Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Sarı şternbergiya (lat. Sternbergia lutea) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin amarilliskimilər fəsiləsinin şternbergiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c+3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Sarı şternbergiya | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Sarı şternbergiya | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı yumru, böyük, 3-4 sm enində və 5 sm hündürlüyündədir. Tünd-qonur qınlarla əhatə olunmuşdur. Bitki 20(40) sm hündürlükdədir. Yarpaqları enli-xətvari, kənarları dişli, kələ-kötür, yaşıl, kütdür, payızda çiçəklərlə birlikdə əmələ gəlir. Çiçəkyanlığı parlaq-sarı rəngdədir. Borucuğu qısadır, 30-40 sm uzunluğunda, uzunsov – ellipsivari hissəciklərdən təşkil olunmuşdur. Erkəkcikləri büküklərdən 2 dəfə qısadır. Yumurtalıq uzunsov-yumurtavari, oturaqdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə, meyvə əmələgəlmə dövrü sentyabr – oktyabr aylarına təsadüf edir.Kserofitdir. Soğanaqla çoxalır. Aşağı dağ qurşağının quru yamaclarında bitir. Zəhərlidir. Dekorativ və dərman bitkisidir.
Yayılması
Samur-Dəvəçi ovalığı (Xaçmaz, Samurçayın mənsəbi (çay ağzı), Lənkəranın dağlıq hissəsi (Lerik rayonu, Ağsaqlar kəndinin ətrafı), Lənkəran ovalığı.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyalarında növlərin sayı azalır, yaşama ərazisi məhdudlaşır, azalma tendensiyası müşahidə olunur. AMEA Nəbatət Bağında süni şəkildə becərilir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Populyasiyanın növ sayının azlığı, dekorativ əhəmiyyətinə görə əhali tərəfindən həddindən artıq toplanması, mal-qara tərəfindən otarılma və tapdalanma.
Mühafizə tədbirləri
Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq, bərpasını təmin etmək və yeni yayılma yerlərin axtarmaq təklif olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Amaryllis lutea L.
- Oporanthus luteus (L.) Herb.
Yarımnövləri
- (Kamari & R.Artelari) Strid
- (Tineo ex Guss.) K.Richt.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sari sternbergiya lat Sternbergia lutea bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin amarilliskimiler fesilesinin sternbergiya cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU A2c 3c Azerbaycanin nadir novudur Sari sternbergiyaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile AmarilliskimilerYarimfesile AmarilliskimilerCins SternbergiyaNov Sari sternbergiyaBeynelxalq elmi adiSternbergia lutea Spreng Sekil axtarisiITIS 507188NCBI 54865EOL 1082456Botaniki xarakteristikasiCoxillik ot bitkisidir Soganagi yumru boyuk 3 4 sm eninde ve 5 sm hundurluyundedir Tund qonur qinlarla ehate olunmusdur Bitki 20 40 sm hundurlukdedir Yarpaqlari enli xetvari kenarlari disli kele kotur yasil kutdur payizda ciceklerle birlikde emele gelir Cicekyanligi parlaq sari rengdedir Borucugu qisadir 30 40 sm uzunlugunda uzunsov ellipsivari hisseciklerden teskil olunmusdur Erkekcikleri bukuklerden 2 defe qisadir Yumurtaliq uzunsov yumurtavari oturaqdir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme meyve emelegelme dovru sentyabr oktyabr aylarina tesaduf edir Kserofitdir Soganaqla coxalir Asagi dag qursaginin quru yamaclarinda bitir Zeherlidir Dekorativ ve derman bitkisidir YayilmasiSamur Deveci ovaligi Xacmaz Samurcayin mensebi cay agzi Lenkeranin dagliq hissesi Lerik rayonu Agsaqlar kendinin etrafi Lenkeran ovaligi Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyalarinda novlerin sayi azalir yasama erazisi mehdudlasir azalma tendensiyasi musahide olunur AMEA Nebatet Baginda suni sekilde becerilir Mehdudlasdirici amillerPopulyasiyanin nov sayinin azligi dekorativ ehemiyyetine gore ehali terefinden heddinden artiq toplanmasi mal qara terefinden otarilma ve tapdalanma Muhafize tedbirleriYayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq berpasini temin etmek ve yeni yayilma yerlerin axtarmaq teklif olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Amaryllis lutea L Oporanthus luteus L Herb Yarimnovleri Kamari amp R Artelari Strid Tineo ex Guss K Richt IstinadlarHemcinin bax