Toska (it. Tosca) — Cakomo Puççininin İllika Luici, Cüzeppe Cakozanın librettosu əsasında yazmış olduğu 3 pərdəli opera. Əsərin ilk premyerası 14 yanvar 1900-cu ildə Romada olmuşdur.
Toska | |
---|---|
it. Tosca | |
Bəstəkar | Cakomo Puççini |
Librettoçu | İllika Luici, Cüzeppe Cakoza |
Dili | italyanca |
Janr | Faciə |
Pərdə | 3 |
Yaradılma tarixi | 1898 |
İlk səhnələşdirmə | 14 yanvar 1900 |
Müddəti | 2 saat |
Hadisələrin baş verdiyi yer | Roma |
Personajlar | Personajlar: |
Premyera | 14 yanvar, 1900 Roma |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaranma tarixi
Toska pyesi V. Sardu tərəfindən yazılmış və xüsusi olaraq aktrisa Sara Bernara həsr edilmişdir. Əsərin ilk primyerası 24 noyabr, 1887 c ildə Parisin Port-Sen-Marten teatrında olmuşdur. Cakomo Puççini pyesə Milanın it. Filodrammatico səhnəsində baxır. Culio Rikordiyə 7 may 1889 cu ildə yazdığı məktubda, pyes əsasında opera yazmaq üçün Sardunun razılığını almağı ona tapşırır. Libretto yazmaq üçün Verdi və Franketti hər ikisi maraq göstərirlər. Sonuncu razılıq alaraq hətta operanı yazmağa başlayır, lakin son anda Rikordinin səyi nəticəsində icazə Cakomo Puççiniyə nəsib olur. Puççini Sardunu inandiraraq süjetdə və qəhrəmanların xarakterlərində dəyişiklik etməyə nail olur. İkinci dərəcəli personajları minumuma endirərək, sujet xəttini dinamik inkişaf etdirir. Əsas qəhrəmanını istedadlı aktrisaya və İtaliya vətənpərvərinə çevirir.
Süjeti
Fevral 1798-ci ildə Napoleon müharibələri dövründə fransız truppası Papa dövlətini tutaraq Roma respublikasını qururlar (Sezare Ancelioti həmin respublikanın konsuludur). Rus-avstriya koalisiya qoşunları ilə 19 iyun 1799-cu ildə sonra fransızlar Romadan geri çəkilməli olurlar. 30 sentyabr, 1799-cu ildə Neapol ordusu kral IV Ferdinandın başçılığı altında Romaya hücum çəkir. Keçmiş respublika tərəfdarları Neapolda olduğu kimi qisasçı təqiblərə məruz qalırlar. Süqut etmiş respublikanın keçmiş konsulu Sezare Ancelioti həbs edilərək, Müqəddəs Mələk qəsrinə atılır. Fransada 9 noyabr, 1799-cu ildə Napoleon hakimiyyəti I konsul kimi ələ keçirir. Koalisiya ilə sülhü ləğv edərək 1800-cı ildə Avstriya üzərinə hücuma keçir. 1800-cü ilin mayında Alp dağlarını keçərək şimali İtaliyaya daxil olur. əvvəlində fransızlar geri çəkilməli olurlar. (Bu hadisə I pərdədə Toskanın ifasında Napoleon üzərində qələbə kimi geyd edilir). Günün ikinci yarısı fransızlar yenidən hücuma keçərək döyüşü öz xeyrlərinə bitirmiş olurlar. (məğlubiyyət xəbəri isə Toskanın ifasında II pərdədə geyd edilir.)
Personajlar
Personajlar | Səslər |
---|---|
Floriya Toska məşhur müğənni | soprano |
Mario Kavaradossi, rəssam | tenor |
Baron Skarpia, Roma polisinin şefi | bariton |
Sezare Ancelotti, Roma respubikasının keçmiş konsulu | |
Zəngçi (sokristan) | |
Spoleta, polis xəfiyyəsi | tenor |
Şarrone, digər xəfiyyə | |
Dustaq | |
Çoban | |
Kardinal, hakim, Roberti (cəllad), mirzə, zabit, serjant, əsgər, gözəçilər, polislər, süvarilər, xanımlar, xalq |
I Pərdə (it. Sant’Andrea della Valle kilsəsi)
Müqəddəs Mələk qəsrindən qaçaraq siyasi dustaq Ancelotti Sant Andrea della Valle kilsəsində gizlənir. Rəssam Mario Kavaradossi dustaq, keçmiş konsul Ancelottinin dostudur. Mario Kavaradossi həmin kilsədə qurbangahda Mariya Maqdalenanın təsvirini yaratmaqla məşquldur. Kavaradossinin ariyası it. “Recondita armonia” ("Gizli harmoniya") səslənir.
