fbpx
Wikipedia

Kara dənizi

Kara dənizi (rus. Карское море) — Şimal Buzlu okeanın ucqar dənizi. Dənizin adı hövzəsinə aid olan Kara çayının adından götürülüb. Öz növbəsində, çayın adı da alman əsilli Karanın adıyla bağlıdır.

Kara dənizi
rus. Карское море
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 893400 km²
Eni 970 km
Dərin yeri 620 m
Orta dərinliyi 50-100 m
Yerləşməsi
74°49′55″ şm. e. 71°18′43″ ş. u.
Ölkə  Rusiya
Kara dənizi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Qayıq və üzərindəki hava yastığın Hivus-10 sahilində, Kara dəniz

Fiziki-coğrafi vəziyyət

Dəniz Avrasiyanın şimal sahiliylə və adalarla - Yeni Torpaq, Frans-İosif Torpağı, Şimal Torpağı, Heyberq adaları ilə əhatə olunub.

Dənizin şelf qatında çoxlu adalar vardır. Dənizin orta dərinliyi 50 — 100 metr arasında dəyişir, ən dərin yeri 620 metrdir. Sahəsi 893 400 km²-dir.

Dənizə çoxlu çay tökülür: Ob, Yenisey və s. Buna görə duzluluq əhəmiyyətli dərəcədə dəyişilir. Kara dənizinə həmçinin Tas çayı tökülür.

Kara dənizi — Rusiyanın ən soyuq dənizlərindən biridir. Yayda ən yüksək temperatur çayların mənsəbinin yaxınlığında müşahidə edilir. Burada, yayda suyun temperatur 0 °C yuxarı olur. Burada qatı dumanqasırğalar müşahidə edilir. Ən böyük yarımadaları: Taymır yarımadası, Yamal yarımadası

Hidroloji rejim

Dənizin səthi mürəkkəb su sirkulyasiyası (dövranı) xarakterinə malikdir. Dənizin cənub-qərb hissəsində qapalı su sirkulyasiyası siklonu olur. Ob-Yenisey dayazlığından dənizin mərkəzi hissəsinə qədər, Sibir çaylarının duzdan təmizlənmiş suları yayılır.

Kara dənizində qabarma və çəkilmələr müşahidə olunur. Onların hündürlüyü 50 — 80 santimetrə çatır. Dəniz demək olar ki, ilboyu buzla örtülmüşdür. Buzun formalaşması sentyabrda başlayır. Çoxillik buzlaşmaların ən hündür sahələri 4 metrə qədər qalınlıqla rast gəlinir. Sahil uzunu buzlar yaranır, dənizin mərkəzində — "üzən" buzlara rast gəlinir. Yayda buzlar ayrı-ayrı hissələrə dağılır.

Temperatur rejimi və duzluluq

Dənizin səthində suyun temperaturu qışda −1,8 °C yəni, suyun donma temperaturuna yaxındır. Orta duzluluq 34 promilledir Çay axını və yayda buzun ərinməsi aşağı dəniz suyunun duzluluğunun azalmasına səbəb olur. Hətta çayların mənsəbində duzluluq kifayət qədər aşağı olur.

Su, yayda dənizin 50-70 metrliyində (şərqdə 10-15 metr) 6 °C (şimalda 2 °C) temperatura qədər qızır.

İqtisadi əhəmiyyəti

Əsas dəniz portu - Dikson portudur. Şimali dəniz bərə yolu Kara dənizindən keçir. Dənizdən kambala, siqi və b. balıqlar ovlanır.

Gəmiçilik üçün şərait

Öz fiziki-coğrafi şəraitinə görə Kara dənizi Arktikanın ən mürəkkəb dənizlərindəndir. Bu dənizdə hərəkət çox çətindir.

Aşağıdakı əlverişsiz şərait və bəzi amillərə görə hərəkət üçün dənizdən az istifadə olunur:

  • sualtı təhlükələrinin və dayaz sahələr çox olması;
  • buzun praktik olaraq daimi mövcudluğu;
  • çay mənsəblərinin tez donması;
  • lövbər dayanacaqlarının dənizinin çox hissəsində mövcud olmaması;
  • dənizin təbii şəraitinin zəif öyrənilməsi;
  • dumanlı günlərin çoxluğu; vizual və astronomik müşahidə imkanın olmaması;
  • kompaslarla cəhətin təyinin çətinliyi.

