Pəmbək dağ silsiləsi — Ermənistanın Gürcüstanla sərhəddində Pəmbək dağ silsiləsi yerləşir. Keçmişdə yaylaq yerləri olmuş bu ərazi qədimlərdən türk tayfalarının məskənidir.
Toponimiyası
Oronimin Azərbaycan türkləri içərisində tələffüz forması Bəmbək, orta əsr erməni mənbələrində Pambak kimidir. Əsli Bambakdır. Dağın adı Altay (türk, tunqus, mancur) dillərində geniş yayılmış bom, boom "çay vadisinin dar hissəsində hündür, sıldırım qaya", "çay sahilində hündür qaya-burun" (126, 91) və bak, bək "təpə" sözlərindən ibarətdir. İlk baxışda oronimin bam komponenti ilə bom (boom) sözünün eyniliyi şübhə doğura bilər. Lakin V.V.Radlov hələ keçən əsrdə yazmışdı ki, qırğızlarda bom sözü buam (yakutlarda buom) kimi tələffüz olunur (V.V.Radlov. Краткий отчет о поездке в Семиречнюю область и на Иссык-Куль летом 1859 г. "Известия Русского географического обшества", 1870, № 6). Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, bu sözün həm bom, həm də buam (danışıqda "u" və "a" səslərinin yanaşı durması ilə əlaqədar olaraq - "bam") forması möv-cud olmuşdur. Maraqlıdır ki, XIX əsrdə Şimali-Qafqazda - Maykop əyalətində də bir dağ Pəmbək adlanırdı (133, 31). "Kitabi-Dədə Qorqud" eposunda adı çəkilən Bambam (27, 65) toponimi ehtimal ki, (katiblərin səhvi üzündən) "Bambak" adının yazılışıdır. Ağrıdaq (Ararat) silsiləsində bir dağın Bambul adlanması da diqqəti cəlb edir. Bu ad bamb ("b" səsi danışıqda əlavə olunmadır) və türk dillərində ul "yüksəklik", "dağ" (147, 1, 594) sözlərindən ibarətdir. Cənubi Sibirdə Meçin-Ul, Terqen-Ul dağ adları var (126, 575). Pəmbək oroniminin "bək" hissəsi isə Azərbaycanda və Ermənistanda bir sıra toponimlərdə olduğu kimi, qədim türk dillərində "təpə", "yüksəklik" (bax: 86) mənasındadır və bu söz Ermənistanda bir neçə yaşayış məntəqəsisinin adında əksini tapmışdır. Dağın adı ilə bağlı olaraq Ermənistanda Pəmbəkçay və Pəmbəkkənd adları da olmuşdur. Bu adlar barədə lüğətdə məlumat verilmişdir.
Zirvələri
Pəmbək dağ silsiləsinin bir zirvəsi Maymaq adlanır (yüks. 3082m). Maymaq əslində oradakı qədim ziyarətgahın adıdır; deməli, dağ pirin adı ilə adlanmışdır. Ehtimal ki, pir qədim türklərin Umay (May ana) ilahəsinin adından ibarətdir. Qədim türklərdə bu ilahə körpələrə himayəlik edən kölgəsiz quş kimi təsəvvür olunurdu. XIX əsrin əvvəllərində Pəmbək dağ silsiləsinin aşağıdakı zirvə adları qeyd olunmuşdur: Böyük Buğutlu, Kiçik Buğutlu, Cəngi, Sudaqan, Qarnıyarıq, Misxana, Ulyaşik, Şəkərbaşı, Eşşəkmeydan, Eşşəkquduran, Alapapax və b. (159, 356). Buralar həm də Azərbaycan türklərinin yaylaq yerləri idi.
