| Verakruz | |||
|---|---|---|---|
| Veracruz | |||
| |||
| |||
| HGYO | |||
| Ölkə | | ||
| Bələdiyyə prezidenti | Ramon Poo Hil | ||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Əsası qoyulub | 22 aprel 1519 | ||
| Əvvəlki adları | ; ; . | ||
| Sahəsi |
| ||
| Mərkəzin hündürlüyü | 10 m | ||
| Saat qurşağı | , yayda | ||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi | 552.156 nəfər (2010) | ||
| Aqlomerasiya | 702.394 | ||
| Etnoxronim | Veracruzano(a), Jarocho(a) | ||
| Rəsmi dili | ispan dili | ||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Telefon kodu | +52 229 | ||
| Poçt indeksi | 91690–91969 | ||
| Digər | |||
| veracruzmunicipio.gob.mx (isp.) | |||
![]() Verakruz | |||
Verakruz (isp. Veracruz “Həqiqi Xaç”), rəsmi olaraq Qəhrəman Verakruz (isp. Heroica Veracruz) — Meksikanın Verakruz ştatında, Meksika Körfəzi sahilində yerləşən liman şəhəri və bələdiyyədir. Bir sıra mənbələrdə, məsələn, «BSE»-nin birinci nəşrində, Vera Kruz kimi qeyd olunur.
Şəhər 22 aprel 1519-cu ildə Ernan Kortes tərəfindən təsis edilib. Ştatın paytaxtı Xalapadan 90 km cənub-şərqdə yerləşir. Ştatın ən böyük əhalisi olan şəhəridir. 2010-cu il siyahıyaalmasına görə, şəhər daxilində əhali 552 156 nəfər, bələdiyyədə isə 702 394 nəfərdir.
Verakruz — Meksikanın ən qədim, ən böyük və tarixi baxımdan ən vacib liman şəhəridir. 1948-ci ildə prezident Aleman Valdesin fərmanı ilə Verakruz şəhərinə dörd dəfə xarici işğala məruz qalması şərəfinə «Dörd dəfə qəhrəman» hörmətli ləqəbi verilmişdir.
Etimologiya
| ]Verakruz adı (əsasən Vera Cruz kimi) Latınca Vera Crux (“Həqiqi Xaç”) sözündən gəlir. 1519-cu il 22 aprel, Müqəddəs Cümə günü, Kortes Villa Rica (“Zəngin Kənd”) yaşayış məntəqəsini quraraq bu yeri Həqiqi Xaça hədiyyə olaraq həsr etmişdir.
Tarixi
| ]Yeni İspaniyanın vitse-krallığı (1518-1821)

İspan konkistadoru Xuan de Qrixalva Bernal Diaz del Kastilyo ilə birlikdə 1518-ci ildə adaya gəliblər, daha sonra bu ada San-Xuan-de-Ulua adlandırılıb. İspanlar adaya bu adı vermişdilər, çünki onlar Yəhya Məryəm Günündə (24 iyun) çıxmışdılar və kapitana hörmət əlaməti olaraq adlandırmışdılar.De Ulúa adı isə Asteklərin yerli adından—koluha və ya akolhua—gəlir. Aztek sözündən tədricən Ulúa forması yaranmışdır.

