fbpx
Wikipedia

Vəhyin mahiyyəti

Vəhyin mahiyyəti Bir Allaha imana əsaslanan dünya dinlərində: yəhudilik, xristianlıqislamda vəhy məhfumu mühüm rol oynayır. Lakin bir dinin içində belə ayrı-ayrı məzhəblər vəhyin mahiyyəti üstündə ixtilafa düşürlər. Məsələn, xristianların arasında vəhyi Allahın insana “diktə” ilə yazdırması və Allahla insanın birgə işləməsi kimi qəbul edənlər vardır.

Bununla belə, səmavi sayılan bu dinlərin hərəsində, ümumiyyətlə, vəhyin mahiyyətinə dair bir əqidə formalaşıb.

Yəhudilikdə

Yəhudi dini ilahi vəhyin insanlara görüntüdə, röyada və ya mələklərin vasitəsilə verildiyini və tək bir adamın – Musa peyğəmbərin bilavasitə Allahla söhbət etdiyini öyrədir.

Yəhudi ilahiyyatçıları Tövratın dünya yaranmazdan əvvəl səmada var olduğuna və dünyanın Tövratın vasitəsilə yarandığına inanırlar. Onlar Tövrat dedikdə çox vaxt ümumilikdə Tanaxı nəzərdə tuturlar. Yəhudilər bütün Tövratın, o cümlədən şifahi Qanunun da Sina dağında Musaya diktə edildiyinə inanırlar. Tövratın Allahın Kəlamı kimi müqəddəsliyi yəhudilikdə son dərəcə əhəmiyyətli bir əqidədir. Musanın Tövratda özündən bircə kəlməsini əlavə etdiyini güman edən insan Allahın Kəlamını təhqir etmiş sayılır.

Xristianlıqda

Əhdi-Cədiddə (İncil kitabında) bütün Müqəddəs Yazıların “Allahdan ilham almış” olduğu deyilir. İsa Məsihin həvarisi Peterin yazdığına görə, “Müqəddəs Ruh tərəfindən yönəldilən” adamlar “Allahdan gələn sözləri” söyləyərək Müqəddəs Yazıları yazıblar. Tarix boyunca ayrı-ayrı xristian kilsələrinin Bibliyanın “diktə” ilə yazdırıldığına inanmalarına rəğmən, həqiqətdə “diktə” fikri xristianlığa yaddır. Müqəddəs Kitabda Allahdan vəhy alan insan Onun iradəsinin şüursuz bir aləti kimi təsvir olunmur. Xristian inancına görə, Allahdan ilham almış müəlliflər Allahın sözlərini bəşəriyyətə ötürməkdə fəal iştirak edən əməkdaşlarıdır. Xristian ilahiyyatı, verbalizm və fundamentalizmdən savayı (yəni Bibliyada yazılanları ifrat dərəcədə hərfi mənada qəbul edən cərəyanlar), ümumiyyətlə, Müqəddəs Yazıların eyni zamanda həm ilahi, həm bəşəri əsərlər olduğunu öyrədir. Bibliyada bəşəri müəlliflərin şəxsiyyətləri hiss olunur, onların fərdi dil üslubları və təfəkkürləri Müqəddəs Yazılarda öz əksini tapır. Lakin bu amillər ilahi vəhyə xələl yetirmir. İnsanın şəxsiyyəti vəhyin bir hissəsini təşkil edir. Kilsə ataları Müqəddəs Yazıların təkcə Allah tərəfindən yaranmadığını, bunların yaranmasında insanın da iştirak etdiyini öyrədirdilər. Allah hər zaman insanlara şüurlarının səviyyəsinə görə xitab etmişdir. Buna görə də, xristianlar get-gedə Bibliyaya tarix və dəqiq elmlərin ensiklopediyası kimi baxmaqdan imtina edir və Allahdan ilham almış Yazını Allahla ünsiyyət qurmaq və Allahın yolunu öyrənmək üçün oxuyur və öyrənirlər.

Xülasə, xristianlıqda vəhy ilahi-bəşəri bir proses kimi başa düşülür. Xristianlar vəhyi səmadan nazil olan kitablar kimi deyil, Allahın insanlarla canlı ünsiyyəti kimi qəbul edirlər.

