Trabzon məsələsi - Ağqoyunlu dövləti ilə Osmanlı dövləti arasında yaşanmış gərginlikdir. 1461-ci ildə baş vermiş bu hadisə Osmanlı sultanı II Mehmedin Ağqoyunlu dövlətinin müttəfiqi olan və Qara dənizə çıxış vasitəsi olan Trabzon imperiyasını tutması zamanı yaşanmışdır.
Arxa fon
AğqoyunlularXIV əsrdəTrabzon hakimləri ilə qohum olmuşdular. Tur Əli bəyin oğlu Kutlu bəy (1389-cu ildə ölmüşdür) imperator III Aleksinin bacısı Mariya-Dəspinəylə evlənmişdi. Uzun Həsən isə Trabzon imperatoru İoann Komnenin qızı Teodora (Dəspinə) ilə evli idi. Trabzon şəhəri ona bir liman və tranzit ticarət dayağı kimi gərəkli sayılırdı.
II Mehmed qərbdəki döyüşləri uğurla bitirdikdən sonra şərqdəki problemləri həll etməyə yönəldi.
Osmanlı dövlətinin Trabzonu tutması
Hər tərəfdən düşmənlərlə əhatə olunmuş bu kiçik dövlətin başçısı öz müttəfiqlərini Osmanlı imperiyasınınAvropaya doğru genişlənməsindən qorxuya düşən qərb dövlətləri arasında axtarırdı. Uzun Həsən öz müşavirləri vasitəsilə bir neçə Avropa ölkəsi ilə ona odlu silah yardımı göstərilməsi barədə danışıqlar aparır. Həmin yardım Qara dəniz və Aralıq dənizi vasitəsilə Uzun Həsənin müttəfiqi, Ağqoyunlu tayfaları ilə qədimdən əməkdaşlıq edən və Qaraman bəyliyinin qərb sərhədlərində yerləşən yunanTrapezund imperiyası üzərindən keçib gəlməli idi.
Uzun Həsən Osmanlı sultanlığı ilə qarşıdurmada olan qaraman və zülqədər tayfaları ilə əlaqə yaratdı, onları təşkilatlandırıb Trabzon üçün kömək qoşunu göndərdi. Ancaq Qoyunlu Hisar döyüşü uğursuz oldu.
Osmanlıların Yastıçəmən yaylağında yerləşən düşərgəsinə Uzun Həsənin anası Sara xatunun başçılığı ilə elçilər yollanır. Sara xatun mahir bir diplomat kimi öz ölkəsindən çox-çox uzaqlarda da tanınmışdı. Onun qarşısına tapşırıq kimi II MehmediTrabzonu işğal etməsi fikrindən yayındırmaq qoyulmuşdu. Lakin uzun danışıqlar nəticəsiz qaldı. Nəticədə razılığa gəlindi ki, AğqoyunlularOsmanlılarınTrabzonu tutmasına mane olmamalı, qarşılığında isə osmanlı qoşunları Ağqoyunlu ərazısındən çıxarılmalı və Trabzon xəzinəsinin bir hissəsi Ağqoyunlu dövlətinin haqqı kimi Uzun Həsənə verilməlidir (Uzun Həsənin həyat yoldaşı Trabzon şahzadəsi Dəspinə xatunun irsi haqqı kimi).
Uzun Həsəni neytrallaşdırmaq üçün II MehmedTrabzon üzərinə hücuma keçərkən Sara xatunu və onun başçılıq etdiyi heyəti də özü ilə götürür. 1461-ci il oktyabrın 26-da Trabzonun mühasirəsi qələbə ilə nəticələnir.
Nəticə
Bütün cəhdlərə baxmayaraq, Uzun Həsən yalnız Trabzon xəzinəsinin bir hissəsi ilə kifayətlənməli olur. Ağqoyunlu dövləti Qara dənizdən keçən ənənəvi ticarət yolunu itirmiş olur. Bundan sonra osmanlılar Uzun Həsənin digər bir müttəfiqini – Qaraman bəyliyini də tutub, onu faktiki olaraq Aralıq dənizinə çıxışdan da məhrum edirlər.
↑ Əliyarlı, Süleyman. Azərbaycan tarixi. Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. 1996.