Verakruz şəhəri Ernan Kortes tərəfindən 1519-cu ildə təsis edilsə də, o vaxt bölgə II Montezumaya və onun Astek imperiyasının tərkibinə daxil idi. Kortes və onun adamları, Qrixalvanın gəmi ilə dayandığı adanın qarşısındakı sahilə çıxdılar; bu yerin əvvəlki adı Çalçiuekan idi. Kortes, Fransisko de Montexo və yaşayış məntəqəsini quraraq ona Villa Rica de la Vera Cruz adını vermişlər.:102Villa Rica (zəngin kənd) adı burada tapılan qızılı nəzərdə tuturdu, Vera Kruz (Həqiqi Xaç) isə əlavə olundu, çünki Kortes ekspedisiyası Xristian müqəddəs günü – Müqəddəs Cümə günü enmişdi. Kortes və onun əsgərləri Astek hökmdarlarını ləğv edib,ali məhkəmə hakimi (isp. Justicia Mayor) və General kapitan vəzifələrinə seçdikdə, onlar Amerika qitəsində ilk şəhər şurasını yaratdılar. Şəhər, Amerika qitəsinin quru hissəsində Avropa ailə şəxsiyyətini alan ilk şəhər olmuşdur; bu, 4 iyul 1523-cü ildə İspaniyanın Valyadolid şəhərində V Karl tərəfindən təsdiqlənmişdir.

İlkin məskunlaşma 1525-ci ildə Huitzilapan (və ya Antiqua) çayının mənsəbində yerləşən və bu gün Antiqua kimi tanınan əraziyə köçürüldü. Bu, şəhəri limandan ayırdı, çünki gəmilər dayaz çaya daxil ola bilmirdi. Gəmilər San Xuan de Ulua limanında lövbər salmağa davam edir, yüklərin gəmilərə yüklənməsi və boşaldılması üçün isə kiçik qayıqlardan istifadə olunurdu.
Meksikanın digər bölgələrində olduğu kimi, yerli xalqlar da Avropa mənşəli yoluxucu xəstəliklərin yayılmasından əziyyət çəkdi və təmasdan sonra əhali kəskin şəkildə azaldı. Portuqaliya imperiyası Verakruz limanı vasitəsilə Afrikadan qullar gətirməyə başladı. XVI əsrdə bu ştat Meksikada ən çox qul əhalisinə malik idi. Qul ticarəti ləğv edilməzdən əvvəl isə Meksika Amerikada Braziliyadan sonra Afrika mənşəli qulların sayına görə ikinci yerdə idi.[]
Verakruz Yeni İspaniyada ən mühüm liman idi və burada Mexiko şəhərindəkindən daha varlı və firavan olan böyük bir tacir təbəqəsi mövcud idi. İspan xəzinə donanmasının hər il İspaniyaya gedən və oradan qayıdan iki səfəri zamanı yüklərin toplanması üçün Verakruzda hamballar, qatırçılar, naviqatorlar, dənizçilər, podratçılar, tacirlər və mülki məmurlar bir araya gəlirdi. 1568-ci ildə Armada admiralı Fransisko Lukan Verakruzda təchizat toplayan və Frensis Dreykin rəhbərlik etdiyi ingilis özəl quldurlarının donanmasını uğurla pusquya saldı. XVI əsrin sonlarına doğru ispanlar Verakruzu Kordoba, Orizaba, Puebla, Xalapa və Perote kimi digər şəhərlərlə birləşdirən yollar inşa etdilər. Əsas ixrac məhsulları qızıl və gümüş idi.
Bu vəziyyət şəhərin quldurlarla bağlı problemlərlə üzləşməsinə səbəb oldu və XVI əsrin ortalarında Qrixalvanın sahilə çıxdığı adada San Xuan de Ulua qalasının inşasını şərtləndirdi. 1600-cü ildə gömrük məmurlarından yayınmaq məqsədilə genişmiqyaslı mal qaçaqmalçılığı baş verdikdə, İspaniya tacı bu ticarəti azaltmaq üçün yaşayış məntəqəsinin əvvəlki yerinə qaytarılmasını əmr etdi. Adada malların gömrük nəzarətindən keçməsini təmin etmək üçün liman qurğuları və müşahidə qülləsi inşa olundu. XVII əsrin əvvəllərində əsas ictimai binalar tikildi: bələdiyyə sarayı, Nuestra Señora de la Merced monastırı və Nuestra Señora de Loreto xəstəxanası. 1618-ci ildə baş verən yanğın şəhərin böyük hissəsini demək olar ki, külə döndərdi. 1640-cı ildə quldurlara qarşı əlavə müdafiə məqsədilə Barlovento Armadası burada yerləşdirildi.İspaniyanın rəqib dövlətlərini təmsil edən , və un rəhbərlik etdiyi quldurlar 1683-cü ildə Verakruza hücum etdilər.
