fbpx
Wikipedia

Qaraqoyunlu mahalı

Qaraqoyunlu (Darlıx) dərəsi və ya Qaraqoyunlu mahalıQərbi Azərbaycanın, gözəl guşələrindən biri olaraq Ermənistan SSR-in İcevan (Karvansaray) və Mixaylovka – Çəmbərək (Krasnoselo) rayonunun ərazisində yerləşir.

Hazırda bu ərazi Ermənistanın Tavuş mərziGeğarkunik mərzi adlanan vilayətlərinin tərkibindədir.

Haqqında

 
1918-1920-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qərb hissəsinin xəritəsi.

Qaraqoyunlu hərtərəfli inkişaf etmiş bölgələrdən biri idi. Harada yerləşməsindən asılı olmayaraq, kəndlərin hamısına yol çəkilmiş, təzə evlər tikilmişdi. 1960-cı ildə Qaraqoyunlu dərəsinin kəndlərində, demək olar ki, bir dənə də olsun köhnə ev qalmamışdı.

Elektrik işığı ilə ən tez təmin olunan kəndlər ÇaykəndGölkənd kəndləri olmuşdur. 1951-1953-cü illərdə həmin kəndlərdə tikilmiş xırda su-elektrik stansiyası vasitəsilə evlərə elektrik işığı verilmişdir. Az bir müddətdən sonra isə bütün kəndlər mərkəzləşmiş qaydada elektriklə təmin edilmişdir.

Kəndlərin hamısında müvafiq avadanlıqlarla təchiz edilmiş və xüsusi zövqlə tikilmiş gözəl məktəb binaları var idi. Həmin məktəblərdə peşəkar müəllimlər çalışırdı. Şagirdlərdə və valideynlərdə təhsilə böyük maraq var idi. Hər il məzunların bir çoxu müxtəlif ali məktəblərə daxil olurdu. Bu məzunların bir hissəsi təhsillərini davam etdirib, elmlər namizədi və elmlər doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülüb, alim olurdular.

Təsadüfi deyil ki, 1988-ci ildə ancaq kənddə yaşayanları nəzərə alsaq, cəmi 300 ailədən ibarət olan Salah və Əmirxeyir kəndlərində doğulmuş olan 11 elmlər doktoru, 29 elmlər namizədi var idi. Bu rəqəm hər 7-8 ailəyə bir alim düşdüyünü göstərir. Bu, çox yerlərdə rast gəlinməyən, kifayət qədər yüksək göstərici idi.

Qaraqoyunlu dərəsi ziyalılar yurdu kimi də məşhurdur. Təbiətcə çox zəngin olan bu kiçik torpaq Bala Əfəndiyev (1937-ci ilin repressiya qurbanlarındandır) kimi görkəmli dövlət xadimi, tanınmış filosoflar Həmid Əfəndiyev, Asif Ata, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında çalışmış tarix elmləri doktoru Həmid Əliyev kimi böyük alimlər, Rəşid Nəsiboğlu kimi bəstəkar, Misir Mərdanov kimi nazir, Vüsal Həsənov kimi gənc və istedadlı hərbi diplomat, İsmət ƏliyevNatiq Əliyev kimi generallar, böyük və kiçikliyindən asılı olmayaraq, elmin bütün sahələri üzrə sayılan alimlər, minlərlə ali təhsilli mütəxəssislər yetirmişdir. Qaraqoyunlu dərəsində elə bir ailə tapılmazdı ki, orada böyüyən ən azı bir nəfər ali təhsilli olmasın.

Ən böyük kənd Gölkənd kəndi olmasına baxmayaraq, həmin bölgədə inzibati mərkəz rolunu Çaykənd kəndi oynamışdır. Çünki Çaykənd kəndi Qaraqoyunlu dərəsinin yerləşdiyi ərazinin, təxminən, mərkəzində və rayonlararası magistral yolun üstündə məskən salmışdır.

