Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salka bələdiyyəsi, Barmaqsız bələdiyyəsi — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresində inzibati-ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Salka şəhəridir.
| Rayon | |||||
| Salka bələdiyyəsi gürc. წალკის მუნიციპალიტეტი (tsalkis munitsipaliteti) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Barmaqsız | ||||
| İcra başçısı | Revaz Şavloxaşvili | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1930 | ||||
| Sahəsi | 1050.6 km² | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 23 500 nəfər | ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Poçt indeksi | 53xx | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Tsalka rayoyu 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. Buna qədər əraziləri 1921-1929-cu illərdə Tiflis qəzasına daxil idi. 1 yanvar 1931-ci il tarixinə olan inzibati-ərazi bölgüsünə əsasən Tsalka rayonu 1.060 km² ərazini, bu ərazidə yerləşən 7 kənd sovetliyinə daxil olan toplam 44 kəndi və bu kəndlərdə yaşayan 35.163 nəfər əhalini əhatə edirdi, rayonun inzibati mərkəzi Güney Qala kəndi idi. 22 dekabr 1932-ci ildə Barmaqsız kəndinin adı dəyişdirilərək Tsalka qəsəbəsi adlandırıldı. Yeni inzibati bölgüyə əsasən Tsalka qəsəbəsi Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi oldu.
Coğrafiyası
Barmaqsız bələdiyyəsi sıx hidroşəbəkəyə malikdir. Bələdiyyə ərazisində çoxlu sayda iri və xırda çaylar axır. Ən böyük çayı Borjomi ərazisində mənbəyini götürən Anaxatır çayıdır. İqlimi dağ iqlimidir. Orta illik temperatur 5,9 °C. İllik orta yağıntı miqdarı 600–740 mm-dir.
İnzibati-ərazi bölgüsü
Əhalisi
| 1.1.1989 r.t. | 1.1.2002 r.t. | 1.1.2014 r.t. |
|---|---|---|
| 44 187 | 20 226 | 18 849 |
Milli tərkibi
2006-cı ilin iyul ayına olan rəsmi təxminə əsasən Tsalka rayonunun 22.6 min nəfər əhalisnin 11 min nəfərini və ya 48.7 %-ni ermənilər, 8 min nəfərini və ya 35.4 %-ni gürcülər, 1.8 min nəfərini və ya 8 %-ni azərbaycanlılar, 1.5 min nəfərini və ya 6.6 %-ni urumlar, 0.3 min nəfərini və ya 1.3 %-ni isə digərləri təşkil edir. Əhalisinin sıxlığı hər km²-də 20 nəfərdir. Əhalinin 85%-ni kənd əhalisi təşkil edir.
| Etnik qrup | 1939 sa. | Nisbəti | 1979 sa. | Nisbəti | 1989 sa. | Nisbəti | 2002 sa. | Nisbəti |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| cəmi | 40 286 | 100 % | 49 340 | 100 % | 44 438 | 100 % | 20 888 | 100 % |
| erməni | 11 726 | 29.11 % | 13 996 | 28.37 % | 12 671 | 28.51 % | 11 484 | 54.98 % |
| urum | 21 992 | 54.59 % | 30 811 | 62.45 % | 27 127 | 61.04 % | 4 589 | 21.97 % |
| gürcü | 1 147 | 2.85 % | 1 710 | 3.47 % | 1 613 | 3.63 % | 2 510 | 12.02 % |
| azərbaycanlı | 1 724 | 4.28 % | 2 231 | 4.52 % | 2 281 | 5.13 % | 1 992 | 9.54 % |
| rus | 1 578 | 3.92 % | 360 | 0.73 % | 320 | 0.72 % | 125 | 0.6 % |
| osetin | 91 | 0.23 % | 99 | 0.2 % | 82 | 0.18 % | 18 | 0.09 % |
