fbpx
Wikipedia

Tolvayarvi döyüşü

Tolvayarvi döyüşü1939-1940-cı illər SSRİ-Finlandiya müharibəsi ("Qış müharibəsi") zamanı 12 dekabr 1939-cu ildə baş vermiş döyüş. Döyüşdə finlər qalib gəlmişdi.

Tarixi

Döyüşdən öncəki vəziyyət

 
Finlandiya əsgərləri xizəklə Tolvayarviyə yollanarkən

1939-cu il 30 noyabrda müharibə elan olunduqdan sonra fin ordusunun Ladoqa gölü ətrafından əvvəlcədən planlaşdırılmış geriçəkilməsi baş tutmalı idi. Burada Sovet ordusunun çoxsaylı qoşunlarının olması bunu mümkünsüz edirdi. Ərazinin, demək olar, tamamilə yolsuz və nataraz olması SSRİ-nin buraya qoşun çıxarması ehtimalını azaldırdı. Buna baxmayaraq, Suoyarvi və Tolvayarvi arasındakı yolda böyük diviziya yerləşdirilmişdi. Sovet ordusu IV Fin Korpusu üçün böyük təhlükə yaradırdı. Bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün fin komandanlığı polkovnik Paavo Talvelanın başçılığı altında "Talvela qrupu" təşkil etdi.

Tərəflər

Finlandiya tərəfi:

  • "Talvela qrupu" - Aaro Payarinin başçılıq etdiyi 16 piyada alayından ibarət idi.
  • " Ryasyanen dəstəsi" - ErP 9, ErP 10, ErP 112 и PPP 7 xüsusi batalyonları və 6-cı artilleriya alayından 1 batalyondan ibarət idi.

Ümumilikdə Finlandiya ordusuna Paavo Talvela başçılıq edirdi.

SSRİ tərəfi:

  • General Nikolay Belyayevin komandanlıq etdiyi 139-cu atıcı diviziya. 718-ci, 609-cu и 364-cü atıcı alaylardan təşkil edilmişdi.

Plan

Finlərin planına görə Sovet ordusu Hirvasyarvi və Tolvayarvi göllərinin hər iki tərəfindən mühasirəyə alınmalı idi. Hirvasyarvi gölünün şimalından ediləcək hücum səhər saat 8-də başlamalı idi. 2-ci hücum isə birinci dəstə nəticə verdikdən sonra baş tutmalı idi. Lakin sonradan plan dəyişmiş və hər iki hücum eyni vaxtda başlamışdı.

Döyüş

Tolvayarvi döyüşü 12 dekabr 1939-cu ildə olmuşdur. Səhər hücuma atılan iki batalyondan ibarət şimal qrupu 718-ci sovet alayının ciddi müqaviməti ilə üzləşdi. Hansıki, həmin alay özü fin cinahlarına hücum etməyə hazırlaşırdı. Günorta öz xətlərinə geri qayıtmağa məcbur olan fin batalyonları uğursuzluğa düçar olsa da, sovet alayının cinah hücumunu qabaqlamış və cənubdakı hissələrə dəstək göndərməsinin qarşısını almışdı. İkinci fin batalyonu yol boyunca yeni bir hücuma atılmış, burada isə onlara 609-cu sovet alay mane olmuşdu. Buna baxmayaraq, vəziyyətə nəzarəti itirməyən fin komandanlığı artilleriya dəstəyini gücləndirib, iki göl arasındakı bərzəxdə yerləşən hotelə hücum etdi. Fin ordusunun bir hissəsi hoteli müdafiə edəcək sovet əsgərlərini mühasirəyə almaq üçün ehtiyata alındı. Ciddi cəhdlərdən sonra hotel finlər tərəfindən zəbt edildi. Orada sovet alayının komandiri ölü vəziyyətdə tapılmış və hərbi məruzələr hamısı ələ keçirilmişdi. Gecə vaxtı fin qoşunları bütünlüklə geri çəkildi. Növbəti günlərdə bütöv sovet diviziyası Yaqlyayarvidə məhv edildi.

Nəticə

Tolvayarvi döyüşündə finlərdən 100-ü həlak olmuş, 250-si yaralanmış, Sovet qoşunlarından isə 1000-dən çox əsgər ölmüş, 20 tank, 60 pulemyot və 2 artilleriya topu itirilmişdi. Döyüşdəki məğlubiyyətinə görə sovet generalı Nikolay Belyayev tutduğu vəzifədən azad edildi. SSRİ-Finlandiya müharibəsinin son qalibi finlər olmasa da, SSRİ üzərindəki bu ilk qələbə finlərə böyük ruh yüksəkliyi qazandırmışdı.