XVIII əsrdə Verakruzun müdafiəsi gücləndirildi: şəhərin ətrafına divar inşa olundu (1790), Santyaqo Baluarte qalası və qapılar tikildi, həmçinin San Xuan de Ulua qalası indiki görünüşünə təmir edildi. Bu tədbirlər dəyərli limanı qorumaq məqsədilə həyata keçirildi, xüsusilə də Britaniyanın Havananı mühasirəyə aldığı (1762) kimi işğal təhlükəsi səbəbindən. İspaniya imperiyasının istedadlı hərbi mühəndisləri Verakruzda cəmləşdirildi və nın Meksika Körfəzi sahilini İspaniyanın düşmənlərinin hücumlarından qorumaq işinə cəlb olundu; bu dövrdə İspaniya imperiyası hazırkı Venesueladan Floridaya qədər uzanırdı. Verakruzun Tarixi Mərkəzini təşkil edən çoxsaylı binalar və müəssisələr də məhz bu dövrdən qalıb: məsələn, Kafedral (1731), San Karlos Hərbi Xəstəxanası (1731) və müasir su təchizatı və kanalizasiya sistemləri.
1804-cü ildə Balmis ekspedisiyası çiçək peyvəndi ilə Verakruz şəhərinə gəldi; peyvənd buradan bütün ya daşındı. XIX əsr isə silahlı qarşıdurmalarla yadda qaldı. Meksika Müharibəsi zamanı İspaniya burada qoşunlar yerləşdirdi ki, Mexiko şəhərinin İspaniya ilə dəniz əlaqəsi qorunsun. 1816-cı ildə üsyana qarşı royalist qoşunlara komandanlıq etdi. 1820-ci ildə Santa Annanın maneə törətmək cəhdlərinə baxmayaraq, üsyançılar şəhəri ələ keçirdilər. Yeni İspaniyanın son vitse-kralı 1821-ci ildə Verakruza gəldi və San Xuan de Ulua qalasında ilə ni imzaladı. 1823-cü ildə San Xuan de Ulua qalasında qalan ispan qoşunları müstəqilliyini elan etmiş Meksika şəhəri Verakruz üzərinə atəş açdılar. 1825-ci ildə isə San Xuan de Ulua qalasındakı son ispan qoşunları şəhəri tərk etdi.
İstinadlar
| ]- http://www.veracruz.gob.mx/desarrolloeconomico/el-estado-de-veracruz/.
- "The History of Veracruz". The History Channel. 8 fevral 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- Sanchez Diez, Jaime R. "Estudio sobre reestructuración portuaria - Impacto Social Sinopsis Histurica del Puerto de Veracruz" [Study about the port's restructuring- Social Impact Historic Sinopsis of the Port of Veracruz] (ispan). Puerto de Veracruz Organización Internacional. 18 oktyabr 2000. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- "Historia de San Juan de Ulúa" [San-Xuan-de-Ulua Qalasının Tarixi]. es. 11 yanvar 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- "Enciclopedia de los Municipios de México Veracruz Ignacio de la Llave" (ispan). INAFED. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- Diaz, B., 1963, The Conquest of New Spain, London: Penguin Books, ISBN
- Sanchez Diez, Jaime R. "Estudio sobre reestructuración portuaria - Impacto Social Sinopsis Histurica del Puerto de Veracruz" ["Limanın yenidən qurulması haqqında tədqiqat – Sosial təsir və Verakruz Limanının tarixi sinopsisi"] (ispan). Puerto de Veracruz Organización Internacional. 18 oktyabr 2000. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- "Enciclopedia de los Municipios de México Veracruz Ignacio de la Llave" (ispan). INAFED. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- "The History of Veracruz". The History Channel. 8 fevral 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2009.
