fbpx
Wikipedia

Münhen qətliamı

Münhen qətliamı - 1972-ci ildə Qərbi Almaniyanın Münhen şəhərində keçirilən Yay Olimpiya Oyunları zamanı Qara sentyabr təşkilatının üzvləri tərəfindən törədilmiş terror aktı. İsrail Olimpiya Millisinin 11 üzvünün girov götürüldüyü hadisə, terrorçuların, girovların və bir polis əməkdaşının ölümü ilə nəticələnmişdir.

1972 Münhen qətliamı
Münhen qətliamı ilə bağlı dünya mətbuatında ən çox istifadə olunan fotolardan biri. Olimpiya kəndinin 31 saylı binasından (İsrailli idmançıların qaldığı bina) balkondan aşağı baxan terrorçu.
Hücum yeri Münhen, Qərbi Almaniya
48°10′46″ şm. e. 11°32′57″ ş. u.
Hücum hədəfi İsrail Olimpiya Millisi
Vaxt 5-6 sentyabr, 1972
4:31-12:04 (UTC +1)
Həlak olanlar

17 nəfər (terrorçular daxil)

  • 6 İsrail məşqiçisi
  • 5 israil idmançısı
  • 5 Qara sentyabr üzvü
  • 1 Qərbi Almaniya polisi
Commonsda kateqoriyası

Kirizisin başlamasından qısa müddət sonra onlar İsraildə həbs olunmuş 234 nəfərin və Qırmızı Ordu Fraksiyası banilərinin buraxılmasını tələb etmişdilər. Qara sentyabr üzvləri hücumun adını İDF tərəfindən boşaldılmağa məcbur edilmiş iki Fələstin kəndinin şəfərinə İqritBiram olaraq adlandırmışdır.

Özünü sekulyar millətçi olaraq təqdim edən və hücumun əsas təşkilatçılarından olan Lutif Afif yəhudixristian köklərə sahib bir ailədə dünyaya gəlmişdir. Alman neo-nasistlərin terror aktının törədilməsində, terrorçulara lojistik dəstək verdikləri də məlumdur.

Qərbi Almaniya polisi tərəfindən həyata keçirilən uğursuz girovların xilas edilməsi əməliyyatında Qara sentyabr təşkilatının səkkiz terrorçusundan beşi öldürüldü. Əməliyyat sırasında bir polis əməkdaşı da öldü. Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində keçirilən sayca XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının açılışından iki gün əvvəl, Münhen Olimpiyadasında həlak olan israilli idmançıların xatirəsinin əziz tutulduğu rəsmən elan olunmuşdur.

Münhen Olimpiyadasından əvvəl

Altı günlük müharibənin üzərindən 5 il keçməsinə baxmayaraq İsrailƏrəb ölkələri sürətlə silahlanmağa davam etmişdir. Kiçik həcmli müxtəlif toqquşmalar olsada, tərəflər arasından həmin tarixdən, qətliamın baş verdiyi günə qədər ciddi toqquşmalar baş verməmişdir. Hadisəni törədən terrorçular, 1971-ci ildə Fələstin Azadlıq Təşkilatının daxilində formalaşdırılmış Qara sentyabr təşkilatına mənsub idilər. Terror aktı Qara Sentyabr hadisələri zamanı İordaniyanın tutmuş olduğu mövqe səbəbindən cəzalandırmaq məqsədi ilə törədilmişdir.

Hadisələrin inkişafı

 
İsrail Olimpiya Millisinin qaldığı və hadisənin törədildiyi binanın qarşısında yerləşən xatirə lövhəsi. Almanivrit dillərində olan lövhədə bu sözlər yazılmışdır: İsrail Olimpiya Millisi 21 avqust-5 sentyabr 1972-ci il tarixləri arasında XXX Olimpiya Oyunlarında bu binada qalmışdır. 5 sentyabrda idmançılar amansız terror aktının qurbanları oldu. Onların xatirəsinə ehtiramla yanaşın..

Hadisə 1972-ci ilin 5 sentyabr tarixinin gecəsi, saat 04:30-da terrorçuların İsrailli idmançıların qaldığı binaya basqın edilməklə başlamışdır. İdmançıların məskunlaşdığı ikinci mərtəbəyə edilən ilk hücum nəticəsində israilli idmançı Yossef Romano və güləş komandasının məşqiçisi Moşe Veinberq, iki terrorçunu yaraladıqdan sonra öldürüldülər. Hadisələr zamanı idmançı Qad Tsobari və ağır atletika komandasının baş məşqiçisi Tuviya Sokolovski qaçmağı bacarsada, terrorçular yeddi idmançı və iki məşqiçinin girov götürdülər.

