fbpx
Wikipedia

Trayan sütunu

Trayan sütunu (lat. Colonna Traiana) — Romada Trayan meydanında sütun. 113-cü ildə Trayanın daklar üzərindəki qələbənin şərəfinə ucaldılıb. Memarı Dəməşqli Apollodor. Sütun Ulpiya bazilkasının arxasında ucaldılıb. Mərmərdən olan Trayan sütunu həmdə iki böyük kitabxana arasında yerləşir:yunan və latın kitabxanası

Trayan sütunu
Colonna Traiana
41°53′45″ şm. e. 12°29′03″ ş. u.
Ölkə İtaliya İtaliya
Şəhər Roma
Yerləşir Trayan forumu
Memar Dəməşqli Apollodor
Sifarişçi Trayan
Tikilmə tarixi 113
Üslubu Qədim Roma memarlığı
Material mərmər
Rəsmi sayt stoa.org/trajan/
Rəsmi adı: Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura
TipiMədəni
Kriteriyai,ii,iii,iv,vi
Təyin edilib1980
İstinad nöm.91
Dövlətİtaliya
RegionAvropa
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

 
114-cü ilin pulunda Trayan və sütunun təsviri.

Trayan Mark Ulpi İspan mənşəli olmaqla, öz karyerasına adi legionerlikdən başlamış və iperatorluğa qədər yüksəlmişdir . Həyatı boyu davamsız olaraq müharibələrdə iştirak etmiş: Dakiyada(Müasir Rumuniya ərazisi), Şimali Ərəbistanda, Parfiyada və Romaya əvəzolunmaz tövhələr vermişdir. Onun zamanında Roma heç bir vaxt bu səviyyəyə gəlməmişdir, imperiyanın sərhədləri bu qədər genişlənməmişdir. Onun sələfləri bu sərhədləri genişləndirə bilmədilər, sadəcə qoruyub saxladılar. İlk vaxtlar sütunun zirvəsində qartal, imperatorun ölümundən sonra isə Trayanın heykəli qoyuldu. 1588-ci ildə isə V Skist sütunda Müqəddəs Pyotrun heykəlini ucaltdı. Sütun 113-cü ildə inşa olunub.

Trayan öldükdən sonra onun və yoldaşının kül urnada sütunun içərisində yerləşdirildi. 1900 il orjinallığını qorumuş və heç bir rekanustruksiyaya məruz qalmayan Trayan sütunu Roma şəhərinin simvollarından biri hesab olunur.

Xarakteriskası

Postament

Postamentin hündürlüyü 5,27 metr, eni 5,5 metrdir. Postamentin fundamentini travertin təşkil edir. Postament üç tərəfədən trofey barelyefi ilə bəzədilib. Dört küncdə duran qartallar dəfinə əkilini saxlayır. Postament daxilinə iki bölmə var; pilləkənlərə gedən bölmə və Trayanın urnasının yerləşdiyi otaq.

Yazı

Maraqlıdır ki, Trayan sütunun özündə heç bir yazı yoxdur. Ancaq postamentdə, girişin üstündə yeganə yazı nümunəsi var. Şəkildəndə aydın görsənir ki, yazının sonuncu sətri zədələnib, ancaq bu mətnin bərpasında elə bir çətinlik yaratmayıb.

 
Girişdə roma kapital şirifti ilə yazılmış yazı.
 

SENATVS•POPVLVSQVE•ROMANVS
IMP•CAESARI•DIVI•NERVAE•F•NERVAE
TRAIANO•AVG•GERM•DACICO•PONTIF
MAXIMO•TRIB•POT•XVII•IMP•VI•COS•VI•P•P•
AD•DECLARANDVM•QVANTAE•ALTITVDINIS
MONS•ET•LOCVS•TANT[IS•OPER]IBVS•SIT•EGESTVS

 

Sütun

Hündürlüyü 39,86 metr olan bu sütun əslində 100 - lük simvol hesab olunur. Romada 100 fut 29,78 metrdir(sütun üzərinə qoyulmuş postamenti nəzərə almasaq). Sütunun diametri 3,69 metrdir. O 18 blokdan ibarətdir. Blokların hər birinin çəkisi 29-33 tondur. Daxilində olan 185 pilləkən sonda sütunun kapitelisi ilə yekunlaşır. Sütuna 28 dəfə papirus örtüyü sipiral formasında dolandırılıb. Ümumi uzunluğu 190 m, hündürlüyü 1 metrdir.

Sütunun görünüşü

Təsvirlər

Sütun frizində 155 səhnə, 2570 personaj göstərilib(634-dü dakiyalılar). Hər səhnə konkret bir hadisəni ifadə edir. Təsvirlərdə təkcə döyüş səhnələri deyil, həm də yerdəyişmə, tikinti, söhbət və s tipli səhnələrdə var. Təsvirlərdə arxa fonda qala, kənd, körpü, qayalıq, meşə və s.tipli rəsimlərdən istifadə olunub. Təsvirlərdə həmdə zaman və məkan anlayışıda düzgün şeçilib. Aşağıdan yuxarıya doğru təsvirlər xronoloji ardıcillıqla düzüllüb. Gecə, hava şəraiti və illərdə təsvirlərdə diqqəti cəl edir. Təsvirlərdə həmdə simvol və şərtilik gözə çarpır. Hər hansı əsgər fiquru bütün bir bölüyü və ya bir ağac bütov bir meşəni simvolizə edir. Ehtimal olunur ki, təsvirləri heç də tək bir sənətkar işləməyib.

Daxili və spiral pilləkənlər

 
Trayan ordu generalı ilə birgə əsgərlər qarşısında.

Daxili boş olan sütunun içində spiral şəkilli pilləkənlər var. Tam dövrə vurmaq üçün 14 pilləkəndən istifadə olunur. 43 düzbucaqlı pəncərələr içərini işıqlandırır.

Trayanın təsviri

Trayan sütün frizində 59 dəfə təsvir olunub. Hər səhnədə o tək yox insanların əhatəsində görsənir. Təsvirlərdə bir liderə məxsus bütün cəhətlərin Trayanın simasında əks olunmasına çalışılıb; müdrüklük, hərbi bacarıq, natiqliq qabiliyyəti, yüksək insanı hislər və s. Tütün təsvirlərdə Trayan ətrafakılarla ünsüyyətdə və daha çox qolunun bükülmüş pozası diqqəti cəl edir.

Şəkillər

İstinadlar

  1. Колонна Траяна в Риме: история и описание
  2. Колонна Траяна
  3. Колонна Траяна
  4. Paoletti, John T.; Radke, Gary M. (2005), Art in Renaissance Italy (3rd ed.), Laurence King Publishing, ISBN 978-1-85669-439-1
  5. Epigraphik-Datenbank Clauss / Slaby EDCS
  6. Samuel Ball Platner et Thomas Ashby, A topographical dictionary of Ancient Rome, Oxford University Press,‎ 1929, p. 240-244
  7. Martin Galinier, La colonne Trajane et les forums impériaux, Rome, Publications de l'École française de Rome,‎ 2007
  8. Settis, « La colonne Trajane : L'empereur et son public », Revue Archéologique Nouvelle Série, Presses Universitaires de France, vol. 1,‎ 1991, p. 186-198
  9. Ranuccio Bianchi Bandinelli, Roma: l'arte al centro del potere (dalle origini al II secolo d.C.), vol. 1, RCS Corriere della Sera, Milano, RCS, 2005, ISSN 112908500.
  10. Mark Wilson Jones, « One Hundred Feet and a Spiral Stair : The Problem of Designing Trajan's Column », Journal of Roman Archaeology, vol. 6, no 23-28,‎ 1993
  11. Cinzia Conti, « Les sculpteurs de la frise historiée », Dossiers d'archéologie, Éditions Faton, no 359,‎ septembre/octobre 2013
  12. Secondo Reinach, da fonte: Coarelli 1984.
  13. Рим – властитель мира • 25 мая 2009 г.Rossi L., Жихарев Е.
  14. Giangiacomo Martines, « Columna cochlis : la structure », Dossiers d'archéologie, Éditions Faton, no 359,‎ septembre/octobre 2013