| ukraynalı | 469 | 1.16 % | 31 | 0.06 % | 72 | 0.16 % | 3 | 0.01 % |
| abxaz | ... | ... | 1 | 0.00 % | ... | ... | 2 | 0.01 % |
| kürd və | 3 | 0.01 % | 7 | 0.01 % | 4 | 0.01 % | 2 | 0.01 % |
| alman | 1 426 | 3.54 % | ... | ... | ... | ... | ... | ... |
| yəhudi | 21 | 0.05 % | 8 | 0.02 % | ... | ... | ... | ... |
| ləzgi | 3 | 0.01 % | ... | ... | ... | ... | ... | ... |
| assuriyalı | 3 | 0.01 % | ... | ... | ... | ... | ... | ... |
| digər | 103 | 0.24 % | 86 | 0.17 % | 268 | 0.6 % | 163 | 0.78 % |
Yaşayış məntəqələri üzrə
| Yaşayış məntəqəsinin adı | Əhalinin sayı (2002) | Əsas əhalisi |
|---|---|---|
| 2043 | 99% erməni | |
| 1848 | 98% erməni | |
| Barmaqsız şəh. | 1741 | 55% erməni, 22% urum, 12% gürcü, 9.5% azərbaycanlı |
| 1516 | 99% erməni | |
| 893 | 98% erməni | |
| 863 | 98% erməni | |
| 814 | 98% erməni | |
| Ərcivan-Sarvan | 794 | 100% azərbaycanlı |
| 754 | 99% erməni | |
| Avranlı | 717 | 81% urum |
| 607 | 100% azərbaycanlı | |
| 595 | 99% erməni | |
| 525 | 79% gürcü, 20% urum | |
| 491 | 100% erməni | |
| 471 | 82% gürcü | |
| 468 | 97% erməni | |
| 468 | 99% erməni | |
| 405 | 94% urum | |
| 373 | 87% urum | |
| 367 | 96% erməni | |
| 351 | 96% urum | |
| 304 | 100% urum | |
| 303 | 91% gürcü | |
| 295 | 99% azərbaycanlı | |
| 236 | 72% urum | |
| Başköy | 207 | 66% urum |
| 187 | 98% gürcü | |
| 177 | 73% gürcü, 19% urum | |
| 168 | 67% urum | |
| 167 | 77% urum | |
| 152 | 74% urum | |
| 137 | 99% erməni | |
| 134 | 62% urum | |
| 118 | 39% erməni, 34% urum, 20% gürcü | |
| Axalıq | 112 | 71% urum |
| Çapayevka (Kavta) | 88 | 93% gürcü |
| 84 | 83% gürcü | |
| 74 | 84% urum | |
| 73 | 100% azərbaycanlı | |
| 54 | 87% urum | |
| 35 | 89% urum | |
| 9 | 78% azərbaycanlı, 22% gürcü | |
| 0 | ||
| 0 |
Sovet İttifaqının dağılmasından, 1989-cu ildən bəri gürcülərin sürüşmə zonalarından Barmaqsıza köçürülməsindən və yunanların kütləvi şəkildə bölgəni tərk etməsindən əvvəl rayonun 46 kəndindən 28-də yunanlar, 13-də ermənilər, 4-də azərbaycanlılar, 1-də gürcülər əksəriyyət təşkil edirdi. Hal-hazırda isə rayon əhalisinin 55%-ini ermənilər təşkil edir və onların məskunlaşdığı kəndlər əhali sayına görə daha iridir. Əsasən erməni əhalili kəndlərin sayı 12, yunan əhalili 13, gürcü əhalili 7, azərbaycanlı əhalili 5-dir.
- Əsasən erməni əhalili kəndlər: Aşqala, Qızılkilsə, Nərdivan, Quşçu, Dərəköy, Ozni, Ayazma, Qabur, Burnaşeti, Cütkilsə, Daşbaşı, Təzə-Xaraba.
- Əsasən yunan əhalili kəndlər: Avranlı, Öləng, Beştaşen, Yeddikilsə, Cinis, Günyaqala, Başköy, Tsintskaro, Təkkilsə, Axalıq, İmera, Səfər-Xaraba, Şipək.
- Əsasən azərbaycanlı əhalili kəndlər: Ərcivan-Sarvan, Tecis, Çölmən, Gödəklər, Tarson, keçmişdə Minasazkənd (indi kənd xarabalıqdır).
- Əsasən gürcü əhalili kəndlər: Rexa, Gümbət, Neon-Xaraba, Xando, Qaraköm, Çapayevka, Santa.
