Vatnajökull Milli Parkı — İslandiyadakı üç milli parkdan biridir. Bütün Vatnajökull buzlaqlarını və ətrafındakı geniş əraziləri əhatə edir. Bunlara cənub-qərbdəki Skaftafell və şimalda Jökulsargljufurda mövcud olan milli parklar daxildir. Vatnajökull Milli Parkı bənzərsiz keyfiyyətlərə, eyni zamanda çayların, buzlaqların, vulkanik və geotermal qüvvələrin yaratdığı geniş mənzərə xüsusiyyətlərinə malikdir.
Vatnajökull Milli Parkı 5 iyul2019-cu ildə Dünya İrsi Ərazisi olaraq qeyd edilmişdir.
Tarixi
Vatnajökull Milli Parkı 7 iyun2008-ci ildə yaradılıb. Park qurulduqda 12000 km2 ərazini əhatə edirdi. Lakin Lakagiqar, Lanqisjor, Krepputunqa və Jökulsarlon (ətraf əraziləri daxil olmaqla) əlavələri ilə parkın sahəsi genişləmişdir. Hal-hazırda parkın sahəsi 14,141 km2dir. Park İslandiyanın təxminən 14% -ni əhatə edərək Avropanın ikinci ən böyük milli parkına çevrilmişdir.
Coğrafiya və geologiya
Vatnajökull Avropanın qütb xaricindəki ən böyük buzlağıdır. Səthi sahəsi 8,100 km2dir. Qalınlığı 400-600 m, ən çoxu 950 m olan buzlaqbuz çox dağları, dərələri və yaylaları gizlədir. Buzlağın bəzi aktiv mərkəzi vulkanları gizlədir. Onlardan ən böyüyü Baurdarbunga və ən fəal isə Grimsvötndür. Buz təbəqəsi dəniz səviyyəsindən 2000 m-dən çox yüksəkliyə qalxsa da, buzlağın əsası dəniz səviyyəsindən 300 m aşağı olan ən aşağı nöqtəyə çatır. Buz təbəqəsi dəniz səviyyəsindən 2000 m-dən çox yüksəkliyə qalxsa da, buzlağın əsası dəniz səviyyəsindən 300 m aşağı olan ən aşağı nöqtəyə çatır. İslandiyanın heç bir yerində Mirdalsjökull buzlağı istisna olmaqla, Vatnajökullun cənub tərəfində dənizə artıq yağış və su axmır.
Buzlağı əhatə edən mənzərə son dərəcə müxtəlifdir. Şimal yüksəklikləri güclü axınları olan buzlaq çayları ilə bölünür. Askya, Querkfjöll və Snofell vulkanları, eləcə də vulkanik dağ Herdubreyd bu ərazidən yuxarı qalxır. Bir zamanlar, nəhəng buzlaq selləri şimal hissədəki Jokulsarqlufur kanyonunu meydana gətirmişdir. Vatnajökullun cənub tərəfi bir çox yüksək dağ silsilələri ilə örtülüdür. Buzlağın cənub hissəsi Mərkəzi Örafajökull vulkanını və İslandiyanın ən yüksək zirvəsi olan Hvannadalshnukuru əhatə edir. Yüksək buz ilə örtülü Skaftafellin bitki vahidi Skeydara çayının qərb tərəfində qorunan qara qumlarla əhatəlidir. Vulkanik aktivlik 1783–1784-cü illərdə lava püskürmələrini, Vatnajökullun qərbindəki mənzərəsini də xarakterizə edir. Buzlağın şimal-qərbindəki Vonarskard rəngarəng yüksək temperaturlu bir bölgə olub, şimali və cənubi İslandiya arasındakı su hövzəsidir.
İqlimi
Milli Parkın müxtəlif yüksəkliklərlə əhatə etdiyi geniş bir ərazidə hava əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər. Vatnajökull buz örtüyünün cənubundakı aşağı ərazilərdə yağıntılar çoxdur. İldə 1000 mm-dən 3000 mm-ə qədərdir. Temperaturlar yayda 10 ° C ilə 20 ° C arasında dəyişir, qışı isə daha sakit keçir. Dağlarda və buz örtüyünün özündə illik yağış 4000 ilə 5000 mm arasında ola bilər, əksər hissəsi qar şəklində olur. Sərt bir qışdan sonra Örafajökullda qarın dərinliyi 10 m ilə 15 m arasında olur. Qarların bir hissəsi əriyir, qalan hissəsi isə buzlaq buzlarını əmələ gətirir. Bu proses Vatnajökull buz örtüklərinin qar xəttində baş verir.
Buz örtüyünün cənub hissəsindəki temperatur demək olar ki, həmişə qışda sıfırın altında olur və −20 ° C və ya −30 ° C-ə çata bilər. Buz örtüyünün şimalında illik yağıntı azdır.
