Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xumar və ya Xumarinskoye qorodişe (rusca:Хумаринское городище) — dövrümüzə yalnız xarabalıqları gəlib çatmış orta əsrlər qalası. Qala nın zirvəsində, Böyük Qafqazdakı Kuban çayının yuxarısında yerləşir. Qalanın yaxınlığında Xumara kəndi yerləşir. Qala inzibati baxımdan Rusiya Federasiyasının Qaraçay-Çərkəz Respublikasının Qaraçay rayonu ərazisinə aiddir.
| Xumar | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Əsas tarixlər | Əsası qoyulub: e.ə. VIII-VI əsrlərdə |
| Tikilmə tarixi | 1862 |
| Kateqoriya | Qala |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında
Qalanın qalıqları 1960–1962-ci illərdə V.A. Kuznetsov tərəfindən araşdırılmışdır. Araşdırılma zamanı runik əlyazmaları aşkar edilmişdir. Lakin bu ekspedisiya zamanı qazıntılar aparılmamışdır. 1963–1964-cü illərdə həyata keçirilmiş arxeologi qazıntılar zamanı isə artıq qazıntılar aparılmışdır. Bu ekspedisiya Qaraçay-çərkəz Respublikasının araşdırma inistitutunun əməkdaşı E.P. Alekseyeva tərəfindən həyata keçirilmişdir. O, üzə çıxarmışdır ki, orta əsrlərə aid qatların altında eradan əvvəl 8–6-cı əsrlərə aid qatlar yatmaqdadır. A. Qadlo və X. Bidjiyev 1974-cü ildə müdafiə sisteminin yerdə qalan qismləri olan divarlar və qalalar kəşf edildi.
Qala Qaraçay rayonundan 11 km məsafədə yerləşir və keçmişdə ona yalnız nərdivan vasitəsiylə çıxmaq mümkün idi. Qala geniş platanın təxminən 40 hektarlıq ərazisini əhatə edir. 5.5 metrlik hündür divarlarda 12 bürc vardır. Divarlar 5 metr genişliyin qapıya malikdir. Qalannı Xəzər-Ərəb müharibələrinə görə ya xəzərlər, ya da bulqarlar tərəfindən tikildiyi güman edilir.
Qala və onun ərazisində psevdo-runik yazılar xeyli saydadır. bu qrupuna aid olan türk tayfalarının bu əraziləri erkən orta əsrlərdən məskunlaşdırmasının sübutu hesab edilir. Əksər əlyazmalara yerli xalqlar tərəfindən xələl yetirilmişdir və onları oxumaq qeyri-mümkündür.
Bu bölgədən aşkar edilmiş və mübahisələrə səbəb olmuş tapıntılar içindən qurbangah xüsusi seçilir. Rostov-on-Don arxeoloji muzeyindəki alimlər təstiqləyir ki, qurbangah biblikal mişkanın imitasiyası olan Xəzər yəhudi məbədinin bir hissəsidir.
IX və X əsrlərdə bu bölgədə insanlar yaşayırdı. Bu barədə Bizans və gürcü mənbələrində məlumat vardır. Onlar bura Skhimar deyirdilər. İnanılır ki, Müqəddəs Maksim Qafqaza sürgün edilməsi zamanı burada qalmışdır. Qaladan dörd kilometr məsafədə ilk dəfə 1848-ci ildə Abraham Firkoviç tərəfindən təsvir edilən Şoana kilsəsi yerləşir.
Bölgədəki yaşayış məskəni Əmir Teymurun 1396-cı ildə Qızıl Orda üzərinə yürüşü zamanı dağıntılara məruz qalmışdır.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Kevin Alan Brook. The Jews of Khazaria, 2d ed. Rowman & Littlefield, Inc., 2006.
- Ehud Ya'ari. "Skeletons in the Closet." The Jerusalem Report. Vol 6, No. 9, September 7, 1995. pp. 26–30.
İstinadlar
- Brook 67.
- "Биджиев Х., Гадло А. Раскопки Хумаринского городища в 1974 году". annales.info. 2022-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-07.
