Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Uorren Qamaliel Hardinq (ing. Warren Gamaliel Harding; 2 noyabr 1865[…] – 2 avqust 1923[…]) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 29-cu prezidenti (1921–1923).
| Uorren Qamaliel Hardinq | |
|---|---|
| ing. Warren Gamaliel Harding | |
 | |
| 4 mart 1921 – 2 avqust 1923 | |
| Vitse-prezident | Kalvin Kulic |
| Əvvəlki | Vudro Vilson |
| Sonrakı | Kalvin Kulic |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Warren Gamaliel Harding |
| Doğum tarixi | 2 noyabr 1865[…] |
| Vəfat tarixi | 2 avqust 1923[…](57 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, qəzet redaktoru[d], dövlət xadimi, iş adamı |
| Atası | Corc Trayon Hardinq |
| Anası | Foub Elizabet Hardinq |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | Marşal Yucin Devolf (oğulluğu) |
| Dini | Protestant-Vəftiz |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
ABŞ Uorren Hardinq prezidentliyi dövründə
1920-ci ilin noyabr ayında keçirilmiş prezident seçkilərində respublikaçıların nümayandəsi Hardinq prezident seçildi. O, Oqayo ştatından idi. Uorren Hardinq hökuməti ilk növbədə iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsinə ayrılan büdcə xərclərinin azaldılması təklifi ilə konqresdə çıxış etdi. O, "normal zaman" və "normal qaydalar" şüarını irəli sürərək fərdiyyətçilik prinsipini əsas götürdü. Hökumət şəxsi biznesin inkişafına xüsusi fikir verdi. Əməklə kapital arasında əməkdaşlıq yaradılması məqsədilə həmkarlar ittifaqları assosiasiyaları yaradıldı. 1921-ci ildə 1920-ci illə müqayisədə federal hökumətin xərcləri iki dəfə aşağı düşərək 3,3 milyard dollar təşkil etdi.
1920-ci ilin yayında ölkədə iqtisadi böhran başlandı, istehsal aşağı endi. Xarici ticarət iki dəfə azaldı, işsizlik artdı, əmək haqqı 25–50% ixtisar edildi, lakin böhran 1921-ci ilin sonu, 1922-ci ilin əvvəllərində iqtisadi yüksəlişlə əvəz olundu. ABŞ-də iqtisadi böhranın tez qurtarmasının səbəbləri daxli bazarın geniş tutumlu olması, yeni sənaye sahələrinə iri həcmli kapital qoyuluşu, ABŞ mallarının xarici ölkələrə ixracından və onun verdiyi borclardan gələn gəlirlər ilə əlaqədar idi. 1922-ci ildən iqtisadiyyatda inkişaf və ya "çiçəklənmə" ("prosperite") dövrü başlandı. Hardinqin hakimiyyəti illərində rüşvətxorluq halları artdığına görə üç nazir istefaya getməli oldu.
Bu dövrdə ABŞ-nin xarici siyasətində təcridçiliyin üstünlük təşkil etməsinə baxmayaraq xarici iqtisadi əlaqələr genişləndirildi. ABŞ 1921-ci ilin avqustunda Almaniya ilə müqavilə bağladı. Latın Amerikasında öz nüfuzunu gücləndirdi. Uzaq Şərqdə İngiltərə-ABŞ, Yaponiya-ABŞ arasındakı problemlər Vaşinqton konfransında qismən həll edildi.
Uorren Hardinq 1923-cü ilin iyun ayında ştatlar üzrə səfərə çıxır. Bu səfər çərçivəsində o, ABŞ prezidentləri arasında ilk dəfə Alyaskada olur. İyul ayının sonlarında Alyaskadan qayıdarkən mədəsi ilə bağlı problemlər yaşadığı üçün Vaşinqton ştatında özünün son çıxışını edir və Ohayo ştatına planlaşdırılan səfərini təxirə salaraq Kaliforniyada dincəlmək qərarına gəlir. San-Fransiskoda onun vəziyyəti daha da ağırlaşır və 2 avqust 1923-cü il tarixində saat 19:35-də ürək tutmasından vəfat edir. Həyat yoldaşı Florens onun meyitinin yarılmasına icazə vermədiyi üçün hazırda Hardinqin ölümü ilə bağlı bir sıra fərziyyələr mövcuddur. Onlardan bəzilərinə görə xanım Hardinq ərini özü öldürüb və ya öldürən şəxsi gizlətməyə çalışıb. Başqa bir versiyaya görə isə onu zəhərləyiblər.
Vitse-prezident Kalvin Kulic Uorren Hardinqin yerinə ABŞ-nin növbəti prezidenti olur.
