fbpx
Wikipedia

Macarıstanda qadınlar

Macarıstan qadınları xüsusilə son 200 ildə Macar cəmiyyətinin formalaşmasında böyük rol oynadılar. Macarıstan qadının imicinin meydana gəlməsinə qatqılar din (Roma katolikizmi, lüteranlıq, kalvinizm və qismən pravoslav), tarixin (kommunist ideologiyasının) gedişi və Macarıstanın Avropaya inteqrasiyası yolu ilə edildi. Hal-hazırda Macarıstan gender bərabərsizliyi indeksi üzrə 42-ci yeri tutur; qadınlar Macarıstan parlamentində orta hesabla 10,1% yer tutur; 25 yaşı olan qadınların 93,2% -i orta təhsilli, 57,8% -i isə rəsmi olaraq işləyir. Qlobal Cins Gap Hesabatı sıralamasında Macarıstan 87'ci sırada qərarlaşıb.

I Dünya müharibəsindən əvvəl

1817-ci ildə, Macarıstanda, ilk qadın təşkilatı olan Peshtera Qadın Xeyriyyə Cəmiyyəti yaradılmışdır. Əsrin sonuna qədər ölkədə bir neçə yüz belə təşkilat var idi ki, onların siyasi çəkisi formalaşmamışdı. XIX əsrin ortalarında qadınlar orta təhsil almaq hüququ əldə etmiş, 1895-ci ildə isə universitetlərdə fəlsəfə, səhiyyə və dərman preparatları öyrənməyə icazə verilmişdir. Hüquq müdafiəçiləri Avstriya-Macarıstanda qadınların hüquqlarını genişləndirdilər. 1904-cü ildə Rozika Schwimmer, Macarıstanda Feminist Birliyi quraraq, qadınlara seçmə hüquqlarının verilməsi üçün üç dəfə parlamentə uğursuz müraciət təqdim etdi. Qadınların səsvermə hüququ üçün, 1910-cu ildə kişilərin liqası, 1913-cü ildə isə Suffragemets Beynəlxalq Qadınlar İttifaqının VII qurultayı Budapeştdə keçirilmişdir. Feministlər Birliyi, qadın məşğulluğu mövzusunda Budapeşt şəhər rəhbərliyi ilə əməkdaşlıq etdi və ayrıca qadın problemləri mövzusunda bir jurnal nəşr etdi. Sosial Demokratlar və Kderiks Milli Federasiyası sıralarında da qadınlar var idi.

Müharibə illəri

Müstəqil Macarıstan milli dövlət olaraq təyin olundu, buna görə qadın hərəkətləri bu yeni şərtlərə uyğunlaşmaq məcburiyyətində idi. 1919-cu ildə Béla Kun ilə kommunistlər qısa müddətdə hakimiyyətdə oldu və feminist qruplar daha da azalmağa başladı və daha az gücə sahib oldular. Onlar kommunist və radikallarla yeni əlaqələr qurmağa məcbur oldular. Qısamüddətli olaraq qadınların seçki hüququ və parlamentdə işləmək hüququ genişləndirildi. Qadınlar Milli Birlik Partiyası və Xristian Qadınlar Kampı ilə əməkdaşlıq etdi. Ölkədəki partiyaların artan siyasi təsiri sayəsində qadınlar diqqəti cəlb etdi və uşaqların anası - gələcək nəsil kimi dəstək qazandı. Hələ İkinci Dünya müharibəsi dövründə qadın təşkilatları genişlənmişdir.

Süfrajet və siyasət

Macarıstanlı qadınlara Partiyada səsvermə hüququ 1922-ci ildə, tam olaraq səs vermə hüququ isə 1945-ci ildə verilmişdir. 1990-cı ildə ilk azad seçkilərdə parlamentdə qadınların sayı kəskin şəkildə 7% -ə düşüb, 2014-cü ildə bütün deputatların 10.1% -ni təşkil edirdi. 1918-ci ildə qadınlar məhdud seçki hüququ əldə etmişlər (1922-ci ildə ilk dəfə səsvermə); 1945-ci ildə tam seçki hüququ, lakin digər kommunist dövlətlərdə olduğu kimi, kişilər və qadınların mülki hüquqları simvolik idi, çünki avtoritar avtoritarsistem idi.

