Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qayalıq qarağatı (lat. Ribes petraeum) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin motmotukimilər fəsiləsinin qarağat cinsinə aid bitki növü.
| Qayalıq qarağatı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Qayalıq qarağatı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Qafqaz və Kiçik Asiyada yayılmışdır. Subalp zolağında, dağ zonasının meşələrində, qayalarda və çayların ətrafında bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 3 m-ə qədər olan koldur. Budaqları açıq rəngdə, çılpaqdır. Qabığı boz, əvvəlcə hamar, sonradan ensiz zolaqlarla çatlayandır. Yarpaqları nazik, 5 dilimli, uzunluğu 10 sm, eni 13 mm, qaidəsi dərin ürəkvari, hər iki tərəfdən çılpaq, bəzən alt tərəfdən tüklüdür. Salxımın uzunluğu 4-12 sm, əvvəlcə üfüqi halda, meyvələrdə isə salxımdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Çiçəklərin uzunluğu 5–6 mm, sayı 12-50-yə qədər, ləçəkləri tünd qırmızı rəngdədir. Çiçək saplağının uzunluğu 2–3 mm-dir. Sütuncuğu enli-konusvari, uzunluğu 2 mm-ə qədərdir. Yumurtalığı yarımaşağıdır. Meyvələri xırda, diametri 6–7 mm, girdə, qırmızı, iyulda yetişir. 5 yaşından meyvə verir, giləmeyvələri iyulun ikinci yarısında yetişir. Toxum və qələm vasitəsilə artırılır. Həşəratlarla tozlanır.
Ekologiyası
Dağ qurşaqlarında, meşə ətraflarında, daşlı-qayalı sahələrdə bitir. Qışadavamlıdır.
Azərbaycanda yayılması
Böyük və Kiçik Qafqazda, Naxçıvanda geniş yayılmışdır. Oğuz rayonunda "Xalxal başı" ərazisində, Quruçayın sol sahilində qarışıq meşələrdə üstünlük təşkil edir.
İstifadəsi
Meyvələri yeməli, dadı turşdur, jele və içkilərin düzəldilməsi üçün istifadə olunur. Giləmeyvələrində çox miqdarda vitaminlər, mikroelementlər və bioloji fəal maddələr vardır. P və C vitaminləri ilə birlikdə ürək-damar xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qayaliq qaragati lat Ribes petraeum bitkiler aleminin dasdelencicekliler destesinin motmotukimiler fesilesinin qaragat cinsine aid bitki novu Qayaliq qaragatiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrosidsDeste DasdelenciceklilerFesile MotmotukimilerCins QaragatNov Qayaliq qaragatiBeynelxalq elmi adiRibes petraeum WulfenSekil axtarisiITIS 505889NCBI 175225EOL 484053Tebii yayilmasiQafqaz ve Kicik Asiyada yayilmisdir Subalp zolaginda dag zonasinin meselerinde qayalarda ve caylarin etrafinda bitir Botaniki tesviriHundurluyu 3 m e qeder olan koldur Budaqlari aciq rengde cilpaqdir Qabigi boz evvelce hamar sonradan ensiz zolaqlarla catlayandir Yarpaqlari nazik 5 dilimli uzunlugu 10 sm eni 13 mm qaidesi derin urekvari her iki terefden cilpaq bezen alt terefden tukludur Salximin uzunlugu 4 12 sm evvelce ufuqi halda meyvelerde ise salximdir May iyun aylarinda cicekleyir Ciceklerin uzunlugu 5 6 mm sayi 12 50 ye qeder lecekleri tund qirmizi rengdedir Cicek saplaginin uzunlugu 2 3 mm dir Sutuncugu enli konusvari uzunlugu 2 mm e qederdir Yumurtaligi yarimasagidir Meyveleri xirda diametri 6 7 mm girde qirmizi iyulda yetisir 5 yasindan meyve verir gilemeyveleri iyulun ikinci yarisinda yetisir Toxum ve qelem vasitesile artirilir Heseratlarla tozlanir EkologiyasiDag qursaqlarinda mese etraflarinda dasli qayali sahelerde bitir Qisadavamlidir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk ve Kicik Qafqazda Naxcivanda genis yayilmisdir Oguz rayonunda Xalxal basi erazisinde Qurucayin sol sahilinde qarisiq meselerde ustunluk teskil edir IstifadesiMeyveleri yemeli dadi tursdur jele ve ickilerin duzeldilmesi ucun istifade olunur Gilemeyvelerinde cox miqdarda vitaminler mikroelementler ve bioloji feal maddeler vardir P ve C vitaminleri ile birlikde urek damar xesteliklerinin mualicesinde istifade edilir IstinadlarHemcinin bax