Hardinq öldüyü vaxt onun atası hələ sağ idi və o ABŞ prezidentləri arasında Con Kennedi ilə yanaşı atasından əvvəl ölən 2 prezidentdən biridir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Warren G. Harding // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Гардинг Уоррен // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
 | ABŞ ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Vəzifəli şəxs haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uorren Qamaliel Hardinq ing Warren Gamaliel Harding 2 noyabr 1865 2 avqust 1923 Amerika Birlesmis Statlarinin 29 cu prezidenti 1921 1923 Uorren Qamaliel Hardinqing Warren Gamaliel HardingAmerika Birlesmis Statlarinin 29 cu prezidenti4 mart 1921 2 avqust 1923Vitse prezidentKalvin KulicEvvelkiVudro VilsonSonrakiKalvin KulicSexsi melumatlarDogum adi Warren Gamaliel HardingDogum tarixi 2 noyabr 1865 1865 11 02 Vefat tarixi 2 avqust 1923 1923 08 02 57 yasinda Vefat sebebi urek tutmasiPartiya ABS Respublikacilar PartiyasiFealiyyeti siyasetci qezet redaktoru d dovlet xadimi is adamiAtasi Corc Trayon HardinqAnasi Foub Elizabet HardinqHeyat yoldasi Florens Hardinq 1891 1923 Usaqlari Marsal Yucin Devolf ogullugu Dini Protestant Veftiz source source Vikianbarda elaqeli mediafayllarABS Uorren Hardinq prezidentliyi dovrunde1920 ci ilin noyabr ayinda kecirilmis prezident seckilerinde respublikacilarin numayandesi Hardinq prezident secildi O Oqayo statindan idi Uorren Hardinq hokumeti ilk novbede iqtisadiyyatin dovlet tenzimlenmesine ayrilan budce xerclerinin azaldilmasi teklifi ile konqresde cixis etdi O normal zaman ve normal qaydalar suarini ireli surerek ferdiyyetcilik prinsipini esas goturdu Hokumet sexsi biznesin inkisafina xususi fikir verdi Emekle kapital arasinda emekdasliq yaradilmasi meqsedile hemkarlar ittifaqlari assosiasiyalari yaradildi 1921 ci ilde 1920 ci ille muqayisede federal hokumetin xercleri iki defe asagi duserek 3 3 milyard dollar teskil etdi 1920 ci ilin yayinda olkede iqtisadi bohran baslandi istehsal asagi endi Xarici ticaret iki defe azaldi issizlik artdi emek haqqi 25 50 ixtisar edildi lakin bohran 1921 ci ilin sonu 1922 ci ilin evvellerinde iqtisadi yukselisle evez olundu ABS de iqtisadi bohranin tez qurtarmasinin sebebleri daxli bazarin genis tutumlu olmasi yeni senaye sahelerine iri hecmli kapital qoyulusu ABS mallarinin xarici olkelere ixracindan ve onun verdiyi borclardan gelen gelirler ile elaqedar idi 1922 ci ilden iqtisadiyyatda inkisaf ve ya ciceklenme prosperite dovru baslandi Hardinqin hakimiyyeti illerinde rusvetxorluq hallari artdigina gore uc nazir istefaya getmeli oldu Bu dovrde ABS nin xarici siyasetinde tecridciliyin ustunluk teskil etmesine baxmayaraq xarici iqtisadi elaqeler genislendirildi ABS 1921 ci ilin avqustunda Almaniya ile muqavile bagladi Latin Amerikasinda oz nufuzunu guclendirdi Uzaq Serqde Ingiltere ABS Yaponiya ABS arasindaki problemler Vasinqton konfransinda qismen hell edildi Uorren Hardinq 1923 cu ilin iyun ayinda statlar uzre sefere cixir Bu sefer cercivesinde o ABS prezidentleri arasinda ilk defe Alyaskada olur Iyul ayinin sonlarinda Alyaskadan qayidarken medesi ile bagli problemler yasadigi ucun Vasinqton statinda ozunun son cixisini edir ve Ohayo statina planlasdirilan seferini texire salaraq Kaliforniyada dincelmek qerarina gelir San Fransiskoda onun veziyyeti daha da agirlasir ve 2 avqust 1923 cu il tarixinde saat 19 35 de urek tutmasindan vefat edir Heyat yoldasi Florens onun meyitinin yarilmasina icaze vermediyi ucun hazirda Hardinqin olumu ile bagli bir sira ferziyyeler movcuddur Onlardan bezilerine gore xanim Hardinq erini ozu oldurub ve ya olduren sexsi gizletmeye calisib Basqa bir versiyaya gore ise onu zeherleyibler Vitse prezident Kalvin Kulic Uorren Hardinqin yerine ABS nin novbeti prezidenti olur Hardinq olduyu vaxt onun atasi hele sag idi ve o ABS prezidentleri arasinda Con Kennedi ile yanasi atasindan evvel olen 2 prezidentden biridir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Warren G Harding Encyclopaedia Britannica ing Garding Uorren Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 ABS ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Vezifeli sexs haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin