fbpx
Wikipedia

Qəbələ RLS

Avqust 03, 2021

Qəbələ RLS — Azərbaycanın Qəbələ rayonunda fəaliyyət göstərmiş "Daryal" tipli stasionar radiolokasiya stansiyası. 1985-2012-ci illərdə cənub hava trafikini idarə edən Raketdən Müdafiə Kompleksinin bir elementi olmuşdur. Stansiya Azərbaycanın şimalında, Qəbələ şəhərindən təxminən 11 km cənub-qərbdə, ən yaxın Ləki dəmiryolu stansiyasından 50 km məsafədə yerləşir.

Qəbələ RLS
'Qəbələ Radiolokasiya Stansiyası'
Yaxın Qəbələ  (Azərbaycan)
Fəaliyyəti dayandırıldıqdan sonra fotosu.
Qəbələ RLS
TipiRadio stansiya
KoduRO-7
Hündürlüyü100 metr (328 ft)
Yer haqqında informasiya
Sahib Azərbaycan
Nəzarət olunurAzərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri
İctimaiətə 
 açılıb		Xeyr
VəziyyətiQeyri-aktiv
Tikinti yerinin tarixi
Tikilib1977-1985
İnşaatçı Viktor Mixayloviç
İstifadə illəri1985-2012
MateriallarBeton
Hadisələr"Səhrada fırtına" əməliyyatı
Qarnizon informasiyası
Qarnizon428-ci müstəqil radio-texniki qarnizon
İcarəçilər Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri (1991-2013)
Təcrübə informasiyası
Kritik kütlə təcrübələrQABR aşkarlanması və izlənməsi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Qəbələ (dəqiqləşdirmə).

İnşaat 1977-ci ildən bəri davam etmiş və 1985-ci ildə döyüş vəzifəsi əldə etmişdir. Texniki resurs radarların 2012-ci ilə qədər işləməsinə imkan vermiş, blok modul quruluşu sayəsində stansiyanı döyüş tapşırığı qeyri-aktiv edilmədən, bu modulları dəyişdirmək və təkmilləşdirmək mümkün olmuşdur.

Xüsusiyyətləri

RLS təxminən 1,2 km aralıda yerləşdirilmiş iki mövqe — 100x100 metr hündürlüyündə yerləşən AFAR-a malik, təxminən, 4000 xaç-formalı vibratorlu qəbul Mərkəzi və 40x40 metr hündürlüyündə yerləşən, 1260 ədəd çıxış impuls gücünə malik növbəli modullarla dolu layihələndirilmişdir. Metrlik dalğaların diapazonunda işləyərək stansiya 100-ə yaxın radar kəsiyindən 0,1 m²-a yaxın məsafədə 6000 km-ə qədər diapazonda 90 dərəcə azimuta görə müəyyənləşdirilməsini və eyni zamanda müşayiət olunmasını təmin edirdi. Bu, Hind okeanının akvatoriyasından raketlərin buraxılmasının qarşısını almaq üçün kifayət idi. Raketdən Müdafiə Kompleksinin tərkibində olan stansiya nəinki raketlərin buraxılmasının qarşısını almağa, həm də onların trayektoriyasını izləməyə imkan verirdi ki, bu da raketlərin ölkəyə daxil olmasının qarşısını alırdı. Texniki parametrləri və münasib yeri nəzərə alaraq, bu RLS-in dünyada heç bir tayı-bərabəri yox idi.

Stansiya Baş Qafqaz silsiləsinin cənub hissəsində dəniz səviyyəsindən 680 m hündürlükdə 190 ha ərazini əhatə etmişdir. Aktiv rejimdə enerji istehlakı 50 MVt, döyüş rejimində — 350 MVt təşkil edirdi.

Tarixçə

SSRİ dövründə

"Daryal", RLS-in eskiz layihəsi 1960-cı illərin axırlarında, 1970-ci illərin əvvəllərində SSRİ radio stansiya mütəxəssislərinin kollektivi Viktor Mixayloviç tərəfindən işlənib hazırlanmışdır. 18 yanvar 1972-ci ildə Azərbaycan SSR Qutqaşen rayonunda "RO-7" radiolokasiya qovşağı tikilməli idi. 14 aprel 1975-ci ildə tammiqyaslı "Dəryal" RLS-in "ro-7"qovşağında ucaldılması haqqında qərar qəbul edilib.