- "Veracruz in la" [Veracruz in history] (ispan). H Ayuntamiento de Veracruz. 19 iyun 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- https://www.ub.edu/geocrit/b3w-456.htm?utm_s
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
19 10 40 sm e 96 07 58 q u H G Y O Vikipediya azad ensiklopediya VerakruzVeracruzGerb19 10 40 sm e 96 07 58 q u H G Y OOlke MeksikaBelediyye prezidenti Ramon Poo HilTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 22 aprel 1519Evvelki adlari Sahesi 78 815 km Merkezin hundurluyu 10 mSaat qursagi yaydaEhalisiEhalisi 552 156 nefer 2010 Aqlomerasiya 702 394Etnoxronim Veracruzano a Jarocho a Resmi dili ispan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 52 229Poct indeksi 91690 91969Digerveracruzmunicipio gob mx isp Verakruz Vikianbarda elaqeli mediafayllar Verakruz isp Veracruz Heqiqi Xac resmi olaraq Qehreman Verakruz isp Heroica Veracruz Meksikanin Verakruz statinda Meksika Korfezi sahilinde yerlesen liman seheri ve belediyyedir Bir sira menbelerde meselen BSE nin birinci nesrinde Vera Kruz kimi qeyd olunur Seher 22 aprel 1519 cu ilde Ernan Kortes terefinden tesis edilib Statin paytaxti Xalapadan 90 km cenub serqde yerlesir Statin en boyuk ehalisi olan seheridir 2010 cu il siyahiyaalmasina gore seher daxilinde ehali 552 156 nefer belediyyede ise 702 394 neferdir Verakruz Meksikanin en qedim en boyuk ve tarixi baximdan en vacib liman seheridir 1948 ci ilde prezident Aleman Valdesin fermani ile Verakruz seherine dord defe xarici isgala meruz qalmasi serefine Dord defe qehreman hormetli leqebi verilmisdir Etimologiya span Verakruz adi esasen Vera Cruz kimi Latinca Vera Crux Heqiqi Xac sozunden gelir 1519 cu il 22 aprel Muqeddes Cume gunu Kortes Villa Rica Zengin Kend yasayis menteqesini quraraq bu yeri Heqiqi Xaca hediyye olaraq hesr etmisdir Tarixi span Yeni Ispaniyanin vitse kralligi 1518 1821 Verakruzda tapilmis 10 13 cu esrlere aid Astek Qartali tesvir eden Toltek oymasi Metropolitan Incesenet Muzeyi Ispan konkistadoru Xuan de Qrixalva Bernal Diaz del Kastilyo ile birlikde 1518 ci ilde adaya gelibler daha sonra bu ada San Xuan de Ulua adlandirilib Ispanlar adaya bu adi vermisdiler cunki onlar Yehya Meryem Gununde 24 iyun cixmisdilar ve kapitana hormet elameti olaraq adlandirmisdilar De Ulua adi ise Asteklerin yerli adindan koluha ve ya akolhua gelir Aztek sozunden tedricen Ulua formasi yaranmisdir 1615 ci ilde Verakruz ve San Xuan de Ulua Qalasinin tesviri Verakruz seheri Ernan Kortes terefinden 1519 cu ilde tesis edilse de o vaxt bolge II Montezumaya ve onun Astek imperiyasinin terkibine daxil idi Kortes ve onun adamlari Qrixalvanin gemi ile dayandigi adanin qarsisindaki sahile cixdilar bu yerin evvelki adi Calciuekan idi Kortes Fransisko de Montexo ve yasayis menteqesini quraraq ona Villa Rica de la Vera Cruz adini vermisler 102Villa Rica zengin kend adi burada tapilan qizili nezerde tuturdu Vera Kruz Heqiqi Xac ise elave olundu cunki Kortes ekspedisiyasi Xristian muqeddes gunu Muqeddes Cume gunu enmisdi Kortes ve onun esgerleri Astek hokmdarlarini legv edib ali mehkeme hakimi isp Justicia Mayor ve General kapitan vezifelerine