Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Saruqaku (猿楽, azərb. "meymun musiqisi") – XI–XIV əsrlərdə Yaponiyada mövcud olmuş teatr növü.VIII əsrdə Çindən Yaponiyaya gələn janrı əsasında ortaya çıxmışdır. Saruqaku janrı əsasında XIV əsrdə no janrı yaranmışdır.
Terminologiya
"Saruqaku" sözü yapon dilindən tərcümədə "meymun musiqisi" mənasını verir. Güman olunur ki, "saruqaku" sözü "sanqaku" sözünün fonetik pozulması nəticəsində yaranmışdır. Digər nəzəriyyələrə görə "saruqaku" sözü "meymun gəlinlər" (sarume no kivi) adlı pantomimik rəqqaslardan və ya klassik buqaku rəqs repertuarında yer alan saruqaku adlı parçadan qaynaqlanır. "Saruqaku" və "sanqaku" terminləri X əsrə qədər qarşılıqlı şəkildə işlənmişdir. XI əsrdən etibarən isə "sanqaku" termini köhnəlmiş və sadəcə "saruqaku" termini işlədilməyə başlanmışdır.
Tarixi
Saruqaku janrı VIII əsrdə Çindən Yaponiyaya gəlmiş janrı əsasında yaranmışdır. 782-ci ilə qədər sanqaku janrı sanqakko adlı evlərin rəsmi nəzarəti altında olmuşdur. Ondan sonra sanqaku ənənəsi saray mühafizəçiləri, dini institutlardakı yarı-peşəkar sənətçilər və səyyar sənətçilər tərəfindən davam etdirilmişdir. X–XI əsrlərdə sanqaku janrı saruqaku janrına doğru təkamül etmişdir.
Saruqaku janrı əvvəlcə akrobatika, janqlyorluq, hoqqabazlıq, pantomim kimi elementlərdən ibarət olan teatr sənəti idi. Saray əyanları ziyafətlərdə bu cür tamaşaları seyr etməyi sevirdilər və nəticədə, saruqakunun bəzi elementləri buqaku janrına daxil olmuşdur. Məbədlərdə ifa olunan saruqakular digər ənənələrlə qarışmış, sənətinin rəqsləri kimi elementləri götürmüşdür.
Saruqakku truppaları dini festivallarda iştirak edirdilər və tamaşalara böyük izləyici kütləsi gəlirdi. Əvvəlcə saruqaku dini festivalların sadəcə yan tamaşası idi, lakin daha sonra əhəmiyyəti artmışdır. Məbədlər dini mərasimlərə saruqaku truppaları dəvət edir, hətta onlara sponsorluq edirdilər. XI əsrdə gülməli tərzdə olan drammatik səhnəciklər saruqaku janrının vacib hissəsinə çevrilmiş, akrobatika və digər elementlər yox çıxmışdır. XII əsrin sonlarından saruqaku janrı söz oyunlarına () əsaslanan gülməli dialoqlardan, improvizasiya olunmuş gülməli rəqslərdən, bir neçə aktyoru əhatə edən qısa oyunlardan və ənənəsinə əsaslanan musiqi tərtibatlarından ibarət sənətə çevrilmişdir.
XIII əsrdə saruqaku tamaşalarında sözlərin, jestlərin, musiqi tərtibatlarının və proqram kombinasiyalarının standartlaşması yolunda irəliləyiş baş vermişdir. Bu proses nəticəsində saruqaku sənətçiləri XIX əsrdə no tamaşasını və adlı komediya janrının əsasını qoymuşdurlar. Hazırda mövcud olan bir çox no məktəbinin mənşəyi saruqaku gildiyalarına gedib çıxır.
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VII cild. Tokio: Kodansha. 1983. səh. 22. ISBN . İstifadə tarixi: 19 iyul 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saruqaku 猿楽 azerb meymun musiqisi XI XIV esrlerde Yaponiyada movcud olmus teatr novu VIII esrde Cinden Yaponiyaya gelen janri esasinda ortaya cixmisdir Saruqaku janri esasinda XIV esrde no janri yaranmisdir Saruqaku tamasalari ucun istifade olunmus tikili Gifu prefekturasinin qesebesi Terminologiya Saruqaku sozu yapon dilinden tercumede meymun musiqisi menasini verir Guman olunur ki saruqaku sozu sanqaku sozunun fonetik pozulmasi neticesinde yaranmisdir Diger nezeriyyelere gore saruqaku sozu meymun gelinler sarume no kivi adli pantomimik reqqaslardan ve ya klassik buqaku reqs repertuarinda yer alan saruqaku adli parcadan qaynaqlanir Saruqaku ve sanqaku terminleri X esre qeder qarsiliqli sekilde islenmisdir XI esrden etibaren ise sanqaku termini kohnelmis ve sadece saruqaku termini isledilmeye baslanmisdir TarixiSaruqaku janri VIII esrde Cinden Yaponiyaya gelmis janri esasinda yaranmisdir 782 ci ile qeder sanqaku janri sanqakko adli evlerin resmi nezareti altinda olmusdur Ondan sonra sanqaku enenesi saray muhafizecileri dini institutlardaki yari pesekar senetciler ve seyyar senetciler terefinden davam etdirilmisdir X XI esrlerde sanqaku janri saruqaku janrina dogru tekamul etmisdir Saruqaku janri evvelce akrobatika janqlyorluq hoqqabazliq pantomim kimi elementlerden ibaret olan teatr seneti idi Saray eyanlari ziyafetlerde bu cur tamasalari seyr etmeyi sevirdiler ve neticede saruqakunun bezi elementleri buqaku janrina daxil olmusdur Mebedlerde ifa olunan saruqakular diger enenelerle qarismis senetinin reqsleri kimi elementleri goturmusdur Saruqakku truppalari dini festivallarda istirak edirdiler ve tamasalara boyuk izleyici kutlesi gelirdi Evvelce saruqaku dini festivallarin sadece yan tamasasi idi lakin daha sonra ehemiyyeti artmisdir Mebedler dini merasimlere saruqaku truppalari devet edir hetta onlara sponsorluq edirdiler XI esrde gulmeli terzde olan drammatik sehnecikler saruqaku janrinin vacib hissesine cevrilmis akrobatika ve diger elementler yox cixmisdir XII esrin sonlarindan saruqaku janri soz oyunlarina esaslanan gulmeli dialoqlardan improvizasiya olunmus gulmeli reqslerden bir nece aktyoru ehate eden qisa oyunlardan ve enenesine esaslanan musiqi tertibatlarindan ibaret senete cevrilmisdir XIII esrde saruqaku tamasalarinda sozlerin jestlerin musiqi tertibatlarinin ve proqram kombinasiyalarinin standartlasmasi yolunda irelileyis bas vermisdir Bu proses neticesinde saruqaku senetcileri XIX esrde no tamasasini ve adli komediya janrinin esasini qoymusdurlar Hazirda movcud olan bir cox no mektebinin menseyi saruqaku gildiyalarina gedib cixir IstinadlarKodansha Encyclopedia of JapanEdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce VII cild Tokio Kodansha 1983 seh 22 ISBN 0 87011 627 4 Istifade tarixi 19 iyul 2022