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Колонна Траяна в Риме: история и описание
  • Column of Trajan

trayan, sütunu, colonna, traiana, romada, trayan, meydanında, sütun, ildə, trayanın, daklar, üzərindəki, qələbənin, şərəfinə, ucaldılıb, memarı, dəməşqli, apollodor, sütun, ulpiya, bazilkasının, arxasında, ucaldılıb, mərmərdən, olan, həmdə, böyük, kitabxana, a. Trayan sutunu lat Colonna Traiana Romada Trayan meydaninda sutun 113 cu ilde Trayanin daklar uzerindeki qelebenin serefine ucaldilib Memari Demesqli Apollodor Sutun Ulpiya bazilkasinin arxasinda ucaldilib Mermerden olan Trayan sutunu hemde iki boyuk kitabxana arasinda yerlesir yunan ve latin kitabxanasi 1 2 Trayan sutunuColonna Traiana41 53 45 sm e 12 29 03 s u Olke Italiya ItaliyaSeher RomaYerlesir Trayan forumuMemar Demesqli ApollodorSifarisci TrayanTikilme tarixi 113Uslubu Qedim Roma memarligiMaterial mermerResmi sayt stoa org trajan UNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Historic Centre of Rome the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le MuraTipiMedeniKriteriyai ii iii iv viTeyin edilib1980Istinad nom 91DovletItaliyaRegionAvropa Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Xarakteriskasi 2 1 Postament 2 2 Yazi 2 3 Sutun 2 4 Sutunun gorunusu 2 5 Tesvirler 2 6 Daxili ve spiral pillekenler 2 7 Trayanin tesviri 3 Sekiller 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerTarixi Redakte 114 cu ilin pulunda Trayan ve sutunun tesviri Trayan Mark Ulpi Ispan menseli olmaqla oz karyerasina adi legionerlikden baslamis ve iperatorluga qeder yukselmisdir 3 Heyati boyu davamsiz olaraq muharibelerde istirak etmis Dakiyada Muasir Rumuniya erazisi Simali Erebistanda Parfiyada ve Romaya evezolunmaz tovheler vermisdir Onun zamaninda Roma hec bir vaxt bu seviyyeye gelmemisdir imperiyanin serhedleri bu qeder genislenmemisdir Onun selefleri bu serhedleri genislendire bilmediler sadece qoruyub saxladilar Ilk vaxtlar sutunun zirvesinde qartal imperatorun olumunden sonra ise Trayanin heykeli qoyuldu 1588 ci ilde ise V Skist sutunda Muqeddes Pyotrun heykelini ucaltdi 4 Sutun 113 cu ilde insa olunub 5 Trayan oldukden sonra onun ve yoldasinin kul urnada sutunun icerisinde yerlesdirildi 1900 il orjinalligini qorumus ve hec bir rekanustruksiyaya meruz qalmayan Trayan sutunu Roma seherinin simvollarindan biri hesab olunur Xarakteriskasi RedaktePostament Redakte Postamentin hundurluyu 5 27 metr eni 5 5 metrdir Postamentin fundamentini travertin teskil edir 6 Postament uc terefeden trofey barelyefi ile bezedilib Dort kuncde duran qartallar define ekilini saxlayir Postament daxiline iki bolme var pillekenlere geden bolme ve Trayanin urnasinin yerlesdiyi otaq 7 Sutunun postamenti Sutunun asagi hissesinin en kesiyi Piraneziye gore postamentin girisinin dizayni 1774 Postamentin yandan gorunusu Girisdeki yazinin daha aydin gorunusu Yazi Redakte Maraqlidir ki Trayan sutunun ozunde hec bir yazi yoxdur Ancaq postamentde girisin ustunde yegane yazi numunesi var 8 Sekildende aydin gorsenir ki yazinin sonuncu setri zedelenib ancaq bu metnin berpasinda ele bir cetinlik yaratmayib Girisde roma kapital sirifti ile yazilmis yazi SENATVS POPVLVSQVE ROMANVSIMP CAESARI DIVI NERVAE F NERVAETRAIANO AVG GERM DACICO PONTIFMAXIMO TRIB POT XVII IMP VI COS VI P P AD DECLARANDVM QVANTAE ALTITVDINISMONS ET LOCVS TANT IS OPER IBVS SIT EGESTVS Sutun Redakte Hundurluyu 39 86 metr olan bu sutun eslinde 100 luk simvol hesab olunur Romada 100 fut 29 78 metrdir sutun uzerine qoyulmus