fbpx
Wikipedia

Salvador Dali

Salvador Dali (tam adı Salvador Domenek Felip Jasint Dali i Domenek, markiz de Pubol, kat. Salvador Domènec Felip Jacint Dalí i Domènech, Marqués de Dalí de Púbol, isp. Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, Marqués de Dalí y de Púbol; 11 may 1904(1904-05-11)[…], Fiqeras[d]23 yanvar 1989(1989-01-23)[…], Fiqeras[d]) — məşhur İspaniya rəssamı, heykəltəraşı, filosofu və rejissoru, təsviri incəsənətdə sürrealizm cərəyanının ən məşhur nümayəndələrindən biri.

Salvador Dali
isp. Salvador Dali
Doğum adı Salvador Domenek Felip Kasint Dali və Domenek
Doğum tarixi 11 may 1904(1904-05-11)[…]
Doğum yeri
  • Fiqeras[d], Alt-Emporda[d]
Vəfat tarixi 23 yanvar 1989(1989-01-23)[…] (84 yaşında)
Vəfat yeri
  • Fiqeras[d], Alt-Emporda[d]
Vəfat səbəbi ürək tutması[d]
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti rəssam, heykəltəraş, yazıçı, aktyor, kinorejissor[d], ssenarist, fotoqraf, kino aktyoru, səhnə dizayneri, illüstrasiyaçı, zərgərlik dizayneri[d], qrafika ustası[d]
Təhsili
  • San-Fernando Kral Zərif Sənətlər Akademiyası[d] (1926)
Janrı natürmort, janr rəssamlığı, portret, peyzaj, dini əsər[d]
Stili sürrealizm
Tanınmış işləri "Yaddaşın dəyişməzliyi",
"Müharibənin siması"
"Qaynadılmış paxlalar ilə yumşaq konstruksiya (vətəndaş müharibəsinin duyulması)",
"Böyük masturbator",
"Xristofor Kolumbun Amerikanı kəşf etməsi",
"Oyanmadan bir saniyə əvvəl arının nar ətrafında uçuşundan doğan yuxu"
Tələbəsi Interneşnl Krizis[d]
Təsirlənib Fridrix Nitsşe, Ziqmund Freyd, Pablo Pikasso
Mükafatları
salvador-dali.org
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Salvador Dali 11 may 1904-cü ildə İspaniyanın şimalındakı Jerona əyalətinin Fiqeras şəhərində doğulub. Təsviri incəsənətə marağı uşaq yaşlarında bələdiyyə incəsənət məktəbində oxuyarkən yaranmışdır. 1914–1918-ci illərdə maristlər ordeninə məxsus məktəbdə tərbiyə almışdır. 1916-cı ildə yay tətilini Aralıq dənizi sahilində yerləşən Kadakes şəhərində keçirir. Burada o, ilk dəfə modernist incəsənətlə tanış olur və çox sevdiyi bu şəhər onun gələcək yaradıcılığında xüsusi yer tutur. 1919-cu ildə Dalinin ilk şəxsi sərgisi təşkil olunur.

1921-ci ildə atası onu Madridə San-Fernando İncəsənət Akademiyasına oxumağa göndərir. Burada Dali Luis Bunyuel, Federiko Qarsiya Lorka, Pedro Qrafias və ispan incəsənətinin digər nümayəndələri ilə tanış olur. Bu dövrdə Dali kubizmdadaizm cərəyanlarına meyl göstərir.

1926-cı ildə müəllimlərə qarşı saymazyana münasibətə görə o, İncəsənət Akademiyasından xaric olunur. Elə həmin il Parisdə Pikasso ilə tanış olur. 20-ci illərin sonlarında öz stilini tapmaq üçün Pikasso və Huan Mironun təsiri altında bir sıra əsərlər yaradır.

1929-ci ildə Luis Bunyuelin çəkdiyi "Əndəlüs köpəyi" ("Un chien andalou") filminin ssenarisini yazır. Təxminən həmin dövrdə öz gələcək həyat yoldaşı və həmin dövrdə fransız şairi Pol Elüarın xanımı olan Qala ilə tanış olur.

1929-cu ildə o, Andre Breton tərəfindən təşkil olunmuş sürrealistlər dəstəsinə qoşulur.