- Brook 67; Ya'ari 27.
- Brook 113.
Xarici keçidlər
- Views of the ruins
- Treasure troves at Khumarinskoye
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xumar ve ya Xumarinskoye qorodise rusca Humarinskoe gorodishe dovrumuze yalniz xarabaliqlari gelib catmis orta esrler qalasi Qala nin zirvesinde Boyuk Qafqazdaki Kuban cayinin yuxarisinda yerlesir Qalanin yaxinliginda Xumara kendi yerlesir Qala inzibati baximdan Rusiya Federasiyasinin Qaracay Cerkez Respublikasinin Qaracay rayonu erazisine aiddir Xumar43 51 47 sm e 41 54 48 s u Olke RusiyaEsas tarixler Esasi qoyulub e e VIII VI esrlerdeTikilme tarixi 1862KateqoriyaQala Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaQalanin qaliqlari 1960 1962 ci illerde V A Kuznetsov terefinden arasdirilmisdir Arasdirilma zamani runik elyazmalari askar edilmisdir Lakin bu ekspedisiya zamani qazintilar aparilmamisdir 1963 1964 cu illerde heyata kecirilmis arxeologi qazintilar zamani ise artiq qazintilar aparilmisdir Bu ekspedisiya Qaracay cerkez Respublikasinin arasdirma inistitutunun emekdasi E P Alekseyeva terefinden heyata kecirilmisdir O uze cixarmisdir ki orta esrlere aid qatlarin altinda eradan evvel 8 6 ci esrlere aid qatlar yatmaqdadir A Qadlo ve X Bidjiyev 1974 cu ilde mudafie sisteminin yerde qalan qismleri olan divarlar ve qalalar kesf edildi Qala Qaracay rayonundan 11 km mesafede yerlesir ve kecmisde ona yalniz nerdivan vasitesiyle cixmaq mumkun idi Qala genis platanin texminen 40 hektarliq erazisini ehate edir 5 5 metrlik hundur divarlarda 12 burc vardir Divarlar 5 metr genisliyin qapiya malikdir Qalanni Xezer Ereb muharibelerine gore ya xezerler ya da bulqarlar terefinden tikildiyi guman edilir Qala ve onun erazisinde psevdo runik yazilar xeyli saydadir bu qrupuna aid olan turk tayfalarinin bu erazileri erken orta esrlerden meskunlasdirmasinin subutu hesab edilir Ekser elyazmalara yerli xalqlar terefinden xelel yetirilmisdir ve onlari oxumaq qeyri mumkundur Bu bolgeden askar edilmis ve mubahiselere sebeb olmus tapintilar icinden qurbangah xususi secilir Rostov on Don arxeoloji muzeyindeki alimler testiqleyir ki qurbangah biblikal miskanin imitasiyasi olan Xezer yehudi mebedinin bir hissesidir IX ve X esrlerde bu bolgede insanlar yasayirdi Bu barede Bizans ve gurcu menbelerinde melumat vardir Onlar bura Skhimar deyirdiler Inanilir ki Muqeddes Maksim Qafqaza surgun edilmesi zamani burada qalmisdir Qaladan dord kilometr mesafede ilk defe 1848 ci ilde Abraham Firkovic terefinden tesvir edilen Soana kilsesi yerlesir Bolgedeki yasayis meskeni Emir Teymurun 1396 ci ilde Qizil Orda uzerine yurusu zamani dagintilara meruz qalmisdir Hemcinin baxQaracay rayonuEdebiyyatKevin Alan Brook The Jews of Khazaria 2d ed Rowman amp Littlefield Inc 2006 Ehud Ya ari Skeletons in the Closet The Jerusalem Report Vol 6 No 9 September 7 1995 pp 26 30 IstinadlarBrook 67 Bidzhiev H Gadlo A Raskopki Humarinskogo gorodisha v 1974 godu annales info 2022 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 07 Brook 67 Ya ari 27 Brook 113 Xarici kecidlerViews of the ruins Treasure troves at Khumarinskoye