Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kahinlik, proroqluq, kahinlərin gələcəkdən xəbər verməsi və ya peyğəmbərlik (ing. Prophecy; rus. Пророчество) — çox qədim sivilizasiyalardan bəri mövcud olan xüsusi bir peşə sahəsi olub, qısaca, baş verəcək hadisələri müəyyən üsullarla əvvəlcədən bilməyə cəhd etmək kimi tərif olunur. Qədim sivilizasiyalar arasında kahinlik fəaliyyətinə əhəmiyyət verməmiş bir sivilizasiya demək olar ki, mövcud olmamışdır.
Antik Yunanıstanda kahinlik
Kahinlik tətbiqləri içərisində ən çox tanınanlar, Antik Yunanıstandakı və okkult biliklərinin böyük bir hissəsini etrusklar, bir hissəsini isə qədim yunanlardan almış romalıların tətbiqləri idi. Antik Yunanıstanda kahinlik fəaliyyəti xüsusilə Apollon məbədlərinin yerləşdiyi orakul mərkəzlərində daha da intensivləşmişdi. Qədim yunan dilində "kəhanət" (gələcəkdən xəbər vermək) mənasını verən manteuma təbii və süni olmaqla iki yerə ayrılırdı: Oneirokritai (xəbərçi yuxuların yozumu), manteuma və ya orakul (trans halına əsaslanan hikmətli sözlər və onlardan məna çıxarma), egkoimesis (istiğarə) və nekromantiya (bədənsiz varlıqlardan məlumat alma) təbii mantikanın içərisində yer alırdı. Süni mantika isə fallardan ibarət idi.
Roma sivilizasiyasında kahinlik
Romalılar bir çox sahədə olduğu kimi, kahinlik fəaliyyətlərini də Etrusk mədəniyyətinə borclu idilər. Qədim Romadakı kahinlikdə üç mühüm termin mövcud idi: signa (müxtəlif yollarla gəlmiş ilahi mesajlar), omina (içərisindəki ilahi mesajı başa düşmək üçün yozulan insan sözü) və prodigia (özlərindən məna çıxarılan fövqəladə təbiət hadisələri). Signa üç qrupa ayrılırdı: ex caelo (göy işarələri), signa oblativa (öz-özünə meydana çıxan işarələr) və signa impetrativa (dinləmə yolu ilə başa düşülə bilən işarələr). Qədim Roma kahinlərinə görə, bir insana və ya bir cəmiyyətə ilahi mesaj göndərilmək istənildikdə, bu mesaj hər hansısa bir insana da hər hansısa bir zamanda söylətdirilə bilərdi (omina). Əsas məsələ bu sözləri başa düşə bilmək, düzgün şərh etmək, yəni mesajı qəbul etməyi bacarmaq idi. Prodigialardan cansız təbiətdə müşahidə olunanlara portentum və ostentum, canlı təbiətdə müşahidə olunanlara isə monstrum deyilirdi. Etrusklarda ən məşhur kahinlik növlərindən ikisi müşahidə edilən quş uçuşlarının və ildırımların analitik yozumu idi.
Türk-İslam mədəniyyətində kahinlik
Şamanist təşəbbüsdən (inisiasiyadan) keçmiş və ya sufilik tərbiyəsi ilə böyümüş qədim kahinlər, yanlarına hər hansı bir məsələ ilə bağlı məsləhətləşmək üçün gələnlərə əgər bildikləri bir şey varsa danışar, bilmədikləri və ya zərərli hesab etdikləri mövzularda isə əsla danışmazdılar; həmçinin verdikləri məlumat üçün ən kiçik maddi və ya mənəvi qarşılığı qətiyyən qəbul etməzdilər. Xalq arasında ərmiş, övliya kimi müxtəlif adlarla yad edilən bu şəxslər, XXI əsrə doğru yavaş-yavaş öz yerlərini bu işi dolanışıq vasitəsi kimi görən, lakin səriştəsiz olan şəxslərə buraxmışdırlar.
Kahinlik üsulları
Kahinlik üsulları aşağıdakı kimi təsnif olunur:
1) Ekstrasens üsulları:
- İstiğarə (istixarə) yolu ilə alınan mesajlar və onların yozulması
- Xəbərçi yuxu vasitəsilə alınan mesajların yozulması
- İntuisiya yolu ilə alınan mesajlar və onların yozulması
- Mənəvi görüntü (vizion) yolu ilə alınan mesajlar və onların yozulması
2) Maddi üsullar (divinasiya):
- Müşahidələr:
- Astroloji müşahidələr və məlumatların qiymətləndirilməsi və yozulması
- Numeroloji müşahidələr və məlumatların qiymətləndirilməsi və yozulması
- Hadisələrin (omen – əlamət) müşahidəsi və müşahidələrdən sintez və mühakimə yolu ilə nəticə çıxarılması
- Fallar
- Nostradamus, Mother Shipton (Şipton Ana) və Edqar Keysi Qərb dünyasının ən məşhur kahinləri hesab olunurlar.