1934-cü ildə Dali Qala ilə qeyri-rəsmi nigah bağlayır (yalnız 1958-ci ildə onlar rəsmi nigaha daxil olurlar). Elə həmin il Dali ABŞ-a ilk dəfə səfər edir.

1936-cı ildə Fransisko Frankonun başlatdığı və tezliklə İspaniya vətəndaş müharibəsinə çevrilən hərbi münaqişə Salvador Dali ilə onun əsasən solçu düşüncələrə malik olan sürrealist yoldaşları arasında fikir ayrılığına səbəb olur. Dali bu dəstədən xaric edilir, buna cavab olaraq o, "sürrealizm mənəm" fikrini söyləyir.

1940-cı ildə Dali həyat yoldaşı Qala ilə birlikdə ABŞ-a köçür və 1948-ci ilədək orada yaşayır. 1942-ci ildə o, "Salvador Dalinin gizli həyatı" adlı avtobioqrafik əsərini nəşr etdirir.

1949-cu ildən Dali çox sevdiyi Kataloniyada məskunlaşır. Onun Franko rejimi dövründə İspaniyada yaşamaq qərarına gəlməsi bir çoxları tərəfindən tənqidə məruz qalmışdı.

1981-ci ildən Dalidə Parkinson xəstəliyinin əlamətləri özünü göstərməyə başlayır. 10 iyun 1982-ci ildə Qala vəfat edir. Bu Daliyə çox ağır təsir göstərir və onun həyata bağlılığını azaldır. Həmin dövrdə Dali Fiqerasdan köçərək Qala üçün aldığı Pubol qəsrində yaşamağa başlayır. 1984-cü ildə onun yataq otağında müəmmalı şəkildə yanğın baş verir. Bəziləri bunu Dalinin intihar cəhdi kimi qiymətləndirirlər. Lakin xidmətçiləri onu xilas edə bilirlər.

Bundan sonra o, yenidən Fiqerasa qayıdır və ömrünün qalan hissəsini öz adını daşıyan teatr-muzeydə yaşayır. 1988-ci ilin noyabrında Dali infarkt keçirir və xəstəxanaya yerləşdirilir. Dekabrın 5-də Kral Huan Karlos onu ziyarət edir. Salvador Dali 23 yanvar 1989-cu ildə öz teatr-muzeyində çox sevdiyi "Tristan və İzolda" operasını (Rixard Vaqner) dinləyərkən ürək çatışmazlığından vəfat etmişdir.

Dali həyatı boyunca 1500-dən çox rəsm əsəri çəkmiş, onlarla heykəllə bərabər, daş üzərində müxtəlif səpkili əsərlər yaratmış, kitab illüstrasiyaları, teatr dekorları və kostyumların müəllifi olmuşdur. 1994-cü ildə İstanbulda Art Fair sərgisində və 2001-ci ildə Brüsseldə beynəlxalq Kunstbeurs sərgisində azərbaycanlı rəssam Sakit Məmmədovla birlikdə rəsm əsərləri sərgilənmişdir.

Filmoqrafiya

  1. Əndəlüs köpəyi (film, 1929) / Un chien Andalou

Ədəbiyyat

Carré d'Art (Salvador Dali), İjon-Piser Sullyet, Anagramme Ed, 2010 (ISBN 2-35035-189-6).

İstinadlar

  1. Salvador Dalí — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2843"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>
  2. Kunstindeks Danmark
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2108"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1138"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3362041"></a>
  3. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1233"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1235"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1234"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1274"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1239"></a>
  4. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  5. Salvador Dalí
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P650"></a>
  6. Дали Сальвадор // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  7. https://en.isabart.org/person/13592
  8. Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və b. Record #118523481 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
  9. https://www.francebleu.fr/infos/culture-loisirs/apres-les-tests-adn-la-depouille-de-dali-retrouve-sa-tombe-a-figueres-1521216140
  10. Museum of Modern Art online collection
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2174"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2014"></a>
  11. https://rkd.nl/explore/artists/19752
  12. https://www.britannica.com/biography/Salvador-Dali

