Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Diri – Azərbaycanın Qarabağ inzibati ərazi vahidində kənd.
| Diri | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| | |
Tarixi
Diri kəndinin hazırkı Cəbrayıl rayonunun Xudayarlı kəndinin ərazisində yerləşdiyi güman edilir. Madərşahlıq dövrünə aid Mazan nənə türbəsi bu kənddə yerləşirdi.
Kəndin XIII–XIV əsrlərdə mövcud olduğu qaynaqlarda bildirilir. Bir qaynaqda yazılıb ki, Diri kəndi Şıxlar kəndində qərar tutan, Şeyx Cabir Ənsari övladından olan Şeyx Kəmaləddin oğlu Şeyx Siracəddin vəqfinə bağlıdır.
"Qurbani" dastanının Zəncan versiyasına görə kəndin yiyəsi Hüseynalı xan idi. O, həm də Dirili Qurbaninin əmisi olub. Xudayarlı kəndinin ərazisində "Hüseynalı zəmisi" adlı tarla yeri vardı. Dastanın Diri versiyasına görə kəndin sahibi Fərəməz bəy olub.
Aşıq Qurbani əslən Diridən olduğunu bir neçə qoşmasında bildirib. Qoşmalarının birində sevgilisi Pəriyə müraciətlə deyir:
Pəri, sənə qurban, Dirili Qurban!
Yolunda fədadı bu baş ilə can,
Bir əlimdə fanus, yanımda Xuban
Öldüm bu bağçanı gəzə-gəzə mən.
XVII əsrdə Diri kəndinin əhalisi Qaradağ vilayətinə köçmüş, Dirili qışlağında məskunlaşmışdı.
XVIII əsrdə Diri kəndinin ərazisi xali, boş idi.
1727-ci ilə bağlı bir Osmanlı qaynağında Arazbar qəzasında mövcud olan Diri kəndinin adı çəkilir. Qaynaqdakı bilgini olduğu kimi yazımıza köçürürük. Arasbar qəzasına tabe olan Diri kəndi. Kənddə heç kim yaşamır. Dənli bitkilərdən edilən gəlir: 24.000 ağça.
Qarabağ xanlığı dövründə kəndin ərazisi əvvəlcə İbrahimxəlil xan Cavanşirin böyük oğlu, vəliəhdi Məhəmmədhəsən ağanın, xanzadənin vəfatından sonra böyük oğlu, general-mayor Cəfərqulu xanın mülkü idi.
Rus üsul-idarəsi dönəmində, XIX əsrdə, daha dəqiqi 1835-ci ildə Diri kəndinin ərazisinə Çələbiyanlı elinin Xudayarlı obası yerləşmişdi.
Coğrafiyası
Diri kəndi Diridağın yamacında yerləşirdi.
Tanınmışları
- Dirili Qurbani — XVI əsr Azərbaycan aşığı
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Yük üstü çadırlı, yük altı qatırlı oba — Xudayarlı, Bakı, "Soy" dərgisinin buraxılışı, 2004, 128 səh.
İstinadlar
- Оsmanlı Tarixi Araşdırma və Uyqulama Mərkəzi dərgisi. H. Məmmədov. Osmanlı dönəmində Gəncə-Qarabağ əyalətində vəqflər. Ankara. 1993. səh. 639
- Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri. "Şuşa" nəşriyyatı. Bakı. 2000. səh.479.
Həmçinin bax
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Diri Azerbaycanin Qarabag inzibati erazi vahidinde kend Diri39 02 07 sm e 46 45 08 s u Olke AzerbaycanXeriteni goster gizle DiriTarixiDiri kendinin hazirki Cebrayil rayonunun Xudayarli kendinin erazisinde yerlesdiyi guman edilir Madersahliq dovrune aid Mazan nene turbesi bu kendde yerlesirdi Kendin XIII XIV esrlerde movcud oldugu qaynaqlarda bildirilir Bir qaynaqda yazilib ki Diri kendi Sixlar kendinde qerar tutan Seyx Cabir Ensari ovladindan olan Seyx Kemaleddin oglu Seyx Siraceddin veqfine baglidir Qurbani dastaninin Zencan versiyasina gore kendin yiyesi Huseynali xan idi O hem de Dirili Qurbaninin emisi olub Xudayarli kendinin erazisinde Huseynali zemisi adli tarla yeri vardi Dastanin Diri versiyasina gore kendin sahibi Feremez bey olub Asiq Qurbani eslen Diriden oldugunu bir nece qosmasinda bildirib Qosmalarinin birinde sevgilisi Periye muracietle deyir Peri sene qurban Dirili Qurban Yolunda fedadi bu bas ile can Bir elimde fanus yanimda Xuban Oldum bu bagcani geze geze men XVII esrde Diri kendinin ehalisi Qaradag vilayetine kocmus Dirili qislaginda meskunlasmisdi XVIII esrde Diri kendinin erazisi xali bos idi 1727 ci ile bagli bir Osmanli qaynaginda Arazbar qezasinda movcud olan Diri kendinin adi cekilir Qaynaqdaki bilgini oldugu kimi yazimiza kocururuk Arasbar qezasina tabe olan Diri kendi Kendde hec kim yasamir Denli bitkilerden edilen gelir 24 000 agca Qarabag xanligi dovrunde kendin erazisi evvelce Ibrahimxelil xan Cavansirin boyuk oglu veliehdi Mehemmedhesen aganin xanzadenin vefatindan sonra boyuk oglu general mayor Ceferqulu xanin mulku idi Rus usul idaresi doneminde XIX esrde daha deqiqi 1835 ci ilde Diri kendinin erazisine Celebiyanli elinin Xudayarli obasi yerlesmisdi CografiyasiDiri kendi Diridagin yamacinda yerlesirdi TaninmislariDirili Qurbani XVI esr Azerbaycan asigiMenbeEnver Cingizoglu Yuk ustu cadirli yuk alti qatirli oba Xudayarli Baki Soy dergisinin buraxilisi 2004 128 seh IstinadlarOsmanli Tarixi Arasdirma ve Uyqulama Merkezi dergisi H Memmedov Osmanli doneminde Gence Qarabag eyaletinde veqfler Ankara 1993 seh 639 Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri Susa nesriyyati Baki 2000 seh 479 Hemcinin baxXudayarli Mazan nene turbesi Qizqalasi Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin