusların 18. əsrin sonlarına doğru Rusiyanın daha çox ənənəvi din əlaqələrindən istifadə edərək icra etdiyi təsirlər, bölgə xalqına yönəltdiyi üsyan çağırışlarına qədər çatan səyləri, xüsusilə yoxsulluq və torpaqsızlığın ciddi ölçülərə çatdığı Morada geniş dəstək tapdı. Buna görə, 1768 Osmanlı-Rusiya müharibəsi əsnasında Mora sahillərinə gələn Böyük Katerinanın yaxın dostu olan Admiral Kont Alekseyin əmrindəki Rusiya donanması, Morada Osmanlı qüvvələrinə qarşı bir üsyanın çıxmasına səbəb olmuşdu. Orlov qardaşları, Mora yarımadasındakı yunan xalqına muxtariyyət verməklə vəzifələndirildi. Ancaq 1770-ci ildə başlayan Orlov üsyanı Rusiyadan yaxşı dəstək görə bilmədiyinə görə Osmanlı (müsəlman və Albaniyalı muzdlu əsgərlər) qüvvələri üsyanı qısa müddətdə yatırdı. Rusların Moranı tərk etməsindən sonra Orlov üsyanına mislləmə hazırlayan Osmanlı qüvvələri, yunanlara qarşı böyük hücumlara başladılar. Divan-ı Humayunu Moradaki yunanların öldürülməsi əmrini verməsinə, kapitan-ı deryalığa gətirilən Cəzairli Qazi Həsən Paşa: "Yunanları yok edersek haracı kim verecek?" (azərb."Yunanları məhv etsək xəracı kim verəcək?") cavabını vermişdi. Sonrakı illərdə, Rusiya casusu olaraq günahlandırılan Aitolyalı Kosmas, 24 Avqust 1779-cu ilin avqust ayının 24-də, Osmanlı səlahiyyətliləri tərəfindən nəzarətə alındı və edam edildi. Bunlara əlavə olaraq, öldürülən yunanların arasında Teodoros Kolokotronisin atası olan Konstantis Kolokotronis də var idi. Bununla birlikdə Yunanıstanın bir çox yerində (Mani yarımadası və Girit) çıxan üsyanlar və xüsusilə Giritdəki İoannis Vlaşos Daskaloqiyannis üsyanı Osmanlı qüvvələri tərəfindən qanlı bir şəkildə yatırılmışdır. Orlov üsyanı yatırıldıqdan sonra, rus qüvvələri qarşısında çətin vəziyyətə düşən və sonunda 1768-1774 Osmanlı-Rus müharəbəsində məğlub olan Osmanlı dövlətinin, 1774-cü ildə imzaladığı Kiçik Qaynarca müqaviləsi, Rusiyaya yunan ortodokslarının himayədarlıq verərək yeni müdaxilələrə açıq bir qapı buraxdı.
Kiçik Qaynarca müqaviləsinin yunan xalqına təsiri
Aydınlanma və Yunanıstan milli hərəkatı
Filiki Eteriya
Münaqişələr
Qeydlər
Yunanıstan, 1923-cü ilin fevral ayının 16-da qriqoryan təqvimini rəsmi olaraq qəbul etdi. Bunun əvvəlindəki bütün tarixlər, xüsusilə nəzərdə tutulmamışdırsa Köhnə Üslub-dur.
İstinadlar
↑ The War Chronicles: From Flintlocks to Machine Guns: A Global Reference of ... , İosif Kummins, 2009, səhifə 50
Nuri Çevikel, "Kıbrıs: Akdeniz'de bir Osmanlı adası 1570-1878" s.124, 47 Numara Yayıncılık (2006).
Mübahat Kütükoğlu, "Yunan İsyanı Sırasında Anadolu ve Adalar Rumlarının Tutumları ve Sonuçları", Üçüncü Askeri Tarih Semineri Bildiriler-Tarih Boyunca Türk-Yunan İlişkileri (20 Temmuz 1974'e ladar), Genelkurmay ATASE Yayını, Ankara, 1986, s.133-161.
Yücel Özkaya, "1821 Yunan (Eflak-Boğan) İsyanları, Avrupalıların İsyan Karşısındaki Tutumları", a.g.e., s. 114-130.
Zeki Arıkan, 1821 Yunan İsyanının Başlangıcı, a.g.e., s. 98-112.
Meral Bayrak, Osmanlı Arşivleri Işığında Rum İsyanı Sırasında Avrupa Devletlerinin Tumumu, Osmanlı, Cilt 2, Yeni Türkiye Yayınları, 1999, ISBN 975-6782-05-6, s.71-86.