31 avqust 1977—ci ildə raket hücumu haqqında xəbərdarlığın ayrıca radiotexniki qovşağı olan 428 saylı ORTU (30765 saylı hərbi hissə) yaradılmışdır. 1984-cü ildə əsas tikinti işləri başa çatdırılmışdır. 1987-ci ildə isə bütün tikinti işləri tamamilə başa çatdırılmışdır. Elektrik enerjisi ilə fasiləsiz təchizatı təkcə radiostansiyanı deyil, bütün Qutqaşen rayonunu da təmin edirdi ki, bu da yolların çəkilməsi ilə yanaşı, onun iqtisadi inkişafına da kömək edirdi. 1984-cü ilin sonunda radiostansiya sınaqlardan müvəffəqiyyətlə keçmiş, 19 fevral 1985-ci ildə isə rəsmi olaraq hərbi status almışdır.

1991-ci ildə "Səhrada fırtına" əməliyyatı zamanı Qəbələ RLS Amerikanın bombardmançı, gəmi və sualtı qayıqlarından ibarət raket raketlərinin 302 ədədini və 30 İraq HHM bombardmançı raketlərini istisna etmədən qeydə almış, həmçinin raketlərin trayektoriyaya çıxmasının qarşısını uğurla almışdır.

Respublika dövründə

Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra Rusiya hərbçiləri uzun müddət RLS-dən heç bir hüquqi rəsmiləşdirilmə olmadan istifadə etmişdir. 2002-ci il razılaşması ilə Azərbaycanın mülkiyyəti olan stansiya Rusiyaya 10 il müddətinə (24 dekabr 2012-ci il tarixinədək) icarəyə verilmiş və informasiya-analitik mərkəz obyekt statusu əldə etmişdir. İcarə haqqı ildə 7 milyon dollar təşkil etmiş, o cümlədən 15 milyon dollara yaxın elektrik enerjisi və kommunal ödənişlərin ödənilməsi də Rusiya dövləti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Rusiya infrastrukturun dəstəklənməsi və personalın maddi-texniki təminatına, illik 50 milyon dollar xərcləmişdir. Stansiyanın fəaliyyəti 2 minə yaxın Rusiya hərbçisini, həmçinin müqavilə üzrə işləyən Azərbaycan vətəndaşını işlə təmin etmişdir.

 
Qəbələ RLS əsas ötürücü binası

7 iyun 2007-ci il tarixində Rusiya prezidenti Vladimir Putin, 33-cü "Böyük səkkizlik" sammiti zamanı ABŞ prezidenti Corc Buşa Amerika radiostansiya elementlərini Polşa və Çexiyada yerləşdirmək əvəzinə Qəbələ RLS-dən birgə istifadə etməyi təklif edib. Pentaqondan olan generallara hətta bu gizli obyektə daxil olmağa belə icazə verildi. Raket əleyhinə müdafiə Agentliyinin direktoru Patrik O-Rayl Qəbələ RLS-dən birgə istifadə perspektivini həvəslə qiymətləndirmiş, "bunun çox səmərəli sistem olacağını" vurğulamışdır. Lakin bir müddət sonra Amerikalılar nəzakətlə bildirdilər ki, onların texniki və texnoloji standartları Rusiyada qəbul edilən standartlara uyğun deyil.

2011-ci ilin əvvəlinə stansiyada texniki resursun uzadılması işləri aparılıb, elementlərin müasirləşdirilməsinə başlanılıb. QABRların aşkarlanması diapazonunu yarım dəfə artırmaq nəzərdə tutulurdu. ORTU komandiri Viktor Timoşenkonun sözlərinə görə, müəyyən şərtlər daxilində RLS-in cüzi xərci daha 10-20 il işləməyə hazır idi.

