Yayla (ümumtürk. «yay» — «yay»; türk.yaylak — yüksək dağlıqlda yerləşən yaylaq) — Krım dağlarınınmeşə örtüyündən məhrum olan yayla hissəsi. Əsasən yay otlaq sahəsi kimi istifadə olunur. Ərazinin yetərincə horizontal vəziyyətdə olması diqqəti cəlb edir. Münbit torpaq örtüyünə və yay aylarında yüksək rütubətə malik olmasına görə otlaq sahəsi kimi geniş istifadə olunur. Digər dağ silsilələrindən fərqli olaraq Yayla şiş uclu deyil Dağ zirvəsi boyu asanlıqla cığırlar və hətta yol belə çəkmək mümkündür. Yaylada çobanlar bütün mövsümü asanlıqda qala bilirlər.
Ərazi təpəli dağ platosu olub, alp çəmənlikləri ilə əhatə olunub. Ot və çiçəkli bitkilərin üstünlüyü diqqəti cəlb edir. Yura dövrünü əhəngdaşlarından və qumdaşlarından təşkil olunmuş yastı ərazidə su demək olar ki, axim yaratmır. Bütün yağış və qar suları süzülərək alt qatlara keçir və karst relyef formalarının (mağara, karst qıfı) yaranmasına səbəb olur. Çay və göllər demək olar ki, kırım yaylasında yoxdur. Bu üzdən meşə örtüyü də yox dərəcəsindədir. Mövcud rütubət ərazidə mülayim iqlimin dağ-çöl landşaftının formalaşmasına kifayət edir. Ərazidə nadir hallarda iynəyarpaqlı ağaclara rast gəlmək mümkündür. Yayla ərazisində meşə örtüyünü olmamasına səbəblərdən biri də yüzilliklərcə meşələrin qırılması və ərazinin otlaq kimi istifadə olunmasıdır.
Qədim insan fəaliyyətlərinin izlərinə əsasən demək mümkündür ki, krım yaylası hələ daş dövründə insanların məskunlaşma ərazisi olmuş. Rütubətlik baxımdan yayla Krımın ən rütubətli ərazisidir. Yayın ortasında yaylada hava kəskin dəyişə bilər, isti hava soyuq və küləkli hava ilə əvəz olunur. Yağış və duman müşahidə olunur. Krımın ən soyuq hissəsi Ay Petrin yaylasıdır. İyul ayının orta temperaturu +16 °C, yanvar ayının orta göstəricisi isə −3 °C-dir (bəzən −5,5 °C). 1960-cı ildən yayla ərazisində heyvanların otarılması qadağan edilmiş. Ərazinin otlaq kimi istifadə olunmuası torpaq eroziyasına səbəb olur.
İstinadlar
Яйла.БЭС}}
Яйла// Толковый словарь русского языка Ушакова. 2012
Крымская яйла — «крыша» Крыма
Фасмер М. Этимологический словарь русского языка, «Астрель», Москва, 2004, ISBN 5-271-05484-5
«В горах и на равнинах Крыма» 2009-04-26 at the Wayback Machine, В. Г. Ена, Симферополь, изд. «Таврия», 1973 г.
Avqust 12, 2021
yayla, krım, yayla, ümumtürk, türk, yaylak, yüksək, dağlıqlda, yerləşən, yaylaq, krım, dağlarının, meşə, örtüyündən, məhrum, olan, yayla, hissəsi, əsasən, otlaq, sahəsi, kimi, istifadə, olunur, ərazinin, yetərincə, horizontal, vəziyyətdə, olması, diqqəti, cəlb. Yayla umumturk yay yay turk yaylak yuksek dagliqlda yerlesen yaylaq Krim daglarinin mese ortuyunden mehrum olan yayla hissesi Esasen yay otlaq sahesi kimi istifade olunur 1 2 Erazinin yeterince horizontal veziyyetde olmasi diqqeti celb edir Munbit torpaq ortuyune ve yay aylarinda yuksek rutubete malik olmasina gore otlaq sahesi kimi genis istifade olunur Diger dag silsilelerinden ferqli olaraq Yayla sis uclu deyil 3 Dag zirvesi boyu asanliqla cigirlar ve hetta yol bele cekmek mumkundur Yaylada cobanlar butun movsumu asanliqda qala bilirler Ay Petrin yaylasi Bu adin diger istifade formalari ucun bax Yayla deqiqlesdirme Etimologiyasi RedakteYayla sozu turk menselidir Meselen krimtat Yayla ve turk Yayla plato menasini verir Sozun kokunde turk sozu olan yay durur 4 Orta Asiyanin ve Qafqazin turkdilli xalqlarinda eyni zamanda yaylaq termini de isledilir Umumi melumat RedakteErazi tepeli dag platosu olub alp cemenlikleri ile ehate olunub Ot ve cicekli bitkilerin ustunluyu diqqeti celb edir Yura dovrunu ehengdaslarindan ve qumdaslarindan teskil olunmus yasti erazide su demek olar ki axim yaratmir Butun yagis ve qar sulari suzulerek alt qatlara kecir ve karst relyef formalarinin magara karst qifi yaranmasina sebeb olur Cay ve goller demek olar ki kirim yaylasinda yoxdur Bu uzden mese ortuyu de yox derecesindedir Movcud rutubet erazide mulayim iqlimin dag col landsaftinin formalasmasina kifayet edir Erazide nadir hallarda iyneyarpaqli agaclara rast gelmek mumkundur Yayla erazisinde mese ortuyunu olmamasina sebeblerden biri de yuzilliklerce meselerin qirilmasi ve erazinin otlaq kimi istifade olunmasidir 5 Qedim insan fealiyyetlerinin izlerine esasen demek mumkundur ki krim yaylasi hele das dovrunde insanlarin meskunlasma erazisi olmus Rutubetlik baximdan yayla Krimin en rutubetli erazisidir Yayin ortasinda yaylada hava keskin deyise biler isti hava soyuq ve kulekli hava ile evez olunur Yagis ve duman musahide olunur Krimin en soyuq hissesi Ay Petrin yaylasidir Iyul ayinin orta temperaturu 16 C yanvar ayinin orta gostericisi ise 3 C dir bezen 5 5 C 6 1960 ci ilden yayla erazisinde heyvanlarin otarilmasi qadagan edilmis Erazinin otlaq kimi istifade olunmuasi torpaq eroziyasina sebeb olur 7 Istinadlar Redakte Yajla BES Yajla Tolkovyj slovar russkogo yazyka Ushakova 2012 Krymskaya yajla krysha Kryma Fasmer M Etimologicheskij slovar russkogo yazyka Astrel Moskva 2004 ISBN 5 271 05484 5 Karabi Yajla pustynya v Krymu Krymskie Gory http crimea tour ru temp jpg V gorah i na ravninah Kryma Arxivlesdirilib 2009 04 26 at the Wayback Machine V G Ena Simferopol izd Tavriya 1973 g Menbe https az wikipedia org w index php title Yayla Krim amp oldid 5689628, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