Erik Goldstein "Wars and Peace Treaties" s.20, HarperCollins Academic (1992)
Dekabr 30, 2021
yunanıstan, istiqlaliyyət, müharibəsi, Ελληνικός, πόλεμος, της, Ανεξαρτησίας, türk, yunan, kurtuluş, savaşı, yunan, üsyanı, يونان, عصياني, yunan, üsyanı, yunan, inqilabı, Ελληνική, επανάσταση, yunanların, osmanlı, suverenliyinə, qarşı, başlatdığı, 1821, ilin, . Yunanistan Istiqlaliyyet muharibesi yun Ellhnikos polemos ths Ane3arthsias turk Yunan Kurtulus Savasi Yunan usyani 2 3 4 5 6 Osm يونان عصياني Yunan usyani ve ya Yunan inqilabi yun Ellhnikh epanastash yunanlarin Osmanli suverenliyine qarsi baslatdigi 1821 ci ilin fevralindan 1829 ci ilin sentyabrina qeder davam eden Osmanli Imperiyasi ve yunan usyancilar arasinda bas vermis Yunanistanin musteqilliyi ile neticelenen herbi munaqise 7 Yunanistan Istiqlaliyyet muharibesiPatrasli Kesis Qermanosun Aya Lavra Monastirinda Yunanistan bayragini muqeddes hesab etmesinin tesviri Tarix 22 fevral 1821 12 sentyabr 1829 qeyd 1 8 il 6 ay 3 hefte Yeri Balkan yarimadasi esasen Yunanistan ve Egey deniziSebebi Yunanistanin musteqilliyiNeticesi Yunanlarin qelebesi Birinci Helen Respublikasinin qurulmasi London protokolu Konstantinopol muqavilesiErazi deyisikliyi Yunanistanin indiki Peloponnes Merkezi Yunanistan regionlarinin hamisi ve Egey denizinin cenubunda yerlesen butun adalarMunaqise terefleri Yunan usyancilar Herbi destek Rusiya imperiyasi Boyuk Britaniya Fransa Osmanli Imperiyasi Misir Eyaleti Tunis beyliyi Elcezair Regentliyi Osmanli TripolitaniyasiKomandan lar Teodoros Kolokotronis Aleksandros Ipsilantis Qeorqiyos Karaiskakis Konstantinos Kanaris Andreyas Miyaoulis Nikitas Stamatelopoulos Markos Botsaris Papaflessas II Mahmud Kavalali Mehemmedeli pasa Dramali Mahmud pasa Xursid Ehmed pasa Resid Mehmed pasa Omer Vriyoni Nesuhzade Eli pasa Qoca Xusrev Mehmed pasa Kavalali Ibrahim pasaTereflerin quvvesi150 000 200 000 Yunanistan esgeri 15 Rusiya zirehli gemisi 50 000 60 000 Britaniya ve Fransa esgeri 300 000 400 000 Osmanli esgeri 50 000 Misir esgeri 10 Berberi gemisi 346 Misir adi gemisi 54 Misir zirehli gemisiOlenler ve yaralananlartex 25 000 1 tex 20 000 1 Umumi itkilerOlmus mulki sexsler Iki terefden de 105 000 den cox mulki sexs 1 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Osmanli suverenliyi 2 Muharibeden evvel olan usyanlar 3 Kicik Qaynarca muqavilesinin yunan xalqina tesiri 4 Aydinlanma ve Yunanistan milli herekati 5 Filiki Eteriya 6 Munaqiseler 7 Qeydler 8 IstinadlarOsmanli suverenliyi RedakteYunanlarin musteqil bir olke olaraq varliqlari 1453 cu ilde Konstantinopolun fethi ve Bizans Imperiyasinin varisleri olan dovletlerin de meglub olmasi ile sona catmisdir Belece Ion adalari Aqrafa daglari Isfakiye Suli ve Mani bolgelerinde musteqil yasayan az sayda yunanlardan basqa butun yunan xalqlari Osmanli dovletinin suverenliyi altina girmisdir Yunanlar Osmanli Imperiyasinin texminen her terefine yayilmisdilar Ancaq Peloponnes Tessaliya ve Ion adalarinda cox sayda yunan yasayirdi Yunanlar Osmanlilarin dine soykenen xalq sisteminde yerlerini alaraq olkedeki xalqlardan biri halina gelmisdiler Bu sisteme gore Osmanli dovletinde yasayan yunanlar Fener Rum Ortodoks Patriarxiyasina bagli qismen muxtariyyet sahibi bir cemiyyet idi Butun qeyri muselmanlar kimi esgerlik cekmeyen yunanlar ailelerini terk edib mecburi olaraq muselmanlasdiqdan sonra dovletin heyetlerinde vezife almaq mecburiyyetinde qalirdi Muharibeden evvel olan usyanlar RedakteHer bir muharibe kimi Yunanistan istiqlal muharibesi de kicik kicik hadiselerle baslamisdir Konstantinopolun fethinden beri bir cox muveffeqiyyetsiz usyanlar olmusdur Xususile 17 ci esrde Mora basda olmaqla butun Yunanistanda Osmanlilara qarsi cox ehemiyyetli bir muqavimet var idi 1600 cu ve 1611 ci illerde Diyonisius Filzofunun rehberliyindeki