Ancaq Gölkənd kənd orta məktəbi (Qərbi Azərbaycanın "Kiçik Akademiya"sı hesab olunur) çox güclü təhsil ocağı olmuşdur. 10-11 illik məktəb bu kənddə olduğu üçün, qonşu kəndlərdən 8-ci sinifdən sonra bu məktəbdə təhsillərini davam etmişlər. Misir Mərdanov da öz təhsilini bu kənddə davam etdirmişdir.

İlk dini və dünyəvi məktəblər də Çaykənd kəndində olmuşdur. Əvvəlcə ibtidai, sonra yeddillik olan, daha sonra isə orta məktəb açılmış və 1988-ci ilin məlum hadisələrinə qədər fəaliyyət göstərmişdir.

1903-cü ildə Əmirxeyirdə anadan olmuş Şəmşəd Sarı oğlu Əliyev, 1907-ci ildə Əmirxeyirdə anadan olmuş Alı Qələndər oğlu Alıyev, 1908-ci ildə yenə də Əmirxeyirdə doğulmuş, İrəvan Pedaqoji Texnikumunu, Bakıda ali məktəbi bitirərək, ali məktəbdə işləmiş Reyis Niftalı oğlu Məmmədov, 1908-ci ildə çaykənddə dünyaya göz açmış, Sumqayıt Boru Prokat Zavodunda işləmiş və Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüş Murad Mahmud oğlu Zeynalov və başqaları ilk təhsillərini Çaykənd kənd orta məktəbində almışlar.

Çaykənd kənd orta məktəbinin tarixi haqqında ən dəyərli və dəqiq məlumatları Ermənistanda və Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulması uğrunda fəal mübariz, hər iki respublikada çox yüksək vəzifələrdə çalışmış, sonralar bir çoxları kimi repressiyanın qurbanı olaraq sürgün edilmiş və 1938-ci ildə sürgündə dünyasını dəyişmiş məşhur partiya və dövlət xadimi Bala İbrahim oğlu Əfəndiyevin fəaliyyətinə həsr edilmiş kitablardan götürmək mümkün olmuşdur.

T.Miralayevin Bala Əfəndiyev haqqında yazdığı və 1972-ci ildə "Ayastan" nəşriyyatı tərəfindən İrəvanda nəşr etdirdiyi "Bala Əfəndiyev" adlı bioqrafik oçerkdən aşağıdakılar məlum olur.

Bala Əfəndiyev 1893-cü ildə Gəncə quberniyasının Qazax qəzasının Çəmbərək (indiki Krasnoselo) rayonunun Çaykənd kəndində anadan olmuşdur. O, hələ dünyaya göz açmamış atası İbrahim kişi dünyasını dəyişmiş, əmisi molla Məhəmməd və atalığı Ənməd Hacı Əli oğlu Balanı elə öz kəndlərində molla məktəbinə göndərmişdir. Ancaq balaca Balada elm və sənətə olan böyük həvəsi görmüş, ona 1907-ci ildə təzə açılmış rus məktəbinin hazırlıq siniflərində təhsil almağı məsləhət görmüşlər. Bala Əfəndiyev həmin hazırlıq siniflərində təhsilini davam etdirmişdir.

Bu tarixi fakt göstərir ki, Çaykənd kəndində ilk məktəb 1907-ci ildən bir neçə il əvvəl açılmışdır.

Qaraqoyunluların təkidi və tələbi ilə Çaykənd orta məktəbinə Bala Əfəndiyevin adı verilmiş və məktəbin qarşısında onun büstü qoyulmuşdur.

Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, Bala Əfəndiyevin əmisi qızı və eyni zamanda həyat yoldaşı, 1906-cı ildə Çaykənd kəndində anadan olmuş Fatma xanım da ilk təhsilini Çaykənd kəndində almışdır.