B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev "ERMƏNİSTANDA AZƏRBAYCAN MƏNŞƏLİ TOPONİMLƏRİN İZAHLI LÜĞƏTİ "
B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev "ERMƏNİSTANDA AZƏRBAYCAN MƏNŞƏLİ TOPONİMLƏRİN İZAHLI LÜĞƏTİ "
Oktyabr 16, 2021
pəmbək, dağ, silsiləsi, ermənistanın, gürcüstanla, sərhəddində, yerləşir, keçmişdə, yaylaq, yerləri, olmuş, ərazi, qədimlərdən, türk, tayfalarının, məskənidir, mündəricat, toponimiyası, zirvələri, həmçinin, istinadlartoponimiyası, redaktəoronimin, azərbaycan, . Pembek dag silsilesi Ermenistanin Gurcustanla serheddinde Pembek dag silsilesi yerlesir Kecmisde yaylaq yerleri olmus bu erazi qedimlerden turk tayfalarinin meskenidir Mundericat 1 Toponimiyasi 2 Zirveleri 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarToponimiyasi RedakteOronimin Azerbaycan turkleri icerisinde teleffuz formasi Bembek orta esr ermeni menbelerinde Pambak kimidir Esli Bambakdir Dagin adi Altay turk tunqus mancur dillerinde genis yayilmis bom boom cay vadisinin dar hissesinde hundur sildirim qaya cay sahilinde hundur qaya burun 126 91 ve bak bek tepe sozlerinden ibaretdir Ilk baxisda oronimin bam komponenti ile bom boom sozunun eyniliyi subhe dogura biler Lakin V V Radlov hele kecen esrde yazmisdi ki qirgizlarda bom sozu buam yakutlarda buom kimi teleffuz olunur V V Radlov Kratkij otchet o poezdke v Semirechnyuyu oblast i na Issyk Kul letom 1859 g Izvestiya Russkogo geograficheskogo obshestva 1870 6 Buradan bele neticeye gelmek olar ki bu sozun hem bom hem de buam danisiqda u ve a seslerinin yanasi durmasi ile elaqedar olaraq bam formasi mov cud olmusdur Maraqlidir ki XIX esrde Simali Qafqazda Maykop eyaletinde de bir dag Pembek adlanirdi 133 31 Kitabi Dede Qorqud eposunda adi cekilen Bambam 27 65 toponimi ehtimal ki katiblerin sehvi uzunden Bambak adinin yazilisidir Agridaq Ararat silsilesinde bir dagin Bambul adlanmasi da diqqeti celb edir Bu ad bamb b sesi danisiqda elave olunmadir ve turk dillerinde ul yukseklik dag 147 1 594 sozlerinden ibaretdir Cenubi Sibirde Mecin Ul Terqen Ul dag adlari var 126 575 Pembek oroniminin bek hissesi ise Azerbaycanda ve Ermenistanda bir sira toponimlerde oldugu kimi qedim turk dillerinde tepe yukseklik bax 86 menasindadir ve bu soz Ermenistanda bir nece yasayis menteqesisinin adinda eksini tapmisdir Dagin adi ile bagli olaraq Ermenistanda Pembekcay ve Pembekkend adlari da olmusdur Bu adlar barede lugetde melumat verilmisdir 1 Zirveleri RedaktePembek dag silsilesinin bir zirvesi Maymaq adlanir yuks 3082m Maymaq eslinde oradaki qedim ziyaretgahin adidir demeli dag pirin adi ile adlanmisdir Ehtimal ki pir qedim turklerin Umay May ana ilahesinin adindan ibaretdir Qedim turklerde bu ilahe korpelere himayelik eden kolgesiz qus kimi tesevvur olunurdu XIX esrin evvellerinde Pembek dag silsilesinin asagidaki zirve adlari qeyd olunmusdur Boyuk Bugutlu Kicik Bugutlu Cengi Sudaqan Qarniyariq Misxana Ulyasik Sekerbasi Essekmeydan Essekquduran Alapapax ve b 159 356 Buralar hem de Azerbaycan turklerinin yaylaq yerleri idi 2 Hemcinin bax RedakteAgbaba dag Alagoz dagiIstinadlar Redakte B E Budaqov Q E Qeybullayev ERMENISTANDA AZERBAYCAN MENSELI TOPONIMLERIN IZAHLI LUGETI B E Budaqov Q E Qeybullayev ERMENISTANDA AZERBAYCAN MENSELI TOPONIMLERIN IZAHLI LUGETI Menbe https az wikipedia org w index php title Pembek dag silsilesi amp oldid 4405944, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
