Teya (ing.Theia) — Günəş sisteminin ilkin dövrlərində mövcud olduğuna inanılan və Böyük toqquşma fərziyyəsinə görə bundan 4,31 milyard il əvvəl Yerlə toqquşaraq yox olan planet. Fərziyyəyə görə Teya təqribən Mars ölçüsündə idi və 6000 km diametri vardı. Los-Anceles Kaliforniya Universitetində geoloq olan Eduard Yanq Apollon 12, Apollon 15 və Apollon 17 missiyaları zamanı gətirilən süxur nümunələrini müşahidə edərək, əvvəl təklif olunan fərziyyənin əksinə olan Teya planetinin Yerə üstdən dəydiyi düşüncəsini ortaya atmışdır. Təklif olunan toqquşma modelinə görə Teyanın qalıqları Yerin ətrafında toplanaraq tədricən Ayı formalaşdırmışdır. Bəzi alimlər düşünür ki, Yer ətrafı orbitə saçılan qalıqlardan əvvəlcə iki peyk formalaşdı və sonradan onlar birləşərək bu gün bildiyimiz Ayı meydana gətirdi. Böyük toqquşma fərziyyəsi Yerin nüvəsinin gözləniləndən daha böyük olmasının səbəbini də açıqlayır. Belə ki, toqquşma nəticəsində Teyanın mantiya və nüvəsi Yerlə qarışmışdır. Teya adı yunan mifologiyası ilə bağlıdır. Belə ki, Teya yunan mifologiyasında Ay ilahəsi hesab olunan Selenanın anasıdır.
Teyanın Günəş sistemindəYerin L4 və L5 Laqranj nöqtələrindən keçən orbitinin olduğunu düşünürlər. Belə olacağı halda Teya Marsla müqayisə oluna biləcək şəkildə böyüyə bilərdi. Astronomlar belə hesab edir ki, Veneranın cazibə qüvvəsi Teyaya təsir edərək onu Yerlə toqquşma səviyyəsinə gətirmişdir.
Toqquşma
Böyük toqquşma fərziyyəsinə görə Teya Yerin L4 və L5 Laqranj nöqtələrində olan planetdi və Venera ya da Yupiterin cazibə qüvvəsinin təsirindən Yerlə toqquşmuşdur. Toqquşma baş verdikdən sonra orbitə saçılan maddələrdən Ay meydana gəlmişdir. Bəzi astronomların düşüncəsinə görə ilk vaxtlar Teyanın qalıqlarından Mars və Veneranın orbitləri arasında ikinci asteroid qurşağı da vardı. Buna baxmayaraq alimlər əsasən Teyanın qalıqlarının ətrafa saçılmadığını və Ayla Yerin tərkibinə qarışdığı düşüncəsini qəbul edirlər. Ayın formalaşması ilə bağlı yaranan əsas suallardan biri də Ayın daha çox Teyanın yoxsa, Teyanın Yerlə toqquşması nəticəsində Yerdən qopan hissələrin qalıqlarından meydana gəlməsi idi. Apollon proqramı çərçivəsində Aydan gətirilən süxur nümunələrinin izotop tərkiblərinin öyrənilməsi nəticəsində Aydakı izotop tərkiblərinin Yerdəki ilə demək olar ki, eyni olduğu məlum oldu. Bu da Ayın daha çox Yerdən ayrılan hissələrdən yaranması düşüncəsini möhkəmlətmişdir.
"The Theia Hypothesis: New Evidence Emerges that Earth and Moon Were Once the Same". The Daily Galaxy. 2007-07-05.
Nace, Trevor (2016-01-30). "New Evidence For 4.5 Billion Year Old Impact Formed Our Moon". Forbes
↑ Jutzi, M.; Asphaug, E. (2011). "Forming the lunar farside highlands by accretion of a companion moon". Nature. 476 (7358): 69–72. Bibcode:2011Natur.476...69J. doi:10.1038/nature10289. PMID 21814278.
"Faceoff! The Moon's oddly different sides", Astronomy.
"Faceoff! The Moon's oddly different sides", Astronomy,
"STEREO Hunts for Remains of an Ancient Planet near Earth" 2013-11-13 at the Wayback Machine. NASA. 2009-04-09.
Wolpert, Stuart (January 28, 2016). "Moon was produced by a head-on collision between Earth and a forming planet". UCLA newsroom. UCLA.
Daniel Clery (11 October 2013). "Impact Theory Gets Whacked". Science. 342 (6155): 183–185. Bibcode:2013Sci...342..183C. doi:10.1126/science.342.6155.183.
Wiechert, U.; et al. (October 2001). "Oxygen Isotopes and the Moon-Forming Giant Impact". Science. Science (journal). 294 (12): 345–348. Bibcode:2001Sci...294..345W. doi:10.1126/science.1063037. PMID 11598294.
Pahlevan, Kaveh; Stevenson, David (October 2007). "Equilibration in the Aftermath of the Lunar-forming Giant Impact". EPSL. 262 (3–4): 438–449. arXiv:1012.5323free to read. Bibcode:2007E&PSL.262..438P. doi:10.1016/j.epsl.2007.07.055.
"Titanium Paternity Test Says Earth is the Moon's Only Parent (University of Chicago)". Astrobio.net.
