Xallı sünbülqıran və ya xallı torpaq dələsi (Spermophilus suslicus) — Şərqi Avropada yaşayan sincablar ailəsindən gəmirici növüdür. Yaşayış yerini itirməklə təhdid olunur.
Xallı sünbülqıran, kürəyində ağ ləkələri və qısa, nazik bir quyruğu olan tünd-qəhvəyi xəzli sünbülqıran növüdür. Ölçüləri 25 santimetrə, çəkisi isə 280 qrama qədər olur. Diş formulu 1.0.2.3 1.0.1.3-dür. Sünbülqıran cinsinin bir çox digər növlərindən daha kiçik və daha az sosialdır.
Yaşayışı
Belarus, Moldova, Polşa, Avropa Rusiyası və Ukraynada rast gəlinir. Təbii yaşayış yeri mülayim çöllər və becərilən yerlərdir. Yaşayış yerinin itirilməsi və parçalanması ilə təhdid olunur. Yaşayış sahələrinin itirilməsinə səbəb kənd təsərrüfatının və meşə təsərrüfatının genişlənməsi, otlaq sahələrinin azalması, şəhərlərin inkişafı və böyüməsi və sənaye inkişafıdır. Ayrıca bəzi ərazilərdə kəndli ziyanvericisi olaraq ovlanılır.
Polşada və Rusiyanın cənubunda yaşayış arealı ciddi dərəcədə azalıb. XX əsrin ortalarında ərazisinin yalnız 10%-i mövcud idi. Mövcud vəziyyət ilə, xallı sünbülqıran yaxın onilliklər ərzində Polşada rast gəlinməyəcəkdir.
Xüsusiyyətləri
Xallı sünbülqıran, oktyabrdan aprelə qədər qış yuxusunda olan bir gündüz növüdür. Səhərlər günəş bölgəni bir qədər istiləşdirdikdən sonra aktivləşit. Günün istisi zamanı yeraltı çuxuruna geri çəkilir, sonra günortadan sonra başqa bir qidalanma üçün yenidən çölə çıxır. Qidasına kiçik onurğalılar və buğumayaqlılar da daxil olsa da, əsasən otlar və dənli bitkilərlə qidalanır.
Digər sünbülqıran növləri ilə müqayisədə, aktiv mövsümlərində görmə qabiliyyətini əngəlləyən yüksək otlarla əhatəli, qapalı şəraitdə yaşayır. Fərdlər daha böyük bir koloniya daxilində ayrı-ayrı yuvalarda yaşayırlar. Bu koloniyada fərd sayı hər hektarda 160-a qədər ola bilər. Aprel-May ayları arasında cütləşirlər. Gestasiya dövrü 23-26 gün arasında dəyişir. Bir doğum üçün ortalama bala sayı dörd-səkkizdir.
Həyəcan siqnalı
Xallı sünbülqıranlar müxtəlif məqsədlər üçün həyəcan siqnallarından istifadə edirlər. Bu cür siqnallar əsasən digər fərdləri yırtıcılardan xəbərdar etmək üçün istifadə edilir.
İstinadlar
↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
↑ Matrosova, Vera A., Daniel T. Blumstein, Ilya A. Volodin, Elena V. Volodina. "The potential to encode sex, age, and individual identity in the alarm calls of three species of Marmotinae." Naturwissenschaften (2011). 98:181-192. doi:
Shilova, S. A.; Neronov, V. V.; Shekarova, O. N.; Savinetskaya, L. E. "Dynamics of colonies of the speckled ground squirrel ( Spermophilus suslicus Guld., 1770) on the northern boundary of the habitat". Biology Bulletin. 37 (5). 2010: 532–536. doi:10.1134/S1062359010050134.
Edelman, Andrew, ed.Spermophilus suslicus // Encyclopedia of Life. 2011.
↑ MacDonald, David; Priscilla Barret. Mammals of Britain & Europe. 1. London: HarperCollins. 1993. səh. 230. ISBN0-00-219779-0.