İslamda

Müsəlmanlar Müqəddəs Yazıların (Tövrat, Zəbur, İncilQuran) əzəldən səmavi lövhələrdə yazılmış olduğuna inanırlar. Allah müəyyən zamanlarda bu Kitabların dəqiq surətlərini yer üzünə "endirib" (ərəbcə “nazil” enmiş mənasını verir).

Sənə özündən əvvəlkiləri (səmavi kitabları) təsdiq edən Kitabı (Quranı) haqq olaraq O nazil etdi. Tövratı da, İncili də O endirdi.

Müsəlmanlar son vəhyin Məhəmməd Peyğəmbərə nazil olduğuna etiqad edirlər. Peyğəmbər vəhy alıb yadda saxlayır, sonra mirzələrinə yazdırırdı. Allahın verdiyi vəhydə Məhəmməd Peyğəmbərin öz yaradıcılığı və ya dünyagörüşü əks olunmayıb. İslama görə, Qurani Kərim hərfi-hərfinə səmada olduğu kimi yazılmış Allahın sözlərindən ibarətdir.

İstinadlar

  1. Еврейская электронная энциклопедия. «Откровение» https://eleven.co.il/article/13108
  2. 2Tim.3:16
  3. 2Pet. 1:21
  4. 1Kor. 3:9
  5. Катерегга Б.Д., Шенк Д.У. Диалог между мусульманином и христианином: Пер. с англ. – СПб.: Христианское общество «Библия для всех», 2005, стр.143; ISBN 5-7454-0932-0
  6. Александр Мень. Словарь по библиологии. «Откровение библейское», «Передача Слова Божьего», «Боговдохновенность, или Богодухновенность, Священного Писания»
  7. Катерегга Б.Д., Шенк Д.У. Диалог между мусульманином и христианином: Пер. с англ. – СПб.: Христианское общество «Библия для всех», 2005, стр.59; ISBN 5-7454-0932-0
  8. Qurani Kərim. Ali İmran surəsi, 3. Ərəb dilindən tərcümə edənlər: Z.Bünyadov-V.Məmmədəliyev
  9. Катерегга Б.Д., Шенк Д.У. Диалог между мусульманином и христианином: Пер. с англ. – СПб.: Христианское общество «Библия для всех», 2005, стр.51-58; ISBN 5-7454-0932-0