Çaykənd orta məktəbinin məşhur məzunları haqqında ən geniş məlumatlar uzun müddət həmin məktəbin direktoru işləmiş, dəyərli ziyalılardan və ağsaqqallardan biri olan Qurban Yusif oğlu Süleymanovun yazıb nəşr etdirdiyi "Əzəli Oğuz yurdum - Doğma Çaykəndim" adlı kitabında göstərilmişdir.

Tarixi

Qaraqoyunlu dərəsi Qafqaz və Zaqafqaziya diyarı idarəsinin dəyişdirilməsi haqqında 1867-ci il 9 dekabr tarixli çar fərmanı əsasında yaradılmış Yelizavetpol quberniyasının Qazax qəzasına aid olmuşdur.1918-ci ildən 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazisi daxilində mövcud olmuşdur.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Qazax qəzasında hərbi inqilab komitəsi yaradıldı. Ermənistanda sovet hökuməti qurulduqdan (1920, 29 noyabr) sonra Qazax qəzası ərazisinin 44,5%-i, o cümlədən 1874-cü il inzibati bölgüsünə görə Azasu, Qaradaş, Qılınc kənd, Uzuntala, Baranin, Qalaçı, Kötikənd, Qoşqotan Külpi, Yeni Dilican, Köhnə Dilican, Karvansaray, Qaraqoyunlu, Polad-Ayrım, Xaştar, Başkənd, Küləli, Mixaylovsk, Tatlıkənd, Tovuzqala kəndləri Ermənistanın tərkibində qaldı. Qazax qəzasının Azərbaycanın tərkibində qalan torpaqlarında Qazax, Ağstafa, Tovuz, Gədəbəy, Şəmkir rayonları, Ermənistana verilmiş torpaqlarda isə Karvansara (İcevan), Çəmbərək (Krasnoselo), Şəmşəddil, Dilican rayonları yaradıldı.

Qaraqoyunlu dərəsinin kəndləri

Tanınmış şəxsiyyətləri

Gölkənd alimlərindən bəziləri:

  • Kərimov Şövkət Manaf oğlu : - Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru.
  • Qocayev Vəli Muğan oğlu - Azərbaycan ali texniki məktəblərində fizika kursunun məzmunu, tədris metodikası və onun təkmilləşdirilməsi istiqamətləri, pedaqogika üzrə elm. doktoru
  • Allahverdiyev Həsən Bəkir oğlu - iqtisadiyyat üzrə elmlər doktoru, professor, 2002-ci ildə isə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir.
  • İsgəndərov Qayıbverdi Bəşir oğlu - əczaçılıq elmləri doktoru, professor
  • Əliyev Sabir Cahan oğlu - Azərbaycan Tibb Universitetinin tədris işləri üzrə prorektoru , tibb elmləri doktoru, professor (Gölkənd kənd orta məktəbini qızıl medalla bitirmişdir).
  • Yəhya Hacıyev - Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin dosenti.
  • Məmməd Məmmədov(Qaraqoyunlu) - "Ümumi coğrafiya" adlı kitabın müəllifi (Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmişdir) , Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən "Qabaqcıl təhsil işçisi" döş nişanı ilə təltif edilmişdir.

Gölkənd kəndindən Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş və itkin düşənlərdən bəziləri:

Mənbə

  • Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
  • PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  • Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
  • B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
  • Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
  • Qaraqoyunlu dərəsinin saytı