Avqust 12, 2021
vatnajökull, milli, parkı, islandiyadakı, üç, milli, parkdan, biridir, bütün, vatnajökull, buzlaqlarını, ətrafındakı, geniş, əraziləri, əhatə, edir, bunlara, cənub, qərbdəki, skaftafell, şimalda, jökulsargljufurda, mövcud, olan, milli, parklar, daxildir, bənzə. Vatnajokull Milli Parki Islandiyadaki uc milli parkdan biridir Butun Vatnajokull buzlaqlarini ve etrafindaki genis erazileri ehate edir Bunlara cenub qerbdeki Skaftafell ve simalda Jokulsargljufurda movcud olan milli parklar daxildir Vatnajokull Milli Parki benzersiz keyfiyyetlere eyni zamanda caylarin buzlaqlarin vulkanik ve geotermal quvvelerin yaratdigi genis menzere xususiyyetlerine malikdir Vatnajokull Milli Parki 5 iyul 2019 cu ilde Dunya Irsi Erazisi olaraq qeyd edilmisdir Tarixi RedakteVatnajokull Milli Parki 7 iyun 2008 ci ilde yaradilib Park qurulduqda 12000 km2 erazini ehate edirdi Lakin Lakagiqar Lanqisjor Krepputunqa ve Jokulsarlon etraf erazileri daxil olmaqla elaveleri ile parkin sahesi genislemisdir Hal hazirda parkin sahesi 14 141 km2dir Park Islandiyanin texminen 14 ni ehate ederek Avropanin ikinci en boyuk milli parkina cevrilmisdir Cografiya ve geologiya RedakteVatnajokull Avropanin qutb xaricindeki en boyuk buzlagidir Sethi sahesi 8 100 km2dir Qalinligi 400 600 m en coxu 950 m olan buzlaq buz cox daglari dereleri ve yaylalari gizledir Buzlagin bezi aktiv merkezi vulkanlari gizledir Onlardan en boyuyu Baurdarbunga ve en feal ise Grimsvotndur Buz tebeqesi deniz seviyyesinden 2000 m den cox yuksekliye qalxsa da buzlagin esasi deniz seviyyesinden 300 m asagi olan en asagi noqteye catir Buz tebeqesi deniz seviyyesinden 2000 m den cox yuksekliye qalxsa da buzlagin esasi deniz seviyyesinden 300 m asagi olan en asagi noqteye catir Islandiyanin hec bir yerinde Mirdalsjokull buzlagi istisna olmaqla Vatnajokullun cenub terefinde denize artiq yagis ve su axmir Buzlagi ehate eden menzere son derece muxtelifdir Simal yukseklikleri guclu axinlari olan buzlaq caylari ile bolunur Askya Querkfjoll ve Snofell vulkanlari elece de vulkanik dag Herdubreyd bu eraziden yuxari qalxir Bir zamanlar neheng buzlaq selleri simal hissedeki Jokulsarqlufur kanyonunu meydana getirmisdir Vatnajokullun cenub terefi bir cox yuksek dag silsileleri ile ortuludur Buzlagin cenub hissesi Merkezi Orafajokull vulkanini ve Islandiyanin en yuksek zirvesi olan Hvannadalshnukuru ehate edir Yuksek buz ile ortulu Skaftafellin bitki vahidi Skeydara cayinin qerb terefinde qorunan qara qumlarla ehatelidir Vulkanik aktivlik 1783 1784 cu illerde lava puskurmelerini Vatnajokullun qerbindeki menzeresini de xarakterize edir Buzlagin simal qerbindeki Vonarskard rengareng yuksek temperaturlu bir bolge olub simali ve cenubi Islandiya arasindaki su hovzesidir Iqlimi RedakteMilli Parkin muxtelif yuksekliklerle ehate etdiyi genis bir erazide hava ehemiyyetli derecede deyise biler Vatnajokull buz ortuyunun cenubundaki asagi erazilerde yagintilar coxdur Ilde 1000 mm den 3000 mm e qederdir Temperaturlar yayda 10 C ile 20 C arasinda deyisir qisi ise daha sakit kecir Daglarda ve buz ortuyunun ozunde illik yagis 4000 ile 5000 mm arasinda ola biler ekser hissesi qar seklinde olur Sert bir qisdan sonra Orafajokullda qarin derinliyi 10 m ile 15 m arasinda olur Qarlarin bir hissesi eriyir qalan hissesi ise buzlaq buzlarini emele getirir Bu proses Vatnajokull buz ortuklerinin qar xettinde bas verir Buz ortuyunun cenub hissesindeki temperatur demek olar ki hemise qisda sifirin altinda olur ve 20 C ve ya 30 C e cata biler Buz ortuyunun simalinda illik yaginti azdir Menbe https az wikipedia org w index php title Vatnajokull Milli Parki amp oldid 5599277, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