Macarıstan Xalq Respublikası

Sosialist Macarıstandakı bir qadın, əsasən, bir uşağın anası, Macarıstanın gələcəyi, Macarıstan işçisinin həyat yoldaşı hesab edilirdi. Qadınlar Macarıstanda demək olar ki, hər hansı bir iş yeri tuta bilərdi; həm də Macarıstanın mövcud Konstitusiyasına əsasən əsas vətəndaş hüquq və azadlıqlarına zəmanət verildi. Qadınlar təbii elmlərdə, mühəndislik və sənayeyə aid ixtisaslar daxil olmaqla, hər hansı bir sahədə pulsuz orta və ali təhsil ala bilərdi.

Müasir Macarıstan

1989-cu ildə qadınların gücləndirilməsini müdafiə edən yeni feminist hərəkatlar ortaya çıxdı. 1990-cı illərdə Feminist Network və Gənc Demokratlar Federasiyası, Macar qadınlarını dəstəkləyən aparıcı siyasi hərəkatlara çevrildi. Ancaq Macarıstanda bəzi məsələlər hələ də mübahisəlidir: mühafizəkar partiyalar ölkədə abortların qadağan edilməsinə mane olur, bəzi digər tərəflər isə ailə zorakılığına görə cəza tədbirlərini dəyişdirməyə çalışırlar. 1997-ci ildə ailə zorakılığına görə cinayət məsuliyyəti götürülmüşdür. 2013-cü ildə Macarıstan Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasını imzaladı.

Ailə

Macarıstanda ənənəvi nigah rəsmi nigahla əvəzlənir. 2015-ci ildə uşaqların 47.9% -i evlənməmiş qadınlar tərəfindən dünyaya gətirilmişdir. 2015-ci ildə orta hesabla 100 qadın 143 uşaq dünyaya gətirmişdir. 2010-cu ildə ölkədə ana ölümü 100 minə görə 21 idi.

