fbpx
Wikipedia

Rozika Şvimmer

Rozika Şvimmer (tam adı: Rozika Şvimmer, mac. Rosika "Rózsa" Bédy-Schwimmer; 11 sentyabr 1877(1877-09-11), Budapeşt3 avqust 1948(1948-08-03), Nyu-York, Nyu-York ştatı) — macar pasifist, feministqadınlara seçki hüququnun verilməsi uğrunda mübarizə aparan şəxs. O, ilk dünya federalistlərindən və dünyada ilk qadın səfirlərdən biridir. 1918-ci ildə Macarıstanın İsveçrədə səfiri olmuşdur.

Rozika Şvimmer
mac. Rosika "Rózsa" Bédy-Schwimmer
Doğum tarixi 11 sentyabr 1877(1877-09-11)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 3 avqust 1948(1948-08-03) (70 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ağciyər iltihabı
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti jurnalist, yazıçı-dokumentalist[d], siyasətçi, sufrajist, pasifist, redaktor[d]
Fəaliyyət illəri 1895-ci ildən
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Rozika Şvimmer Avstriya-Macarıstanın Budapeşt şəhərində yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. O, musiqi və xarici dillər üzrə təhsil almağa başlasa da, 1896-cı ildə ailəsinin maliyyə vəziyyəti pisləşdiyindən mühasib işləməyə başlamışdır.

Siyasi fəaliyyəti

1897-ci ildə Macar Qadın Katibləri Assosiasiyasını yaratmış, 1904-cü ildə isə Evgeniya Mişkolçi Meller kimi digər görkəmli feministlərlə birlikdə Macar Feminist Assosiasiyasının (mac. Feministák Egyesülete (FE)) əsasını qoymuşdur. O, Macar Milli Qadınlar Şurasının yaradılmasına yardım etmiş və Macarıstan Sülh Cəmiyyətində idarə heyətinin üzvü olmuşdur. 1909-cu ildə Daxili İşlər naziri onu uşaq rifahı üzrə idarə heyətinə təyin etdi.

1913-cü ildə Qadınlara seçki hüququnun verilməsi üzrə Beynəlxalq Alyansın (ing. IWSA) katibi olmuşdur. Şvimmer qadınların səsvermə hüququ mövzusunda mühazirə demək üçün Kerri Çapmen Kett ilə Avropanı gəzirdi. O, həmçinin "A nö" (Qadın) jurnalının redaktoru idi. 1914-cü ildə Şvimmer Londona köçmüş və müxtəlif Avropa qəzetlərinin müxbiri və IWSA-nın mətbuat katibi vəzifəsində çalışmışdır. I Dünya müharibəsi başladıqda o, evinə qayıda bilmədi və düşmənliyin sona çatması üçün həyəcan təbili çalmağa başladı. 1914-cü ildə ABŞ-a səfər edərək prezident Vudro Vilsondan müharibəni bitirmək üçün bitərəf bir konfrans təşkil etməsini tələb etdi. 1915-ci ildə Qadınların Sülh Partiyasının yaradılmasında iştirak etdi.

28 Aprel — 10 May 1915-ci il tarixdə Niderlandın Haaqa şəhərində keçirilən Beynəlxalq Qadınlar Konqresində Şvimmerin müharibə edən dövlətlər arasında Davamlı vasitəçilik üçün bitərəf konfrans təklifi qəbul edildi. Növbəti il o, Stokholma Sülh Gəmisini təşkil edən Henri Fordun dəstəyini qazandı. Fordun səylərindən məyus olub, daha sonra 1916-cı ilin iyununda Təcili Vasitəçilik üzrə Beynəlxalq Komitəni təşkil etdi. Barışıqdan sonra Şvimmer Qadınların Beynəlxalq Sülh və Azadlıq Liqasının vitse-prezidenti oldu.

