fbpx
Wikipedia

Yamal yarımadası

Yamal yarımadası — yarımada Qərbi Sibirin şimalında, Yamalo-Nenets Muxtar Dairəsi ərazisində yerləşir. Yarımadanın uzunluğu 700 km, eni 240 km təşkil edir. Sahillərini Kara dəniziOb estuarisi yuyur.

Yamal yarımadası
71°00′00″ şm. e. 70°00′00″ ş. u. (T)
AkvatoriyasıŞimal Buzlu okean
Ölkə Rusiya Rusiya

Lanşaftı tundra, cənub hissələrində isə meşə tundradır. Çoxlu sayda gölləri vardır. İnsan tərəfindən zəif məskunlaşılmışdır. Əsasən maralçılıq, balıqçılıq geniş yayılmışdır. Yarımada ərazisində zəngin qaz yataqları vardır.

Yamal yarımadası

Etimalogiyası

Boris Mixayloviç Jıtkov 1909-cu ildə yarımada haqqında məlumat verərək Ya və mal sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini bildirir. Bu isə Ya (rus. Я) torpaq, mal isə sonuc mənasında işlədilir Buna misal kimi Yurmala göstərilir: jūra («dəniz») + mala («ucqar»). Hətta belə bir deyim vardır o hansı yarımadadır ki, özünün kiçikliyinə görə şikayətlənir.

Coğrafiyası

Şimali Sibirin qərbində yerləşir. Qərbdən Kara dənizi (Baydaraskaya körfəzi), şərqdən isə Ob estuarisi ilə əhatələnir. Yarımadanın şimalında yerləşən Belı adası yarımadadan Malıgin boğazı vasitəsi ilə ayrılır. Yarımadanın sahəsi 122000

Relyefi düzənlidir. Ən hündür hisssi 90 metri keçir. Orta hündürlük isə 50 metrdir.

Yamal ərazisində çoxlu sayda qaz yataqları vardır. Xüsusi ilə cənub və qərb hissələri seçilir. 2009-cu il hesablamalarına görə yarımadada 16 triliyon m³ qaz ehtiyatı vardır.

Nəqliyyatı

Yamal ərazisindən Ob-Bovanenko-Kara dəmir yolu keçir. 2013-ci ilin oktyabr ayında yeni inşa edilən yeni dəniz limanı ilk yükləri qəbul etmişdir. Hədəf isə sıxılmış qazın digər ərazilərə tədarükü olmuşdur. XX əsrin ikinci yarısından Yeni liman və Xarasavey limanları istifadəyə verilmişdi.

Yaşayışı mümkünsüz edən hallar

  • Sərt iqlim (Uzun və sərt qış, soyuq və qısa yay, güclü küləklər)
  • Güclü bataqlıqlaşmış ərazilər.
  • Ərazinin çox illik qrunt buzlağı ərazisində olması
  • İnfrastrukturanın zəif inkişaf etmiş olması və nəqliyyat şəbəkəsinin azlığı

İqlimi

Yamal Subantarktik iqlim qurşağında yerləşir. Şimalı isə hətta arktikdir. Yanvar ayının orta temperaturu −23° -dən −27°Selsi olur, iyul ayında isə +3° -dən +9° Selsi olur. İllik yağıntının miqdarı 400 mm təşkil edir. Qarın qalınlığı 50 sm olur.

Hidrologiyası

Oktyabr ayının ortalarında bütün çayları donur. İyun ayının ortalarında isə çayların donu açılır. Gölləri isə hətta dibinə kimi don bağlayır. Çayları əsasən qar suları ilə qidalanır. Gursululuq dövrü iyun ayına təsadüf edir.

Yarımada ərazisində çoxlu sayda göl vardır: Yambuto. Ən uzun çayları: Mordıyaxa, Nerutаyaха, Yombıdıyaxa, Syadoryaxa, Pıyakoyayaxa, Puxuçayaxa, Tiuteyaxa, Хараsаvey, Seyaxa, Yasoveyyaxa, Yoribey, Lаtа-Маrеtо-Yaха, Хutı-Yaха, Nеnzоtо-Yaха, Pеmаkоdа-Yaха.