İstinadlar
Əlavə ədəbiyyat siyahısı
- Ancient Israelite Prophecy and Prophecy in Early Judaism // Prophecy in Early Christianity and the Ancient Mediterranean World. : . 1983. 81–147. ISBN . OCLC 9555379.
- Beyer, Jürgen. Prophezeiungen // Enzyklopädie des Märchens: Handwörterbuch zur historischen und vergleichenden Erzählforschung [Encyclopedia of the fairy tale: Handy dictionary for historical and comparative tale research]. 10. Berlin & New York: Walter de Gruyter. 2002. 1419–1432.
- Campbell, Stacey. Ecstatic Prophecy. Grand Rapids, Michigan: Chosen Books/Baker Publishing Group. 2008. ISBN .
- . De divinatione. Arthur Stanley Pease tərəfindən tərcümə olunub. Darmstadt: Wissenschaflliche Buchgesellschaft. 1997.
- Dawson, Lorne L. "When Prophecy Fails and Faith Persists: A Theoretical Overview". . : . 3 (1). October 1999: 60–82. doi:10.1525/nr.1999.3.1.60. ISSN 1092-6690. LCCN 98656716.
- Festinger, Leon; ; . When Prophecy Fails: A Social and Psychological Study of a Modern Group that Predicted the Destruction of the World. University of Minnesota Press. 1956. ISBN .
- Forbes, Christopher. Prophecy and Inspired Speech: in Early Christianity and Its Hellenistic Environment. Peabody, Massachusetts: Hendrickson. 1997. ISBN .
- Hill, Clifford S. Prophecy, Past and Present: an Exploration of the Prophetic Ministry in the Bible and the Church today. Ann Arbor, Michigan: Vine. 1991. ISBN .
- Lawrence-Mathers, A. The True History of Merlin the Magician. Yale University Press. 2020 [2012]. ISBN .
- . . Prometheus Books. 1993. ISBN .
- Prophecy and Religion in Ancient China and Israel. New York: Harper & Brothers. 1956.
Xarici keçidlər
- Scientific American, "Grimmer's Prophecy", 4 September 1880, p. 149
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kahinlik proroqluq kahinlerin gelecekden xeber vermesi ve ya peygemberlik ing Prophecy rus Prorochestvo cox qedim sivilizasiyalardan beri movcud olan xususi bir pese sahesi olub qisaca bas verecek hadiseleri mueyyen usullarla evvelceden bilmeye cehd etmek kimi terif olunur Qedim sivilizasiyalar arasinda kahinlik fealiyyetine ehemiyyet vermemis bir sivilizasiya demek olar ki movcud olmamisdir Kahin libasinda OdinAntik Yunanistanda kahinlikKahinlik tetbiqleri icerisinde en cox taninanlar Antik Yunanistandaki ve okkult biliklerinin boyuk bir hissesini etrusklar bir hissesini ise qedim yunanlardan almis romalilarin tetbiqleri idi Antik Yunanistanda kahinlik fealiyyeti xususile Apollon mebedlerinin yerlesdiyi orakul merkezlerinde daha da intensivlesmisdi Qedim yunan dilinde kehanet gelecekden xeber vermek menasini veren manteuma tebii ve suni olmaqla iki yere ayrilirdi Oneirokritai xeberci yuxularin yozumu manteuma ve ya orakul trans halina esaslanan hikmetli sozler ve onlardan mena cixarma egkoimesis istigare ve nekromantiya bedensiz varliqlardan melumat alma tebii mantikanin icerisinde yer alirdi Suni mantika ise fallardan ibaret idi Roma sivilizasiyasinda kahinlikRomalilar bir cox sahede oldugu kimi kahinlik fealiyyetlerini de Etrusk medeniyyetine borclu idiler Qedim Romadaki kahinlikde uc muhum termin movcud idi signa muxtelif yollarla gelmis ilahi mesajlar omina icerisindeki ilahi mesaji basa dusmek ucun yozulan insan sozu ve prodigia ozlerinden mena cixarilan fovqelade tebiet hadiseleri Signa uc qrupa ayrilirdi ex caelo goy isareleri signa oblativa oz ozune meydana cixan isareler ve signa impetrativa dinleme yolu ile basa dusule bilen isareler Qedim Roma kahinlerine gore bir insana ve ya bir cemiyyete ilahi mesaj gonderilmek