(italyanca) Recondita armonia di bellezze diverse! L’arte nel suo mistero, | (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Gizlin harmoniya, çeşidli gözəlliklərlə! İncəsənət öz sirrlərilə
|
Bir naməlum qadın model kimi ona xidmət göstərir, eyni zamanda onun ürəyinə yol tapmaq istəsə də, rəssamın könlü sevgilisi, opera divası Floria Toskadadır.
Kavaradossi dostu Ancelottini gizlətmək məqsədi ilə kilsənin qapısını hər ehtimala qarşı bağlı saxlayır. Rəssamın yanına gələn Toska kilsənin qapısını görcək şübhəli şəkildə onu qısqanmağa başlayır. Toska Kavaradossini sədaqətsizlikdə günahlandırır. Kavaradossi vəziyyətdən çıxmağa çalışaraq Toskaya axşam Farneze meydanından çıxışından dərhal sonra görüşməyi təklif edir, lakin qısqanclıqdan doğan şübhələri onu rahat buraxmır. Kavaradossinin çəkdiyi şəklin qrafinya Attavantiyə aid olduğunu zənn edir.
Toska getdikdən sonra, Kavaradossi və Ancelotti sonrakı gizlənmə yeri və qaçış planı haqqda düşünürlər. Bu an onlar Müqəddəs Mələk qəsrindən Ancelottinin qaçışını xəbər verən top atəşləri eşıdilir. Kavaradossi və Ancelotti kilsəni tərk edərək, rəssamın evinə gəlirlər. Zəngçi Marenqo döyüşündə avstriya ordusunun qələbə çalması xəbərini gətirərək kilsəyə daxil olur. Ancelottinin izinə düşmüş polis şefi Baron Skarpia kilsəyə daxil olur. Xəfiyyə Spoletti ilə birlikdə əldə etdiyi dəlillər Skarpiaya Ancelottinin bu kilsədə gizləndildiyini düşünməyə əsas verir. Toskanın düşgünü olan polis şefi Baron Skarpia onda Kavaradossiyə qarşı qısqanclıq və şübhə oyatmaq üçün əşyayi dəlil kimi üzərində Attavanti möhürü olan yelpikdən istifadə edir. Meydana qələbə mərasimi ilə əlaqədar çoxlu insan toplaşmışdır. Napoleon üzərindəki qələbənin şərəfinə – lat. Te Deum laudamus (Sənə, Tanrı həmd olsun) himni səslənir. Skarpia kilsədə qalaraq, rəqibi Kavaradossiyə qarşı plan hazırlamaqdadır.
II Pərdə (it. Palazzo Farnese)
Palasso Farnezi sarayının qarısında xalq Napoleonun məğlubiyyətini qeyd edir. Polis şefi Skarpianın öz kabinetindədir. Skarpiya jandarm Skiarrona Toskanı dəvət eməyi buyurur. Polis xəfiyyəsi Spoletta Kavaradossinin villasındakı axtarış zamanı Ancelotini tapmadığını, əvəzində isə Kavaradossinin özünü yaxalayıb gətirdiyini məruzə edir. Kavaradossini sorğu-suala tutan Skarpia Ancelottinin yerini öyrənə bilməyəcəyini görüb, ona qonşu otaqda işgəncə verilməsinə göstəriş verir. Məqsəd isə dəvətə gəlmiş Toskanın onun çığırtısını eşitməsidir. Skarpia Toskanı dindirir. O, işgəncələr altında əzab çəkən Kavardossinin çıxırtısını eşitdikdə, nə edəcəyini bilməyərək, Ancelottinin gizlədildiyi yeri, rəssamın evinin bağçasındakı su quyusunu nişan verir. Bu zaman Kavardossinin təzədən Skarpianın kabinetinə gətirirlər. O, artıq anlamışdır ki, Toska hər şeyi açıb danışmışdır. Bu an Napoleonun Marenqo döyüşündə qələbə çalması haqqında xəbər yayılır. Kavardossi bu xəbərə öz sevincini gizlədə bilmir. Lakin Skarpiya onu səhərisi gün sübhdən edam edilməsinə əmr verir. Eyni zamanda o, Toskaya əxlaqsız bir təklif edir. Toska olub bitənlərdən təlaş içindədir. Bu zaman Toskanın it. “Vissi d'arte” ("İncəsənət üçün yaşayaraq") ariyası səslənir.