İstinadlar

  1. Руководство для сквозного плавания судов по Северному морскому пути. СПб, 1995

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

kara, dənizi, qara, dəniz, ilə, səhv, salmayın, Карское, море, şimal, buzlu, okeanın, ucqar, dənizi, dənizin, adı, hövzəsinə, olan, kara, çayının, adından, götürülüb, növbəsində, çayın, adı, alman, əsilli, karanın, adıyla, bağlıdır, Карское, мореümumi, məlumat. Qara deniz ile sehv salmayin Kara denizi rus Karskoe more Simal Buzlu okeanin ucqar denizi Denizin adi hovzesine aid olan Kara cayinin adindan goturulub Oz novbesinde cayin adi da alman esilli Karanin adiyla baglidir Kara denizirus Karskoe moreUmumi melumatlarSahesi 893400 km Eni 970 kmDerin yeri 620 mOrta derinliyi 50 100 mYerlesmesi74 49 55 sm e 71 18 43 s u Olke RusiyaKara denizi Vikianbarda elaqeli mediafayllarQayiq ve uzerindeki hava yastigin Hivus 10 sahilinde Kara deniz Mundericat 1 Fiziki cografi veziyyet 2 Hidroloji rejim 3 Temperatur rejimi ve duzluluq 4 Iqtisadi ehemiyyeti 4 1 Gemicilik ucun serait 5 Istinadlar 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin baxFiziki cografi veziyyet RedakteDeniz Avrasiyanin simal sahiliyle ve adalarla Yeni Torpaq Frans Iosif Torpagi Simal Torpagi Heyberq adalari ile ehate olunub Denizin self qatinda coxlu adalar vardir Denizin orta derinliyi 50 100 metr arasinda deyisir en derin yeri 620 metrdir Sahesi 893 400 km dir Denize coxlu cay tokulur Ob Yenisey ve s Buna gore duzluluq ehemiyyetli derecede deyisilir Kara denizine hemcinin Tas cayi tokulur Kara denizi Rusiyanin en soyuq denizlerinden biridir Yayda en yuksek temperatur caylarin mensebinin yaxinliginda musahide edilir Burada yayda suyun temperatur 0 C yuxari olur Burada qati duman ve qasirgalar musahide edilir En boyuk yarimadalari Taymir yarimadasi Yamal yarimadasiHidroloji rejim RedakteDenizin sethi murekkeb su sirkulyasiyasi dovrani xarakterine malikdir Denizin cenub qerb hissesinde qapali su sirkulyasiyasi siklonu olur Ob Yenisey dayazligindan denizin merkezi hissesine qeder Sibir caylarinin duzdan temizlenmis sulari yayilir Kara denizinde qabarma ve cekilmeler musahide olunur Onlarin hundurluyu 50 80 santimetre catir Deniz demek olar ki ilboyu buzla ortulmusdur Buzun formalasmasi sentyabrda baslayir Coxillik buzlasmalarin en hundur saheleri 4 metre qeder qalinliqla rast gelinir Sahil uzunu buzlar yaranir denizin merkezinde uzen buzlara rast gelinir Yayda buzlar ayri ayri hisselere dagilir Temperatur rejimi ve duzluluq RedakteDenizin sethinde suyun temperaturu qisda 1 8 C yeni suyun donma temperaturuna yaxindir Orta duzluluq 34 promilledir Cay axini ve yayda buzun erinmesi asagi deniz suyunun duzlulugunun azalmasina sebeb olur Hetta caylarin mensebinde duzluluq kifayet qeder asagi olur Su yayda denizin 50 70 metrliyinde serqde 10 15 metr 6 C simalda 2 C temperatura qeder qizir Iqtisadi ehemiyyeti RedakteEsas deniz portu Dikson portudur Simali deniz bere yolu Kara denizinden kecir Denizden kambala siqi ve b baliqlar ovlanir Gemicilik ucun serait Redakte Oz fiziki cografi seraitine gore Kara denizi Arktikanin en murekkeb denizlerindendir Bu denizde hereket cox cetindir Asagidaki elverissiz serait ve bezi amillere gore hereket ucun denizden az istifade olunur 1 sualti tehlukelerinin ve dayaz saheler cox olmasi buzun praktik olaraq daimi movcudlugu cay menseblerinin tez donmasi lovber dayanacaqlarinin denizinin cox hissesinde movcud olmamasi denizin tebii seraitinin zeif oyrenilmesi dumanli gunlerin coxlugu vizual ve astronomik musahide imkanin olmamasi kompaslarla cehetin teyinin cetinliyi Istinadlar Redakte Rukovodstvo dlya skvoznogo plavaniya sudov po Severnomu morskomu puti SPb 1995Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Kara denizi ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Kara denizi amp oldid 5016693, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.