fbpx
Wikipedia

Vandom sütunu

Vandom sütunu (fr. la colonne Vendôme) — Parisdə Vandom meydanında sütun. Sütun eyniadlı meydanda ucaldılmışdır.

Vandom sütunu
fr. la colonne Vendôme
48°52′02″ şm. e. 2°19′45″ ş. u.
Ölkə  Fransa
Şəhər Paris
Yerləşir Parisin 1-ci rayonu[d]
Memar J.B.Leper
J.Qonduen
Sifarişçi Napoleon
Tikilmə tarixi 1806-1810
Üslubu ampir
Hündürlüyü 44,3 m
Fransa tarixi abidələri
İstinad nöm.PA00085790
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Meydanın özü 12 sentyabr 1685 ci il dekretinə əsasən, 13 avqust 1699 cu ildə XIV Lüdoviqin zamanında memar fr. Jules Hardouin-Mansart tərəfindən salınmışdır. O zaman meydanın mərkəzində XIV Lüdoviqin atlı heykəli yerləşmişdir. Böyük Fransa inqilabından sonra meydan 7 avqust 1792 ci ildə dağıdılır. 1799 cu ildən meydan Vandom adını almış olur. 1 oktyabr 1803 cü il Napoleonun dekretinə əsasən meydanda yeni bir sütun tikilir. Vandom sütunu Romadakı Trayan sütununun bənzəri olub, 1805-ci il Rusiya - Avstriya - Fransa müharibəsi zamanı Fransa ordusunun Austerlits döyüşündəki qələbəsi şərəfinə ələ keçirilmiş 133 qənimət topunun əridilməsindən tökülmüşdür. 1,5 milyon liver dəyərində olan bu tikili “Böyük Ordü sütunu” fr. Colonne de la Grande Armée adlandırılır. 1814 cü ildə sütun üzərində qoyulmuş olan IV Henrixin atlı hüykəli 1 mart 1833 cü ildə Napoleonun atlı heykəli ilə əvəz edilir.

12 aprel 1871 ci il. Kommuna dekret qəbul edir:

12 aprel 1871 ci il. Kommuna dekret qəbul edir:
“Paris Kommunası hesab edir ki, Vandom meydanındakı İmperator sütunu barbar heykəli olub, zorakılığın və yalançı şöhrətin rəmzidir, militarizmı tərənnüm, beynəlxalq hüququ inkar edir, qalibin məğlubu təhqir etməsi Fransa Respublikasının üç əsas prinsipindən birinə — Qardaşlığa təhdiddir, qərar verilir: Tək və birinci maddə. — Vandom meydanındakı sütun ləğv ediləcəkdir.”

15 may 1871-ci ildə monument Paris kommunası tərəfindən dağıdılır. Kommuna üzvü rəssam Qustav Kurbe sütunu Əlillər Evinin ərazisinə kıçürməyi təklif edir. Lakin inqilan əhval ruhiyyəli Paris sakinləri onu tamam uçurulmasını tələb edirlər. Sütunun qonşuluğunda yaşayan kommunaçı rəssam Qustav Kurbe həm siyasi, həm də estetik cəhətdən sütunun uyğunsuzluğunu əsas gətirərək sökülməsini israr edir və işə rəhbərliyi öz boynuna götürür. Sütun iki uğursuz cəhddən sonra kəndir və bucurqadın köməyi ilə aşırılır. Tunc lövhələr saxlanılır və Kommuna rejimi devrildikdən sonra 1873 cü ildə sütun onument yeni respublikanın pesidenti fr. Patrice de Mac-Mahon tərəfindən Qustav Kurbenin öz hesabına bərpa etdiir. Ölümünə qədər müflisləşmiş rəssam Qustav Kurbe xərci tam ödəyə bilmir.

Napoleonun heykəli

Sütunun üstündəki ilk Napoleonun heykəli heykəltəraş fr. Antoine-Denis Chaudet (1763−1810) tərəfindən hazırlanmışdır. 1814 cü ildə götürülərək 1818 ci ildə əridilir. Yuli monarxiyası 1833 cü ildə fr. Charles Émile Seurre-ə yeni heykəl hazırlamağı tapşırır. Bu heykəldə Napoleon “petit caporal” - kiçik onbaşı kimi təsvir edilir. Halhazıda bu heykəl Əlillər Evinin həyətində qoyulmuşdur. III Napoleon birinci heykəlin (heykəltəraş fr. Augustin-Alexandre Dumont tərəfindən) sürətini hazırlatdıraraq ikincini əvəz etdirir.