qaraqoyunlu, mahalı, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, qaraqoyunlu, dərəsi, qaraqoyunlu, darlıx, dərəsi, qərbi, azərbaycanın, gözəl, guşələrindən, biri, olaraq, ermənistan, icevan, karvansaray, mixaylovka, çəmbərək, krasnoselo, rayonunun, ərazisində, yer. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qaraqoyunlu deresi Qaraqoyunlu Darlix deresi ve ya Qaraqoyunlu mahali Qerbi Azerbaycanin gozel guselerinden biri olaraq Ermenistan SSR in Icevan Karvansaray ve Mixaylovka Cemberek Krasnoselo rayonunun erazisinde yerlesir Hazirda bu erazi Ermenistanin Tavus merzi ve Gegarkunik merzi adlanan vilayetlerinin terkibindedir Mundericat 1 Haqqinda 2 Tarixi 3 Qaraqoyunlu deresinin kendleri 4 Taninmis sexsiyyetleri 5 MenbeHaqqinda Redakte 1918 1920 ci illerde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin qerb hissesinin xeritesi Qaraqoyunlu herterefli inkisaf etmis bolgelerden biri idi Harada yerlesmesinden asili olmayaraq kendlerin hamisina yol cekilmis teze evler tikilmisdi 1960 ci ilde Qaraqoyunlu deresinin kendlerinde demek olar ki bir dene de olsun kohne ev qalmamisdi Elektrik isigi ile en tez temin olunan kendler Caykend ve Golkend kendleri olmusdur 1951 1953 cu illerde hemin kendlerde tikilmis xirda su elektrik stansiyasi vasitesile evlere elektrik isigi verilmisdir Az bir muddetden sonra ise butun kendler merkezlesmis qaydada elektrikle temin edilmisdir Kendlerin hamisinda muvafiq avadanliqlarla techiz edilmis ve xususi zovqle tikilmis gozel mekteb binalari var idi Hemin mekteblerde pesekar muellimler calisirdi Sagirdlerde ve valideynlerde tehsile boyuk maraq var idi Her il mezunlarin bir coxu muxtelif ali mekteblere daxil olurdu Bu mezunlarin bir hissesi tehsillerini davam etdirib elmler namizedi ve elmler doktoru elmi derecesine layiq gorulub alim olurdular Tesadufi deyil ki 1988 ci ilde ancaq kendde yasayanlari nezere alsaq cemi 300 aileden ibaret olan Salah ve Emirxeyir kendlerinde dogulmus olan 11 elmler doktoru 29 elmler namizedi var idi Bu reqem her 7 8 aileye bir alim dusduyunu gosterir Bu cox yerlerde rast gelinmeyen kifayet qeder yuksek gosterici idi Qaraqoyunlu deresi ziyalilar yurdu kimi de meshurdur Tebietce cox zengin olan bu kicik torpaq Bala Efendiyev 1937 ci ilin repressiya qurbanlarindandir kimi gorkemli dovlet xadimi taninmis filosoflar Hemid Efendiyev Asif Ata Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinda calismis tarix elmleri doktoru Hemid Eliyev kimi boyuk alimler Resid Nesiboglu kimi bestekar Misir Merdanov kimi nazir Vusal Hesenov kimi genc ve istedadli herbi diplomat Ismet Eliyev ve Natiq Eliyev kimi generallar boyuk ve kicikliyinden asili olmayaraq elmin butun saheleri uzre sayilan alimler minlerle ali tehsilli mutexessisler yetirmisdir Qaraqoyunlu deresinde ele bir aile tapilmazdi ki orada boyuyen en azi bir nefer ali tehsilli olmasin En boyuk kend Golkend kendi olmasina baxmayaraq hemin bolgede inzibati merkez rolunu Caykend kendi oynamisdir Cunki Caykend kendi Qaraqoyunlu deresinin yerlesdiyi erazinin texminen merkezinde ve rayonlararasi magistral yolun ustunde mesken salmisdir Ancaq Golkend kend orta mektebi Qerbi