Lakin 9 dekabr 2012-ci ildə tərəflərin icarə dəyərinə dair razılığa gələ bilməməsinə görə Rusiya Qəbələ RLS-in istismarını dayandırdı. Yerli hökümət icarə haqqını aylıq 15 milyon dollara, sonra isə illik haqqı $300 milyon dollara qədər artırmaq istəyirdi. 2013-cü ildə bütün aparatlar sökülərək Rusiyaya geri aparılıb, rusiyalı hərbçilər qarnizonu tərk etmiş və obyekt Azərbaycana təhvil verilmişdir. Həmin il iyunun 6-da Qəbələ stansiyasını tamamilə əvəz edən Armavir yaxınlığında yeni nəsil "Voronej" döyüş növbətçiliyi stansiyasının açılışı həyata keçirilib.

Heç bir ölkə obyektin icarəsi ilə bağlı maraqlı olduğunu bildirməyib və 2014-cü ildə o, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin tabeliyindən çıxarıldı.

Tənqidlər

Qəbələ RLS-in fəaliyyəti məsələsi dəfələrlə daxili siyasi müzakirə mövzusu olub.

 
Qəbələ RLS mühüm 2 binanın yandan görünüşü.

Azərbaycan Zerkalo qəzetinin məlumatına görə, stansiyanın tutduğu 210 hektardan əlavə, 30 hektara yaxın sahə metal qırıntısına çevrilib, 400 hektar meşə, stansiya üçün yüksək gərginlikli xətlərin çəkilməsi zamanı kəsilib, 1984-cü ildə isə 300 MVt güc verilən zaman bir hektar sahə tamamilə yandırılıb. Digər mənbələrdə metr diapazonun radiasiyasından ağacların alışması halları təsvir edilmir. Bu cür yanğınlar sobadakı analoji RLS-in işində, eləcə də Moskva yaxınlığındakı "Don-2N" RLS-in gücü ilə müqayisə olunuğu zaman eyni hadisə baş vermir. Sergey Boev, Raketdən Müdafiə Kompleksinin baş direktoru və RTİ-nin keçmiş direktoru, yanğınlar barədə məlumatları şayiələr adlandırdı.

Həmin məqalədə stansiyanın elektron avadanlığının soyutma sisteminə suyun verilməsi üçün 16 artezian quyusunun qazılmasından sonra yeraltı su səviyyəsinin kəskin şəkildə aşağı düşdüyü iddia edilirdi: onun işlədiyi hər saat 300-400 kubmetrə yaxın su tələb olunur, bundan sonra su heç bir təmizlənmə olmadan çaya axıdılırdı. Sergey Boev "Dəryal" RLS-in böyük su istehlakını təsdiqləyib, lakin dəqiqləşdirib ki, o, 400 deyil, 150 kubmetr su istifadə edirdi.

Nəhayət, orada stansiyanın avadanlığının soyudulması üçün 25 ton freonun istifadə edildiyi bildirildi. Bəzi alimlər bu qazın digərlərinə nisbətən 500-600 dəfə daha çox ozon təbəqəsini məhv etdiyi bildirmişdir. Bununla əlaqədar Azərbaycan parlamenti xüsusi komissiya yaratmışdır. Freonun "Daryal" tipli RLS-də tətbiqini təsdiqləyən digər mənbələr yoxdur.

Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin verdiyi məlumatlara əsasən radiostansiya fəaliyyətini dayandırdıqdan sonra, ətraf mühitə olan mənfi təsiri də dayanıb. Stansiyanın fəaliyyəti zamanı Qəbələ RLS üzrə monitorinq ekspedisiya qrupu həm Qəbələ, həm də İsmayıllı rayonlarının ərazisində elektromaqnit şüalanmasının əsas parametri olan şüalanma selinin sıxlığını təyin etmiş, şüalanma sektoruna daxil olan və sektordan kənarda nəzarət altında olan zona kimi qəbul edilən ərazilərdə bitən bitkilərin müqayisəli fenoloji müşahidəsinin nəticəsinin müsbət olduğunu bildirmişdir.