 
Qadınların Beynəlxalq Konqresi (1915). Soldan sağa: 1. Lusi Tumayan — Ermənistan, 2. Leopoldin Kulka, 3. Laura Hyuz — Kanada, 4. Rozika Şvimmer — Macarıstan, 5. Anita Auqspurq — Almaniya, 6. Ceyn Addams — ABŞ, 7. Yevgeniye Hanner, 8. Aletta Yakobs — Niderland, 9. Kristal Mekmillan — Böyük Britaniya, 10. Roza Cenoni — İtaliya, 11. Anna Kleman — İsveç, 12. Tora Duqaard — Danimarka, 13. Luiza Kilhau — Norveç
 
Rozika Şvimmer

1918-ci ildə Macarıstan Avstriya-Macarıstandan müstəqillik əldə edərkən baş nazir Mihay Karoy Şvimmeri İsveçrəyə səfir təyin etdi. Kommunistlər 1919-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirdikdə, onlara qarşı çıxdı və öz vətəndaş hüquqlarını itirdi. 1920-ci ildə Mikloş Hortinin hökuməti kommunistləri devirəndə əvvəlcə Vyanaya, 1921-ci ildə isə ABŞ-a köçdü. O, Çikaqoda məskunlaşdı və bir daha Macarıstana qayıtmadı. O, macar siyasətində qadınların gələcəyinin əsasının qoyulmasına böyük töhfə vermişdir.

Onun pasifist inancları, Şvimmerin ABŞ-da sosialist kimi tanınmasına səbəb olmuşdu. O, qalan ömrünün əksər hissəsini şəxsiyyətinə edilən böhtanlara qarşı mübarizə aparmaqla keçirdi. Fred Marvin onu alman casusu və bolşevik agenti olmaqda ittiham etdiyinə görə Şvimmer iddia qaldırmış və dəymiş zərərə görə 17,000 $ almışdı. Bununla belə, pasifist mövqeyinə görə ABŞ vətəndaşlığını ala bilməmişdi. ABŞ Ali Məhkəməsi ABŞ Şvimmerə qarşı işində (1929) onun əleyhinə qərar qəbul etmişdi. 1946-cı ildə ABŞ Şvimmerə qarşı işində formalaşmış presedent Jiro ABŞ-a qarşı işində dəyişdirilmişdir. Şvimmer ömrünün qalan hissəsini bu ölkədə apatrid kimi keçirmişdir.

Sonralar Şvimmer dünya hökuməti yaratmağa cəhd edirdi. O, 1935-ci ildə Meri Ritter Berdlə birlikdə Dünya Qadınların Arxivləri Mərkəzini formalaşdırdı. 1937-ci ildə Dünya Sülh Mükafatını almışdı. Elə həmin il Lola Maverik Lloydla birgə Dünya Hökuməti üçün Kampaniyanın əsasını qoydu: bu, XX əsrin ilk dünya federalist təşkilatı idi. XX əsrin sonlarında federalist hərəkat Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin yaradılması üçün kampaniyaya və koalisiyaya müvəffəqiyyətlə rəhbərlik etdi. O, 1947-ci ildə Nobel sülh mükafatına namizəd olsa da, növbəti il mükafat verilmədiyindən onun əldə etmək imkanı olmadı.

Vəfatı

Rozika Şvimmer 3 avqust 1948-ci ildə Nyu-Yorkda ağciyər iltihabından vəfat etmişdir.