Xram SES kəndinin əhalisi qarışıqdır (ermənilər, yunanlar, gürcülər).
İqtisadiyyatı
Barmaqsız bələdiyyəsinin illik büdcəsi 3 milyon . Bələdiyyə gəlirlərinin əsas hissəsini kənd təsərrüfatı, maldarlıq, xırda sahibkarlıq və kommunal ödənişlər təşkil edir. Kənd təsərrüfatında istifadə edilən torpaq sahəsi 860 km² təşkil edir. Bələdiyyə ərazisindən respublika əhəmiyyətli magistral yol, həmçinin Marabda-Axalkalaki dəmiryolu keçir.
İstinadlar
- Региональный Информационный портал Квемо-Картли: Справочник по региону: самоуправление: Муниципальные советы[ölü keçid]
- National Statistics Office of Georgia: ტომი I - საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები 2015-10-23 at the Wayback Machine
- National Statistics Office of Georgia: Population by Municipalities for the Beginning of the Year (Thousands) 2014-07-22 at the Wayback Machine. (official estimates)
- Georgian Post. 1805.
- Салка // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 274.
- Borçalı toponimləri. Müəlliflər: Mədəd Çobanov və Müşfiq Çobanlı; Elmi redaktorlar: f. e. d. Tofiq Əhmədov, f. e. d. Buludxan Xəlilov, f. e. d. Şurəddin Məmmədli. Əlavələr olunmuş və yenidən işlənmiş dördüncü nəşr. Bakı: "Borçalı" nəşriyyatı, 2012, səh. 128.
- Zirvə İnformasiya Mərkəzi. "Barmaksız (Zalqa) rayonu" (az.). zim.az. 2016-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-23.
- Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, filologiya elmləri doktoru, professor Şurəddin Məmmədlinin müəllifi olduğu və 1997-ci ildə yayınlanmış "Alın yazımız" kitabı əsasında hazırlanmış "Borçalı tarixi" elektron kitabı. səh. 43 2012-09-02 at the Wayback Machine
- Европейский Центр по Делам Меньшинств: Джонатан Уитли. Пути к разрядке напряженности в Цалкинском районе Грузии: роль международного сообщества и государства 2016-01-31 at the Wayback Machine. ЕЦДМ, Рабочий доклад № 36. Декабрь, 2006
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Цалкинский район (1939 г.) 2022-08-03 at the Wayback Machine
- The European Centre for Minority Issues Caucasus: Ethnic Groups of Georgia: Census 1979 (Total/Percentage) 2021-10-27 at the Wayback Machine
- The European Centre for Minority Issues Caucasus: Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage) 2013-04-23 at the Wayback Machine
- The European Centre for Minority Issues Caucasus: Ethnic Groups of Georgia: Census 2002 (Total/Percentage) 2013-11-01 at the Wayback Machine
- National İntegration and Tolerance in Georgia: Map: 2002 Census Courtesy of Department of Statistics 2012-08-01 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: : Распределение русских и украинцев по административно-территориальным единицам Грузинской ССР (1939 г.) 2021-11-05 at the Wayback Machine (без Абхазской АССР и Юго-Осетинской АО)
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salka belediyyesi Barmaqsiz belediyyesi Gurcustan Respublikasinin Asagi Kartli mxaresinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Salka seheridir RayonSalka belediyyesi gurc წალკის მუნიციპალიტეტი tsalkis munitsipaliteti Bayraq d Gerb d 41 35 sm e 44 05 s u Olke GurcustanInzibati merkez BarmaqsizIcra bascisi Revaz SavloxasviliTarixi ve cografiyasiYaradilib 1930Sahesi 1050 6 km EhalisiEhalisi 23 500 neferReqemsal identifikatorlarPoct indeksi 53xxResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiTsalka rayoyu 1930 cu ilde teskil edilmisdir Buna qeder erazileri 1921 1929 cu illerde Tiflis qezasina daxil idi 1 yanvar 1931 ci il tarixine olan inzibati erazi bolgusune esasen Tsalka rayonu 1 060 km erazini bu erazide yerlesen 7 kend sovetliyine daxil olan toplam 44 kendi ve bu kendlerde yasayan 35 163 nefer ehalini ehate edirdi rayonun inzibati merkezi Guney Qala kendi idi 22 dekabr 1932 ci ilde Barmaqsiz kendinin adi deyisdirilerek Tsalka qesebesi adlandirildi Yeni inzibati bolguye esasen Tsalka qesebesi Tsalka rayonunun inzibati merkezi oldu CografiyasiBarmaqsiz belediyyesi six hidrosebekeye malikdir Belediyye erazisinde coxlu sayda iri ve xirda caylar axir En boyuk cayi Borjomi erazisinde menbeyini goturen Anaxatir cayidir Iqlimi dag iqlimidir Orta illik temperatur 5 9 C Illik orta yaginti miqdari 600 740 mm dir Inzibati erazi bolgusuEhalisiTsalka rayonunun ehalisi 1 1 1989 r t 1 1 2002 r t 1 1 2014 r t 44 187 20 226 18 849Milli terkibi 2006 ci ilin iyul ayina olan resmi texmine esasen Tsalka rayonunun 22 6 min nefer ehalisnin 11 min neferini ve ya 48 7 ni ermeniler 8 min neferini ve ya 35 4 ni gurculer 1 8 min neferini ve ya 8 ni azerbaycanlilar 1 5 min neferini ve ya 6 6 ni urumlar 0 3 min neferini ve ya 1 3 ni ise digerleri teskil edir Ehalisinin sixligi her km de 20 neferdir Ehalinin 85 ni kend ehalisi teskil edir Tsalka rayon ehalisinin milli terkibi Etnik qrup 1939 sa Nisbeti 1979 sa Nisbeti 1989 sa Nisbeti 2002 sa Nisbeticemi 40 286 100 49 340 100 44 438 100 20 888 100 ermeni 11 726 29 11 13 996 28 37 12 671 28 51 11 484 54 98 urum 21 992 54 59 30 811 62 45 27 127 61 04 4 589 21 97 gurcu 1 147 2 85 1 710 3 47 1 613 3 63 2 510 12 02 azerbaycanli 1 724 4 28 2 231 4 52 2 281 5 13 1 992 9 54 rus 1 578 3 92 360 0 73 320 0 72 125 0 6 osetin 91 0 23 99 0 2 82 0 18 18 0 09 ukraynali 469 1 16 31 0 06 72 0 16 3 0 01 abxaz 1 0 00 2 0 01 kurd ve 3 0 01 7 0 01 4 0 01 2 0 01 alman 1 426 3 54 yehudi 21 0 05 8 0 02 lezgi 3 0 01 assuriyali 3 0 01 diger 103 0 24 86 0 17 268 0 6 163 0 78 Yasayis menteqeleri uzre Yasayis menteqesinin adi Ehalinin sayi 2002 Esas ehalisi2043 99 ermeni1848 98 ermeniBarmaqsiz seh 1741 55 ermeni 22 urum 12 gurcu 9 5 azerbaycanli1516 99 ermeni893 98 ermeni863 98 ermeni814 98 ermeniErcivan Sarvan 794 100 azerbaycanli754 99 ermeniAvranli 717 81 urum607 100 azerbaycanli595 99 ermeni525 79 gurcu 20 urum491 100 ermeni471 82 gurcu468 97 ermeni468 99 ermeni405 94 urum373 87 urum367 96 ermeni351 96 urum304 100 urum303 91 gurcu295 99 azerbaycanli236 72 urumBaskoy 207 66 urum187 98 gurcu177 73 gurcu 19 urum168 67 urum167 77 urum152 74 urum137 99 ermeni134 62 urum118 39 ermeni 34 urum 20 gurcuAxaliq 112 71 urumCapayevka Kavta 88 93 gurcu84 83 gurcu74 84 urum73 100 azerbaycanli54 87 urum35 89 urum9 78 azerbaycanli 22 gurcu00 Sovet Ittifaqinin dagilmasindan 1989 cu ilden beri gurculerin surusme zonalarindan Barmaqsiza kocurulmesinden ve yunanlarin kutlevi sekilde bolgeni terk etmesinden evvel rayonun 46 kendinden 28 de yunanlar 13 de ermeniler 4 de azerbaycanlilar 1 de gurculer ekseriyyet teskil edirdi Hal hazirda ise rayon ehalisinin 55 ini ermeniler teskil edir ve onlarin meskunlasdigi kendler ehali sayina gore daha iridir Esasen ermeni ehalili kendlerin