Uzun Həsən
Noyabr 01, 2021
trabzon, məsələsi, 1461, trabzon, məsələsi, ağqoyunlu, dövləti, ilə, osmanlı, dövləti, arasında, yaşanmış, gərginlikdir, 1461, ildə, baş, vermiş, hadisə, osmanlı, sultanı, mehmedin, ağqoyunlu, dövlətinin, müttəfiqi, olan, qara, dənizə, çıxış, vasitəsi, olan, t. Trabzon meselesi Agqoyunlu dovleti ile Osmanli dovleti arasinda yasanmis gerginlikdir 1461 ci ilde bas vermis bu hadise Osmanli sultani II Mehmedin Agqoyunlu dovletinin muttefiqi olan ve Qara denize cixis vasitesi olan Trabzon imperiyasini tutmasi zamani yasanmisdir 1 Mundericat 1 Arxa fon 2 Osmanli dovletinin Trabzonu tutmasi 3 Netice 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarArxa fon RedakteAgqoyunlular XIV esrde Trabzon hakimleri ile qohum olmusdular Tur Eli beyin oglu Kutlu bey 1389 cu ilde olmusdur imperator III Aleksinin bacisi Mariya Despineyle evlenmisdi Uzun Hesen ise Trabzon imperatoru Ioann Komnenin qizi Teodora Despine ile evli idi Trabzon seheri ona bir liman ve tranzit ticaret dayagi kimi gerekli sayilirdi II Mehmed qerbdeki doyusleri ugurla bitirdikden sonra serqdeki problemleri hell etmeye yoneldi 2 Osmanli dovletinin Trabzonu tutmasi RedakteHer terefden dusmenlerle ehate olunmus bu kicik dovletin bascisi oz muttefiqlerini Osmanli imperiyasinin Avropaya dogru genislenmesinden qorxuya dusen qerb dovletleri arasinda axtarirdi Uzun Hesen oz musavirleri vasitesile bir nece Avropa olkesi ile ona odlu silah yardimi gosterilmesi barede danisiqlar aparir Hemin yardim Qara deniz ve Araliq denizi vasitesile Uzun Hesenin muttefiqi Agqoyunlu tayfalari ile qedimden emekdasliq eden ve Qaraman beyliyinin qerb serhedlerinde yerlesen yunan Trapezund imperiyasi uzerinden kecib gelmeli idi Uzun Hesenin Diyarbekirde Agqoyunlu hokmdari olmasi Istanbulun II Mehmed terefinden tutulmasi ile bir vaxta dusur Bu boyuk zeferden sonra bir sira Avropa olkelerine yurusler teskil edildi Serbiya Bosniya Hersoqovina Albaniya Moreya Yunanistan torpaqlari tutuldu Moldova Valaxiya Krim Osmanli dovletinin vassal asililigina kecdi Agqoyunlu dovletinin serqde ona tehluke yaratdigini dusunen II Mehmed bu problemi hell etmek ucun serq serhedlerinde emeliyyatlara basladi 1461 ci ilde II Mehmed Hemze beyin basciligi ile Trabzon imperiyasina qosun gonderdi Bu Osmanli ile Agqoyunlular arasinda naraziliqlara sebeb oldu 1 Uzun Hesen Osmanli sultanligi ile qarsidurmada olan qaraman ve zulqeder tayfalari ile elaqe yaratdi onlari teskilatlandirib Trabzon ucun komek qosunu gonderdi Ancaq Qoyunlu Hisar doyusu ugursuz oldu 1 Osmanlilarin Yasticemen yaylaginda yerlesen dusergesine Uzun Hesenin anasi Sara xatunun basciligi ile elciler yollanir Sara xatun mahir bir diplomat kimi oz olkesinden cox cox uzaqlarda da taninmisdi Onun qarsisina tapsiriq kimi II Mehmedi Trabzonu isgal etmesi fikrinden yayindirmaq qoyulmusdu Lakin uzun danisiqlar neticesiz qaldi Neticede raziliga gelindi ki Agqoyunlular Osmanlilarin Trabzonu tutmasina mane olmamali qarsiliginda ise osmanli qosunlari Agqoyunlu erazisinden cixarilmali ve Trabzon xezinesinin bir hissesi Agqoyunlu dovletinin haqqi kimi Uzun Hesene verilmelidir Uzun Hesenin heyat yoldasi Trabzon sahzadesi Despine xatunun irsi haqqi kimi Uzun Heseni neytrallasdirmaq ucun II Mehmed Trabzon uzerine hucuma kecerken Sara xatunu ve onun basciliq etdiyi heyeti de ozu ile goturur 1461 ci il oktyabrin 26 da Trabzonun muhasiresi qelebe ile neticelenir Netice RedakteButun cehdlere baxmayaraq Uzun Hesen yalniz Trabzon xezinesinin bir hissesi ile kifayetlenmeli olur Agqoyunlu dovleti Qara denizden kecen enenevi ticaret yolunu itirmis olur Bundan sonra osmanlilar Uzun Hesenin diger bir muttefiqini Qaraman beyliyini de tutub onu faktiki olaraq Araliq denizine cixisdan da mehrum edirler 1 Hemcinin bax RedakteAgqoyunlu dovleti Uzun HesenIstinadlar Redakte 1 2 3 4 Eliyarli Suleyman Azerbaycan tarixi Baki Azerbaycan nesriyyati 1996 Uzun Hesen Menbe https az wikipedia org w index php title Trabzon meselesi 1461 amp oldid 6086565, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