secdikde onlar Amerika qitesinde ilk seher surasini yaratdilar Seher Amerika qitesinin quru hissesinde Avropa aile sexsiyyetini alan ilk seher olmusdur bu 4 iyul 1523 cu ilde Ispaniyanin Valyadolid seherinde V Karl terefinden tesdiqlenmisdir 1836 ci ilde Verakruzun Zokalo meydani Ilkin meskunlasma 1525 ci ilde Huitzilapan ve ya Antiqua cayinin mensebinde yerlesen ve bu gun Antiqua kimi taninan eraziye kocuruldu Bu seheri limandan ayirdi cunki gemiler dayaz caya daxil ola bilmirdi Gemiler San Xuan de Ulua limaninda lovber salmaga davam edir yuklerin gemilere yuklenmesi ve bosaldilmasi ucun ise kicik qayiqlardan istifade olunurdu Meksikanin diger bolgelerinde oldugu kimi yerli xalqlar da Avropa menseli yoluxucu xesteliklerin yayilmasindan eziyyet cekdi ve temasdan sonra ehali keskin sekilde azaldi Portuqaliya imperiyasi Verakruz limani vasitesile Afrikadan qullar getirmeye basladi XVI esrde bu stat Meksikada en cox qul ehalisine malik idi Qul ticareti legv edilmezden evvel ise Meksika Amerikada Braziliyadan sonra Afrika menseli qullarin sayina gore ikinci yerde idi menbe gosterilmelidir Verakruz Yeni Ispaniyada en muhum liman idi ve burada Mexiko seherindekinden daha varli ve firavan olan boyuk bir tacir tebeqesi movcud idi Ispan xezine donanmasinin her il Ispaniyaya geden ve oradan qayidan iki seferi zamani yuklerin toplanmasi ucun Verakruzda hamballar qatircilar naviqatorlar denizciler podratcilar tacirler ve mulki memurlar bir araya gelirdi 1568 ci ilde Armada admirali Fransisko Lukan Verakruzda techizat toplayan ve Frensis Dreykin rehberlik etdiyi ingilis ozel quldurlarinin donanmasini ugurla pusquya saldi XVI esrin sonlarina dogru ispanlar Verakruzu Kordoba Orizaba Puebla Xalapa ve Perote kimi diger seherlerle birlesdiren yollar insa etdiler Esas ixrac mehsullari qizil ve gumus idi Bu veziyyet seherin quldurlarla bagli problemlerle uzlesmesine sebeb oldu ve XVI esrin ortalarinda Qrixalvanin sahile cixdigi adada San Xuan de Ulua qalasinin insasini sertlendirdi 1600 cu ilde gomruk memurlarindan yayinmaq meqsedile genismiqyasli mal qacaqmalciligi bas verdikde Ispaniya taci bu ticareti azaltmaq ucun yasayis menteqesinin evvelki yerine qaytarilmasini emr etdi Adada mallarin gomruk nezaretinden kecmesini temin etmek ucun liman qurgulari ve musahide qullesi insa olundu XVII esrin evvellerinde esas ictimai binalar tikildi belediyye sarayi Nuestra Senora de la Merced monastiri ve Nuestra Senora de Loreto xestexanasi 1618 ci ilde bas veren yangin seherin boyuk hissesini demek olar ki kule donderdi 1640 ci ilde quldurlara qarsi elave mudafie meqsedile Barlovento Armadasi burada yerlesdirildi Ispaniyanin reqib dovletlerini temsil eden ve un rehberlik etdiyi quldurlar 1683 cu ilde Verakruza hucum etdiler XVIII esrde Verakruzun mudafiesi guclendirildi seherin etrafina divar insa olundu 1790 Santyaqo Baluarte qalasi ve qapilar tikildi hemcinin San Xuan de Ulua qalasi indiki gorunusune temir edildi Bu tedbirler deyerli limani qorumaq meqsedile heyata kecirildi xususile de Britaniyanin Havanani muhasireye aldigi 1762 kimi isgal tehlukesi sebebinden Ispaniya imperiyasinin istedadli