İstinadlar

  1. Parlamentlərdə qadınlar: Dünya təsnifatı
  2. Siyahı
  3. The World Factbook — Central Intelligence Agency

Xarici keçidlər

  • gender təhsili

macarıstanda, qadınlar, macarıstan, qadınları, xüsusilə, ildə, macar, cəmiyyətinin, formalaşmasında, böyük, oynadılar, macarıstan, qadının, imicinin, meydana, gəlməsinə, qatqılar, roma, katolikizmi, lüteranlıq, kalvinizm, qismən, pravoslav, tarixin, kommunist,. Macaristan qadinlari xususile son 200 ilde Macar cemiyyetinin formalasmasinda boyuk rol oynadilar Macaristan qadinin imicinin meydana gelmesine qatqilar din Roma katolikizmi luteranliq kalvinizm ve qismen pravoslav tarixin kommunist ideologiyasinin gedisi ve Macaristanin Avropaya inteqrasiyasi yolu ile edildi Hal hazirda Macaristan gender berabersizliyi indeksi uzre 42 ci yeri tutur qadinlar Macaristan parlamentinde orta hesabla 10 1 yer tutur 25 yasi olan qadinlarin 93 2 i orta tehsilli 57 8 i ise resmi olaraq isleyir 1 Qlobal Cins Gap Hesabati siralamasinda Macaristan 87 ci sirada qerarlasib Mundericat 1 I Dunya muharibesinden evvel 2 Muharibe illeri 3 Sufrajet ve siyaset 4 Macaristan Xalq Respublikasi 5 Muasir Macaristan 6 Aile 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerI Dunya muharibesinden evvel Redakte1817 ci ilde Macaristanda ilk qadin teskilati olan Peshtera Qadin Xeyriyye Cemiyyeti yaradilmisdir Esrin sonuna qeder olkede bir nece yuz bele teskilat var idi ki onlarin siyasi cekisi formalasmamisdi XIX esrin ortalarinda qadinlar orta tehsil almaq huququ elde etmis 1895 ci ilde ise universitetlerde felsefe sehiyye ve derman preparatlari oyrenmeye icaze verilmisdir Huquq mudafiecileri Avstriya Macaristanda qadinlarin huquqlarini genislendirdiler 1904 cu ilde Rozika Schwimmer Macaristanda Feminist Birliyi quraraq qadinlara secme huquqlarinin verilmesi ucun uc defe parlamente ugursuz muraciet teqdim etdi Qadinlarin sesverme huququ ucun 1910 cu ilde kisilerin liqasi 1913 cu ilde ise Suffragemets Beynelxalq Qadinlar Ittifaqinin VII qurultayi Budapestde kecirilmisdir Feministler Birliyi qadin mesgullugu movzusunda Budapest seher rehberliyi ile emekdasliq etdi ve ayrica qadin problemleri movzusunda bir jurnal nesr etdi Sosial Demokratlar ve Kderiks Milli Federasiyasi siralarinda da qadinlar var idi Muharibe illeri RedakteMusteqil Macaristan milli dovlet olaraq teyin olundu buna gore qadin hereketleri bu yeni sertlere uygunlasmaq mecburiyyetinde idi 1919 cu ilde Bela Kun ile kommunistler qisa muddetde hakimiyyetde oldu ve feminist qruplar daha da azalmaga basladi ve daha az guce sahib oldular Onlar kommunist ve radikallarla yeni elaqeler qurmaga mecbur oldular Qisamuddetli olaraq qadinlarin secki huququ ve parlamentde islemek huququ genislendirildi Qadinlar Milli Birlik Partiyasi ve Xristian Qadinlar Kampi ile emekdasliq etdi Olkedeki partiyalarin artan siyasi tesiri sayesinde qadinlar diqqeti celb etdi ve usaqlarin anasi gelecek nesil kimi destek qazandi Hele Ikinci Dunya muharibesi dovrunde qadin teskilatlari genislenmisdir Sufrajet ve siyaset RedakteMacaristanli qadinlara Partiyada sesverme huququ 1922 ci ilde tam olaraq ses verme huququ ise 1945 ci ilde verilmisdir 1990 ci ilde ilk azad seckilerde parlamentde qadinlarin sayi keskin sekilde 7 e dusub 2014 cu ilde butun deputatlarin 10 1 ni teskil edirdi 1918 ci ilde qadinlar mehdud secki huququ elde etmisler 1922 ci ilde ilk defe sesverme 1945 ci ilde tam secki huququ lakin diger kommunist dovletlerde oldugu kimi kisiler ve qadinlarin mulki huquqlari simvolik idi cunki avtoritar avtoritarsistem idi Macaristan Xalq Respublikasi RedakteSosialist Macaristandaki bir qadin esasen bir usagin anasi Macaristanin geleceyi Macaristan iscisinin heyat yoldasi hesab edilirdi Qadinlar Macaristanda demek olar ki her hansi bir is yeri tuta bilerdi hem de Macaristanin movcud Konstitusiyasina esasen esas vetendas huquq ve azadliqlarina zemanet verildi Qadinlar tebii elmlerde muhendislik ve senayeye aid ixtisaslar daxil olmaqla her hansi bir sahede pulsuz orta ve ali tehsil ala bilerdi Muasir Macaristan Redakte1989 cu ilde qadinlarin guclendirilmesini mudafie eden yeni feminist herekatlar ortaya cixdi 1990 ci illerde Feminist Network ve Genc Demokratlar Federasiyasi Macar qadinlarini destekleyen aparici siyasi herekatlara cevrildi Ancaq Macaristanda bezi meseleler hele de mubahiselidir muhafizekar partiyalar olkede abortlarin qadagan edilmesine mane olur bezi diger terefler ise aile zorakiligina gore ceza tedbirlerini deyisdirmeye calisirlar 2 1997 ci ilde aile zorakiligina gore cinayet mesuliyyeti goturulmusdur 2013 cu ilde Macaristan Avropa Insan Huquqlari Konvensiyasini imzaladi 3 Aile RedakteMacaristanda enenevi nigah resmi nigahla evezlenir 2015 ci ilde usaqlarin 47 9 i evlenmemis qadinlar terefinden dunyaya getirilmisdir 2015 ci ilde orta hesabla 100 qadin 143 usaq dunyaya getirmisdir 2010 cu ilde olkede ana olumu 100 mine gore 21 idi 4 Istinadlar Redakte Parlamentlerde qadinlar Dunya tesnifati aile zorakiligina gore cinayet mesuliyyeti Siyahi The World Factbook Central Intelligence AgencyXarici kecidler Redakte Macaristan portaligender tehsiliMenbe https az wikipedia org w index php title Macaristanda qadinlar amp oldid 4748137, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.