fbpx
Wikipedia

Qız qalası (Cəbrayıl)

Avqust 08, 2021

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Qız qalası (dəqiqləşdirmə).

Qız qalası — Cəbrayıl rayonunun Xələfli stansiyasında (qədim Diri kəndi),Araz çayının sol sahilində,İran İslam Respublikası ilə sərhəddə Diri dağlarının bir hissəsinin zirvəsində yerləşən və XII əsrdə inşa olunmuş qala

Qız qalası
Qız qalası
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Şəhər Cəbrayıl
Yerləşir Diri kəndi,Diridağ
Tikilmə tarixi XII əsr
Vəziyyəti ermənilər tərəfindən dağıdılıb
İstinad nöm.4168
KateqoriyaQala
ƏhəmiyyətiYerli əhəmiyyətli
Qız qalası (Cəbrayıl)

Cəbrayıl rayonu ərazindəki sözügedən qala kökündən dağıdılması ilə şübhəsiz,araşdırılmayan,bilinməyən bir çox gizlinləri özü ilə birgə əbədi yoxluğa çəkib aparmışdır.

Uca dağlıq ərazidə yerli daşlardan tikilmiş qalanın müdafiə məqsədli gözətçi məntəqəsi olduğu güman edilir. Diridağ dağında yerləşən qala XII-XIV əsrə aiddir. Hazırda qala dağılmış vəziyyətdədir. Qala divarlarının uzunluğu təxminən 50 metr,hündürlüyü 13 metrdir. Hələlik qala yeri və onun yaxın günlərə qədər ucaldığı dağ isə qalır.

Tarixi

Cəbrayıl rayonunun adı rayonun mərkəzi olan Cəbrayıl kəndinin adından götürülmüşdür. Cəbrayıl kəndinin əsasını qoymuş Cəbrayıl ata VIII əsrdə yaşamış Sultan Əhməd adlı bir hökmdarın yaxın adamlarından biri olmuş və Ziyarət dağından Araz çayına qədər ərazilər Cəbrayıl ataya və onun övladlarına məxsus olub. Bu müqəddəs şəxs hələ öz sağlığında böyük hörmət sahibi olub, vəfat edərkən öz mülkünün axar-baxarlı bir yerində - Alpaşa dağının üstündə dəfn edilmişdir. Cəbrayıl kəndinin şimalında "Cəbrayıl ata" adı ilə məşhur olan bu məqbərənin uzunluğu 4,5 metr, eni 2,4 metr, hündürlüyü 1,8 metrdir ki, oradakı məzar və qədim yaşayış yerlərinin izləri indiyə qədər qalır. Cəbrayıl atanın Mirzəcan, Yarəhməd, şahvələd, Bünyad, Qurban, Xubyar, Hasan və b. adlı oğlanları olduğu mənbələrdə göstərilir. Sonralar onun adından Cəbrayıllı tayfası formalaşmışdır. Orta əsrlərdən bəhs edən mənbələrdə məşhur şahsevən, Cavanşir, Əfşar və b. tayfalarla yanaşı, Cəbrayıllı tayfasının da adı çəkilir. Rus imperiyası işğaldan sonra vergi yığmaq məqsədilə siyahı tərtib edərkən (1823-cü il) Cəbrayıllı tayfasında 17 tirə, 443 ev, 2200 nəfərdən ibarət əhalini qeydə almışdır. XIX əsrin ikinci yarısında və XX əsrin 50-ci illərində Cəbrayıl kəndinə Qıraxdın da deyilmişdir. Bu da 1831-ci ildə Daşkəsən kəndində "Karantin" (qırx gün deməkdir) idarəsinin yaranması və 1848-ci ildə həmin idarənin Cəbrayıl kəndinə köçməsi ilə əlaqədardır. Yerli əhalinin dili dönmədiyindən "Qraxdın" kimi tələffüz etmişlər. Cəbrayıl ərazisi Midiya (e.ə. VII-IV əsrlər), Əhmənilər imperiyasının (e.ə. IV-III əsrlər), Albaniya (e.ə. IV-III əsrlər) dövlətlərinin tərkibində olmuşdur. Albanların dövründə Cəbrayıl ərazisi Pazkank, Əhristan və Dizak adlanan mahalın tərkibində olub. 971-1086-cı illərdə Cəbrayıl Şəddadilərin, 1250-ci illərdən monqolların, 1387-ci ildən Teymurilərin, 1412-ci ildən Qaraqoyunluların, 1478-ci ildən Ağqoyunluların və nəhayət, 1501-ci ildən Səfəvilərin tərkibində olmuşdur. 1841-ci ildə Cəbrayıl ərazisi Mərkəzi Şamaxı şəhəri olan Xəzər vilayətinin, 1846-cı ildə isə Şuşa qəzasının tabeliyinə verilmişdir. 1873-cü ildə Cəbrayıl və ona qonşu olan ərazilər Şuşa qəzasının tabeliyindən çıxarılıb Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının tərkibində müstəqil Cəbrayıl qəzası təşkil edildi. Bu dövrdə Cəbrayıl qəzasının ərazisi 66,3 min kv.km, əhalisi 66360 nəfər olmuşdur. Qəza indiki Füzuli, Xocavənd, Qubadlı, Zəngilan rayonlarının ərazilərini əhatə edirdi.

