fbpx
Wikipedia

Təbriz bəylərbəyliyi

Bu məqalə Təbriz bəylərbəyliyi haqqındadır. Digər mənalar üçün Təbriz (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın.

Təbriz bəylərbəyliyi və ya Azərbaycan bəylərbəyiliyi – Səfəvilər dövlətinin inzibati-ərazi vahidlərindən biri. Mərkəzi Təbriz şəhəri idi.

Təbriz bəylərbəyliyi
15021736
Bayrağı
StatusuƏyalət
PaytaxtıTəbriz
Ən böyük şəhəriTəbriz
Ərdəbil
Rəsmi dilləriAzərbaycan dili
Tarixi 
• Yaranması
1502
• Süqutu
1736
Ərazisi

Tarixi

XVI əsrin 1-ci yarısında yaradılmışdı. Çuxursəəd, Qarabağ, Şirvan, İran əyalətləri və Osmanlı imperatorluğu ilə həmsərhəd olan Təbriz bəylərbəyliyinə Marağa, Urmiya, Soucbulaq, Xoy, Səlmas, Mərənd, Naxçıvan (16 əsrin sonunadək), Maku, Qaradağ, Ərdəbil, Miyanə,Talış, Arazbar, Sultaniyyə, Zəncan və s. əyalətlər daxil idi.

Təbriz bəylərbəyliyi ictimai-iqtisadi və strateji baxımdan Səfəvilər dövlətinin ən zəngin və mühüm əyalətlərindən biri idi. Burada əkinçilik, maldarlıq və sənətkarlıq inkişaf etmişdi; mühüm ticarət yolları onun ərazisindən keçirdi. Səfəvilər dövlətinin paytaxtı Qəzvinə (1555), sonralar isə İsfahana (1598) köçürüləndən sonra da Təbriz bəylərbəyiliyi ölkənin siyasi və iqtisadi həyatında mühüm rol oynayırdı. Səfəvi ordusunun şəxsi heyətinin (təqr. 60 min nə fər) 5/1 hissəsi (təqr. 11-12 min) Təbriz bəylərbəyliyinin payına düşürdü.

Təbriz bəylərbəyliyinə ən nüfuzlu qızılbaş əmirləri (əsasən, təkəli və türkman tayfa başçıları) hakim təyin edilirdi.

1531-ci ilədək bəylərbəyi Üləma sultan Təkəli idi. Ondan sonra Təbriz bəylərbəyliyinə türkman əmirləri nəslinin idarəsinə keçdi. 1583/84 ildə şamlı və ustaclı əmirlərinin təkidi ilə türkman tayfa başçısı Əmir xan Türkman bəylərbəyilikdən kənar edildi. Bu, qızılbaşlar arasında qanlı toqquşmalara səbəb oldu. Əmir xana təkəlilər də yardım edirdi. Tayfalararası çəkişmələr Osmanlı imperatorluğu ilə müharibə aparan Səfəvilər dövlətinin vəziyyətini xeyli çətinləşdirdi;

Təbriz bəylərbəyliyinin idarəsi yenidən türkmənlərə qaytarıldı. 1590-1605-ci illərdə Təbriz bəylərbəyliyinin ərazisi (Qaradağ,Ərdəbil və Talış əyalətləri istisna olmaqla) Osmanlıların tabeliyinə keçmiş di. I Şah Abbas dövründə (1587-1629) Təbriz bəylərbəyliyi Osmanlı qoşunlarından azad edildikdən so nra onun idarəsi yenidən türkmən əmiri Pirbudaq xana tapşırıldı. Nadir şah (1736-1747) hakimiyyətə gələndən sonra bəylərbəylik sistemi ləğv edilmiş, o öldürüldükdən (1747) sonra isə Təbriz bəylərbəyliyi ərazisində bir sıra müstəqil xanlıqlar (Təbriz, Marağa, Urmiya, Xoy, Qaradağ, Sərab) yaranmışdı.

Təbriz bəylərbəyiləri

Mənbə

  • Əfəndiyev O. Ə., Azərbaycan Səfəvilər dövləti, B., 1993;
  • Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.3, B., 1999;
  • Петрушевский И.П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в ХVI – начале ХIХ вв., Л., 1949;
  • Рахмани А.А., Азербайдıан в конце ХVI и в ХVII веке, Б., 1981;
  • Историческая география Азербайджана, Б., 1987.