İstinadlar

  1. "Око "Габалы" заглянуло за экватор". vesti.ru (rus). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  2. "Возможности Габалинской радиолокационной станции. Справка". РИА Новости (rus). NaN. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  3. "Габалинская РЛС как фактор стабильности в регионе". Sputnik Азербайджан (rus). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  4. "История создания РЛС дальнего обнаружения баллистических ракет и космических объектов - перспективы сотрудничества". ИА «Оружие России». İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  5. "Ecological Genocide Russian Radar Causes Ecological Problems". Global Security. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  6. . rti-mints. 2014-08-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  7. "Всевидящее око России / Войны и конфликты / Независимая газета". nvo.ng.ru. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  8. Əliyev, Teymur. "Габалинская РЛС: прошлое, настоящее, будущее" (PDF). BAMF-ın nəzdində tərksilah, energetika və ekologiya problemlərinin öyrənilməsi üzrə Mərkəz (2007). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  9. "ПРОТИВОРАКЕТНАЯ И РАКЕТНО-КОСМИЧЕСКАЯ ОБОРОНА НА СТРАЖЕ МИРА". www.famhist.ru. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  10. Rəşad, Əziz. "Судьба одной РЛС". 1news.az. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  11. . Mail ru news. 2016-04-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  12. "США заявляют, что не отказались от идеи совместного использования с Россией Габалинской РЛС". NEWSru.com. 26 iyul 2007. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  13. "Путин предложил США совместно использовать РЛС в Азербайджане в качестве элемента ПРО". NEWSru.com. 7 iyun 2007. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  14. "Американцы рассмотрели радар Путина". Газета.Ru (rus). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  15. "Габалу завлекают в турбизнес / Колонка обозревателя / Независимая газета". www.ng.ru. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  16. "Баку требует от РФ 300 млн долларов за Габалинскую РЛС". BFM.ru - деловой портал (rus). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  17. "Габалинская РЛС упразднена". Radio Azadlıq. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.[ölü keçid]
  18. "Сергей Боев: Наши РЛС опережают американские по целому ряду параметров". Российская газета (rus). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  19. "Qəbələ RLS-in dayanması ekoloji duruma necə təsir edib?". Novator.az. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.

Həmçinin bax

  • Bir RLS-in taleyi
  • Qəbələ RLS haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı
  • Qəbələ RLS-dən görüntülər