herbi muhendisleri Verakruzda cemlesdirildi ve nin Meksika Korfezi sahilini Ispaniyanin dusmenlerinin hucumlarindan qorumaq isine celb olundu bu dovrde Ispaniya imperiyasi hazirki Venesueladan Floridaya qeder uzanirdi Verakruzun Tarixi Merkezini teskil eden coxsayli binalar ve muessiseler de mehz bu dovrden qalib meselen Kafedral 1731 San Karlos Herbi Xestexanasi 1731 ve muasir su techizati ve kanalizasiya sistemleri 1804 cu ilde Balmis ekspedisiyasi cicek peyvendi ile Verakruz seherine geldi peyvend buradan butun ya dasindi XIX esr ise silahli qarsidurmalarla yadda qaldi Meksika Muharibesi zamani Ispaniya burada qosunlar yerlesdirdi ki Mexiko seherinin Ispaniya ile deniz elaqesi qorunsun 1816 ci ilde usyana qarsi royalist qosunlara komandanliq etdi 1820 ci ilde Santa Annanin manee toretmek cehdlerine baxmayaraq usyancilar seheri ele kecirdiler Yeni Ispaniyanin son vitse krali 1821 ci ilde Verakruza geldi ve San Xuan de Ulua qalasinda ile ni imzaladi 1823 cu ilde San Xuan de Ulua qalasinda qalan ispan qosunlari musteqilliyini elan etmis Meksika seheri Verakruz uzerine ates acdilar 1825 ci ilde ise San Xuan de Ulua qalasindaki son ispan qosunlari seheri terk etdi Istinadlar span http www veracruz gob mx desarrolloeconomico el estado de veracruz The History of Veracruz The History Channel 8 fevral 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 Sanchez Diez Jaime R Estudio sobre reestructuracion portuaria Impacto Social Sinopsis Histurica del Puerto de Veracruz Study about the port s restructuring Social Impact Historic Sinopsis of the Port of Veracruz ispan Puerto de Veracruz Organizacion Internacional 18 oktyabr 2000 Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 Historia de San Juan de Ulua San Xuan de Ulua Qalasinin Tarixi es 11 yanvar 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 Enciclopedia de los Municipios de Mexico Veracruz Ignacio de la Llave ispan INAFED Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 Diaz B 1963 The Conquest of New Spain London Penguin Books ISBN 0140441239 Sanchez Diez Jaime R Estudio sobre reestructuracion portuaria Impacto Social Sinopsis Histurica del Puerto de Veracruz Limanin yeniden qurulmasi haqqinda tedqiqat Sosial tesir ve Verakruz Limaninin tarixi sinopsisi ispan Puerto de Veracruz Organizacion Internacional 18 oktyabr 2000 Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 Enciclopedia de los Municipios de Mexico Veracruz Ignacio de la Llave ispan INAFED Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 The History of Veracruz The History Channel 8 fevral 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2009 Veracruz in la Veracruz in history ispan H Ayuntamiento de Veracruz 19 iyun 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 oktyabr 2009 https www ub edu geocrit b3w 456 htm utm s Kateqoriyalar Elifba sirasina gore yasayis menteqeleri1519 cu ilde yaranan yasayis menteqeleriMeksika seherleriGizli kateqoriyalar Vikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerVikipediya URL modulu qarisiq olan sehifelerVikipediya Menbesiz meqalelerKartographer uzantisindan istifade eden sehifeler