Abidə haqqında məlumat

Vandom sütununun hündürlüyü 44,3 m, diametri isə 3,65 m-dir. Sütun özü 96 daş barabanının üzərində qoyulmuşdur. Sütun özü isə doyüş səhnələrindən cızılmış 280 m uzunluğa malik 425 bürünc lövhələrdən ibarətdir.

Vandom sütununun III və II heykəlləri
 
NEAPOLIO IMP AVG
MONVMENTVM BELLI GERMANICI
ANNO MDCCCV
TRIMESTRI SPATIO DVCTV SVO PROFLIGATI
EX AERE CAPTO
GLORIAE EXERCITVS MAXIMI DICAVIT

Tərcüməsi:
NAPOLEON İMPRATOR AVQUST
BU ABİDƏNİ ALMANLLARLA MÜHARİBƏYƏ İTİFAT EDİR
ONUN RƏHBƏRLİYİ ALTINDA ÜÇ AY ƏRZİNDƏ
DÜŞMƏN BÜRÜNCÜNÜ QƏNİMƏT GÖTÜRƏN
BÖYÜK ORDU ŞƏRƏFİNƏ

 <

İstinadlar

  1. base Mérimée (fr.) — ministère de la Culture, 1978.
  2. MobileReference, Paris Sights, 2010, o. S.
  3. Destruction de la Colonne Vendôme à Paris en 1871
  4. Paul d’Abrest: Courbet und die Vendôme-Säule.. In: Adolf Kröner (Hrsg.): Die Gartenlaube, Heft 9, S. 148-150. Ernst Keil’s Nachfolger, Leipzig 1878, S. 148.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