Azerbaycanin Kicik Akademiya si hesab olunur cox guclu tehsil ocagi olmusdur 10 11 illik mekteb bu kendde oldugu ucun qonsu kendlerden 8 ci sinifden sonra bu mektebde tehsillerini davam etmisler Misir Merdanov da oz tehsilini bu kendde davam etdirmisdir Ilk dini ve dunyevi mektebler de Caykend kendinde olmusdur Evvelce ibtidai sonra yeddillik olan daha sonra ise orta mekteb acilmis ve 1988 ci ilin melum hadiselerine qeder fealiyyet gostermisdir 1903 cu ilde Emirxeyirde anadan olmus Semsed Sari oglu Eliyev 1907 ci ilde Emirxeyirde anadan olmus Ali Qelender oglu Aliyev 1908 ci ilde yene de Emirxeyirde dogulmus Irevan Pedaqoji Texnikumunu Bakida ali mektebi bitirerek ali mektebde islemis Reyis Niftali oglu Memmedov 1908 ci ilde caykendde dunyaya goz acmis Sumqayit Boru Prokat Zavodunda islemis ve Sosialist Emeyi Qehremani adina layiq gorulmus Murad Mahmud oglu Zeynalov ve basqalari ilk tehsillerini Caykend kend orta mektebinde almislar Caykend kend orta mektebinin tarixi haqqinda en deyerli ve deqiq melumatlari Ermenistanda ve Azerbaycanda Sovet hakimiyyetinin qurulmasi ugrunda feal mubariz her iki respublikada cox yuksek vezifelerde calismis sonralar bir coxlari kimi repressiyanin qurbani olaraq surgun edilmis ve 1938 ci ilde surgunde dunyasini deyismis meshur partiya ve dovlet xadimi Bala Ibrahim oglu Efendiyevin fealiyyetine hesr edilmis kitablardan goturmek mumkun olmusdur T Miralayevin Bala Efendiyev haqqinda yazdigi ve 1972 ci ilde Ayastan nesriyyati terefinden Irevanda nesr etdirdiyi Bala Efendiyev adli bioqrafik ocerkden asagidakilar melum olur Bala Efendiyev 1893 cu ilde Gence quberniyasinin Qazax qezasinin Cemberek indiki Krasnoselo rayonunun Caykend kendinde anadan olmusdur O hele dunyaya goz acmamis atasi Ibrahim kisi dunyasini deyismis emisi molla Mehemmed ve ataligi Enmed Haci Eli oglu Balani ele oz kendlerinde molla mektebine gondermisdir Ancaq balaca Balada elm ve senete olan boyuk hevesi gormus ona 1907 ci ilde teze acilmis rus mektebinin hazirliq siniflerinde tehsil almagi meslehet gormusler Bala Efendiyev hemin hazirliq siniflerinde tehsilini davam etdirmisdir Bu tarixi fakt gosterir ki Caykend kendinde ilk mekteb 1907 ci ilden bir nece il evvel acilmisdir Qaraqoyunlularin tekidi ve telebi ile Caykend orta mektebine Bala Efendiyevin adi verilmis ve mektebin qarsisinda onun bustu qoyulmusdur Onu da qeyd etmek yerine duser ki Bala Efendiyevin emisi qizi ve eyni zamanda heyat yoldasi 1906 ci ilde Caykend kendinde anadan olmus Fatma xanim da ilk tehsilini Caykend kendinde almisdir Caykend orta mektebinin meshur mezunlari haqqinda en genis melumatlar uzun muddet hemin mektebin direktoru islemis deyerli ziyalilardan ve agsaqqallardan biri olan Qurban Yusif oglu Suleymanovun yazib nesr etdirdiyi Ezeli Oguz yurdum Dogma Caykendim adli kitabinda gosterilmisdir Tarixi RedakteQaraqoyunlu deresi Qafqaz ve Zaqafqaziya diyari idaresinin deyisdirilmesi haqqinda 1867 ci il 9 dekabr tarixli car fermani esasinda yaradilmis Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasina aid olmusdur 1918 ci ilden 1920 ci ile qeder Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin erazisi