İstinadlar

  1. Rosika Schwimmer // Encyclopædia Britannica (ing.)
  2. Rosika Schwimmer // FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах
  3. Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası, Avstriya Milli Kitabxanası Record #11743079X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
  4. Peter Pastor, "The Diplomatic Fiasco of the Modern World's First Woman Ambassador, Roza Bedy-Schwimmer." East European Quarterly, Vol. 8, No. 4, 1974: 273–282
  5. Wenger, Beth (20 March 2009). "Rosika Schwimmer (1877 – 1948)". Jewish Women's Archive. Brookline, Massachusetts: Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. 13 June 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 20 April 2017.
  6. Papp, Claudia; Zimmermann, Susan (2006). Meller, Mrs Artur, Eugénia Miskolczy (1872–1944) // In de Haan, Francisca; Daskalova, Krassimira; Loutfi, Anna (eds.). Biographical dictionary of women's movements and feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th centuries. Budapest, Hungary: Central European University Press. 331–335. ISBN 978-963-7326-39-4 – Project MUSE vasitəsilə.
  7. Kinga Frojimovics (2019-05-08). "Schwimmer, Rózsika" (ingilis). yivoencyclopedia.org. 2019-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-13.
  8. Gerit von Leitner. Wollen wir unsere Hände in Unschuld waschen? Gertrud Woker (1878–1968), Chemikerin & Internationale Frauenliga 1915–1968. Berlin: Weidler, 1998, ISBN 3-89693-125-3, p. 99.
  9. Tibor Grant, "Against All Odds: Vira B. Whitehouse and Rosika Schwimmer in Switzherland, 1918." American Studies International, Vol. 40, No. 1, 2002: 34–51
  10. (PDF). 708 Third Avenue, 24th Floor, New York, NY 10017, United States of America. 2009. 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-16.

Xarici keçidlər

  • Rosika Schwimmer Papers, Manuscripts and Archives Division, The New York Public Library, New York, NY
  • Schwimmer Family Papers, Manuscripts and Archives Division, The New York Public Library, New York, NY
  • Digital images of Rosika Schwimmer from the Schwimmer-Lloyd Collection, Manuscripts and Archives Division, The New York Public Library, New York, NY
  • Rosika Schwimmer Papers, Hoover Institution Archives, Stanford, CA
  • Schwimmer-Lloyd Collection, Sophia Smith Collection, Smith College, Northampton, MA
  • Rosika Schwimmer Papers, Swarthmore College Peace Collection, Swarthmore, PA
  • Articles by Rosika Schwimmer in A nő és a társadalom and A Nő, Magyar Társadalomtudományok Digitális Archívuma