Flora və Faunası

Ərazisinin böyük hissəsində tundra yayılmışdır. Cənub hissələrində isə tundra meşələri yayılmışdır. Daimi çox illik qrunt buzlağı olan ərazilərdən ibarətdir.

Əsasən mamırŞibyələrdən ibarətdir. Ot tipli bitkilərədə rast gəlinir. Yarımadada çoxlu sayda heyvan növləri yayılmışdır. Onlardan: Şimal maralı, Qütb tülküsü, Lemminq, Qütb bayquşu, Kəklik, Tüklüayaq sar, Qırmızıdöş qaz, Qaqa, Moryanka, Şimal sərçəsi (növ), Çəhrayı qağayı və başqalarını göstərmək olar. Sularında: Siqi, Muskus, Lota lota, Sibir nərəsi, Okun, Karp və başqalarını görmək olar.

Mənbə

  • Yamal yarımadasının neft ehtiyyatları 2012-10-01 at the Wayback Machine
  • Böyük layihə «Yamal» («Qazprom») 2009-08-30 at the Wayback Machine
  • Монография «Технология СПГ — перспективный вариант освоения ресурсов газа полуострова Ямал»

İstinadlar

  1. "Краткий отчет о путешествии на полуостров Ямал : (Чит. в общ. собр. И. Р.Г. О. 19 февр. 1909 г.) / Б. М. Житков стр. 20". İstifadə tarixi: 2012-02-15.
  2. Yamal və Qıdansk yarımadaları
  3. Yelena Mazneva, Maksim Tovkaylo. Dünyanın sonunda // Vedomosti, 25.09.2009, 181 (2451)