iki usyan olmusdur Ioanninada 1611 ci ilde bas vermis usyan Aslan pasa terefinden yatirilmisdir Ioanninadaki Aslan pasa mescidi bu hadiseye gore onun xatiresine tikilmisdir ve muveffeqiyyetsizlikle neticelenmisdir Osmanli quvveleti nezarete alinan Diyonisios Filozofunu isgence edib canli iken derisini soydular Bas vermis ilk boyuk usyan ruslarin destek ve komeyi ile basladilan Orlov usyani 1770 idi 18 esrde Rusiya ile olan elaqeler yunanlar arasinda azadliq ve musteqillik fikirlerinin yayilmasina sebeb oldu Ruslarin 18 esrin sonlarina dogru Rusiyanin daha cox enenevi din elaqelerinden istifade ederek icra etdiyi tesirler bolge xalqina yoneltdiyi usyan cagirislarina qeder catan seyleri xususile yoxsulluq ve torpaqsizligin ciddi olculere catdigi Morada genis destek tapdi Buna gore 1768 Osmanli Rusiya muharibesi esnasinda Mora sahillerine gelen Boyuk Katerinanin yaxin dostu olan Admiral Kont Alekseyin emrindeki Rusiya donanmasi Morada Osmanli quvvelerine qarsi bir usyanin cixmasina sebeb olmusdu Orlov qardaslari Mora yarimadasindaki yunan xalqina muxtariyyet vermekle vezifelendirildi Ancaq 1770 ci ilde baslayan Orlov usyani Rusiyadan yaxsi destek gore bilmediyine gore Osmanli muselman ve Albaniyali muzdlu esgerler quvveleri usyani qisa muddetde yatirdi Ruslarin Morani terk etmesinden sonra Orlov usyanina mislleme hazirlayan Osmanli quvveleri yunanlara qarsi boyuk hucumlara basladilar Divan i Humayunu Moradaki yunanlarin oldurulmesi emrini vermesine kapitan i deryaliga getirilen Cezairli Qazi Hesen Pasa Yunanlari yok edersek haraci kim verecek azerb Yunanlari mehv etsek xeraci kim verecek cavabini vermisdi Sonraki illerde Rusiya casusu olaraq gunahlandirilan Aitolyali Kosmas 24 Avqust 1779 cu ilin avqust ayinin 24 de Osmanli selahiyyetlileri terefinden nezarete alindi ve edam edildi Bunlara elave olaraq oldurulen yunanlarin arasinda Teodoros Kolokotronisin atasi olan Konstantis Kolokotronis de var idi Bununla birlikde Yunanistanin bir cox yerinde Mani yarimadasi ve Girit cixan usyanlar ve xususile Giritdeki Ioannis Vlasos Daskaloqiyannis usyani Osmanli quvveleri terefinden qanli bir sekilde yatirilmisdir Orlov usyani yatirildiqdan sonra rus quvveleri qarsisinda cetin veziyyete dusen ve sonunda 1768 1774 Osmanli Rus muharebesinde meglub olan Osmanli dovletinin 1774 cu ilde imzaladigi Kicik Qaynarca muqavilesi Rusiyaya yunan ortodokslarinin himayedarliq vererek yeni mudaxilelere aciq bir qapi buraxdi Kicik Qaynarca muqavilesinin yunan xalqina tesiri RedakteAydinlanma ve Yunanistan milli herekati RedakteFiliki Eteriya RedakteMunaqiseler RedakteQeydler Redakte Yunanistan 1923 cu ilin fevral ayinin 16 da qriqoryan teqvimini resmi olaraq qebul etdi Bunun evvelindeki butun tarixler xususile nezerde tutulmamisdirsa Kohne Uslub dur Istinadlar Redakte 1 2 3 The War Chronicles From Flintlocks to Machine Guns A Global Reference of Iosif Kummins 2009 sehife 50 Nuri Cevikel Kibris Akdeniz de bir Osmanli adasi 1570 1878 s 124 47 Numara Yayincilik 2006 Mubahat Kutukoglu Yunan Isyani Sirasinda Anadolu ve Adalar Rumlarinin Tutumlari ve Sonuclari Ucuncu Askeri Tarih Semineri Bildiriler Tarih Boyunca Turk Yunan Iliskileri 20 Temmuz 1974 e ladar Genelkurmay ATASE Yayini Ankara 1986 s 133 161 Yucel Ozkaya 1821 Yunan Eflak Bogan Isyanlari Avrupalilarin Isyan Karsisindaki Tutumlari a g e s 114 130 Zeki Arikan 1821 Yunan Isyaninin Baslangici a g e s 98 112 Meral Bayrak Osmanli Arsivleri Isiginda Rum Isyani Sirasinda Avrupa Devletlerinin Tumumu Osmanli Cilt 2 Yeni Turkiye Yayinlari 1999 ISBN 975 6782 05 6 s 71 86 Erik Goldstein Wars and Peace Treaties s 20 HarperCollins Academic 1992 Menbe https az wikipedia org w index php title Yunanistan Istiqlaliyyet muharibesi amp oldid 6241720, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}