rozika, şvimmer, adı, rosika, rózsa, bédy, schwimmer, sentyabr, 1877, 1877, budapeşt, avqust, 1948, 1948, york, york, ştatı, macar, pasifist, feminist, qadınlara, seçki, hüququnun, verilməsi, uğrunda, mübarizə, aparan, şəxs, dünya, federalistlərindən, dünyada,. Rozika Svimmer tam adi Rozika Svimmer mac Rosika Rozsa Bedy Schwimmer 11 sentyabr 1877 1877 09 11 1 2 Budapest 3 3 avqust 1948 1948 08 03 1 2 Nyu York Nyu York stati 3 macar pasifist feminist ve qadinlara secki huququnun verilmesi ugrunda mubarize aparan sexs O ilk dunya federalistlerinden ve dunyada ilk qadin sefirlerden biridir 1918 ci ilde Macaristanin Isvecrede sefiri olmusdur 4 Rozika Svimmermac Rosika Rozsa Bedy SchwimmerDogum tarixi 11 sentyabr 1877 1877 09 11 1 2 Dogum yeri Budapest Avstriya Macaristan 3 Vefat tarixi 3 avqust 1948 1948 08 03 1 2 70 yasinda Vefat yeri Nyu York Nyu York stati ABS 3 Vefat sebebi agciyer iltihabiVetendasligi MacaristanFealiyyeti jurnalist yazici dokumentalist d siyasetci sufrajist pasifist redaktor d Fealiyyet illeri 1895 ci ilden Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Siyasi fealiyyeti 3 Vefati 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteRozika Svimmer Avstriya Macaristanin Budapest seherinde yehudi ailesinde anadan olmusdur O musiqi ve xarici diller uzre tehsil almaga baslasa da 1896 ci ilde ailesinin maliyye veziyyeti pislesdiyinden muhasib islemeye baslamisdir Siyasi fealiyyeti Redakte1897 ci ilde Macar Qadin Katibleri Assosiasiyasini yaratmis 5 1904 cu ilde ise Evgeniya Miskolci Meller kimi diger gorkemli feministlerle birlikde Macar Feminist Assosiasiyasinin mac Feministak Egyesulete FE esasini qoymusdur 6 O Macar Milli Qadinlar Surasinin yaradilmasina yardim etmis ve Macaristan Sulh Cemiyyetinde idare heyetinin uzvu olmusdur 1909 cu ilde Daxili Isler naziri onu usaq rifahi uzre idare heyetine teyin etdi 5 1913 cu ilde Qadinlara secki huququnun verilmesi uzre Beynelxalq Alyansin ing IWSA katibi olmusdur Svimmer qadinlarin sesverme huququ movzusunda muhazire demek ucun Kerri Capmen Kett ile Avropani gezirdi O hemcinin A no Qadin jurnalinin redaktoru idi 7 1914 cu ilde Svimmer Londona kocmus ve muxtelif Avropa qezetlerinin muxbiri ve IWSA nin metbuat katibi vezifesinde calismisdir 8 I Dunya muharibesi basladiqda o evine qayida bilmedi ve dusmenliyin sona catmasi ucun heyecan tebili calmaga basladi 1914 cu ilde ABS a sefer ederek prezident Vudro Vilsondan muharibeni bitirmek ucun biteref bir konfrans teskil etmesini teleb etdi 1915 ci ilde Qadinlarin Sulh Partiyasinin yaradilmasinda istirak etdi 28 Aprel 10 May 1915 ci il tarixde Niderlandin Haaqa seherinde kecirilen Beynelxalq Qadinlar Konqresinde Svimmerin muharibe eden dovletler arasinda Davamli vasitecilik ucun biteref konfrans teklifi qebul edildi Novbeti il o Stokholma Sulh Gemisini teskil eden Henri Fordun desteyini qazandi Fordun seylerinden meyus olub daha sonra 1916 ci ilin iyununda Tecili Vasitecilik uzre Beynelxalq Komiteni teskil etdi Barisiqdan sonra Svimmer Qadinlarin Beynelxalq Sulh ve Azadliq Liqasinin vitse prezidenti oldu Qadinlarin Beynelxalq Konqresi 1915 Soldan saga 1 Lusi Tumayan Ermenistan 2 Leopoldin Kulka 3 Laura Hyuz Kanada 4 Rozika Svimmer Macaristan 5 Anita Auqspurq Almaniya 6 Ceyn Addams ABS 7 Yevgeniye Hanner 8 Aletta Yakobs Niderland 9 Kristal Mekmillan Boyuk Britaniya 10 Roza Cenoni Italiya 11 Anna Kleman Isvec 12 Tora Duqaard Danimarka 13 Luiza Kilhau Norvec Rozika Svimmer 1918 ci ilde Macaristan Avstriya Macaristandan musteqillik elde ederken bas nazir Mihay Karoy Svimmeri Isvecreye sefir teyin etdi 9 Kommunistler 1919 cu ilde hakimiyyeti ele kecirdikde onlara qarsi cixdi ve oz vetendas huquqlarini itirdi 1920 ci ilde Miklos Hortinin hokumeti kommunistleri devirende evvelce Vyanaya 1921 ci ilde ise ABS a kocdu O Cikaqoda meskunlasdi ve bir daha Macaristana qayitmadi O macar siyasetinde qadinlarin geleceyinin esasinin qoyulmasina boyuk tohfe vermisdir Onun pasifist inanclari