istenildikde bu mesaj her hansisa bir insana da her hansisa bir zamanda soyletdirile bilerdi omina Esas mesele bu sozleri basa duse bilmek duzgun serh etmek yeni mesaji qebul etmeyi bacarmaq idi Prodigialardan cansiz tebietde musahide olunanlara portentum ve ostentum canli tebietde musahide olunanlara ise monstrum deyilirdi Etrusklarda en meshur kahinlik novlerinden ikisi musahide edilen qus ucuslarinin ve ildirimlarin analitik yozumu idi Turk Islam medeniyyetinde kahinlikSamanist tesebbusden inisiasiyadan kecmis ve ya sufilik terbiyesi ile boyumus qedim kahinler yanlarina her hansi bir mesele ile bagli meslehetlesmek ucun gelenlere eger bildikleri bir sey varsa danisar bilmedikleri ve ya zererli hesab etdikleri movzularda ise esla danismazdilar hemcinin verdikleri melumat ucun en kicik maddi ve ya menevi qarsiligi qetiyyen qebul etmezdiler Xalq arasinda ermis ovliya kimi muxtelif adlarla yad edilen bu sexsler XXI esre dogru yavas yavas oz yerlerini bu isi dolanisiq vasitesi kimi goren lakin seristesiz olan sexslere buraxmisdirlar Kahinlik usullariKahinlik usullari asagidaki kimi tesnif olunur 1 Ekstrasens usullari Istigare istixare yolu ile alinan mesajlar ve onlarin yozulmasi Xeberci yuxu vasitesile alinan mesajlarin yozulmasi Intuisiya yolu ile alinan mesajlar ve onlarin yozulmasi Menevi goruntu vizion yolu ile alinan mesajlar ve onlarin yozulmasi 2 Maddi usullar divinasiya Musahideler Astroloji musahideler ve melumatlarin qiymetlendirilmesi ve yozulmasi Numeroloji musahideler ve melumatlarin qiymetlendirilmesi ve yozulmasi Hadiselerin omen elamet musahidesi ve musahidelerden sintez ve muhakime yolu ile netice cixarilmasi FallarNostradamus Mother Shipton Sipton Ana ve Edqar Keysi Qerb dunyasinin en meshur kahinleri hesab olunurlar IstinadlarElave edebiyyat siyahisiAncient Israelite Prophecy and Prophecy in Early Judaism Prophecy in Early Christianity and the Ancient Mediterranean World 1983 81 147 ISBN 978 0 8028 0635 2 OCLC 9555379 Beyer Jurgen Prophezeiungen Enzyklopadie des Marchens Handworterbuch zur historischen und vergleichenden Erzahlforschung Encyclopedia of the fairy tale Handy dictionary for historical and comparative tale research 10 Berlin amp New York Walter de Gruyter 2002 1419 1432 Campbell Stacey Ecstatic Prophecy Grand Rapids Michigan Chosen Books Baker Publishing Group 2008 ISBN 978 0 8007 9449 1 De divinatione Arthur Stanley Pease terefinden tercume olunub Darmstadt Wissenschaflliche Buchgesellschaft 1997 Dawson Lorne L When Prophecy Fails and Faith Persists A Theoretical Overview 3 1 October 1999 60 82 doi 10 1525 nr 1999 3 1 60 ISSN 1092 6690 LCCN 98656716 Festinger Leon When Prophecy Fails A Social and Psychological Study of a Modern Group that Predicted the Destruction of the World University of Minnesota Press 1956 ISBN 1 59147 727 1 Forbes Christopher Prophecy and Inspired Speech in Early Christianity and Its Hellenistic Environment Peabody Massachusetts Hendrickson 1997 ISBN 1 56563 269 9 Hill Clifford S Prophecy Past and Present an Exploration of the Prophetic Ministry in the Bible and the Church today Ann Arbor Michigan Vine 1991 ISBN 0 8028 0635 X Lawrence Mathers A The True History of Merlin the Magician Yale University Press 2020 2012 ISBN 978 0300253085 Prometheus Books 1993 ISBN 0 87975 830 9 Prophecy and Religion in Ancient China and Israel New York Harper amp Brothers 1956 Xarici kecidlerVikisitatda Kahinlik ile elaqedar sitatlar var Vikianbarda Kahinlik ile elaqeli mediafayllar var Scientific American Grimmer s Prophecy 4 September 1880 p 149