Terrorçuların tələbləri

Terrorçular İsraildə həbs olunmuş 234 nəfərin və Qırmızı Ordu Fraksiyası banilərinin buraxılmasını tələb etdilər. İsrail tərəfi bu qərarın tələsik şəkildə verilməsinin mümkünsüz olduğunun Qərbi Almaniya hökumətinə bildirdi. Bundan əlavə girovların xilas edilməsi əməliyyatına müdaxilə etmək üçün İsrail xüsusi təyinatlılarını Almaniyaya göndərilməsi təklifini, alman tərəfi rədd etmişdir.

Bir müddət sonra terrorçular bu tələbələrindən imtina etdiklərini və girovlarla birlikdə hadisə yerindən uzaqlaşmaq üçün helikopterlə təmin olunmaqları tələbi ilə çıxış etdilər. 1972-ci ilin vəziyyətinə əsasən alman polisinin vəziyyətə bir başa müdaxilə etmək hüququ yox idi. Terrorçular girovlarla birlikdə tələblərinə uyğun olaraq təmin olunmuş iki helikopterə minərək hava limanına doğru hərəkət etdilər. Terrorçular, hava limanına çatdıqdan qısa bir müddət sonra hava limanında olan xüsusi təyinatlılar şəxsi qərarlarına əsasən xilas etmə əməliyyatına start verdilər.

Tələyə düşdüklərini başa düşən terrorçular müqavimət göstərməyin mənasız olduğunu anlayıb, helikopterlərdə olan girovlara tərəf atəş açmağa başladı. 2 terrorçunun Olimpiya kəndində öldürülməsindən sonra daha iki nəfərdə hava limanında öldürüldü və qaçmağa cəhd edən bir nəfər yarım saat ərzində həbs olundu. Qərbi Almaniya kifayət qədər peşəkar xüsusi təyinatlılara sahib olmadığı üçün əməliyyat uğursuzluqla nəticələnmişdir.

Hadisədən sonra

1972-ci ilin avqust-sentyabr ayları ərzində keçirilən sayca XX Yay Olimpiya Oyunları zamanı baş verən qətliam Olimpiyadanın yarıda dayandırılmasına səbəb olmuşdur. Hadisələr 11 israilli idmançı və məşqiçinin, 1 alman polisinin və 5 terrorçunun öldürülməsi ilə nəticələndi. 3 terrorçudan, iki nəfəri sağ, bir nəfəri isə yaralı formada ələ keçirildi. Bir çox ölkə təhlükəsizlik tədbirlərinin zəif təşkil olunması səbəbindən Olimpiyadadakı çıxşını yarımçıq dayandırıb ölkələrinə qayıtıdılar.

Öldürülən beş ərəb əsilli terrorçunun təntənəli şəkildə Liviyada dəfn olunması, böyük səs-küyə səbəb oldu. Hadisədən bir ay sonra Lufthansaya məxsus təyyarəni qaçıran şəxslər, Münhen qətliamında iştirak etmiş və sağ olaraq ələ keçirilmiş üç şəxsin azad edilməsini tələb etdilər. Alman hökuməti, qarşı tərəfin tələblərini yerinə yetirmək məcburiyyətində qalmışdır.