Svimmerin ABS da sosialist kimi taninmasina sebeb olmusdu O qalan omrunun ekser hissesini sexsiyyetine edilen bohtanlara qarsi mubarize aparmaqla kecirdi Fred Marvin onu alman casusu ve bolsevik agenti olmaqda ittiham etdiyine gore Svimmer iddia qaldirmis ve deymis zerere gore 17 000 almisdi Bununla bele pasifist movqeyine gore ABS vetendasligini ala bilmemisdi ABS Ali Mehkemesi ABS Svimmere qarsi isinde 1929 onun eleyhine qerar qebul etmisdi 1946 ci ilde ABS Svimmere qarsi isinde formalasmis presedent Jiro ABS a qarsi isinde deyisdirilmisdir Svimmer omrunun qalan hissesini bu olkede apatrid kimi kecirmisdir Sonralar Svimmer dunya hokumeti yaratmaga cehd edirdi O 1935 ci ilde Meri Ritter Berdle birlikde Dunya Qadinlarin Arxivleri Merkezini formalasdirdi 1937 ci ilde Dunya Sulh Mukafatini almisdi Ele hemin il Lola Maverik Lloydla birge Dunya Hokumeti ucun Kampaniyanin esasini qoydu bu XX esrin ilk dunya federalist teskilati idi XX esrin sonlarinda federalist herekat Beynelxalq Cinayet Mehkemesinin yaradilmasi ucun kampaniyaya ve koalisiyaya muveffeqiyyetle rehberlik etdi 10 O 1947 ci ilde Nobel sulh mukafatina namized olsa da novbeti il mukafat verilmediyinden onun elde etmek imkani olmadi Vefati RedakteRozika Svimmer 3 avqust 1948 ci ilde Nyu Yorkda agciyer iltihabindan vefat etmisdir Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Rosika Schwimmer Encyclopaedia Britannica ing 1 2 3 4 5 6 Rosika Schwimmer FemBio Bank informaciyi pro vidatnih zhinok Frauendatenbank Bank dannyh o vydayushihsya zhenshinah 1 2 3 4 Almaniya Milli Kitabxanasi Berlin Dovlet Kitabxanasi Bavariya Dovlet Kitabxanasi Avstriya Milli Kitabxanasi Record 11743079X Umumi tenzimleme nezareti GND 2012 2016 Peter Pastor The Diplomatic Fiasco of the Modern World s First Woman Ambassador Roza Bedy Schwimmer East European Quarterly Vol 8 No 4 1974 273 282 1 2 Wenger Beth 20 March 2009 Rosika Schwimmer 1877 1948 Jewish Women s Archive Brookline Massachusetts Jewish Women A Comprehensive Historical Encyclopedia 13 June 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 April 2017 Papp Claudia Zimmermann Susan 2006 Meller Mrs Artur Eugenia Miskolczy 1872 1944 In de Haan Francisca Daskalova Krassimira Loutfi Anna eds Biographical dictionary of women s movements and feminisms in Central Eastern and South Eastern Europe 19th and 20th centuries Budapest Hungary Central European University Press 331 335 ISBN 978 963 7326 39 4 Project MUSE vasitesile Kinga Frojimovics 2019 05 08 Schwimmer Rozsika ingilis yivoencyclopedia org 2019 05 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 13 Gerit von Leitner Wollen wir unsere Hande in Unschuld waschen Gertrud Woker 1878 1968 Chemikerin amp Internationale Frauenliga 1915 1968 Berlin Weidler 1998 ISBN 3 89693 125 3 p 99 Tibor Grant Against All Odds Vira B Whitehouse and Rosika Schwimmer in Switzherland 1918 American Studies International Vol 40 No 1 2002 34 51 World Federalist MovementInstitute for Global Policy ANNUAL REPORT 2009 PDF 708 Third Avenue 24th Floor New York NY 10017 United States of America 2009 2016 03 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 16 Xarici kecidler RedakteRosika Schwimmer Papers Manuscripts and Archives Division The New York Public Library New York NY Schwimmer Family Papers Manuscripts and Archives Division The New York Public Library New York NY Digital images of Rosika Schwimmer from the Schwimmer Lloyd Collection Manuscripts and Archives Division The New York Public Library New York NY Rosika Schwimmer Papers Hoover Institution Archives Stanford CA Schwimmer Lloyd Collection Sophia Smith Collection Smith College Northampton MA Rosika Schwimmer Papers Swarthmore College Peace Collection Swarthmore PA Articles by Rosika Schwimmer in A no es a tarsadalom and A No Magyar Tarsadalomtudomanyok Digitalis ArchivumaMenbe https az wikipedia org w index php title Rozika Svimmer amp oldid 6028776, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.