Alimlərin fikrincə, Cəbrayıl əraziləri insanın formalaşdığı yerlərdən biri olmuşdur. Belə ki, məşhur Azıx mağarasının Cəbrayıl qəzası ərazisində olması, eyni zamanda Dağ Tumas kəndi yaxınlığındakı yaşayış üçün təbii məhsulların və əmək alətlərinin bol olduğu “Nəfəsli dərə” deyilən ərazidə yerləşən “Divlər sarayı” mağarası deməyə əsas verir ki, ibtidai insanın yaşadığı yerlərdən biri də məhz Cəbrayıl ərazisidir. Bəzi tədqiqatçılara görə, Azıxda yaşayan ulu əcdadlarımızla “Divlər sarayı”nda yaşayan qədim insanlar arasında müəyyən əlaqələrin olması istisna deyildir. Rayonun Diridağı zonası, Ziyarət və Gordubaba dağ əraziləri yaşayış üçün əlverişli olmuşdur. Bunlar bitki örtüyü ilə daha zəngindir. Diridağın cənub ətəklərində, Arazboyu zolaqlarında, Qız qalası yaxınlığında, hətta XX əsrin əvvəllərinə qədər də keçilməz meşələr var imiş. Fikrimizcə, bu dağın Diri adlandırılması da burada insanın yaşaması üçün hər şəraitin olması ilə bağlıdır. Şübhəsiz ki, hələ Cəbrayıl yer adının formalaşmasından çox-çox əsrlər öncə bu torpağın insanları ayrı-ayrı yaşayış məskənləri salmışlar.

Еrməni işğalına (1993) qədər rayonda 72 ümim təhsil - 1 peşə,3 musiqi məktəbi,12 mədəniyyət evi,32 klub, 78 kitabxana fəaliyyət göstərirdi. 127 tarixi memarlıq abidələrindən Cəbrayıl şəhərindəki Sultan Məcid hamanını, Xudyarlı kəndindəki Dairəvi və səkkizguşəli turbələri (XIX əsr), Şıxlar kəndində Dairəvi turbəni (XIV əsr), Xudafərin korpulərini (erkən orta əsrlər), Diridağdakı Qız qalasını, Dağ Tumas kəndindəki Başıkəsik kumbəzi, Gordubaba dağındakı məzarı,dini abidələrə «Hacı Qaraman», «Cəbrayıl ata», «Dul-dul», «Mazannənə» ziyarətgahlarını misal gostərmək olar.

Rayon ərazisində qədim arxeoloji abidələr də movcuddur. Dağ Tumas kəndi yaxınlığındakı «Divlər sarayı», Mahmudlu kəndi yaxınlığındakı «Canqulu» və «Qumtəpə» kurqanları, Tatar kəndi yaxınlığındakı Siklop tikililərini, Cəbrayıl şəhəri yaxınlığındakı «Ağoğlan»ı, Dağtumas kəndi yaxınlığındakı «Tumas ata»nı misal gostərmək olar.