(italyanca) Vissi d'arte, vissi d'amore, Con man furtiva Sempre con fè sincera Nell'ora del dolore Diedi gioielli della Madonna al manto, Nell'ora del dolore, | (azərbaycanca, hərfi tərcümə) İncəsənət üçün yaşayaraq, sevmək üçün yaşayaraq, Gizlənərək, oğrunca, Hər zaman səmimi inancımla Ağrılı saatda Daş-qaşımı Madonna mantiyasına qurban etdim, Ağrılı saatda
|
Sevgilisinin xatirinə özünü qurban verməyə razı olur. Skarpia onu inandırmağa çalışır ki, o, guya Kvaradossinin edamını gözdən pərdə asmaq üçün təşkil etməlidir. Eyni zamanda o, Toska ilə Kvaradossinin Romadan qaçıb getmələri üçün buraxılış vərəqəsinin yazılmasına da sərəncam verir. Lakin onu qucaqlamaq istəyən Skarpiaya Toska xəncərlə zərbə endirir. Tələsik buraxılış vərəqəsini götürərək Toska oradan uzaqlaşır.
III Pərdə (Müqəddəs Mələk qəsri)
Müqəddəs Mələk həbsxanasının meydanı. Kavaradossi Toskaya vida məktubunu yazır. Onu edam üçün həbsxananın damına çıxardırlar. Bu zaman Kavaradossinin it. “E lucevan le stelle” ("Və ulduzlar parıldayırdılar") ariyası səslənir.
(italyanca) E lucevan le stelle, O dolci baci, o languide carezze, | (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Və ulduzlar parıldayırdılar, Ah şirin öpüş, ah xumar nəvaziş,
|
Gözlənilmədən Floria peyda olur. O, Skarpianı öldürdüyünü, edamın isə yalandan olacağını xəbər verir. Floriya və Mario qurtarılacaqlarına əmindirlər. Bu zaman Spolettonun başçılığı altında əsgərlər gəlirlər. Kavaradossi sakit onların qarşısında dayanır. Atəş açılır. Mario yerə yıxılır, əsgərlər çıxıb gedirlər. Ancaq indi Toska anlayır ki, o, yanılmışdır. Skarpia onu aldatmışdır: patronlar həqiqi imiş və Kvaradossi ölmüşdür. Başını itirmiş Toska Skarpianın öldürülməsini öyrənib geri dönən əsgərlərə məhəl qoymadan özünü qəsrin damından yerə atır.
İstinadlar
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Puccini. Tosca / Wiener Staatsoper. — 1993.
Mənbələr
- "Vissi d'arte" at the Aria Database
- Тоска. Опера в трёх действиях. Либретто Л. Иллики и Дж. Джакозы (rus.)
- Tosca: Einführung und Kommentar. Textbuch/Libretto. (Opern der Welt)
- Tosca von Giacomo Puccini — Operone 2013-04-16 at the Wayback Machine
- The Aria Database
- Score of 'E lucevan le stelle' for piano and voice
- Aria Database (ing.)