Noyabr 27, 2021
xallı, sünbülqıran, xallı, torpaq, dələsi, spermophilus, suslicus, şərqi, avropada, yaşayan, sincablar, ailəsindən, gəmirici, növüdür, yaşayış, yerini, itirməklə, təhdid, olunur, spermophilus, suslicus, gueldenst, 1770, elmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm,. Xalli sunbulqiran ve ya xalli torpaq delesi Spermophilus suslicus Serqi Avropada yasayan sincablar ailesinden gemirici novudur Yasayis yerini itirmekle tehdid olunur Xalli sunbulqiranSpermophilus suslicus Gueldenst 1770 1 2 3 Elmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerSinifustu DordayaqlilarSinif MemelilerYarimsinif Vehsi heyvanlarInfrasinif PlasentalilarDesteustu EuarxontoqlireslerDeste GemiricilerFesile SincablarCins Spermophilusnov Xalli sunbulqiranElmi adiSpermophilus suslicus Gueldenst 1770 1 2 3 SekilaxtarisiITIS 632456NCBI 99859EOL 1041046 Mundericat 1 Tesviri 2 Yasayisi 3 Xususiyyetleri 4 Heyecan siqnali 5 IstinadlarTesviri RedakteXalli sunbulqiran kureyinde ag lekeleri ve qisa nazik bir quyrugu olan tund qehveyi xezli sunbulqiran novudur Olculeri 25 santimetre cekisi ise 280 qrama qeder olur Dis formulu 1 0 2 3 1 0 1 3 dur Sunbulqiran cinsinin bir cox diger novlerinden daha kicik ve daha az sosialdir 4 Yasayisi RedakteBelarus Moldova Polsa Avropa Rusiyasi ve Ukraynada rast gelinir Tebii yasayis yeri mulayim coller ve becerilen yerlerdir Yasayis yerinin itirilmesi ve parcalanmasi ile tehdid olunur Yasayis sahelerinin itirilmesine sebeb kend teserrufatinin ve mese teserrufatinin genislenmesi otlaq sahelerinin azalmasi seherlerin inkisafi ve boyumesi ve senaye inkisafidir Ayrica bezi erazilerde kendli ziyanvericisi olaraq ovlanilir 5 6 Polsada ve Rusiyanin cenubunda yasayis areali ciddi derecede azalib XX esrin ortalarinda erazisinin yalniz 10 i movcud idi Movcud veziyyet ile xalli sunbulqiran yaxin onillikler erzinde Polsada rast gelinmeyecekdir Xususiyyetleri RedakteXalli sunbulqiran oktyabrdan aprele qeder qis yuxusunda olan bir gunduz novudur Seherler gunes bolgeni bir qeder istilesdirdikden sonra aktivlesit Gunun istisi zamani yeralti cuxuruna geri cekilir sonra gunortadan sonra basqa bir qidalanma ucun yeniden cole cixir Qidasina kicik onurgalilar ve bugumayaqlilar da daxil olsa da esasen otlar ve denli bitkilerle qidalanir 7 Diger sunbulqiran novleri ile muqayisede aktiv movsumlerinde gorme qabiliyyetini engelleyen yuksek otlarla ehateli qapali seraitde yasayir 4 Ferdler daha boyuk bir koloniya daxilinde ayri ayri yuvalarda yasayirlar 8 Bu koloniyada ferd sayi her hektarda 160 a qeder ola biler Aprel May aylari arasinda cutlesirler Gestasiya dovru 23 26 gun arasinda deyisir Bir dogum ucun ortalama bala sayi dord sekkizdir 8 Heyecan siqnali RedakteXalli sunbulqiranlar muxtelif meqsedler ucun heyecan siqnallarindan istifade edirler 4 Bu cur siqnallar esasen diger ferdleri yirticilardan xeberdar etmek ucun istifade edilir Istinadlar Redakte 1 2 3 Integrated Taxonomic Information System ing 2004 1 2 3 Richard W Thorington Jr Koprowski J L Steele M A Squirrels of the World Baltimor Johns Hopkins University Press 2012 seh 311 313 ISBN 978 1 4214 0469 1 1 2 3 Mammal Species of the World ing 2005 1 2 3 Matrosova Vera A Daniel T Blumstein Ilya A Volodin Elena V Volodina The potential to encode sex age and individual identity in the alarm calls of three species of Marmotinae Naturwissenschaften 2011 98 181 192 doi Zagorodnyuk I Glowacinski Z amp Gondek A 2008 Spermophilus suslicus IUCN Red List of Threatened Species 2008 e T20492A9208074 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T20492A9208074 en Shilova S A Neronov V V Shekarova O N Savinetskaya L E Dynamics of colonies of the speckled ground squirrel Spermophilus suslicus Guld 1770 on the northern boundary of the habitat Biology Bulletin 37 5 2010 532 536 doi 10 1134 S1062359010050134 Edelman Andrew ed Spermophilus suslicus Encyclopedia of Life 2011 1 2 MacDonald David Priscilla Barret Mammals of Britain amp Europe 1 London HarperCollins 1993 seh 230 ISBN 0 00 219779 0 Menbe https az wikipedia org w index php title Xalli sunbulqiran amp oldid 5296443, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