1993-cü il avqustun 23-də erməni qəsbkarları tərəfindən işğal olunan Cəbrayıl rayonu Azərbaycan Respublikasının Prezidenti,Ali Baş Komandan İlham Əliyevin uğurlu siyasətinin nəticəsi olaraq 4 oktyabr 2020-ci ildə rayonun mərkəzi və bir sıra kəndləri işğaldan azad olunaraq yenidən Azərbaycan torpaqlarına birləşdirildi.

Qalanın məhv edilməsi

Qalanın yan-yörəsindəki tikintiyə mane olacaq dağ silsilələri,təpəliklər hündürlüklərindən asılı olmayaraq ustalıqla təmizlənib. “Qala dağı” isə göz dağı kimi Qız qalasız qalıb. Əslində isə, nəinki Qız qalası, heç onun zirvəsində qərar tutduğu bu dağ belə tikintinin aparılmasına mane olmur. Layihə müəllifləri səbəb kimi yanlış olaraq burada inşa ediləcək “Qız qalası” və “Xudafərin” su qovşaqlarının, SES-in tikintisini göstərə bilərlər. Bunun heç bir əsası yoxdur və tarixi-mədəniyyət abidələri kimi nə Xudafərin körpüləri,nə də Qız qalası su qovşaqlarının inşasına heç bir maneçilik törətmir. Ən əsası isə tarix-mədəniyyət abidələri olduğu üçün onlara toxunulmamalı idi.

Nəzərə alsaq ki, bu tarixi abidələr uzun müddət ermənilərin işğal etdikləri ərazidə yerləşmişdi və işğalın ilk illərində Qız qalasının bir tərəfi düşmənlərimiz tərəfindən təcavüzə məruz qalmış,partladılmışdı. Deməli, bu gün qalanın tamamilə yerlə yeksan edilməsində məqsəd tariximizi yaşadan abidələrdən bir kimi onu məhv etmək olub. Bu iyrənc əməllərini ortaya qoyan erməni vandalları bir daha kimliklərini göstərdilər.

Bir məsələni xatırlatmaq istərdim. Məlum olduğu kimi, bu tipli qalalar adətən müdafiə isehkamı xarakteri daşıyırlar. Amma söhbət nələrin və kimlərin müdafiəsindən gedir? Hansı tarixi şərait belə bir qalanın inşasını zəruri edib? Onu kim tikdirib? Görəsən, Araz çayının sahilində, Güney Azərbaycanla Quzey Azərbaycanın qovuşuğunda yerləşən Qız qalası niyə indiyənəcən (işğaldan əvvəlki dövr nəzərdə tutulur) tədqiq edilməyib? Ümumiyyətlə, buna cəhd olunubmu? Bəlkə, vaxtında araşdırılsaydı tariximiz üçün yeni, sanballı, gərəkli materiallar əldə etmiş olardıq. Kim bilr, tariximizin müəyyən qatları elə bu cür qalalarda gizlənib, öz tədqiqatçılarını gözləyir…

 
Cəbrayıl rayonu ərazisindəki,Diri dağındakı dağıdılmış Qız qalasının qalıqları

Diri dağındakı qala artıq yoxdur. Bundan sonra daha ondan danışmamaq da olar. Ancaq ölkəmizin işğal altında olmayan bölgələrindəki Qız qalaları barədə düşünək bəlkə? Şübhə etmirəm ki, bu cür qalalar adlarına uyğun spesifik xarakerə malik olmuşlar və məhz ona görə də maraq doğurmaya bilməzlər...

Haqqında sözügedən qala kökündən dağıdılması ilə şübhəsiz, araşdırılmayan, bilinməyən bir çox gizlinləri özü ilə birgə əbədi yoxluğa çəkib apardı. Ondan bizə yalnız dildən-dilə dolaşan əfsanələr, rəvayətlər qaldı. Gərək idi ki, XII əsrin bu daş yaddaşına yiyə çıxaydıq. Belə bir baş ağrısı uzun illlər Xudafərin körpüləri ilə bağlı da yaranıb. Ancaq xalqımızın və dövlətimizin körpülərin mühafizəsi yönündə birlik nümayiş etdirməsi bu körpülərin hələlik xilası ilə nəticələnə bildi.