- Partitura
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Toska it Tosca Cakomo Puccininin Illika Luici Cuzeppe Cakozanin librettosu esasinda yazmis oldugu 3 perdeli opera Eserin ilk premyerasi 14 yanvar 1900 cu ilde Romada olmusdur Toskait ToscaOperanin afisasi ressam A QoqensteynBestekar Cakomo PucciniLibrettocu Illika Luici Cuzeppe CakozaDili italyancaJanr FaciePerde 3Yaradilma tarixi 1898Ilk sehnelesdirme 14 yanvar 1900Muddeti 2 saatHadiselerin bas verdiyi yer RomaPersonajlar Personajlar Floriya Toska soprano Mario Kavaradossi tenor Baron Skarpia bariton Sezare Ancelotti Zengci Spoleta tenor Sarrone tenor Dustaq Coban Kardinal hakim Roberti cellad mirze zabit serjant esger gozeciler polisler suvariler xanimlar xalqPremyera 14 yanvar 1900 Roma Vikianbarda elaqeli mediafayllarYaranma tarixiToska pyesi V Sardu terefinden yazilmis ve xususi olaraq aktrisa Sara Bernara hesr edilmisdir Eserin ilk primyerasi 24 noyabr 1887 c ilde Parisin Port Sen Marten teatrinda olmusdur Cakomo Puccini pyese Milanin it Filodrammatico sehnesinde baxir Culio Rikordiye 7 may 1889 cu ilde yazdigi mektubda pyes esasinda opera yazmaq ucun Sardunun raziligini almagi ona tapsirir Libretto yazmaq ucun Verdi ve Franketti her ikisi maraq gosterirler Sonuncu raziliq alaraq hetta operani yazmaga baslayir lakin son anda Rikordinin seyi neticesinde icaze Cakomo Pucciniye nesib olur Puccini Sardunu inandiraraq sujetde ve qehremanlarin xarakterlerinde deyisiklik etmeye nail olur Ikinci dereceli personajlari minumuma endirerek sujet xettini dinamik inkisaf etdirir Esas qehremanini istedadli aktrisaya ve Italiya vetenperverine cevirir SujetiFevral 1798 ci ilde Napoleon muharibeleri dovrunde fransiz truppasi Papa dovletini tutaraq Roma respublikasini qururlar Sezare Ancelioti hemin respublikanin konsuludur Rus avstriya koalisiya qosunlari ile 19 iyun 1799 cu ilde sonra fransizlar Romadan geri cekilmeli olurlar 30 sentyabr 1799 cu ilde Neapol ordusu kral IV Ferdinandin basciligi altinda Romaya hucum cekir Kecmis respublika terefdarlari Neapolda oldugu kimi qisasci teqiblere meruz qalirlar Suqut etmis respublikanin kecmis konsulu Sezare Ancelioti hebs edilerek Muqeddes Melek qesrine atilir Fransada 9 noyabr 1799 cu ilde Napoleon hakimiyyeti I konsul kimi ele kecirir Koalisiya ile sulhu legv ederek 1800 ci ilde Avstriya uzerine hucuma kecir 1800 cu ilin mayinda Alp daglarini kecerek simali Italiyaya daxil olur evvelinde fransizlar geri cekilmeli olurlar Bu hadise I perdede Toskanin ifasinda Napoleon uzerinde qelebe kimi geyd edilir Gunun ikinci yarisi fransizlar yeniden hucuma kecerek doyusu oz xeyrlerine bitirmis olurlar meglubiyyet xeberi ise Toskanin ifasinda II perdede geyd edilir PersonajlarPersonajlar SeslerFloriya Toska meshur mugenni sopranoMario Kavaradossi ressam tenorBaron Skarpia Roma polisinin sefi baritonSezare Ancelotti Roma respubikasinin kecmis konsuluZengci sokristan Spoleta polis xefiyyesi tenorSarrone diger xefiyyeDustaqCobanKardinal hakim Roberti cellad mirze zabit serjant esger gozeciler polisler suvariler xanimlar xalqI Perde it Sant Andrea della Valle kilsesi Muqeddes Melek qesrinden qacaraq siyasi dustaq Ancelotti Sant Andrea della Valle kilsesinde gizlenir Ressam Mario Kavaradossi dustaq kecmis konsul Ancelottinin dostudur Mario Kavaradossi hemin kilsede qurbangahda Mariya Maqdalenanin tesvirini yaratmaqla mesquldur Kavaradossinin ariyasi it Recondita armonia Gizli harmoniya seslenir it Recondita armonia Gizli harmoniya