İstinadlar

  1. Breznican, Anthony (22 December 2005). "Messages from 'Munich'". USAToday. Gannett Co. İstifadə tarixi: 17 April 2009.
  2. Karon, Tony. "Revisiting the Olympics' Darkest Day". Time. İstifadə tarixi: 13 May 2010.
  3. Juan Sanchez (7 August 2007). Terrorism & Its Effects. Global Media. səh. 144. ISBN 978-81-89940-93-5. İstifadə tarixi: 16 December 2012.
  4. The new dimension of international ... Google Books. 11 September 2001. İstifadə tarixi: 22 June 2010.
  5. Encyclopedia of terrorism. Google Books. İstifadə tarixi: 22 June 2010.
  6. The terrorist trap: America's ... Google Books. 18 July 1976. İstifadə tarixi: 22 June 2010.
  7. Reeve, Simon (22 January 2006), , The Independent, 16 March 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 3 March 2012
  8. Fleisher, Malkah (22 July 2012). ""Baffled" Bob Costas to Call Own Minute of Silence During Olympic Broadcast for Slain Israeli Team". The Jewish Press. İstifadə tarixi: 23 July 2012.
  9. Terrorism: A Global Scourge – Google Livres. Books.google. İstifadə tarixi: 7 June 2010.
  10. Ciment, James (20 March 2015). Encyclopedia of Conflicts Since World War II. Routledge. səh. 57. ISBN 978-1-317-47186-8. Early acts at Palestinian terrorism were geared toward drawing international attention to the plight of Arabs living under Israeli occupation and to secure the release of Palestinian prisoners.
  11. Latsch, Gunther; Wiegrefe, Klaus (18 June 2012), "Files Reveal Neo-Nazis Helped Palestinian Terrorists", Spiegel Online
  12. First official Olympic ceremony held in memory of Munich victims, jpost.com; accessed 5 September 2017.
  13. Burnton, Simon (2 May 2012). "50 stunning Olympic moments No 26: The terrorist outrage in Munich in 1972". Guardian News and Media Limited. İstifadə tarixi: 27 July 2012.
  14. "Ladany, Shaul". Jewsinsports.org. İstifadə tarixi: 24 February 2013.
  15. Nigel Cawthorne (2011). Warrior Elite: 31 Heroic Special-Ops Missions from the Raid on Son Tay to the Killing of Osama Bin Laden. Ulysses Press. İstifadə tarixi: 24 February 2013.
  16. Reeve, Simon (22 Ocak 2006), , The Independent, 16 Mart 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 3 Mart 2012
  17. Moore, Kenny (18 September 1972). . Sports Illustrated. 29 August 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  18. Turnbull, Simon (27 January 2012). "Shaul Ladany: Still king of the road – Olympics". The Independent. İstifadə tarixi: 25 February 2013.
  19. "West Germany Cool to Capitulation Charge". Daytona Beach Morning Journal. 30 October 1972. İstifadə tarixi: 28 February 2013.
  20. Peter Chalk (2012). Encyclopedia of Terrorism. ABC-CLIO. İstifadə tarixi: 28 February 2013.
  21. Burke, Jason (26 March 2000). "Bonn 'faked' hijack to free killers". theguardian.com.
  22. Burnton, Simon (2 May 2012). "50 stunning Olympic moments No 26: The terrorist outrage in Munich in 1972". theguardian.com.