vandom, sütunu, colonne, vendôme, parisdə, vandom, meydanında, sütun, sütun, eyniadlı, meydanda, ucaldılmışdır, colonne, vendôme48, ölkə, fransaşəhər, parisyerləşir, parisin, rayonu, memar, leperj, qonduensifarişçi, napoleontikilmə, tarixi, 1806, 1810üslubu, a. Vandom sutunu fr la colonne Vendome Parisde Vandom meydaninda sutun Sutun eyniadli meydanda ucaldilmisdir Vandom sutunufr la colonne Vendome48 52 02 sm e 2 19 45 s u Olke FransaSeher ParisYerlesir Parisin 1 ci rayonu d 1 Memar J B LeperJ QonduenSifarisci NapoleonTikilme tarixi 1806 1810Uslubu ampirHundurluyu 44 3 mFransa tarixi abideleriIstinad nom PA00085790 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 1 1 Napoleonun heykeli 2 Abide haqqinda melumat 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerTarixi RedakteMeydanin ozu 12 sentyabr 1685 ci il dekretine esasen 13 avqust 1699 cu ilde XIV Ludoviqin zamaninda memar fr Jules Hardouin Mansart terefinden salinmisdir O zaman meydanin merkezinde XIV Ludoviqin atli heykeli yerlesmisdir Boyuk Fransa inqilabindan sonra meydan 7 avqust 1792 ci ilde dagidilir 1799 cu ilden meydan Vandom adini almis olur 1 oktyabr 1803 cu il Napoleonun dekretine esasen meydanda yeni bir sutun tikilir Vandom sutunu Romadaki Trayan sutununun benzeri olub 1805 ci il Rusiya Avstriya Fransa muharibesi zamani Fransa ordusunun Austerlits doyusundeki qelebesi serefine ele kecirilmis 133 qenimet topunun eridilmesinden tokulmusdur 2 1 5 milyon liver deyerinde olan bu tikili Boyuk Ordu sutunu fr Colonne de la Grande Armee adlandirilir 1814 cu ilde sutun uzerinde qoyulmus olan IV Henrixin atli huykeli 1 mart 1833 cu ilde Napoleonun atli heykeli ile evez edilir 12 aprel 1871 ci il Kommuna dekret qebul edir 12 aprel 1871 ci il Kommuna dekret qebul edir Paris Kommunasi hesab edir ki Vandom meydanindaki Imperator sutunu barbar heykeli olub zorakiligin ve yalanci sohretin remzidir militarizmi terennum beynelxalq huququ inkar edir qalibin meglubu tehqir etmesi Fransa Respublikasinin uc esas prinsipinden birine Qardasliga tehdiddir qerar verilir Tek ve birinci madde Vandom meydanindaki sutun legv edilecekdir Orijinal metn fr La Commune de Paris considerant que la colonne imperiale de la place Vendome est un monument de barbarie un symbole de force brute et de fausse gloire une affirmation du militarisme une negation du droit international une insulte permanente des vainqueurs aux vaincus un attentat perpetuel a l un des trois grands principes de la Republique francaise la fraternite decrete article unique La colonne Vendome sera demolie 3 15 may 1871 ci ilde 4 monument Paris kommunasi terefinden dagidilir Kommuna uzvu ressam Qustav Kurbe sutunu Eliller Evinin erazisine kicurmeyi teklif edir Lakin inqilan ehval ruhiyyeli Paris sakinleri onu tamam ucurulmasini teleb edirler Sutunun qonsulugunda yasayan kommunaci ressam Qustav Kurbe hem siyasi hem de estetik cehetden sutunun uygunsuzlugunu esas getirerek sokulmesini israr edir ve ise rehberliyi oz boynuna goturur 4 Sutun iki ugursuz cehdden sonra kendir ve bucurqadin komeyi ile asirilir 4 Tunc lovheler saxlanilir ve Kommuna rejimi devrildikden sonra 1873 cu ilde sutun onument yeni respublikanin pesidenti fr Patrice de Mac Mahon terefinden Qustav Kurbenin oz hesabina berpa etdiir Olumune qeder muflislesmis ressam Qustav Kurbe xerci tam odeye bilmir Napoleonun heykeli Redakte Sutunun ustundeki ilk Napoleonun heykeli heykelteras fr Antoine Denis Chaudet 1763 1810 terefinden hazirlanmisdir 1814 cu ilde goturulerek 1818 ci ilde eridilir Yuli monarxiyasi 1833 cu ilde fr Charles Emile Seurre e yeni heykel hazirlamagi tapsirir Bu heykelde Napoleon petit caporal kicik onbasi kimi tesvir edilir Halhazida bu heykel Eliller Evinin heyetinde qoyulmusdur III Napoleon birinci heykelin heykelteras fr Augustin Alexandre Dumont terefinden suretini hazirlatdiraraq ikincini evez etdirir Abide haqqinda melumat RedakteVandom sutununun hundurluyu 44 3 m diametri ise 3 65 m dir Sutun ozu 96 das barabaninin uzerinde qoyulmusdur Sutun ozu ise doyus sehnelerinden cizilmis 280 m uzunluga malik 425 burunc lovhelerden ibaretdir Vandom sutununun III ve II heykelleri NEAPOLIO IMP AVGMONVMENTVM BELLI GERMANICIANNO MDCCCVTRIMESTRI SPATIO DVCTV SVO PROFLIGATIEX AERE CAPTOGLORIAE EXERCITVS MAXIMI DICAVIT Tercumesi NAPOLEON IMPRATOR AVQUSTBU ABIDENI ALMANLLARLA MUHARIBEYE ITIFAT EDIRONUN REHBERLIYI ALTINDA UC AY ERZINDEDUSMEN BURUNCUNU QENIMET GOTURENBOYUK ORDU SEREFINE lt Istinadlar Redakte base Merimee fr ministere de la Culture 1978 MobileReference Paris Sights 2010 o S Destruction de la Colonne Vendome a Paris en 1871 1 2 3 Paul d Abrest Courbet und die Vendome Saule In Adolf Kroner Hrsg Die Gartenlaube Heft 9 S 148 150 Ernst Keil s Nachfolger Leipzig 1878 S 148 Hemcinin bax RedakteVandom meydani Vikianbarda Vandom sutunu ile elaqeli mediafayllar var Xarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Vandom sutunu amp oldid 6043323, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.