italyanca Recondita armonia di bellezze diverse E bruna Floria l ardente amante mia E te beltade ignota cinta di chiome bionde Tu azzurro hai l occhio Tosca ha l occhio nero L arte nel suo mistero le diverse bellezze insiem confonde Ma nel ritrar costei Il mio solo pensiero Ah il mio sol pensier sei tu Tosca sei tu azerbaycanca herfi tercume Gizlin harmoniya cesidli gozelliklerle Menim ehtirasli sevgilim Floria esmerdir Namelum gozel seninse gur buruq saclarin sarisindir Gozlerin mavidir Toskanin gozlerise qaradir Incesenet oz sirrlerile Birlesdirir ozunde bu iki gozelliyi Amma cekende men onu Menim tek dusunduyum Ah Menim tek dusunduyum sensen Toska sen source source Bir namelum qadin model kimi ona xidmet gosterir eyni zamanda onun ureyine yol tapmaq istese de ressamin konlu sevgilisi opera divasi Floria Toskadadir Kavaradossi dostu Ancelottini gizletmek meqsedi ile kilsenin qapisini her ehtimala qarsi bagli saxlayir Ressamin yanina gelen Toska kilsenin qapisini gorcek subheli sekilde onu qisqanmaga baslayir Toska Kavaradossini sedaqetsizlikde gunahlandirir Kavaradossi veziyyetden cixmaga calisaraq Toskaya axsam Farneze meydanindan cixisindan derhal sonra gorusmeyi teklif edir lakin qisqancliqdan dogan subheleri onu rahat buraxmir Kavaradossinin cekdiyi seklin qrafinya Attavantiye aid oldugunu zenn edir Toska getdikden sonra Kavaradossi ve Ancelotti sonraki gizlenme yeri ve qacis plani haqqda dusunurler Bu an onlar Muqeddes Melek qesrinden Ancelottinin qacisini xeber veren top atesleri esidilir Kavaradossi ve Ancelotti kilseni terk ederek ressamin evine gelirler Zengci Marenqo doyusunde avstriya ordusunun qelebe calmasi xeberini getirerek kilseye daxil olur Ancelottinin izine dusmus polis sefi Baron Skarpia kilseye daxil olur Xefiyye Spoletti ile birlikde elde etdiyi deliller Skarpiaya Ancelottinin bu kilsede gizlendildiyini dusunmeye esas verir Toskanin dusgunu olan polis sefi Baron Skarpia onda Kavaradossiye qarsi qisqancliq ve subhe oyatmaq ucun esyayi delil kimi uzerinde Attavanti mohuru olan yelpikden istifade edir Meydana qelebe merasimi ile elaqedar coxlu insan toplasmisdir Napoleon uzerindeki qelebenin serefine lat Te Deum laudamus Sene Tanri hemd olsun himni seslenir Skarpia kilsede qalaraq reqibi Kavaradossiye qarsi plan hazirlamaqdadir II Perde it Palazzo Farnese Palasso Farnezi sarayinin qarisinda xalq Napoleonun meglubiyyetini qeyd edir Polis sefi Skarpianin oz kabinetindedir Skarpiya jandarm Skiarrona Toskani devet emeyi buyurur Polis xefiyyesi Spoletta Kavaradossinin villasindaki axtaris zamani Ancelotini tapmadigini evezinde ise Kavaradossinin ozunu yaxalayib getirdiyini meruze edir Kavaradossini sorgu suala tutan Skarpia Ancelottinin yerini oyrene bilmeyeceyini gorub ona qonsu otaqda isgence verilmesine gosteris verir Meqsed ise devete gelmis Toskanin onun cigirtisini esitmesidir Skarpia Toskani dindirir O isgenceler altinda ezab ceken Kavardossinin cixirtisini esitdikde ne edeceyini bilmeyerek Ancelottinin gizledildiyi yeri ressamin evinin bagcasindaki su quyusunu nisan verir Bu zaman Kavardossinin tezeden Skarpianin kabinetine getirirler O artiq anlamisdir ki Toska her seyi acib danismisdir Bu an Napoleonun Marenqo doyusunde qelebe calmasi haqqinda xeber yayilir Kavardossi bu xebere oz sevincini gizlede bilmir Lakin Skarpiya onu seherisi gun subhden edam edilmesine emr verir Eyni zamanda o Toskaya exlaqsiz bir teklif edir Toska olub bitenlerden telas icindedir Bu zaman Toskanin it Vissi d arte