münhen, qətliamı, 1972, ildə, qərbi, almaniyanın, münhen, şəhərində, keçirilən, olimpiya, oyunları, zamanı, qara, sentyabr, təşkilatının, üzvləri, tərəfindən, törədilmiş, terror, aktı, israil, olimpiya, millisinin, üzvünün, girov, götürüldüyü, hadisə, terrorçu. Munhen qetliami 1972 ci ilde Qerbi Almaniyanin Munhen seherinde kecirilen Yay Olimpiya Oyunlari zamani Qara sentyabr teskilatinin uzvleri terefinden toredilmis terror akti Israil Olimpiya Millisinin 11 uzvunun girov goturulduyu hadise terrorcularin girovlarin ve bir polis emekdasinin olumu ile neticelenmisdir 3 4 5 6 1972 Munhen qetliamiMunhen qetliami ile bagli dunya metbuatinda en cox istifade olunan fotolardan biri Olimpiya kendinin 31 sayli binasindan Israilli idmancilarin qaldigi bina balkondan asagi baxan terrorcu 1 2 Hucum yeri Munhen Qerbi Almaniya48 10 46 sm e 11 32 57 s u Hucum hedefi Israil Olimpiya MillisiVaxt 5 6 sentyabr 19724 31 12 04 UTC 1 Helak olanlar 17 nefer terrorcular daxil 6 Israil mesqicisi 5 israil idmancisi 5 Qara sentyabr uzvu 1 Qerbi Almaniya polisiCommonsda kateqoriyasiKirizisin baslamasindan qisa muddet sonra onlar Israilde hebs olunmus 234 neferin ve Qirmizi Ordu Fraksiyasi banilerinin buraxilmasini teleb etmisdiler 7 8 Qara sentyabr uzvleri hucumun adini IDF terefinden bosaldilmaga mecbur edilmis iki Felestin kendinin seferine Iqrit ve Biram olaraq adlandirmisdir 9 Ozunu sekulyar milletci olaraq teqdim eden ve hucumun esas teskilatcilarindan olan Lutif Afif yehudi ve xristian koklere sahib bir ailede dunyaya gelmisdir 10 Alman neo nasistlerin terror aktinin toredilmesinde terrorculara lojistik destek verdikleri de melumdur 11 Qerbi Almaniya polisi terefinden heyata kecirilen ugursuz girovlarin xilas edilmesi emeliyyatinda Qara sentyabr teskilatinin sekkiz terrorcusundan besi olduruldu Emeliyyat sirasinda bir polis emekdasi da oldu Beynelxalq Olimpiya Komitesi 2016 ci ilde Braziliyanin Rio de Janeyro seherinde kecirilen sayca XXXI Yay Olimpiya Oyunlarinin acilisindan iki gun evvel Munhen Olimpiyadasinda helak olan israilli idmancilarin xatiresinin eziz tutuldugu resmen elan olunmusdur 12 Mundericat 1 Munhen Olimpiyadasindan evvel 2 Hadiselerin inkisafi 2 1 Terrorcularin telebleri 3 Hadiseden sonra 4 IstinadlarMunhen Olimpiyadasindan evvel RedakteAlti gunluk muharibenin uzerinden 5 il kecmesine baxmayaraq Israil ve Ereb olkeleri suretle silahlanmaga davam etmisdir Kicik hecmli muxtelif toqqusmalar olsada terefler arasindan hemin tarixden qetliamin bas verdiyi gune qeder ciddi toqqusmalar bas vermemisdir Hadiseni toreden terrorcular 1971 ci ilde Felestin Azadliq Teskilatinin daxilinde formalasdirilmis Qara sentyabr teskilatina mensub idiler Terror akti Qara Sentyabr hadiseleri zamani Iordaniyanin tutmus oldugu movqe sebebinden cezalandirmaq meqsedi ile toredilmisdir Hadiselerin inkisafi Redakte Israil Olimpiya Millisinin qaldigi ve hadisenin toredildiyi binanin qarsisinda yerlesen xatire lovhesi Alman ve ivrit dillerinde olan lovhede bu sozler yazilmisdir Israil Olimpiya Millisi 21 avqust 5 sentyabr 1972 ci il tarixleri arasinda XXX Olimpiya Oyunlarinda bu binada qalmisdir 5 sentyabrda idmancilar amansiz terror aktinin qurbanlari oldu Onlarin xatiresine ehtiramla yanasin Hadise 1972 ci ilin 5 sentyabr tarixinin gecesi saat 04 30 da terrorcularin Israilli idmancilarin qaldigi binaya basqin edilmekle baslamisdir Idmancilarin meskunlasdigi ikinci mertebeye edilen ilk hucum neticesinde israilli idmanci Yossef Romano ve gules komandasinin mesqicisi Mose Veinberq iki terrorcunu yaraladiqdan sonra oldurulduler 13 Hadiseler zamani idmanci Qad Tsobari ve agir atletika komandasinin bas mesqicisi Tuviya Sokolovski qacmagi bacarsada 14 terrorcular yeddi idmanci ve iki mesqicinin girov goturduler 15 Terrorcularin telebleri Redakte Terrorcular Israilde hebs olunmus 234 neferin ve Qirmizi Ordu Fraksiyasi banilerinin buraxilmasini teleb etdiler 16 17 Israil terefi bu qerarin telesik sekilde verilmesinin mumkunsuz oldugunun Qerbi Almaniya hokumetine bildirdi Bundan elave girovlarin xilas edilmesi emeliyyatina mudaxile etmek ucun Israil xususi teyinatlilarini Almaniyaya gonderilmesi teklifini alman terefi redd etmisdir Bir muddet sonra terrorcular bu telebelerinden imtina etdiklerini ve girovlarla birlikde hadise yerinden uzaqlasmaq ucun helikopterle temin olunmaqlari telebi ile cixis etdiler 1972 ci ilin veziyyetine esasen alman polisinin veziyyete bir basa mudaxile etmek huququ yox idi