Avqust 03, 2021
qəbələ, azərbaycanın, qəbələ, rayonunda, fəaliyyət, göstərmiş, daryal, tipli, stasionar, radiolokasiya, stansiyası, 1985, 2012, illərdə, cənub, hava, trafikini, idarə, edən, raketdən, müdafiə, kompleksinin, elementi, olmuşdur, stansiya, azərbaycanın, şimalında. Qebele RLS Azerbaycanin Qebele rayonunda fealiyyet gostermis Daryal tipli stasionar radiolokasiya stansiyasi 1985 2012 ci illerde cenub hava trafikini idare eden Raketden Mudafie Kompleksinin bir elementi olmusdur Stansiya Azerbaycanin simalinda Qebele seherinden texminen 11 km cenub qerbde en yaxin Leki demiryolu stansiyasindan 50 km mesafede yerlesir 2 Qebele RLS Qebele Radiolokasiya Stansiyasi Yaxin Qebele Azerbaycan Fealiyyeti dayandirildiqdan sonra fotosu Qebele RLSTipiRadio stansiyaKoduRO 7Hundurluyu100 metr 328 ft 1 Yer haqqinda informasiyaSahibAzerbaycanNezaret olunurAzerbaycan Herbi Hava QuvveleriIctimaiete acilibXeyrVeziyyetiQeyri aktivTikinti yerinin tarixiTikilib1977 1985InsaatciViktor MixaylovicIstifade illeri1985 2012MateriallarBetonHadiseler Sehrada firtina emeliyyatiQarnizon informasiyasiQarnizon428 ci musteqil radio texniki qarnizonIcarecilerRusiya Herbi Hava Quvveleri 1991 2013 Tecrube informasiyasiKritik kutle tecrubelerQABR askarlanmasi ve izlenmesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu adin diger istifade formalari ucun bax Qebele deqiqlesdirme Insaat 1977 ci ilden beri davam etmis ve 1985 ci ilde doyus vezifesi elde etmisdir Texniki resurs radarlarin 2012 ci ile qeder islemesine imkan vermis blok modul qurulusu sayesinde stansiyani doyus tapsirigi qeyri aktiv edilmeden bu modullari deyisdirmek ve tekmillesdirmek mumkun olmusdur 3 Mundericat 1 Xususiyyetleri 2 Tarixce 2 1 SSRI dovrunde 2 2 Respublika dovrunde 3 Tenqidler 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxXususiyyetleri RedakteRLS texminen 1 2 km aralida yerlesdirilmis iki movqe 100x100 metr hundurluyunde yerlesen AFAR a malik texminen 4000 xac formali vibratorlu qebul Merkezi ve 40x40 metr hundurluyunde yerlesen 1260 eded cixis impuls gucune malik novbeli modullarla dolu layihelendirilmisdir Metrlik dalgalarin diapazonunda isleyerek stansiya 100 e yaxin radar kesiyinden 0 1 m a yaxin mesafede 6000 km e qeder diapazonda 90 derece azimuta gore mueyyenlesdirilmesini ve eyni zamanda musayiet olunmasini temin edirdi 4 Bu Hind okeaninin akvatoriyasindan raketlerin buraxilmasinin qarsisini almaq ucun kifayet idi Raketden Mudafie Kompleksinin terkibinde olan stansiya neinki raketlerin buraxilmasinin qarsisini almaga hem de onlarin trayektoriyasini izlemeye imkan verirdi ki bu da raketlerin olkeye daxil olmasinin qarsisini alirdi Texniki parametrleri ve munasib yeri nezere alaraq bu RLS in dunyada hec bir tayi beraberi yox idi 5 Stansiya Bas Qafqaz silsilesinin cenub hissesinde deniz seviyyesinden 680 m hundurlukde 190 ha erazini ehate etmisdir Aktiv rejimde enerji istehlaki 50 MVt doyus rejiminde 350 MVt teskil edirdi 6 Tarixce RedakteSSRI dovrunde Redakte Daryal RLS in eskiz layihesi 1960 ci illerin axirlarinda 1970 ci illerin evvellerinde SSRI radio stansiya mutexessislerinin kollektivi Viktor Mixaylovic terefinden islenib hazirlanmisdir 18 yanvar 1972 ci ilde Azerbaycan SSR Qutqasen rayonunda RO 7 radiolokasiya qovsagi tikilmeli idi 14 aprel 1975 ci ilde tammiqyasli Deryal RLS in ro 7 qovsaginda ucaldilmasi haqqinda qerar qebul edilib 7 31 avqust 1977 ci ilde raket hucumu haqqinda xeberdarligin ayrica radiotexniki qovsagi olan 428 sayli ORTU 30765 sayli herbi hisse yaradilmisdir 1984 cu ilde esas tikinti isleri basa catdirilmisdir 8 1987 ci ilde ise butun tikinti isleri tamamile basa catdirilmisdir Elektrik enerjisi ile fasilesiz techizati tekce radiostansiyani deyil butun Qutqasen rayonunu da temin edirdi ki bu da yollarin cekilmesi ile yanasi onun iqtisadi inkisafina da komek