Digər tərəfdən, Xudafərin körpülərinin mühafizəsi problemi beynəlxalq səviyyədə həllini tapdığından onun dağıdılmasına risk edilmədi. Təbii ki, Azərbaycan dövlətinin bu istiqamətdə apardığı məqsədyönlü iş uğurla nəticələndi. Qız qalasına bu səviyyədə münasibət olmasa da, o respublikamızın mühafizə tələb edən tarixi abidələrindən biri kimi qeydiyyata alınmışdı.

Siz indi təsəvvür edin: Əgər göz qabağında olan Qız qalası dağıdılırsa, işğal altında olunmuş Qarabağ bölgəsinin,o cümlədən Cəbrayıl rayonunun gözdən uzaq, necə deyərlər, əl çatmayan, ün yetməyən yerlərdəki tarixi-mədəniyyət abidələrinin taleyi nə gündədir?! Sizcə, qarı düşmənlərimiz - erməni fəndgirləri, vandalları onları xarabazara çevirib, dəfinələri talayıb, yerində gələcək yalançı erməni tarixinə əsas verə biləcək simvollar qoymayacaqlarmı? Düşünürəm ki, bu məsələni boş buraxmaq olmaz. Sözügedən su qovşağını inşa edənlərdən dövlət səviyyəsində cavab istənilməli, müvafiq elm adamları, ictimaiyyət rəyini bildirməli, kütləvi informasiya vasitələri problemi gündəmdə saxlamalıdırlar.

İstinadlar

  1. ↑ Yusif DİRİLİ (MAHMUDOV). "XII əsrin tarixi-mədəniyyət abidəsi olan Qız qalası tarixdən belə silindi..." (azərb.). 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-22.
  2. "Qız qalası" (azərb.). 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-22.
  3. ↑ "Tarixi" (azərb.). 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-22.
  4. Zaur Əliyev. "Cəbrayıl rayonunun əsir abidələri" (azərb.). 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-22.
  5. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 502. ISBN 978-9952-441-10-9. (#script_parameter)
  6. "Cəbrayıl işğaldan azad olundu". qafqazinfo.az (azərb.). 4 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 4 oktyabr 2020.
  7. "President Ilham Aliyev: "Azerbaijani Army liberates Jabrayil city and several villages of the region"". APA.az (ingilis). 4 October 2020. İstifadə tarixi: 4 October 2020. "Today, the Azerbaijani army liberated the city of Jabrayil and several villages in the region. Love to the Azerbaijani army! Karabakh is Azerbaijan!", President of Azerbaijan Ilham Aliyev wrote this on his Twitter page today, APA reports.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Qız Qalası Cəbrayıl Rayonu