Terrorcular girovlarla birlikde teleblerine uygun olaraq temin olunmus iki helikoptere minerek hava limanina dogru hereket etdiler Terrorcular hava limanina catdiqdan qisa bir muddet sonra hava limaninda olan xususi teyinatlilar sexsi qerarlarina esasen xilas etme emeliyyatina start verdiler 18 Teleye dusduklerini basa dusen terrorcular muqavimet gostermeyin menasiz oldugunu anlayib helikopterlerde olan girovlara teref ates acmaga basladi 2 terrorcunun Olimpiya kendinde oldurulmesinden sonra daha iki neferde hava limaninda olduruldu ve qacmaga cehd eden bir nefer yarim saat erzinde hebs olundu Qerbi Almaniya kifayet qeder pesekar xususi teyinatlilara sahib olmadigi ucun emeliyyat ugursuzluqla neticelenmisdir Hadiseden sonra Redakte1972 ci ilin avqust sentyabr aylari erzinde kecirilen sayca XX Yay Olimpiya Oyunlari zamani bas veren qetliam Olimpiyadanin yarida dayandirilmasina sebeb olmusdur Hadiseler 11 israilli idmanci ve mesqicinin 1 alman polisinin ve 5 terrorcunun oldurulmesi ile neticelendi 3 terrorcudan iki neferi sag bir neferi ise yarali formada ele kecirildi Bir cox olke tehlukesizlik tedbirlerinin zeif teskil olunmasi sebebinden Olimpiyadadaki cixsini yarimciq dayandirib olkelerine qayitidilar Oldurulen bes ereb esilli terrorcunun tenteneli sekilde Liviyada defn olunmasi boyuk ses kuye sebeb oldu Hadiseden bir ay sonra Lufthansaya mexsus teyyareni qaciran sexsler Munhen qetliaminda istirak etmis ve sag olaraq ele kecirilmis uc sexsin azad edilmesini teleb etdiler 19 20 Alman hokumeti qarsi terefin teleblerini yerine yetirmek mecburiyyetinde qalmisdir 21 22 Istinadlar Redakte Breznican Anthony 22 December 2005 Messages from Munich USAToday Gannett Co Istifade tarixi 17 April 2009 Karon Tony Revisiting the Olympics Darkest Day Time Istifade tarixi 13 May 2010 Juan Sanchez 7 August 2007 Terrorism amp Its Effects Global Media seh 144 ISBN 978 81 89940 93 5 Istifade tarixi 16 December 2012 The new dimension of international Google Books 11 September 2001 Istifade tarixi 22 June 2010 Encyclopedia of terrorism Google Books Istifade tarixi 22 June 2010 The terrorist trap America s Google Books 18 July 1976 Istifade tarixi 22 June 2010 Reeve Simon 22 January 2006 Olympics Massacre Munich The real story The Independent 16 March 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 March 2012 Fleisher Malkah 22 July 2012 Baffled Bob Costas to Call Own Minute of Silence During Olympic Broadcast for Slain Israeli Team The Jewish Press Istifade tarixi 23 July 2012 Terrorism A Global Scourge Google Livres Books google Istifade tarixi 7 June 2010 Ciment James 20 March 2015 Encyclopedia of Conflicts Since World War II Routledge seh 57 ISBN 978 1 317 47186 8 Early acts at Palestinian terrorism were geared toward drawing international attention to the plight of Arabs living under Israeli occupation and to secure the release of Palestinian prisoners Latsch Gunther Wiegrefe Klaus 18 June 2012 Files Reveal Neo Nazis Helped Palestinian Terrorists Spiegel Online First official Olympic ceremony held in memory of Munich victims jpost com accessed 5 September 2017 Burnton Simon 2 May 2012 50 stunning Olympic moments No 26 The terrorist outrage in Munich in 1972 Guardian News and Media Limited Istifade tarixi 27 July 2012 Ladany Shaul Jewsinsports org Istifade tarixi 24 February 2013 Nigel Cawthorne 2011 Warrior Elite 31 Heroic Special Ops Missions from the Raid on Son Tay to the Killing of Osama Bin Laden Ulysses Press Istifade tarixi 24 February 2013 Reeve Simon 22 Ocak 2006 Olympics Massacre Munich The real story The Independent 16 Mart 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 Mart 2012 Moore Kenny 18 September 1972 Shootings in the Night Sports Illustrated 29 August 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Turnbull Simon 27 January 2012 Shaul Ladany Still king of the road Olympics The Independent Istifade tarixi 25 February 2013 West Germany Cool to Capitulation Charge Daytona Beach Morning Journal 30 October 1972 Istifade tarixi 28 February 2013 Peter Chalk 2012 Encyclopedia of Terrorism ABC CLIO Istifade tarixi 28 February 2013 Burke Jason 26 March 2000 Bonn faked hijack to free killers theguardian com Burnton Simon 2 May 2012 50 stunning Olympic moments No 26 The terrorist outrage in Munich in 1972 theguardian com Menbe https az wikipedia org w index php title Munhen qetliami amp oldid 5194384, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.