Xarici keçidlər

salvador, dali, adı, salvador, domenek, felip, jasint, dali, domenek, markiz, pubol, salvador, domènec, felip, jacint, dalí, domènech, marqués, dalí, púbol, salvador, domingo, felipe, jacinto, dalí, domènech, marqués, dalí, púbol, 1904, 1904, fiqeras, yanvar, . Salvador Dali tam adi Salvador Domenek Felip Jasint Dali i Domenek markiz de Pubol kat Salvador Domenec Felip Jacint Dali i Domenech Marques de Dali de Pubol isp Salvador Domingo Felipe Jacinto Dali i Domenech Marques de Dali y de Pubol 11 may 1904 1904 05 11 1 2 3 Fiqeras d 6 7 23 yanvar 1989 1989 01 23 4 5 1 Fiqeras d 8 7 meshur Ispaniya ressami heykelterasi filosofu ve rejissoru tesviri incesenetde surrealizm cereyaninin en meshur numayendelerinden biri Salvador Daliisp Salvador DaliDogum adi Salvador Domenek Felip Kasint Dali ve DomenekDogum tarixi 11 may 1904 1904 05 11 1 2 3 Dogum yeri Fiqeras d Alt Emporda d 6 7 Vefat tarixi 23 yanvar 1989 1989 01 23 4 5 1 84 yasinda Vefat yeri Fiqeras d Alt Emporda d 8 7 Vefat sebebi urek tutmasi d Defn yeri Dali Teatr Muzeyi 9 Vetendasligi Ispaniya 10 Fealiyyeti ressam heykelteras yazici aktyor kinorejissor d ssenarist fotoqraf kino aktyoru sehne dizayneri illustrasiyaci zergerlik dizayneri d qrafika ustasi d Tehsili San Fernando Kral Zerif Senetler Akademiyasi d 1926 Janri naturmort 11 janr ressamligi 11 portret 11 peyzaj 11 dini eser d 11 Stili surrealizm 12 11 Taninmis isleri Yaddasin deyismezliyi Muharibenin simasi Qaynadilmis paxlalar ile yumsaq konstruksiya vetendas muharibesinin duyulmasi Boyuk masturbator Xristofor Kolumbun Amerikani kesf etmesi Oyanmadan bir saniye evvel arinin nar etrafinda ucusundan dogan yuxu Telebesi Internesnl Krizis d Tesirlenib Fridrix Nitsse Ziqmund Freyd Pablo PikassoMukafatlarisalvador dali org Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Filmoqrafiya 3 Edebiyyat 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyati Redakte Yaddasin deyismezliyi Salvador Dali 11 may 1904 cu ilde Ispaniyanin simalindaki Jerona eyaletinin Fiqeras seherinde dogulub Tesviri incesenete maragi usaq yaslarinda belediyye incesenet mektebinde oxuyarken yaranmisdir 1914 1918 ci illerde maristler ordenine mexsus mektebde terbiye almisdir 1916 ci ilde yay tetilini Araliq denizi sahilinde yerlesen Kadakes seherinde kecirir Burada o ilk defe modernist incesenetle tanis olur ve cox sevdiyi bu seher onun gelecek yaradiciliginda xususi yer tutur 1919 cu ilde Dalinin ilk sexsi sergisi teskil olunur 1921 ci ilde atasi onu Madride San Fernando Incesenet Akademiyasina oxumaga gonderir Burada Dali Luis Bunyuel Federiko Qarsiya Lorka Pedro Qrafias ve ispan incesenetinin diger numayendeleri ile tanis olur Bu dovrde Dali kubizm ve dadaizm cereyanlarina meyl gosterir 1926 ci ilde muellimlere qarsi saymazyana munasibete gore o Incesenet Akademiyasindan xaric olunur Ele hemin il Parisde Pikasso ile tanis olur 20 ci illerin sonlarinda oz stilini tapmaq ucun Pikasso ve Huan Mironun tesiri altinda bir sira eserler yaradir 1929 ci ilde Luis Bunyuelin cekdiyi Endelus kopeyi Un chien andalou filminin ssenarisini yazir Texminen hemin dovrde oz gelecek heyat yoldasi ve hemin dovrde fransiz sairi Pol Eluarin xanimi olan Qala ile tanis olur 1929 cu ilde o Andre Breton terefinden teskil olunmus surrealistler destesine qosulur 1934 cu ilde Dali Qala ile qeyri resmi nigah baglayir yalniz 1958 ci ilde onlar resmi nigaha daxil olurlar Ele hemin il Dali ABS a ilk defe sefer edir 1936 ci ilde Fransisko Frankonun baslatdigi ve tezlikle Ispaniya vetendas muharibesine cevrilen herbi munaqise Salvador Dali ile onun esasen solcu dusuncelere malik olan surrealist yoldaslari arasinda fikir ayriligina sebeb olur Dali bu desteden xaric edilir buna cavab olaraq o surrealizm menem fikrini soyleyir 1940 ci ilde Dali heyat yoldasi Qala ile birlikde ABS a kocur ve 1948 ci iledek orada yasayir 1942 ci ilde o Salvador Dalinin gizli