edirdi 1984 cu ilin sonunda radiostansiya sinaqlardan muveffeqiyyetle kecmis 19 fevral 1985 ci ilde ise resmi olaraq herbi status almisdir 9 1991 ci ilde Sehrada firtina emeliyyati zamani Qebele RLS Amerikanin bombardmanci gemi ve sualti qayiqlarindan ibaret raket raketlerinin 302 ededini ve 30 Iraq HHM bombardmanci raketlerini istisna etmeden qeyde almis hemcinin raketlerin trayektoriyaya cixmasinin qarsisini ugurla almisdir 10 Respublika dovrunde Redakte Azerbaycan musteqillik elde etdikden sonra Rusiya herbcileri uzun muddet RLS den hec bir huquqi resmilesdirilme olmadan istifade etmisdir 2002 ci il razilasmasi ile Azerbaycanin mulkiyyeti olan stansiya Rusiyaya 10 il muddetine 24 dekabr 2012 ci il tarixinedek icareye verilmis ve informasiya analitik merkez obyekt statusu elde etmisdir Icare haqqi ilde 7 milyon dollar teskil etmis o cumleden 15 milyon dollara yaxin elektrik enerjisi ve kommunal odenislerin odenilmesi de Rusiya dovleti terefinden heyata kecirilmisdir Rusiya infrastrukturun desteklenmesi ve personalin maddi texniki teminatina illik 50 milyon dollar xerclemisdir Stansiyanin fealiyyeti 2 mine yaxin Rusiya herbcisini hemcinin muqavile uzre isleyen Azerbaycan vetendasini isle temin etmisdir 11 Qebele RLS esas oturucu binasi 7 iyun 2007 ci il tarixinde Rusiya prezidenti Vladimir Putin 33 cu Boyuk sekkizlik sammiti zamani ABS prezidenti Corc Busa Amerika radiostansiya elementlerini Polsa ve Cexiyada yerlesdirmek evezine Qebele RLS den birge istifade etmeyi teklif edib 12 Pentaqondan olan generallara hetta bu gizli obyekte daxil olmaga bele icaze verildi 13 Raket eleyhine mudafie Agentliyinin direktoru Patrik O Rayl Qebele RLS den birge istifade perspektivini hevesle qiymetlendirmis bunun cox semereli sistem olacagini vurgulamisdir 14 Lakin bir muddet sonra Amerikalilar nezaketle bildirdiler ki onlarin texniki ve texnoloji standartlari Rusiyada qebul edilen standartlara uygun deyil 15 2011 ci ilin evveline stansiyada texniki resursun uzadilmasi isleri aparilib elementlerin muasirlesdirilmesine baslanilib QABRlarin askarlanmasi diapazonunu yarim defe artirmaq nezerde tutulurdu ORTU komandiri Viktor Timosenkonun sozlerine gore mueyyen sertler daxilinde RLS in cuzi xerci daha 10 20 il islemeye hazir idi Lakin 9 dekabr 2012 ci ilde tereflerin icare deyerine dair raziliga gele bilmemesine gore Rusiya Qebele RLS in istismarini dayandirdi Yerli hokumet icare haqqini ayliq 15 milyon dollara sonra ise illik haqqi 300 milyon dollara qeder artirmaq isteyirdi 2013 cu ilde butun aparatlar sokulerek Rusiyaya geri aparilib rusiyali herbciler qarnizonu terk etmis ve obyekt Azerbaycana tehvil verilmisdir Hemin il iyunun 6 da Qebele stansiyasini tamamile evez eden Armavir yaxinliginda yeni nesil Voronej doyus novbetciliyi stansiyasinin acilisi heyata kecirilib 16 Hec bir olke obyektin icaresi ile bagli maraqli oldugunu bildirmeyib ve 2014 cu ilde o Azerbaycan Silahli Quvvelerinin tabeliyinden cixarildi 17 Tenqidler RedakteQebele RLS in fealiyyeti meselesi defelerle daxili siyasi muzakire movzusu olub Qebele RLS muhum 2 binanin yandan gorunusu Azerbaycan Zerkalo qezetinin melumatina gore stansiyanin tutdugu 210 hektardan elave 30 hektara yaxin sahe metal qirintisina cevrilib 400 hektar mese stansiya ucun yuksek gerginlikli xetlerin cekilmesi zamani kesilib 1984 cu ilde ise 300 MVt guc verilen zaman bir hektar sahe tamamile yandirilib Diger menbelerde metr diapazonun radiasiyasindan agaclarin alismasi hallari tesvir edilmir Bu cur yanginlar sobadaki analoji RLS in isinde elece de Moskva yaxinligindaki Don 2N RLS in gucu ile muqayise olunugu zaman eyni hadise bas vermir Sergey Boev Raketden Mudafie Kompleksinin bas direktoru ve RTI nin kecmis direktoru yanginlar barede melumatlari sayieler adlandirdi 18 Hemin meqalede stansiyanin elektron avadanliginin soyutma