Avqust 08, 2021
qız, qalası, cəbrayıl, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, qız, qalası, dəqiqləşdirmə, səhifənin, neytrallığı, şübhə, doğurur, məqalədə, tərəf, tutma, pisləmək, məqsədi, daşıyan, doğruluğu, sübut, edilməyən, fikirlər, olduğu, iddia, edilir, xahiş, olunur, . Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qiz qalasi deqiqlesdirme Bu sehifenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Qiz qalasi Cebrayil rayonunun Xelefli stansiyasinda qedim Diri kendi Araz cayinin sol sahilinde Iran Islam Respublikasi ile serhedde Diri daglarinin bir hissesinin zirvesinde yerlesen ve XII esrde insa olunmus qalaQiz qalasiQiz qalasiOlke Azerbaycan AzerbaycanSeher CebrayilYerlesir Diri kendi DiridagTikilme tarixi XII esrVeziyyeti ermeniler terefinden dagidilibAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4168KateqoriyaQalaEhemiyyetiYerli ehemiyyetliQiz qalasi Cebrayil Cebrayil rayonu erazindeki sozugeden qala kokunden dagidilmasi ile subhesiz arasdirilmayan bilinmeyen bir cox gizlinleri ozu ile birge ebedi yoxluga cekib aparmisdir 1 Uca dagliq erazide yerli daslardan tikilmis qalanin mudafie meqsedli gozetci menteqesi oldugu guman edilir Diridag daginda yerlesen qala XII XIV esre aiddir Hazirda qala dagilmis veziyyetdedir Qala divarlarinin uzunlugu texminen 50 metr hundurluyu 13 metrdir Helelik qala yeri ve onun yaxin gunlere qeder ucaldigi dag ise qalir 2 Mundericat 1 Tarixi 2 Qalanin mehv edilmesi 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerTarixi RedakteCebrayil rayonunun adi rayonun merkezi olan Cebrayil kendinin adindan goturulmusdur Cebrayil kendinin esasini qoymus Cebrayil ata VIII esrde yasamis Sultan Ehmed adli bir hokmdarin yaxin adamlarindan biri olmus ve Ziyaret dagindan Araz cayina qeder eraziler Cebrayil ataya ve onun ovladlarina mexsus olub Bu muqeddes sexs hele oz sagliginda boyuk hormet sahibi olub vefat ederken oz mulkunun axar baxarli bir yerinde Alpasa daginin ustunde defn edilmisdir Cebrayil kendinin simalinda Cebrayil ata adi ile meshur olan bu meqberenin uzunlugu 4 5 metr eni 2 4 metr hundurluyu 1 8 metrdir ki oradaki mezar ve qedim yasayis yerlerinin izleri indiye qeder qalir Cebrayil atanin Mirzecan Yarehmed sahveled Bunyad Qurban Xubyar Hasan ve b adli oglanlari oldugu menbelerde gosterilir Sonralar onun adindan Cebrayilli tayfasi formalasmisdir Orta esrlerden behs eden menbelerde meshur sahseven Cavansir Efsar ve b tayfalarla yanasi Cebrayilli tayfasinin da adi cekilir Rus imperiyasi isgaldan sonra vergi yigmaq meqsedile siyahi tertib ederken 1823 cu il Cebrayilli tayfasinda 17 tire 443 ev 2200 neferden ibaret ehalini qeyde almisdir XIX esrin ikinci yarisinda ve XX esrin 50 ci illerinde Cebrayil kendine Qiraxdin da deyilmisdir Bu da 1831 ci ilde Daskesen kendinde Karantin qirx gun demekdir idaresinin yaranmasi ve 1848 ci ilde hemin idarenin Cebrayil kendine kocmesi ile elaqedardir Yerli ehalinin dili donmediyinden Qraxdin kimi teleffuz etmisler Cebrayil erazisi Midiya e e VII IV esrler Ehmeniler imperiyasinin e e IV III esrler Albaniya e e IV III esrler dovletlerinin terkibinde olmusdur Albanlarin dovrunde Cebrayil erazisi Pazkank Ehristan ve Dizak adlanan mahalin terkibinde olub 971 1086 ci illerde Cebrayil Seddadilerin 1250 ci illerden monqollarin 1387 ci ilden Teymurilerin 1412 ci ilden Qaraqoyunlularin 1478 ci ilden Agqoyunlularin ve nehayet 1501 ci ilden Sefevilerin terkibinde olmusdur 1841 ci ilde Cebrayil erazisi Merkezi Samaxi seheri olan Xezer vilayetinin 1846 ci ilde ise Susa qezasinin tabeliyine verilmisdir 1873 cu ilde Cebrayil ve ona qonsu olan eraziler Susa qezasinin tabeliyinden cixarilib Yelizavetpol Gence quberniyasinin terkibinde musteqil Cebrayil qezasi teskil edildi Bu dovrde Cebrayil qezasinin