postamenti nezere almasaq 9 Sutunun diametri 3 69 metrdir O 18 blokdan ibaretdir 6 Bloklarin her birinin cekisi 29 33 tondur 10 Daxilinde olan 185 pilleken sonda sutunun kapitelisi ile yekunlasir Sutuna 28 defe papirus ortuyu sipiral formasinda dolandirilib Umumi uzunlugu 190 m hundurluyu 1 metrdir 7 Sutunun gorunusu Redakte Simaldan gorunus Serqden gorunus Cenub serqden gorunus Cenubdan gorunus Cenub qerbden gorunus Qerbden gorunusTesvirler Redakte Sutun frizinde 155 sehne 2570 personaj gosterilib 634 du dakiyalilar 11 Her sehne konkret bir hadiseni ifade edir Tesvirlerde tekce doyus sehneleri deyil hem de yerdeyisme tikinti sohbet ve s tipli sehnelerde var 12 Tesvirlerde arxa fonda qala kend korpu qayaliq mese ve s tipli resimlerden istifade olunub 11 Tesvirlerde hemde zaman ve mekan anlayisida duzgun secilib Asagidan yuxariya dogru tesvirler xronoloji ardicilliqla duzullub Gece hava seraiti ve illerde tesvirlerde diqqeti cel edir 13 Tesvirlerde hemde simvol ve sertilik goze carpir Her hansi esger fiquru butun bir boluyu ve ya bir agac butov bir meseni simvolize edir Ehtimal olunur ki tesvirleri hec de tek bir senetkar islemeyib Daxili ve spiral pillekenler Redakte Trayan ordu generali ile birge esgerler qarsisinda Daxili bos olan sutunun icinde spiral sekilli pillekenler var Tam dovre vurmaq ucun 14 pillekenden istifade olunur 43 duzbucaqli pencereler icerini isiqlandirir 14 Trayanin tesviri Redakte Trayan sutun frizinde 59 defe tesvir olunub Her sehnede o tek yox insanlarin ehatesinde gorsenir Tesvirlerde bir lidere mexsus butun cehetlerin Trayanin simasinda eks olunmasina calisilib mudrukluk herbi bacariq natiqliq qabiliyyeti yuksek insani hisler ve s Tutun tesvirlerde Trayan etrafakilarla unsuyyetde ve daha cox qolunun bukulmus pozasi diqqeti cel edir 10 Sekiller Redakte Yeni dusergenin salinmasi Roma qosunlari irelleyir Asagida solda Trayan Tikintide gosterisler verir Daklarla doyusIstinadlar Redakte Kolonna Trayana v Rime istoriya i opisanie Kolonna Trayana Kolonna Trayana Paoletti John T Radke Gary M 2005 Art in Renaissance Italy 3rd ed Laurence King Publishing ISBN 978 1 85669 439 1 Epigraphik Datenbank Clauss Slaby EDCS 1 2 Samuel Ball Platner et Thomas Ashby A topographical dictionary of Ancient Rome Oxford University Press 1929 p 240 244 1 2 Martin Galinier La colonne Trajane et les forums imperiaux Rome Publications de l Ecole francaise de Rome 2007 Settis La colonne Trajane L empereur et son public Revue Archeologique Nouvelle Serie Presses Universitaires de France vol 1 1991 p 186 198 Ranuccio Bianchi Bandinelli Roma l arte al centro del potere dalle origini al II secolo d C vol 1 RCS Corriere della Sera Milano RCS 2005 ISSN 112908500 1 2 Mark Wilson Jones One Hundred Feet and a Spiral Stair The Problem of Designing Trajan s Column Journal of Roman Archaeology vol 6 no 23 28 1993 1 2 Cinzia Conti Les sculpteurs de la frise historiee Dossiers d archeologie Editions Faton no 359 septembre octobre 2013 Secondo Reinach da fonte Coarelli 1984 Rim vlastitel mira 25 maya 2009 g Rossi L Zhiharev E Giangiacomo Martines Columna cochlis la structure Dossiers d archeologie Editions Faton no 359 septembre octobre 2013Hemcinin bax RedakteTrayan Qedim Roma memarligi Vikianbarda Trayan sutunu ile elaqeli mediafayllar var Xarici kecidler RedakteKolonna Trayana v Rime istoriya i opisanie Column of TrajanMenbe https az wikipedia org w index php title Trayan sutunu amp oldid 6043288, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.