Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Subduksiya — Subduksiya iki plitənin bir-birinə qarşı hərəkət etməsi nəticəsində yaranır. Onları ayıran sərhəd adlanır. Bu zaman sıxlığı daha çox olan plitə digərinin altına enərək mantiyaya daxil olur. Bəzən sıxlığı çox olan deyil, sıxlığı az olan plitə mantiyaya doğru enir. Bu proses obduksiya adlanır.
Nümunələr
Pangeya parçalanmağa başladıqdan sonra plitələr kənarlara doğru böyük bir məsafədə hərəkət etmişlər. Bu plitələr qarşısına çıxan okean plitəsi və mikroplitələr ilə subduksiya növ sərhəd əmələ gətirmişdir. Bu gəminin açıq hövzədə üzməsinə bənzədilə bilər. Onun qarşısında gəminin bacasına bənzər vulkanik ada qövsü, yük sahəsinə bənzər passiv qitə kənarı yerləşir.
Hazırkı subduksiya növ sərhədlər Sakit okean boyu daha geniş yayılmışdır. Bununla da Sakit okeanın 2/3 hissəsi udulmaya cəlb olunur. Burada olan subduksiya Şimali Kordilyerlər, Alyaska, Aleut adaları, Kuril adaları, Yapon dənizi, Filippin dənizi, Melaneziya adaları və Yeni Zellandiyanı əhatə edir. Bundan başqa Karib dənizi, Zond adaları və digər sahələrdə subduksiya baş verməkdədir.
Obduksiya
Obduksiyaya subduksiyanın bir növü kimi baxmaq olar. Lakin, burada okean növ qabıq kontinental qabığın üzərinə doğru hərəkət edir. Bu prosesin sürəti çox az olduğu üçün kiyafayət qədər inkişaf edə bilmir və mürəkkəb qırışıqlıq yaradır.
Kolliziya
Bu proses iki kontinental qabığın qarşı-qarşıya gəlməsi nəticəsində yaranır. Bu prosesin nəticəsində intensiv qırışıqlıq sahələri yaranmış olur. Bunlara misal olaraq Alp-Himalay qırışıqlığı boyu yerləşmiş sahələri misal göstərmək olar. Kolliziya zonaları qalıq subduksiyanın yaranmasına da şərait yaradırlar. Bu növ subduksiya prosesinin sürətinə kolliziya zonaları tərəfindən nəzarət olunur.
Mənbə
- Геодинамика - Е.В.Артюшков - Недра 1979
- Общая и региональная геотектоника - В.П.Гаврилов - Недра 1986
- Теория тектоники литосферных плит и современная геологическая теория О.Г.Сорохтин - Знания 1984
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Subduksiya Subduksiya iki plitenin bir birine qarsi hereket etmesi neticesinde yaranir Onlari ayiran serhed adlanir Bu zaman sixligi daha cox olan plite digerinin altina enerek mantiyaya daxil olur Bezen sixligi cox olan deyil sixligi az olan plite mantiyaya dogru enir Bu proses obduksiya adlanir Subduksiya prosesiNumunelerPangeya parcalanmaga basladiqdan sonra pliteler kenarlara dogru boyuk bir mesafede hereket etmisler Bu pliteler qarsisina cixan okean plitesi ve mikropliteler ile subduksiya nov serhed emele getirmisdir Bu geminin aciq hovzede uzmesine benzedile biler Onun qarsisinda geminin bacasina benzer vulkanik ada qovsu yuk sahesine benzer passiv qite kenari yerlesir Subduksiya prosesinin geminin hereketi ile oxsarligi Hazirki subduksiya nov serhedler Sakit okean boyu daha genis yayilmisdir Bununla da Sakit okeanin 2 3 hissesi udulmaya celb olunur Burada olan subduksiya Simali Kordilyerler Alyaska Aleut adalari Kuril adalari Yapon denizi Filippin denizi Melaneziya adalari ve Yeni Zellandiyani ehate edir Bundan basqa Karib denizi Zond adalari ve diger sahelerde subduksiya bas vermekdedir ObduksiyaObduksiyaya subduksiyanin bir novu kimi baxmaq olar Lakin burada okean nov qabiq kontinental qabigin uzerine dogru hereket edir Bu prosesin sureti cox az oldugu ucun kiyafayet qeder inkisaf ede bilmir ve murekkeb qirisiqliq yaradir KolliziyaBu proses iki kontinental qabigin qarsi qarsiya gelmesi neticesinde yaranir Bu prosesin neticesinde intensiv qirisiqliq saheleri yaranmis olur Bunlara misal olaraq Alp Himalay qirisiqligi boyu yerlesmis saheleri misal gostermek olar Kolliziya zonalari qaliq subduksiyanin yaranmasina da serait yaradirlar Bu nov subduksiya prosesinin suretine kolliziya zonalari terefinden nezaret olunur MenbeGeodinamika E V Artyushkov Nedra 1979 Obshaya i regionalnaya geotektonika V P Gavrilov Nedra 1986 Teoriya tektoniki litosfernyh plit i sovremennaya geologicheskaya teoriya O G Sorohtin Znaniya 1984Hemcinin baxSakit okean Tektonik pliteler AstenosferIstinadlarXarici kecidlerhttps www britannica com science subduction zone