yamal, yarımadası, yarımada, qərbi, sibirin, şimalında, yamalo, nenets, muxtar, dairəsi, ərazisində, yerləşir, yarımadanın, uzunluğu, təşkil, edir, sahillərini, kara, dənizi, estuarisi, yuyur, akvatoriyasışimal, buzlu, okeanölkə, rusiya, rusiyalanşaftı, tundra. Yamal yarimadasi yarimada Qerbi Sibirin simalinda Yamalo Nenets Muxtar Dairesi erazisinde yerlesir Yarimadanin uzunlugu 700 km eni 240 km teskil edir Sahillerini Kara denizi ve Ob estuarisi yuyur Yamal yarimadasi71 00 00 sm e 70 00 00 s u T AkvatoriyasiSimal Buzlu okeanOlke Rusiya RusiyaLansafti tundra cenub hisselerinde ise mese tundradir Coxlu sayda golleri vardir Insan terefinden zeif meskunlasilmisdir Esasen maralciliq baliqciliq genis yayilmisdir Yarimada erazisinde zengin qaz yataqlari vardir Yamal yarimadasi Mundericat 1 Etimalogiyasi 2 Cografiyasi 3 Neqliyyati 4 Yasayisi mumkunsuz eden hallar 5 Iqlimi 6 Hidrologiyasi 7 Flora ve Faunasi 8 Menbe 9 IstinadlarEtimalogiyasi RedakteBoris Mixaylovic Jitkov 1909 cu ilde yarimada haqqinda melumat vererek Ya ve mal sozlerinin birlesmesinden emele geldiyini bildirir Bu ise Ya rus Ya torpaq mal ise sonuc menasinda isledilir 1 Buna misal kimi Yurmala gosterilir jura deniz mala ucqar Hetta bele bir deyim vardir o hansi yarimadadir ki ozunun kicikliyine gore sikayetlenir Cografiyasi RedakteSimali Sibirin qerbinde yerlesir Qerbden Kara denizi Baydaraskaya korfezi serqden ise Ob estuarisi ile ehatelenir Yarimadanin simalinda yerlesen Beli adasi yarimadadan Maligin bogazi vasitesi ile ayrilir Yarimadanin sahesi 122000 2 Relyefi duzenlidir En hundur hisssi 90 metri kecir Orta hundurluk ise 50 metrdir Yamal erazisinde coxlu sayda qaz yataqlari vardir Xususi ile cenub ve qerb hisseleri secilir 2009 cu il hesablamalarina gore yarimadada 16 triliyon m qaz ehtiyati vardir 3 Neqliyyati RedakteYamal erazisinden Ob Bovanenko Kara demir yolu kecir 2013 ci ilin oktyabr ayinda yeni insa edilen yeni deniz limani ilk yukleri qebul etmisdir Hedef ise sixilmis qazin diger erazilere tedaruku olmusdur XX esrin ikinci yarisindan Yeni liman ve Xarasavey limanlari istifadeye verilmisdi Yasayisi mumkunsuz eden hallar RedakteSert iqlim Uzun ve sert qis soyuq ve qisa yay guclu kulekler Guclu bataqliqlasmis eraziler Erazinin cox illik qrunt buzlagi erazisinde olmasi Infrastrukturanin zeif inkisaf etmis olmasi ve neqliyyat sebekesinin azligiIqlimi RedakteYamal Subantarktik iqlim qursaginda yerlesir Simali ise hetta arktikdir Yanvar ayinin orta temperaturu 23 den 27 Selsi olur iyul ayinda ise 3 den 9 Selsi olur Illik yagintinin miqdari 400 mm teskil edir Qarin qalinligi 50 sm olur Hidrologiyasi RedakteOktyabr ayinin ortalarinda butun caylari donur Iyun ayinin ortalarinda ise caylarin donu acilir Golleri ise hetta dibine kimi don baglayir Caylari esasen qar sulari ile qidalanir Gursululuq dovru iyun ayina tesaduf edir Yarimada erazisinde coxlu sayda gol vardir Yambuto En uzun caylari Mordiyaxa Nerutayaha Yombidiyaxa Syadoryaxa Piyakoyayaxa Puxucayaxa Tiuteyaxa Harasavey Seyaxa Yasoveyyaxa Yoribey Lata Mareto Yaha Huti Yaha Nenzoto Yaha Pemakoda Yaha Flora ve Faunasi RedakteErazisinin boyuk hissesinde tundra yayilmisdir Cenub hisselerinde ise tundra meseleri yayilmisdir Daimi cox illik qrunt buzlagi olan erazilerden ibaretdir Esasen mamir ve Sibyelerden ibaretdir Ot tipli bitkilerede rast gelinir Yarimadada coxlu sayda heyvan novleri yayilmisdir Onlardan Simal marali Qutb tulkusu Lemminq Qutb bayqusu Keklik Tukluayaq sar Qirmizidos qaz Qaqa Moryanka Simal sercesi nov Cehrayi qagayi ve basqalarini gostermek olar Sularinda Siqi Muskus Lota lota Sibir neresi Okun Karp ve basqalarini gormek olar Menbe RedakteYamal yarimadasinin neft ehtiyyatlari Arxivlesdirilib 2012 10 01 at the Wayback Machine Boyuk layihe Yamal Qazprom Arxivlesdirilib 2009 08 30 at the Wayback Machine Monografiya Tehnologiya SPG perspektivnyj variant osvoeniya resursov gaza poluostrova Yamal Istinadlar Redakte Kratkij otchet o puteshestvii na poluostrov Yamal Chit v obsh sobr I R G O 19 fevr 1909 g B M Zhitkov str 20 Istifade tarixi 2012 02 15 Yamal ve Qidansk yarimadalari Yelena Mazneva Maksim Tovkaylo Dunyanin sonunda Vedomosti 25 09 2009 181 2451 Menbe https az wikipedia org w index php title Yamal yarimadasi amp oldid 6030670, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.