İstinadlar

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

təbriz, bəylərbəyliyi, məqalə, haqqındadır, digər, mənalar, üçün, təbriz, dəqiqləşdirmə, səhifəsinə, baxın, azərbaycan, bəylərbəyiliyi, səfəvilər, dövlətinin, inzibati, ərazi, vahidlərindən, biri, mərkəzi, təbriz, şəhəri, 1502, 1736bayrağıstatusuəyalətpaytaxtı. Bu meqale Tebriz beylerbeyliyi haqqindadir Diger menalar ucun Tebriz deqiqlesdirme sehifesine baxin Tebriz beylerbeyliyi ve ya Azerbaycan beylerbeyiliyi Sefeviler dovletinin inzibati erazi vahidlerinden biri Merkezi Tebriz seheri idi Tebriz beylerbeyliyi1502 1736BayragiStatusuEyaletPaytaxtiTebrizEn boyuk seheriTebrizErdebilResmi dilleriAzerbaycan diliTarixi Yaranmasi1502 Suqutu1736ErazisiSelefi XelefiAgqoyunlular Azerbaycan beylerbeyliyi Mundericat 1 Tarixi 2 Tebriz beylerbeyileri 3 Menbe 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerTarixi RedakteXVI esrin 1 ci yarisinda yaradilmisdi Cuxurseed Qarabag Sirvan Iran eyaletleri ve Osmanli imperatorlugu ile hemserhed olan Tebriz beylerbeyliyine Maraga Urmiya Soucbulaq Xoy Selmas Merend Naxcivan 16 esrin sonunadek Maku Qaradag Erdebil Miyane Talis Arazbar Sultaniyye Zencan ve s eyaletler daxil idi Tebriz beylerbeyliyi ictimai iqtisadi ve strateji baximdan Sefeviler dovletinin en zengin ve muhum eyaletlerinden biri idi Burada ekincilik maldarliq ve senetkarliq inkisaf etmisdi muhum ticaret yollari onun erazisinden kecirdi Sefeviler dovletinin paytaxti Qezvine 1555 sonralar ise Isfahana 1598 kocurulenden sonra da Tebriz beylerbeyiliyi olkenin siyasi ve iqtisadi heyatinda muhum rol oynayirdi Sefevi ordusunun sexsi heyetinin teqr 60 min ne fer 5 1 hissesi teqr 11 12 min Tebriz beylerbeyliyinin payina dusurdu Tebriz beylerbeyliyine en nufuzlu qizilbas emirleri esasen tekeli ve turkman tayfa bascilari hakim teyin edilirdi 1531 ci iledek beylerbeyi Ulema sultan Tekeli idi Ondan sonra Tebriz beylerbeyliyine turkman emirleri neslinin idaresine kecdi 1583 84 ilde samli ve ustacli emirlerinin tekidi ile turkman tayfa bascisi Emir xan Turkman beylerbeyilikden kenar edildi Bu qizilbaslar arasinda qanli toqqusmalara sebeb oldu Emir xana tekeliler de yardim edirdi Tayfalararasi cekismeler Osmanli imperatorlugu ile muharibe aparan Sefeviler dovletinin veziyyetini xeyli cetinlesdirdi Tebriz beylerbeyliyinin idaresi yeniden turkmenlere qaytarildi 1590 1605 ci illerde Tebriz beylerbeyliyinin erazisi Qaradag Erdebil ve Talis eyaletleri istisna olmaqla Osmanlilarin tabeliyine kecmis di I Sah Abbas dovrunde 1587 1629 Tebriz beylerbeyliyi Osmanli qosunlarindan azad edildikden so nra onun idaresi yeniden turkmen emiri Pirbudaq xana tapsirildi Nadir sah 1736 1747 hakimiyyete gelenden sonra beylerbeylik sistemi legv edilmis o olduruldukden 1747 sonra ise Tebriz beylerbeyliyi erazisinde bir sira musteqil xanliqlar Tebriz Maraga Urmiya Xoy Qaradag Serab yaranmisdi Tebriz beylerbeyileri Redakte Esas meqale Sefevilerin Tebriz beylerbeyilerinin siyahisiMusa sultan Mosullu Turkman 1532 ci ilden 1534 cu iledek Tebriz Azerbaycan eyaletinin beylerbeyi olmusdu Emir xan Turkman 1586 Tebriz Azerbaycan eyaletinin beylerbeyi Pirbudaq xan Pornek Turkman 1612 1617 Tebriz Azerbaycan eyaletinin beylerbeyi Sahbende xan Pornek Turkman 1617 1625 Tebriz Azerbaycan eyaletinin beylerbeyi II Pirbudaq xan Pornek Turkman 1625 1635 1643 1649 Tebriz Azerbaycan eyaletinin beylerbeyi Rustem xan Pornek Turkman 1635 1643 Tebriz Azerbaycan eyaletinin beylerbeyi II Pirbudaq xan Pornek Turkman 1643 1651 Eliqulu xan Eliqulu xan Develi Bican bey Haci Eli xan II Rustem xan Sipehsalar Anuseh xanMenbe RedakteEfendiyev O E Azerbaycan Sefeviler dovleti B 1993 Azerbaycan tarixi 7 cildde c 3 B 1999 Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v HVI nachale HIH vv L 1949 Rahmani A A Azerbajdian v konce HVI i v HVII veke B 1981 Istoricheskaya geografiya Azerbajdzhana B 1987 Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Tebriz beylerbeyliyi amp oldid 5990292, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.