Avqust 08, 2021
teya, nəzəri, planet, teya, theia, günəş, sisteminin, ilkin, dövrlərində, mövcud, olduğuna, inanılan, böyük, toqquşma, fərziyyəsinə, görə, bundan, milyard, əvvəl, yerlə, toqquşaraq, olan, planet, fərziyyəyə, görə, teya, təqribən, mars, ölçüsündə, 6000, diametr. Teya ing Theia Gunes sisteminin ilkin dovrlerinde movcud olduguna inanilan ve Boyuk toqqusma ferziyyesine gore bundan 4 31 milyard il evvel Yerle toqqusaraq yox olan planet 1 Ferziyyeye gore Teya teqriben Mars olcusunde idi ve 6000 km diametri vardi Los Anceles Kaliforniya Universitetinde geoloq olan Eduard Yanq Apollon 12 Apollon 15 ve Apollon 17 missiyalari zamani getirilen suxur numunelerini musahide ederek evvel teklif olunan ferziyyenin eksine olan Teya planetinin Yere ustden deydiyi dusuncesini ortaya atmisdir 2 Teklif olunan toqqusma modeline gore Teyanin qaliqlari Yerin etrafinda toplanaraq tedricen Ayi formalasdirmisdir Bezi alimler dusunur ki Yer etrafi orbite sacilan qaliqlardan evvelce iki peyk formalasdi ve sonradan onlar birleserek bu gun bildiyimiz Ayi meydana getirdi 3 4 Boyuk toqqusma ferziyyesi Yerin nuvesinin gozlenilenden daha boyuk olmasinin sebebini de aciqlayir Bele ki toqqusma neticesinde Teyanin mantiya ve nuvesi Yerle qarismisdir 5 Teya adi yunan mifologiyasi ile baglidir Bele ki Teya yunan mifologiyasinda Ay ilahesi hesab olunan Selenanin anasidir Mundericat 1 Orbiti 2 Toqqusma 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarOrbiti Redakte Yer ve Teyanin toqqusmasi ressamin tesvirinde Teyanin Gunes sisteminde Yerin L4 ve L5 Laqranj noqtelerinden kecen orbitinin oldugunu dusunurler Bele olacagi halda Teya Marsla muqayise oluna bilecek sekilde boyuye bilerdi Astronomlar bele hesab edir ki Veneranin cazibe quvvesi Teyaya tesir ederek onu Yerle toqqusma seviyyesine getirmisdir 6 Toqqusma RedakteBoyuk toqqusma ferziyyesine gore Teya Yerin L4 ve L5 Laqranj noqtelerinde olan planetdi ve Venera ya da Yupiterin cazibe quvvesinin tesirinden Yerle toqqusmusdur Toqqusma bas verdikden sonra orbite sacilan maddelerden Ay meydana gelmisdir 3 7 Bezi astronomlarin dusuncesine gore ilk vaxtlar Teyanin qaliqlarindan Mars ve Veneranin orbitleri arasinda ikinci asteroid qursagi da vardi Buna baxmayaraq alimler esasen Teyanin qaliqlarinin etrafa sacilmadigini ve Ayla Yerin terkibine qarisdigi dusuncesini qebul edirler 8 Ayin formalasmasi ile bagli yaranan esas suallardan biri de Ayin daha cox Teyanin yoxsa Teyanin Yerle toqqusmasi neticesinde Yerden qopan hisselerin qaliqlarindan meydana gelmesi idi 9 Apollon proqrami cercivesinde Aydan getirilen suxur numunelerinin izotop terkiblerinin oyrenilmesi neticesinde Aydaki izotop terkiblerinin Yerdeki ile demek olar ki eyni oldugu melum oldu Bu da Ayin daha cox Yerden ayrilan hisselerden yaranmasi dusuncesini mohkemletmisdir 10 11 12 Hemcinin bax RedakteBoyuk toqqusma ferziyyesi Gunes sistemi Yer AyIstinadlar Redakte The Theia Hypothesis New Evidence Emerges that Earth and Moon Were Once the Same The Daily Galaxy 2007 07 05 Nace Trevor 2016 01 30 New Evidence For 4 5 Billion Year Old Impact Formed Our Moon Forbes 1 2 Jutzi M Asphaug E 2011 Forming the lunar farside highlands by accretion of a companion moon Nature 476 7358 69 72 Bibcode 2011Natur 476 69J doi 10 1038 nature10289 PMID 21814278 Faceoff The Moon s oddly different sides Astronomy Faceoff The Moon s oddly different sides Astronomy STEREO Hunts for Remains of an Ancient Planet near Earth Arxivlesdirilib 2013 11 13 at the Wayback Machine NASA 2009 04 09 Reufer Andreas Meier Matthias M M Benz Willy Wieler Rainer 2012 A hit and run giant impact scenario Icarus 221 1 296 299 arXiv 1207 5224free to read Bibcode 2012Icar 221 296R doi 10 1016 j icarus 2012 07 021 Wolpert Stuart January 28 2016 Moon was produced by a head on collision between Earth and a forming planet UCLA newsroom UCLA Daniel Clery 11 October 2013 Impact Theory Gets Whacked Science 342 6155 183 185 Bibcode 2013Sci 342 183C doi 10 1126 science 342 6155 183 Wiechert U et al October 2001 Oxygen Isotopes and the Moon Forming Giant Impact Science Science journal 294 12 345 348 Bibcode 2001Sci 294 345W doi 10 1126 science 1063037 PMID 11598294 Pahlevan Kaveh Stevenson David October 2007 Equilibration in the Aftermath of the Lunar forming Giant Impact EPSL 262 3 4 438 449 arXiv 1012 5323free to read Bibcode 2007E amp PSL 262 438P doi 10 1016 j epsl 2007 07 055 Titanium Paternity Test Says Earth is the Moon s Only Parent University of Chicago Astrobio net Menbe https az wikipedia org w index php title Teya nezeri planet amp oldid 5686955, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