vəhyin, mahiyyəti, allaha, imana, əsaslanan, dünya, dinlərində, yəhudilik, xristianlıq, islamda, vəhy, məhfumu, mühüm, oynayır, lakin, dinin, içində, belə, ayrı, ayrı, məzhəblər, vəhyin, mahiyyəti, üstündə, ixtilafa, düşürlər, məsələn, xristianların, arasında,. Vehyin mahiyyeti Bir Allaha imana esaslanan dunya dinlerinde yehudilik xristianliq ve islamda vehy mehfumu muhum rol oynayir Lakin bir dinin icinde bele ayri ayri mezhebler vehyin mahiyyeti ustunde ixtilafa dusurler Meselen xristianlarin arasinda vehyi Allahin insana dikte ile yazdirmasi ve Allahla insanin birge islemesi kimi qebul edenler vardir Bununla bele semavi sayilan bu dinlerin heresinde umumiyyetle vehyin mahiyyetine dair bir eqide formalasib Mundericat 1 Yehudilikde 2 Xristianliqda 3 Islamda 4 IstinadlarYehudilikde RedakteYehudi dini ilahi vehyin insanlara goruntude royada ve ya meleklerin vasitesile verildiyini ve tek bir adamin Musa peygemberin bilavasite Allahla sohbet etdiyini oyredir Yehudi ilahiyyatcilari Tovratin dunya yaranmazdan evvel semada var olduguna ve dunyanin Tovratin vasitesile yarandigina inanirlar Onlar Tovrat dedikde cox vaxt umumilikde Tanaxi nezerde tuturlar Yehudiler butun Tovratin o cumleden sifahi Qanunun da Sina daginda Musaya dikte edildiyine inanirlar Tovratin Allahin Kelami kimi muqeddesliyi yehudilikde son derece ehemiyyetli bir eqidedir Musanin Tovratda ozunden birce kelmesini elave etdiyini guman eden insan Allahin Kelamini tehqir etmis sayilir 1 Xristianliqda RedakteEhdi Cedidde Incil kitabinda butun Muqeddes Yazilarin Allahdan ilham almis oldugu deyilir 2 Isa Mesihin hevarisi Peterin yazdigina gore Muqeddes Ruh terefinden yoneldilen adamlar Allahdan gelen sozleri soyleyerek Muqeddes Yazilari yaziblar 3 Tarix boyunca ayri ayri xristian kilselerinin Bibliyanin dikte ile yazdirildigina inanmalarina regmen heqiqetde dikte fikri xristianliga yaddir Muqeddes Kitabda Allahdan vehy alan insan Onun iradesinin suursuz bir aleti kimi tesvir olunmur Xristian inancina gore Allahdan ilham almis muellifler Allahin sozlerini beseriyyete oturmekde feal istirak eden emekdaslaridir 4 Xristian ilahiyyati verbalizm ve fundamentalizmden savayi yeni Bibliyada yazilanlari ifrat derecede herfi menada qebul eden cereyanlar umumiyyetle Muqeddes Yazilarin eyni zamanda hem ilahi hem beseri eserler oldugunu oyredir Bibliyada beseri muelliflerin sexsiyyetleri hiss olunur onlarin ferdi dil uslublari ve tefekkurleri Muqeddes Yazilarda oz eksini tapir Lakin bu amiller ilahi vehye xelel yetirmir Insanin sexsiyyeti vehyin bir hissesini teskil edir 5 Kilse atalari Muqeddes Yazilarin tekce Allah terefinden yaranmadigini bunlarin yaranmasinda insanin da istirak etdiyini oyredirdiler Allah her zaman insanlara suurlarinin seviyyesine gore xitab etmisdir Buna gore de xristianlar get gede Bibliyaya tarix ve deqiq elmlerin ensiklopediyasi kimi baxmaqdan imtina edir ve Allahdan ilham almis Yazini Allahla unsiyyet qurmaq ve Allahin yolunu oyrenmek ucun oxuyur ve oyrenirler 6 Xulase xristianliqda vehy ilahi beseri bir proses kimi basa dusulur Xristianlar vehyi semadan nazil olan kitablar kimi deyil Allahin insanlarla canli unsiyyeti kimi qebul edirler 7 Islamda RedakteMuselmanlar Muqeddes Yazilarin Tovrat Zebur Incil ve Quran ezelden semavi lovhelerde yazilmis olduguna inanirlar Allah mueyyen zamanlarda bu Kitablarin deqiq suretlerini yer uzune endirib erebce nazil enmis menasini verir Sene ozunden evvelkileri semavi kitablari tesdiq eden Kitabi Qurani haqq olaraq O nazil etdi Tovrati da Incili de O endirdi 8 Muselmanlar son vehyin Mehemmed Peygembere nazil olduguna etiqad edirler Peygember vehy alib yadda saxlayir sonra mirzelerine yazdirirdi Allahin verdiyi vehyde Mehemmed Peygemberin oz yaradiciligi ve ya dunyagorusu eks olunmayib Islama gore Qurani Kerim herfi herfine semada oldugu kimi yazilmis Allahin sozlerinden ibaretdir 9 Istinadlar Redakte Evrejskaya elektronnaya enciklopediya Otkrovenie https eleven co il article 13108 2Tim 3 16 2Pet 1 21 1Kor 3 9 Kateregga B D Shenk D U Dialog mezhdu musulmaninom i hristianinom Per s angl SPb Hristianskoe obshestvo Bibliya dlya vseh 2005 str 143 ISBN 5 7454 0932 0 Aleksandr Men Slovar po bibliologii Otkrovenie biblejskoe Peredacha Slova Bozhego Bogovdohnovennost ili Bogoduhnovennost Svyashennogo Pisaniya Kateregga B D Shenk D U Dialog mezhdu musulmaninom i hristianinom Per s angl SPb Hristianskoe obshestvo Bibliya dlya vseh 2005 str 59 ISBN 5 7454 0932 0 Qurani Kerim Ali Imran suresi 3 Ereb dilinden tercume edenler Z Bunyadov V Memmedeliyev Kateregga B D Shenk D U Dialog mezhdu musulmaninom i hristianinom Per s angl SPb Hristianskoe obshestvo Bibliya dlya vseh 2005 str 51 58 ISBN 5 7454 0932 0Menbe https az wikipedia org w index php title Vehyin mahiyyeti amp oldid 5355989, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.