sayi 12 yunan ehalili 13 gurcu ehalili 7 azerbaycanli ehalili 5 dir Esasen ermeni ehalili kendler Asqala Qizilkilse Nerdivan Quscu Derekoy Ozni Ayazma Qabur Burnaseti Cutkilse Dasbasi Teze Xaraba Esasen yunan ehalili kendler Avranli Oleng Bestasen Yeddikilse Cinis Gunyaqala Baskoy Tsintskaro Tekkilse Axaliq Imera Sefer Xaraba Sipek Esasen azerbaycanli ehalili kendler Ercivan Sarvan Tecis Colmen Godekler Tarson kecmisde Minasazkend indi kend xarabaliqdir Esasen gurcu ehalili kendler Rexa Gumbet Neon Xaraba Xando Qarakom Capayevka Santa Xram SES kendinin ehalisi qarisiqdir ermeniler yunanlar gurculer IqtisadiyyatiBarmaqsiz belediyyesinin illik budcesi 3 milyon Belediyye gelirlerinin esas hissesini kend teserrufati maldarliq xirda sahibkarliq ve kommunal odenisler teskil edir Kend teserrufatinda istifade edilen torpaq sahesi 860 km teskil edir Belediyye erazisinden respublika ehemiyyetli magistral yol hemcinin Marabda Axalkalaki demiryolu kecir IstinadlarRegionalnyj Informacionnyj portal Kvemo Kartli Spravochnik po regionu samoupravlenie Municipalnye sovety olu kecid National Statistics Office of Georgia ტომი I საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები 2015 10 23 at the Wayback Machine National Statistics Office of Georgia Population by Municipalities for the Beginning of the Year Thousands 2014 07 22 at the Wayback Machine official estimates Georgian Post 1805 Salka Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VIII ҹild Prado Sprint Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1984 S 274 Borcali toponimleri Muellifler Meded Cobanov ve Musfiq Cobanli Elmi redaktorlar f e d Tofiq Ehmedov f e d Buludxan Xelilov f e d Sureddin Memmedli Elaveler olunmus ve yeniden islenmis dorduncu nesr Baki Borcali nesriyyati 2012 seh 128 Zirve Informasiya Merkezi Barmaksiz Zalqa rayonu az zim az 2016 04 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 23 Gurcustan Milli Elmler Akademiyasinin akademiki filologiya elmleri doktoru professor Sureddin Memmedlinin muellifi oldugu ve 1997 ci ilde yayinlanmis Alin yazimiz kitabi esasinda hazirlanmis Borcali tarixi elektron kitabi seh 43 2012 09 02 at the Wayback Machine Evropejskij Centr po Delam Menshinstv Dzhonatan Uitli Puti k razryadke napryazhennosti v Calkinskom rajone Gruzii rol mezhdunarodnogo soobshestva i gosudarstva 2016 01 31 at the Wayback Machine ECDM Rabochij doklad 36 Dekabr 2006 Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Calkinskij rajon 1939 g 2022 08 03 at the Wayback Machine The European Centre for Minority Issues Caucasus Ethnic Groups of Georgia Census 1979 Total Percentage 2021 10 27 at the Wayback Machine The European Centre for Minority Issues Caucasus Ethnic Groups of Georgia Census 1989 Total Percentage 2013 04 23 at the Wayback Machine The European Centre for Minority Issues Caucasus Ethnic Groups of Georgia Census 2002 Total Percentage 2013 11 01 at the Wayback Machine National Integration and Tolerance in Georgia Map 2002 Census Courtesy of Department of Statistics 2012 08 01 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Raspredelenie russkih i ukraincev po administrativno territorialnym edinicam Gruzinskoj SSR 1939 g 2021 11 05 at the Wayback Machine bez Abhazskoj ASSR i Yugo Osetinskoj AO Hemcinin baxXarici kecidler