heyati adli avtobioqrafik eserini nesr etdirir 1949 cu ilden Dali cox sevdiyi Kataloniyada meskunlasir Onun Franko rejimi dovrunde Ispaniyada yasamaq qerarina gelmesi bir coxlari terefinden tenqide meruz qalmisdi 1981 ci ilden Dalide Parkinson xesteliyinin elametleri ozunu gostermeye baslayir 10 iyun 1982 ci ilde Qala vefat edir Bu Daliye cox agir tesir gosterir ve onun heyata bagliligini azaldir Hemin dovrde Dali Fiqerasdan kocerek Qala ucun aldigi Pubol qesrinde yasamaga baslayir 1984 cu ilde onun yataq otaginda muemmali sekilde yangin bas verir Bezileri bunu Dalinin intihar cehdi kimi qiymetlendirirler Lakin xidmetcileri onu xilas ede bilirler Bundan sonra o yeniden Fiqerasa qayidir ve omrunun qalan hissesini oz adini dasiyan teatr muzeyde yasayir 1988 ci ilin noyabrinda Dali infarkt kecirir ve xestexanaya yerlesdirilir Dekabrin 5 de Kral Huan Karlos onu ziyaret edir Salvador Dali 23 yanvar 1989 cu ilde oz teatr muzeyinde cox sevdiyi Tristan ve Izolda operasini Rixard Vaqner dinleyerken urek catismazligindan vefat etmisdir Dali heyati boyunca 1500 den cox resm eseri cekmis onlarla heykelle beraber das uzerinde muxtelif sepkili eserler yaratmis kitab illustrasiyalari teatr dekorlari ve kostyumlarin muellifi olmusdur 1994 cu ilde Istanbulda Art Fair sergisinde ve 2001 ci ilde Brusselde beynelxalq Kunstbeurs sergisinde azerbaycanli ressam Sakit Memmedovla birlikde resm eserleri sergilenmisdir Filmoqrafiya RedakteEndelus kopeyi film 1929 Un chien AndalouSalvador Dalinin Azerbaycan Muasir Incesenet Muzeyinde saxlanan eserleri Tezad BuseEdebiyyat RedakteCarre d Art Salvador Dali Ijon Piser Sullyet Anagramme Ed 2010 ISBN 2 35035 189 6 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Salvador Dali 2006 ISBN 978 0 19 977378 7 lt a href https wikidata org wiki Track Q24255573 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2843 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1547776 gt lt a gt 1 2 3 Kunstindeks Danmark lt a href https wikidata org wiki Track P2108 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1138 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q3362041 gt lt a gt 1 2 3 Internet Speculative Fiction Database 1995 lt a href https wikidata org wiki Track P1233 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2629164 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1235 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1234 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1274 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1239 gt lt a gt 1 2 3 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 Salvador Dali lt a href https wikidata org wiki Track Q17299517 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P650 gt lt a gt 1 2 Dali Salvador Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt 1 2 3 4 https en isabart org person 13592 1 2 Almaniya Milli Kitabxanasi Berlin Dovlet Kitabxanasi Bavariya Dovlet Kitabxanasi ve b Record 118523481 Umumi tenzimleme nezareti GND 2012 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q304037 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q256507 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q170109 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt https www francebleu fr infos culture loisirs apres les tests adn la depouille de dali retrouve sa tombe a figueres 1521216140 Museum of Modern Art online collection lt a href https wikidata org wiki Track Q73268604 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2174 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2014 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 https rkd nl explore artists 19752 https www britannica com biography Salvador DaliXarici kecidler RedakteSalvador Dali Arxivlesdirilib 2008 12 22 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Salvador Dali amp oldid 6058922, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.