Tünd qırmızı talış uzunbığı (lat. Purpuricenus Talyshensis) — sərtqanadlılar dəstəsinin uzunbığlar fəsiləsinə aid növ. Təbii şəraitdə nəslinin kəsilməsi ehtimalı vardır. Azərbaycanın endemik canlısıdır.
Tünd qırmızı talış uzunbığı | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Budaq: İnfrasinif: Ranqsız: Dəstə: ???: Tünd qırmızı talış uzunbığı | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Təsviri
Bədənin uzunluğu 12,5–17 sm-dir. Rəngi qaradır. Qanadüstlükləri açıq-qırmızı və ya çəhrayımtıl-sarı rəngdə olub hər birinin üzərində 3 iri qara ləkə vardır. Qanadüstlüklərin əsasında nisbətən kiçik qara ləkə, orta hissəsində iri və qismən oval, zirvədə isə ən kiçik qara ləkə vardır. Ön döş açıq –qırmızı rəngdə olub əsasda qalın qara ləkə ilə əhatələnmişdir, öndə iki qara nöqtəlidir. Bığcıqları 11 buğumludur.
Yayılması
İran, Azərbaycanın cənub-şərqində. Azərbaycanın (Talış dağları)
Həyat tərzi
Dağ, və ovalıq sahələrin palıd meşələri. Böcəklərə may və iyun aylarında təsadüf edilir. Zəifləmiş, tələf olan və xəstə palıd ağaclarının oduncağında yaşayır. Növün biologiyası ətraflı öyrənilməmişdir.
Sayı
1936-cı ildə A.V.Boqaçev tərəfindən Lənkəranın Alekseyevka kəndində 2 fərd tutulmuşdur (AMEA zoologiya institutunun kolleksiya fondunda saxlanılır). Son illərdə qeydə alınmamışdır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Hirkan Milli Parkına daxil olmayan ərazilərdə palıd ağaclarının kəsilməsi. Bu ərazilərdə kolleksiyaçılar tərəfindən ticarət məqsədilə tutulması da böcəyin sayına mənfi təsir edir.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Hirkan Milli Parkında qorunur.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Böcəyin yaşadığı ərazilərdə meşə təsərrüfatı tədbirlərini nizamlamaq, qurumaqda olan və ya qurumuş palıd ağaclarının kəsilməsini qadağan etmək, onun sayi və yayılma arealı barədə yeni məlumatların əldə edilməsi üçün hər il yaşayış ərazilərinə monitorinqlər təşkil edilməlidir.
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Qırmızı Kitabı, II cild, Bakı, 2013.
- Данилевский М.Л., Мирощников А.И. Жуки-дровосеки Кавказа (Coleoptera, Cerambycidae). Опеделитель. Краснодар, 1985, с. 212.
İstinadlar
- Azərbaycan Qırmızı Kitabı, II cild, Bakı, 2013.
- "Purpuricenus talyshensis Reitter, 1914". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-10-17.
- Данилевский М.Л., Мирощников А.И. Жуки-дровосеки Кавказа (Coleoptera, Cerambycidae). Опеделитель. Краснодар, 1985, с. 212.
Xarici keçidlər
- Purpuricenus talyshensis Reitter, 1914
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tund qirmizi talis uzunbigi lat Purpuricenus Talyshensis sertqanadlilar destesinin uzunbiglar fesilesine aid nov Tebii seraitde neslinin kesilmesi ehtimali vardir Azerbaycanin endemik canlisidir Tund qirmizi talis uzunbigiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip BugumayaqlilarKlad Yarimtip AltiayaqlilarSinif HeseratlarRanqsiz Yarimsinif QanadlilarBudaq Infrasinif YeniqanadlilarRanqsiz Ranqsiz Tam cevrilme ile inkisaf eden heseratlarDeste Sertqanadlilar Tund qirmizi talis uzunbigiBeynelxalq elmi adiPurpuricenus talyshensisSeklin VikiAnbarda axtarisiEOL 118334TesviriBedenin uzunlugu 12 5 17 sm dir Rengi qaradir Qanadustlukleri aciq qirmizi ve ya cehrayimtil sari rengde olub her birinin uzerinde 3 iri qara leke vardir Qanadustluklerin esasinda nisbeten kicik qara leke orta hissesinde iri ve qismen oval zirvede ise en kicik qara leke vardir On dos aciq qirmizi rengde olub esasda qalin qara leke ile ehatelenmisdir onde iki qara noqtelidir Bigciqlari 11 bugumludur YayilmasiIran Azerbaycanin cenub serqinde Azerbaycanin Talis daglari Heyat terziDag ve ovaliq sahelerin palid meseleri Boceklere may ve iyun aylarinda tesaduf edilir Zeiflemis telef olan ve xeste palid agaclarinin oduncaginda yasayir Novun biologiyasi etrafli oyrenilmemisdir Sayi1936 ci ilde A V Boqacev terefinden Lenkeranin Alekseyevka kendinde 2 ferd tutulmusdur AMEA zoologiya institutunun kolleksiya fondunda saxlanilir Son illerde qeyde alinmamisdir Mehdudlasdirici amillerHirkan Milli Parkina daxil olmayan erazilerde palid agaclarinin kesilmesi Bu erazilerde kolleksiyacilar terefinden ticaret meqsedile tutulmasi da boceyin sayina menfi tesir edir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerHirkan Milli Parkinda qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerBoceyin yasadigi erazilerde mese teserrufati tedbirlerini nizamlamaq qurumaqda olan ve ya qurumus palid agaclarinin kesilmesini qadagan etmek onun sayi ve yayilma areali barede yeni melumatlarin elde edilmesi ucun her il yasayis erazilerine monitorinqler teskil edilmelidir EdebiyyatAzerbaycan Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Danilevskij M L Miroshnikov A I Zhuki drovoseki Kavkaza Coleoptera Cerambycidae Opedelitel Krasnodar 1985 s 212 IstinadlarAzerbaycan Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Purpuricenus talyshensis Reitter 1914 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 10 17 Danilevskij M L Miroshnikov A I Zhuki drovoseki Kavkaza Coleoptera Cerambycidae Opedelitel Krasnodar 1985 s 212 Xarici kecidlerPurpuricenus talyshensis Reitter 1914Hemcinin baxKicik qeseng bocek Qeseng bocek Salomon qizilboceyi Maral bocekler Xezer parandrasi Dosudisli uzunbig