erazisi 66 3 min kv km ehalisi 66360 nefer olmusdur Qeza indiki Fuzuli Xocavend Qubadli Zengilan rayonlarinin erazilerini ehate edirdi 3 Alimlerin fikrince Cebrayil erazileri insanin formalasdigi yerlerden biri olmusdur Bele ki meshur Azix magarasinin Cebrayil qezasi erazisinde olmasi eyni zamanda Dag Tumas kendi yaxinligindaki yasayis ucun tebii mehsullarin ve emek aletlerinin bol oldugu Nefesli dere deyilen erazide yerlesen Divler sarayi magarasi demeye esas verir ki ibtidai insanin yasadigi yerlerden biri de mehz Cebrayil erazisidir Bezi tedqiqatcilara gore Azixda yasayan ulu ecdadlarimizla Divler sarayi nda yasayan qedim insanlar arasinda mueyyen elaqelerin olmasi istisna deyildir Rayonun Diridagi zonasi Ziyaret ve Gordubaba dag erazileri yasayis ucun elverisli olmusdur Bunlar bitki ortuyu ile daha zengindir Diridagin cenub eteklerinde Arazboyu zolaqlarinda Qiz qalasi yaxinliginda hetta XX esrin evvellerine qeder de kecilmez meseler var imis Fikrimizce bu dagin Diri adlandirilmasi da burada insanin yasamasi ucun her seraitin olmasi ile baglidir Subhesiz ki hele Cebrayil yer adinin formalasmasindan cox cox esrler once bu torpagin insanlari ayri ayri yasayis meskenleri salmislar 4 Ermeni isgalina 1993 qeder rayonda 72 umim tehsil 1 pese 3 musiqi mektebi 12 medeniyyet evi 32 klub 78 kitabxana fealiyyet gosterirdi 5 127 tarixi memarliq abidelerinden Cebrayil seherindeki Sultan Mecid hamanini Xudyarli kendindeki Dairevi ve sekkizguseli turbeleri XIX esr Sixlar kendinde Dairevi turbeni XIV esr Xudaferin korpulerini erken orta esrler Diridagdaki Qiz qalasini Dag Tumas kendindeki Basikesik kumbezi Gordubaba dagindaki mezari dini abidelere Haci Qaraman Cebrayil ata Dul dul Mazannene ziyaretgahlarini misal gostermek olar Rayon erazisinde qedim arxeoloji abideler de movcuddur Dag Tumas kendi yaxinligindaki Divler sarayi Mahmudlu kendi yaxinligindaki Canqulu ve Qumtepe kurqanlari Tatar kendi yaxinligindaki Siklop tikililerini Cebrayil seheri yaxinligindaki Agoglan i Dagtumas kendi yaxinligindaki Tumas ata ni misal gostermek olar 3 1993 cu il avqustun 23 de ermeni qesbkarlari terefinden isgal olunan Cebrayil rayonu Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ali Bas Komandan Ilham Eliyevin ugurlu siyasetinin neticesi olaraq 4 oktyabr 2020 ci ilde rayonun merkezi ve bir sira kendleri isgaldan azad olunaraq yeniden Azerbaycan torpaqlarina birlesdirildi 6 7 Qalanin mehv edilmesi RedakteQalanin yan yoresindeki tikintiye mane olacaq dag silsileleri tepelikler hundurluklerinden asili olmayaraq ustaliqla temizlenib Qala dagi ise goz dagi kimi Qiz qalasiz qalib Eslinde ise neinki Qiz qalasi hec onun zirvesinde qerar tutdugu bu dag bele tikintinin aparilmasina mane olmur Layihe muellifleri sebeb kimi yanlis olaraq burada insa edilecek Qiz qalasi ve Xudaferin su qovsaqlarinin SES in tikintisini gostere bilerler Bunun hec bir esasi yoxdur ve tarixi medeniyyet abideleri kimi ne Xudaferin korpuleri ne de Qiz qalasi su qovsaqlarinin insasina hec bir manecilik toretmir En esasi ise tarix medeniyyet abideleri oldugu ucun onlara toxunulmamali idi 1 Nezere alsaq ki bu tarixi abideler uzun muddet ermenilerin isgal etdikleri erazide yerlesmisdi ve isgalin ilk illerinde Qiz qalasinin bir terefi dusmenlerimiz terefinden tecavuze meruz qalmis partladilmisdi Demeli bu gun qalanin tamamile yerle yeksan edilmesinde meqsed tariximizi yasadan abidelerden bir kimi onu mehv etmek olub Bu iyrenc emellerini ortaya qoyan ermeni vandallari bir daha kimliklerini gosterdiler Bir meseleni xatirlatmaq isterdim Melum oldugu kimi bu tipli qalalar adeten mudafie isehkami xarakteri dasiyirlar Amma sohbet nelerin ve kimlerin mudafiesinden gedir Hansi tarixi serait bele bir qalanin insasini zeruri edib Onu kim tikdirib