Incesenet ucun yasayaraq ariyasi seslenir it Vissi d arte Incesenet ucun yasayaraq italyanca Vissi d arte vissi d amore non feci mai male ad anima viva Con man furtiva quante miserie conobbi aiutai Sempre con fe sincera la mia preghiera ai santi tabernacoli sali Sempre con fe sincera diedi fiori agli altar Nell ora del dolore perche perche Signore perche me ne rimuneri cosi Diedi gioielli della Madonna al manto e diedi il canto agli astri al ciel che ne ridean piu belli Nell ora del dolore perche perche Signore ah perche me ne rimuneri cosi azerbaycanca herfi tercume Incesenet ucun yasayaraq sevmek ucun yasayaraq Hec bir canli mexluqa zerer vermedim Gizlenerek ogrunca Tanidigim belalilara el tutdum Her zaman semimi inancimla Muqeddeslere dualar etdim Her zaman semimi inancimla Qurbangahi gullerle bezedim Agrili saatda Neye gore niye Tanrim Ne ucun Sen meni bele mukafatlandirirsan Das qasimi Madonna mantiyasina qurban etdim Mahnilarimi ulduzlara ve goylere qurban etdim hansi ki mohtesem gozellikle gulurduler Agrili saatda Neye gore niye Tanrim Ne ucun Sen meni bele mukafatlandirirsan source source Sevgilisinin xatirine ozunu qurban vermeye razi olur Skarpia onu inandirmaga calisir ki o guya Kvaradossinin edamini gozden perde asmaq ucun teskil etmelidir Eyni zamanda o Toska ile Kvaradossinin Romadan qacib getmeleri ucun buraxilis vereqesinin yazilmasina da serencam verir Lakin onu qucaqlamaq isteyen Skarpiaya Toska xencerle zerbe endirir Telesik buraxilis vereqesini goturerek Toska oradan uzaqlasir III Perde Muqeddes Melek qesri Muqeddes Melek hebsxanasinin meydani Kavaradossi Toskaya vida mektubunu yazir Onu edam ucun hebsxananin damina cixardirlar Bu zaman Kavaradossinin it E lucevan le stelle Ve ulduzlar parildayirdilar ariyasi seslenir it E lucevan le stelle Ve ulduzlar parildayirdilar italyanca E lucevan le stelle ed olezzava la terra stridea l uscio dell orto ed un passo sfiorava la rena Entrava ella fragrante mi cadea fra le braccia O dolci baci o languide carezze mentr io fremente le belle forme disciogliea dai veli Svani per sempre il sogno mio d amore L ora e fuggita e muoio disperato E non ho amato mai tanto la vita azerbaycanca herfi tercume Ve ulduzlar parildayirdilar Torpaq etir sacirdi Bagca qapisi cirildadi Ve onun alti quma toxundu O etir sacaraq qeldi Ve menim qucagima dusdu Ah sirin opus ah xumar nevazis Titreyerek parlaq gozelliyini orpekden azad etdim Ebedi sevgi xeyalina daldim Zaman kecdi ve umidsiz olurem Ve hec vaxt heyati bele sevmemisdim source source Gozlenilmeden Floria peyda olur O Skarpiani oldurduyunu edamin ise yalandan olacagini xeber verir Floriya ve Mario qurtarilacaqlarina emindirler Bu zaman Spolettonun basciligi altinda esgerler gelirler Kavaradossi sakit onlarin qarsisinda dayanir Ates acilir Mario yere yixilir esgerler cixib gedirler Ancaq indi Toska anlayir ki o yanilmisdir Skarpia onu aldatmisdir patronlar heqiqi imis ve Kvaradossi olmusdur Basini itirmis Toska Skarpianin oldurulmesini oyrenib geri donen esgerlere mehel qoymadan ozunu qesrin damindan yere atir IstinadlarArchivio Storico Ricordi 1808 Puccini Tosca Wiener Staatsoper 1993 Menbeler Opera portali Vissi d arte at the Aria Database Toska Opera v tryoh dejstviyah Libretto L Illiki i Dzh Dzhakozy rus Tosca Einfuhrung und Kommentar Textbuch Libretto Opern der Welt Tosca von Giacomo Puccini Operone 2013 04 16 at the Wayback Machine The Aria Database Score of E lucevan le stelle for piano and voice Aria Database ing Partitura