Xarici keçidlər

tolvayarvi, döyüşü, 1939, 1940, illər, ssri, finlandiya, müharibəsi, qış, müharibəsi, zamanı, dekabr, 1939, ildə, baş, vermiş, döyüş, döyüşdə, finlər, qalib, gəlmişdi, mündəricat, tarixi, döyüşdən, öncəki, vəziyyət, tərəflər, plan, döyüş, nəticə, xarici, keçid. Tolvayarvi doyusu 1939 1940 ci iller SSRI Finlandiya muharibesi Qis muharibesi zamani 12 dekabr 1939 cu ilde bas vermis doyus Doyusde finler qalib gelmisdi Mundericat 1 Tarixi 1 1 Doyusden onceki veziyyet 1 2 Terefler 1 3 Plan 1 4 Doyus 1 5 Netice 2 Xarici kecidlerTarixi RedakteDoyusden onceki veziyyet Redakte Finlandiya esgerleri xizekle Tolvayarviye yollanarken 1939 cu il 30 noyabrda muharibe elan olunduqdan sonra fin ordusunun Ladoqa golu etrafindan evvelceden planlasdirilmis gericekilmesi bas tutmali idi Burada Sovet ordusunun coxsayli qosunlarinin olmasi bunu mumkunsuz edirdi Erazinin demek olar tamamile yolsuz ve nataraz olmasi SSRI nin buraya qosun cixarmasi ehtimalini azaldirdi Buna baxmayaraq Suoyarvi ve Tolvayarvi arasindaki yolda boyuk diviziya yerlesdirilmisdi Sovet ordusu IV Fin Korpusu ucun boyuk tehluke yaradirdi Bu tehlukeni aradan qaldirmaq ucun fin komandanligi polkovnik Paavo Talvelanin basciligi altinda Talvela qrupu teskil etdi Terefler Redakte Finlandiya terefi Talvela qrupu Aaro Payarinin basciliq etdiyi 16 piyada alayindan ibaret idi Ryasyanen destesi ErP 9 ErP 10 ErP 112 i PPP 7 xususi batalyonlari ve 6 ci artilleriya alayindan 1 batalyondan ibaret idi Umumilikde Finlandiya ordusuna Paavo Talvela basciliq edirdi SSRI terefi General Nikolay Belyayevin komandanliq etdiyi 139 cu atici diviziya 718 ci 609 cu i 364 cu atici alaylardan teskil edilmisdi Plan Redakte Finlerin planina gore Sovet ordusu Hirvasyarvi ve Tolvayarvi gollerinin her iki terefinden muhasireye alinmali idi Hirvasyarvi golunun simalindan edilecek hucum seher saat 8 de baslamali idi 2 ci hucum ise birinci deste netice verdikden sonra bas tutmali idi Lakin sonradan plan deyismis ve her iki hucum eyni vaxtda baslamisdi Doyus Redakte Tolvayarvi doyusu 12 dekabr 1939 cu ilde olmusdur Seher hucuma atilan iki batalyondan ibaret simal qrupu 718 ci sovet alayinin ciddi muqavimeti ile uzlesdi Hansiki hemin alay ozu fin cinahlarina hucum etmeye hazirlasirdi Gunorta oz xetlerine geri qayitmaga mecbur olan fin batalyonlari ugursuzluga ducar olsa da sovet alayinin cinah hucumunu qabaqlamis ve cenubdaki hisselere destek gondermesinin qarsisini almisdi Ikinci fin batalyonu yol boyunca yeni bir hucuma atilmis burada ise onlara 609 cu sovet alay mane olmusdu Buna baxmayaraq veziyyete nezareti itirmeyen fin komandanligi artilleriya desteyini guclendirib iki gol arasindaki berzexde yerlesen hotele hucum etdi Fin ordusunun bir hissesi hoteli mudafie edecek sovet esgerlerini muhasireye almaq ucun ehtiyata alindi Ciddi cehdlerden sonra hotel finler terefinden zebt edildi Orada sovet alayinin komandiri olu veziyyetde tapilmis ve herbi meruzeler hamisi ele kecirilmisdi Gece vaxti fin qosunlari butunlukle geri cekildi Novbeti gunlerde butov sovet diviziyasi Yaqlyayarvide mehv edildi Netice Redakte Tolvayarvi doyusunde finlerden 100 u helak olmus 250 si yaralanmis Sovet qosunlarindan ise 1000 den cox esger olmus 20 tank 60 pulemyot ve 2 artilleriya topu itirilmisdi Doyusdeki meglubiyyetine gore sovet generali Nikolay Belyayev tutdugu vezifeden azad edildi SSRI Finlandiya muharibesinin son qalibi finler olmasa da SSRI uzerindeki bu ilk qelebe finlere boyuk ruh yuksekliyi qazandirmisdi Xarici kecidler Redakte 1 Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 2 Menbe https az wikipedia org w index php title Tolvayarvi doyusu amp oldid 5828204, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.