Goresen Araz cayinin sahilinde Guney Azerbaycanla Quzey Azerbaycanin qovusugunda yerlesen Qiz qalasi niye indiyenecen isgaldan evvelki dovr nezerde tutulur tedqiq edilmeyib Umumiyyetle buna cehd olunubmu Belke vaxtinda arasdirilsaydi tariximiz ucun yeni sanballi gerekli materiallar elde etmis olardiq Kim bilr tariximizin mueyyen qatlari ele bu cur qalalarda gizlenib oz tedqiqatcilarini gozleyir Cebrayil rayonu erazisindeki Diri dagindaki dagidilmis Qiz qalasinin qaliqlari Diri dagindaki qala artiq yoxdur Bundan sonra daha ondan danismamaq da olar Ancaq olkemizin isgal altinda olmayan bolgelerindeki Qiz qalalari barede dusunek belke Subhe etmirem ki bu cur qalalar adlarina uygun spesifik xarakere malik olmuslar ve mehz ona gore de maraq dogurmaya bilmezler Haqqinda sozugeden qala kokunden dagidilmasi ile subhesiz arasdirilmayan bilinmeyen bir cox gizlinleri ozu ile birge ebedi yoxluga cekib apardi Ondan bize yalniz dilden dile dolasan efsaneler revayetler qaldi Gerek idi ki XII esrin bu das yaddasina yiye cixaydiq Bele bir bas agrisi uzun illler Xudaferin korpuleri ile bagli da yaranib Ancaq xalqimizin ve dovletimizin korpulerin muhafizesi yonunde birlik numayis etdirmesi bu korpulerin helelik xilasi ile neticelene bildi 1 Diger terefden Xudaferin korpulerinin muhafizesi problemi beynelxalq seviyyede hellini tapdigindan onun dagidilmasina risk edilmedi Tebii ki Azerbaycan dovletinin bu istiqametde apardigi meqsedyonlu is ugurla neticelendi Qiz qalasina bu seviyyede munasibet olmasa da o respublikamizin muhafize teleb eden tarixi abidelerinden biri kimi qeydiyyata alinmisdi Siz indi tesevvur edin Eger goz qabaginda olan Qiz qalasi dagidilirsa isgal altinda olunmus Qarabag bolgesinin o cumleden Cebrayil rayonunun gozden uzaq nece deyerler el catmayan un yetmeyen yerlerdeki tarixi medeniyyet abidelerinin taleyi ne gundedir Sizce qari dusmenlerimiz ermeni fendgirleri vandallari onlari xarabazara cevirib defineleri talayib yerinde gelecek yalanci ermeni tarixine esas vere bilecek simvollar qoymayacaqlarmi Dusunurem ki bu meseleni bos buraxmaq olmaz Sozugeden su qovsagini insa edenlerden dovlet seviyyesinde cavab istenilmeli muvafiq elm adamlari ictimaiyyet reyini bildirmeli kutlevi informasiya vasiteleri problemi gundemde saxlamalidirlar 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Yusif DIRILI MAHMUDOV XII esrin tarixi medeniyyet abidesi olan Qiz qalasi tarixden bele silindi azerb 2020 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 10 22 Qiz qalasi azerb 2020 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 10 22 1 2 Tarixi azerb 2020 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 10 22 Zaur Eliyev Cebrayil rayonunun esir abideleri azerb 2020 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 10 22 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 5 ci cild Brussel Cimli podzol torpaqlar 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2014 seh 502 ISBN 978 9952 441 10 9 script parameter Cebrayil isgaldan azad olundu qafqazinfo az azerb 4 oktyabr 2020 Istifade tarixi 4 oktyabr 2020 President Ilham Aliyev Azerbaijani Army liberates Jabrayil city and several villages of the region APA az ingilis 4 October 2020 Istifade tarixi 4 October 2020 Today the Azerbaijani army liberated the city of Jabrayil and several villages in the region Love to the Azerbaijani army Karabakh is Azerbaijan President of Azerbaijan Ilham Aliyev wrote this on his Twitter page today APA reports Hemcinin bax RedakteAgguney Catandas dagi Xudaferin korpuleri Xudaferin su anbari Diridag Cebrayil Xarici kecidler RedakteQiz Qalasi Cebrayil RayonuMenbe https az wikipedia org w index php title Qiz qalasi Cebrayil amp oldid 5959962, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.