daxilinde movcud olmusdur Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqutundan sonra Qazax qezasinda herbi inqilab komitesi yaradildi Ermenistanda sovet hokumeti qurulduqdan 1920 29 noyabr sonra Qazax qezasi erazisinin 44 5 i o cumleden 1874 cu il inzibati bolgusune gore Azasu Qaradas Qilinc kend Uzuntala Baranin Qalaci Kotikend Qosqotan Kulpi Yeni Dilican Kohne Dilican Karvansaray Qaraqoyunlu Polad Ayrim Xastar Baskend Kuleli Mixaylovsk Tatlikend Tovuzqala kendleri Ermenistanin terkibinde qaldi Qazax qezasinin Azerbaycanin terkibinde qalan torpaqlarinda Qazax Agstafa Tovuz Gedebey Semkir rayonlari Ermenistana verilmis torpaqlarda ise Karvansara Icevan Cemberek Krasnoselo Semseddil Dilican rayonlari yaradildi Qaraqoyunlu deresinin kendleri RedakteAgkilse Alaciqqaya Beriabad Civixli Caykend Emirxeyir Golkend Haqqixli Qaraqaya Murteyil Polad Salah YaniqpeyeTaninmis sexsiyyetleri RedakteEldar Qocayev Azerbaycan Texniki Universitetinin Fizika kafedrasinin mudiri Fizika Riyaziyyat elmler doktoru professor Misir Merdanov Azerbaycan Respublikasinin kecmis tehsil naziri Vusal Sukur oglu Hesenov Qaraqoyunlu deresinin ilk herbi diplomati sair publisist Bekir Hesenov 1939 cu il represiya qurbani Qara Namazov General leytenant Ismet Eliyev General mayor Natiq Eliyev Babek Goyus Huseyn Huseynov Tofiq Huseynov Ramazan Abbasov Azerbaycan milli futbol komandasinin kecmis oyuncusu Resid Nesiboglu bestekar Azerbaycanda ilk mahni teatri sayilan IRS milli calgi aletleri ansamlinin yaradicisi ve bedii rehberi Nesib Efendiyev yazici Vasif Nesiboglu turkoloq alim yazici Golkend alimlerinden bezileri Kerimov Sovket Manaf oglu Filologiya uzre felsefe doktoru Qocayev Veli Mugan oglu Azerbaycan ali texniki mekteblerinde fizika kursunun mezmunu tedris metodikasi ve onun tekmillesdirilmesi istiqametleri pedaqogika uzre elm doktoru Allahverdiyev Hesen Bekir oglu iqtisadiyyat uzre elmler doktoru professor 2002 ci ilde ise Sohret ordeni ile teltif edilmisdir Isgenderov Qayibverdi Besir oglu eczaciliq elmleri doktoru professor Eliyev Sabir Cahan oglu Azerbaycan Tibb Universitetinin tedris isleri uzre prorektoru tibb elmleri doktoru professor Golkend kend orta mektebini qizil medalla bitirmisdir Yehya Haciyev Azerbaycan Memarliq ve Insaat Universitetinin dosenti Memmed Memmedov Qaraqoyunlu Umumi cografiya adli kitabin muellifi Azerbaycan Respublikasi Tehsil Nazirliyi terefinden tesdiq edilmisdir Azerbaycan Respublikasi Tehsil Nazirliyi terefinden Qabaqcil tehsil iscisi dos nisani ile teltif edilmisdir Golkend kendinden Qarabag muharibesinde sehid olmus ve itkin dusenlerden bezileri Rizvan Pirnezerov sehid Dinar Mustafayev sehid Xaqani Qocayev sehid Zamin Efendiyev itkin Quluyev Ikram Mesim oglu itkin Elcin Mustafazade sehid Memmedov Ruslan Ramiz oglu sehid Nurlan Mustafayev sehid Ehmedzade Rufet Ebulfet oglu sehidMenbe RedakteEziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 PDF versiyasi Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 Qaraqoyunlu deresinin saytiMenbe https az wikipedia org w index php title Qaraqoyunlu mahali amp oldid 6077561, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.