sistemine suyun verilmesi ucun 16 artezian quyusunun qazilmasindan sonra yeralti su seviyyesinin keskin sekilde asagi dusduyu iddia edilirdi onun islediyi her saat 300 400 kubmetre yaxin su teleb olunur bundan sonra su hec bir temizlenme olmadan caya axidilirdi Sergey Boev Deryal RLS in boyuk su istehlakini tesdiqleyib lakin deqiqlesdirib ki o 400 deyil 150 kubmetr su istifade edirdi Nehayet orada stansiyanin avadanliginin soyudulmasi ucun 25 ton freonun istifade edildiyi bildirildi Bezi alimler bu qazin digerlerine nisbeten 500 600 defe daha cox ozon tebeqesini mehv etdiyi bildirmisdir Bununla elaqedar Azerbaycan parlamenti xususi komissiya yaratmisdir Freonun Daryal tipli RLS de tetbiqini tesdiqleyen diger menbeler yoxdur Azerbaycan Respublikasi Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyinin verdiyi melumatlara esasen radiostansiya fealiyyetini dayandirdiqdan sonra etraf muhite olan menfi tesiri de dayanib Stansiyanin fealiyyeti zamani Qebele RLS uzre monitorinq ekspedisiya qrupu hem Qebele hem de Ismayilli rayonlarinin erazisinde elektromaqnit sualanmasinin esas parametri olan sualanma selinin sixligini teyin etmis sualanma sektoruna daxil olan ve sektordan kenarda nezaret altinda olan zona kimi qebul edilen erazilerde biten bitkilerin muqayiseli fenoloji musahidesinin neticesinin musbet oldugunu bildirmisdir 19 Istinadlar Redakte Oko Gabaly zaglyanulo za ekvator vesti ru rus Istifade tarixi 4 aprel 2020 Vozmozhnosti Gabalinskoj radiolokacionnoj stancii Spravka RIA Novosti rus NaN Istifade tarixi 4 aprel 2020 Gabalinskaya RLS kak faktor stabilnosti v regione Sputnik Azerbajdzhan rus Istifade tarixi 4 aprel 2020 Istoriya sozdaniya RLS dalnego obnaruzheniya ballisticheskih raket i kosmicheskih obektov perspektivy sotrudnichestva IA Oruzhie Rossii Istifade tarixi 4 aprel 2020 Ecological Genocide Russian Radar Causes Ecological Problems Global Security Istifade tarixi 4 aprel 2020 RLS dalnego obnaruzheniya rti mints 2014 08 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 aprel 2020 Vsevidyashee oko Rossii Vojny i konflikty Nezavisimaya gazeta nvo ng ru Istifade tarixi 4 aprel 2020 Eliyev Teymur Gabalinskaya RLS proshloe nastoyashee budushee PDF BAMF in nezdinde terksilah energetika ve ekologiya problemlerinin oyrenilmesi uzre Merkez 2007 Istifade tarixi 4 aprel 2020 PROTIVORAKETNAYa I RAKETNO KOSMIChESKAYa OBORONA NA STRAZhE MIRA www famhist ru Istifade tarixi 4 aprel 2020 Resad Eziz Sudba odnoj RLS 1news az Istifade tarixi 4 aprel 2020 RF priostanovila ekspluataciyu Gabalinskoj RLS MID Azerbajdzhana Mail ru news 2016 04 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 aprel 2020 SShA zayavlyayut chto ne otkazalis ot idei sovmestnogo ispolzovaniya s Rossiej Gabalinskoj RLS NEWSru com 26 iyul 2007 Istifade tarixi 4 aprel 2020 Putin predlozhil SShA sovmestno ispolzovat RLS v Azerbajdzhane v kachestve elementa PRO NEWSru com 7 iyun 2007 Istifade tarixi 4 aprel 2020 Amerikancy rassmotreli radar Putina Gazeta Ru rus Istifade tarixi 4 aprel 2020 Gabalu zavlekayut v turbiznes Kolonka obozrevatelya Nezavisimaya gazeta www ng ru Istifade tarixi 4 aprel 2020 Baku trebuet ot RF 300 mln dollarov za Gabalinskuyu RLS BFM ru delovoj portal rus Istifade tarixi 4 aprel 2020 Gabalinskaya RLS uprazdnena Radio Azadliq Istifade tarixi 4 aprel 2020 olu kecid Sergej Boev Nashi RLS operezhayut amerikanskie po celomu ryadu parametrov Rossijskaya gazeta rus Istifade tarixi 4 aprel 2020 Qebele RLS in dayanmasi ekoloji duruma nece tesir edib Novator az Istifade tarixi 4 aprel 2020 Hemcinin bax RedakteBir RLS in taleyi Qebele RLS haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Prezidentinin serencami Qebele RLS den goruntulerMenbe https az wikipedia org w index php title Qebele RLS amp oldid 6004984, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.